Tiểu luận giữa học kỳ IV môN: LỊch sử việt nam

Tăng thống và Đại sư: Thể hiện sự trông nôm các hoạt động của đời sống tâm linh, truyền giảng kinh sách và phép tạo giữ đức, giúp thực hiện công việc các hoạt động giáo hội Phật giáo và Đạo giáo, cố vấn quốc sự cho triều đình.

40^[] Hạnh ngộ minh thời tán thạnh du

Nhất thâu lưỡng độ sứ Giao Châu

Đông đô tái biệt tâm vưu luyến,

Nam Việt thiên trùng vọng vị hưu,

Mã đạp yên vân xuyên lãng thạch,

Xa từ thanh chướng phiếm trường lưu

Thiên ngoại hữu thiên ưng viễn chiếu,

Khê đàm ba tịnh kiến thiềm thu.”

Dịch :

May gặp minh quân giúp việc làm,

Một mình hai lượt sứ miền Nam.

Mấy phen qua lại lòng thêm nhớ,

Muôn dặm non sông mắt chữa nhàm.

Ngựa đạp mây bay qua suối đá,

xe vòng núi chạy tới giòng lam,

Ngoài trời lại có trời soi rạng,

Vừng nguyệt trong in ngọn sóng đầm.

41^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Thiền Uyển Tập Anh, Nxb Hồng Đức, tr.39-41

42^[] Sách “Le Bouddhisme en An-nam” củaTrần Văn Giáp tiên sanh cũng chép ngài thọ 52 tuổi. nhưng cứ tính năm ngài tịch là năm Thuận Thiên thứ hai nhà Lý (1011), trở lại năm Thái Bình thứ hai đời nhà Đinh (971) là 40 năm. Vậy sách nào cũng nói năm Thái Bình nguyên niên (970) ngài được phong chức Tăng Thông và năm sau (971) ngài được phongchức Khuông Việt Thái sư (Sách lại nói năm trước ngài 40 tuổi. năm sau tất 41tuổi) vậy phải là ngài thọ 81 tuổi mới đúng (40 + 41 = 81), nếu bảo ngài thọ 52 tuổi thì năm lên 10 tuổi ngài đã được phong Thái sư? Có lẽ nào? Trích “Việt Nam sử lược” của Trần Trọng Kim.

43^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.39-41

44^[] Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ, quyển 1 (http://www.informatik.uni-leipzig.d e/~duc/sach/dvsktt/dvsktt06.html)

45^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.166

46^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.166-167

47^[] Hoàng Xuân Hãn (1996), Lý Thường Kiệt – Lịch sử ngoại giao và tông giáo triều Lý, Nxb Hà Nội, tr.418

48^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.173

49^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.174-175

50^[] Nhiều tác giả (1984), Sđd, tr.271

51^[] Nhiều tác giả (1984), Sđd, tr.271

52^[] Nhiều tác giả (1984), Sđd, tr.273

53^[] Sau khi Ngô Xương Văn giành lại ngôi vị cho họ Ngô, không giết Dương Tam Kha mà chỉ giáng xuống làm Chương Dương Công. Được Dương Thái hậu chuẩn tấu, hai anh em cùng làm vua trị vì đất nước, sử gọi là Hậu Ngô Vương. Ngô Xương Ngập xưng là Thiên Sách Vương (951 - 954) và Ngô Xương Văn xưng là Nam Tấn Vương (951 – 965).

54^[] “Khuông Việt” còn có ý nghĩa: Bậc làm khuông thước, khuông mẫu, bậc mô phạm phẩm hạnh tài đức cho người dân nước Việt; giúp đỡ sửa sang nước Việt,…

55^[] Nhiều tác giả (1984), Sđd, tr.20

56^[] Hoàng Xuân Hãn (1996), Sđd, tr.417

57^[] Đại Việt sử ký toàn thư, Bản kỷ, quyển 1 (http://www.informatik.uni-leipzig.d e/~duc/sach/dvsktt/dvsktt06.html)

58^[] Lê Hoàn (10/08/941-18/04/1005) là vị Hoàng đế sáng lập nhà Tiền Lê nước Đại Cồ Việt, trị vì 24 năm, ông là 1 trong 14 vị anh hùng tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. Bầy tôi dâng tôn hiệu cho ông sau khi đánh thắng quân nhà Tống, đem lại thái bình cho nước Việt là Minh Càn Ứng Vận Thần Vũ Thăng Bình Chí Nhân Quảng Hiếu Hoàng Đế. Theo Đại Việt Sử ký Toàn thư, khi vua mới mất mà chưa đặt thụy hiệu thì được gọi là Đại Hành Hoàng Đế, do vua nnối ngôi là Lê Ngọa Triều đã không đặt thụy hiệu nên “Đại Hành Hoàng Đế” đã trở thành thụy hiệu của vua Lê Hoàn.

59^[] Ngô Đức Thọ, Nguyễn Thị Thúy Nga dịch và chú giải (2014), Sđd, tr.39-40

60^ ĐTKVN, Tăng Chi Bộ I, chương 3, phẩm Nhỏ, phần Sự kiện, VNCPHVN ấn hành, 1996, tr.268.

61^ ĐTKVN, Tương Ưng I, chương 10, phần Ālavi, VNCPHVN ấn hành, 1993, tr.471.

62^ ĐTKVN, Tăng Chi Bộ II, chương 5, phẩm Sumana, phần Sự lợi ích lòng tin, VNCPHVN ấn hành, 1996, tr.369.