tiªu chuÈn ngò cèc vµ ®Ëu ®ç
|
TCVN 6095-1995
|
Tiªu chuÈn viÖt nam |
TCvN 6095-1995
|
H¹t lóa m× - yªu cÇu kü thuËt |
TCVN 6095 :1995 hoµn toµn t¬ng ®¬ng víi ISO 7970:1989 (E);
TCVN 6095 : 1995 do ban kü thuËt TCVN/TC/F1 Ngò cèc biªn so¹n, Tæng côc Tiªu chuÈn - §o lêng - ChÊt lîng ®Ò nghÞ, Bé Khoa häc C«ng nghÖ vµ M«i trêng ban hµnh.
1. Ph¹m vi ¸p dông
Tiªu chuÈn nµy ®Ò ra c¸c yªu cÇu kü thuËt tèi thiÓu cho h¹t lóa m× gièng Triticum aestivum sö dông lµm thøc ¨n cho ngêi vµ lµ ®èi tîng dïng trong bu«n b¸n quèc tÕ.
Trong tiªu chuÈn nµy cã ghi danh môc c¸c h¹t ®éc, cã h¹i (phô lôc A), danh môc c«n trïng g©y h¹i kh«ng chÊp nhËn trong ngò cèc ®îc b¶o qu¶n (phô lôc B) vµ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh hµm lîng c¸c t¹p chÊt (phô lôc C).
2. Tiªu chuÈn trÝch dÉn
§Ó x©y dùng tiªu chuÈn nµy ®· trÝch dÉn c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ sau ®©y. T¹i thêi gian ban hµnh, lÇn xuÊt b¶n chØ ra hiÖu lùc cña tiªu chuÈn. C¸c bªn ®· tho¶ thuËn c¸c tiªu chuÈn ®· ban hµnh tríc cã liªn quan sÏ ®îc so¸t xÐt l¹i dùa trªn tiªu chuÈn nµy vµ ®ång thêi xem xÐt kh¶ n¨ng ¸p dông nh÷ng tiªu chuÈn ban hµnh gÇn ®©y nhÊt (®îc liÖt kª díi ®©y). C¸c thµnh viªn cña tæ chøc IEC vµ ISO duy tr× viÖc ®¨ng ký c¸c tiªu chuÈn quèc tÕ hiÖn hµnh ®ang cã hiÖu lùc.
ISO 712 : 1985 Ngò cèc vµ c¸c s¶n phÈm ngò cèc - X¸c ®Þnh ®é Èm (ph¬ng ph¸p chuÈn thêng quy)
ISO 950 : 1979 Ngò cèc. LÊy mÉu (d¹ng h¹t).
ISO 3093 : 1982 Ngò cèc. X¸c ®Þnh chØ sè r¬i.
ISO 5223 : 1993 Sµng thÝ nghiÖm dïng cho ngò cèc
ISO 7971:1986 Ngò cèc. X¸c ®Þnh dung träng cña khèi h¹t cßn ®îc gäi lµ khèi lîng cña 100 lÝt (ph¬ng ph¸p chuÈn).
3. §Þnh nghÜa
Theo môc ®Ých cña tiªu chuÈn nµy, ¸p dông c¸c ®Þnh nghÜa sau:
T¹p chÊt: Nh÷ng h¹t lóa m× h háng vµ tÊt c¶ c¸c chÊt h÷u c¬ vµ v« c¬ kh¸c lÉn trong h¹t lóa m×.
T¹p chÊt bao gåm 4 lo¹i chÝnh sau: h¹t lóa m× bÞ h háng (3.1), h¹t ngò cèc kh¸c (3.2), vËt ngo¹i lai (3.3) vµ h¹t ®éc, h¹i, h¹t bÞ thèi vµ bÞ nÊm cùa gµ (3.4) (xem b¶ng C1.)
3.1. H¹t lóa m× bÞ h háng
3.1.1. H¹t g·y: H¹t lóa m× mµ trong mét phÇn cña néi nhò bÞ bãc trÇn. Kh¸i niÖm nµy bao gåm c¶ h¹t mÊt ph«i.
3.1.2. H¹t teo: Nh÷ng h¹t lät qua sµng víi chiÒu réng lç 1,70 mm.
3.1.3. H¹t kh«ng b×nh thêng
3.1.3.1. H¹t mèc: H¹t khi quan s¸t b»ng m¾t thêng thÊy mèc ®Õn 50% diÖn tÝch bÒ mÆt vµ/ hay ë bªn trong h¹t.
3.1.3.2. H¹t háng do nhiÖt: H¹t cã mµu n©u h¹t dÎ ®Õn mµu ®en do ¶nh hëng cña nhiÖt.
3.1.4. H¹t bÞ sinh vËt cã h¹i x©m nhËp: H¹t bÞ h háng nh×n thÊy ®îc b»ng m¾t thêng do loµi gËm nhÊm, c«n trïng, nhÖn m¹t vµ c¸c vi sinh g©y h¹i kh¸c tÊn c«ng.
3.1.5. H¹t nÈy mÇm: H¹t nÈy mÇm kh«ng ®îc tÝnh ®Õn song do sù ho¹t ®éng cña - amylase mµ kÕt qu¶ thÓ hiÖn sù cã mÆt chÊt nµy vµ ®îc biÓu thÞ b»ng chØ sè r¬i (xem 4.2.4).
3.2. H¹t ngò cèc kh¸c
H¹t ngò cèc kh«ng ph¶i lµ h¹t lóa m× Triticum aestivum.
3.3. VËt ngo¹i lai
Sau khi lo¹i bá nÊm cùa gµ, vËt ngo¹i lai bao gåm:
TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn mÉu sau khi ®· lo¹i trõ h¹t ngò cèc kh¸c (3.2) h¹t c©y lóa m×, h¹t ®éc h¹i (3.4.1) vµ h¹t bÞ thèi (3.4.2) ®îc gi÷ l¹i trªn sµng cã chiÒu réng lç 3,55 mm vµ tÊt c¶ thµnh phÇn mÉu lät qua sµng cã chiÒu réng lç 1,00 mm (theo qui íc thµnh phÇn sau cïng ®îc coi nh lµ t¹p chÊt v« c¬).
TÊt c¶ c¸c thµnh phÇn h÷u c¬ kh¸c kh«ng ph¶i lµ h¹t lóa m×, h¹t ngò cèc kh¸c (3.2), h¹t ®éc h¹i (3.4.1), h¹t bÞ thèi (3.4.2), h¹t l¹, m¶nh r¬m, x¸c c«n trïng vµ m¶nh c«n trïng .v.v..vµ c¸c thµnh phÇn v« c¬ nh ®¸ vµ c¸t mµ lät qua sµng cã chiÒu réng lç 3,55 mm vµ bÞ gi÷ trªn sµng cã chiÒu réng lç 1 mm.
3.4. H¹t ®éc h¹i, h¹t bÞ thèi vµ h¹t bÞ nÊm cùa gµ
3.4.1. H¹t ®éc, h¹i: C¸c h¹t mµ nÕu sù cã mÆt víi sè lîng vît qu¸ møc qui ®Þnh cã thÓ cã t¸c dông nguy h¹i ®Õn søc khoÎ, ®Õn c¸c tÝnh chÊt c¶m quan hay cã h¹i ®Õn ®Æc tÝnh kü thuËt. Danh môc chØ ®Þnh c¸c h¹t nµy ®· ®îc ghi ë phô lôc A.
3.4.2. H¹t bÞ thèi: H¹t lóa m× ngöi thÊy cã mïi h«i do cã chøa bµo tö cña c¸c nÊm mäc trªn h¹t nh Tilletia caries, Tilletia controversa, Tilletia foetida, Tilletia intermedia, Tilletia triticoides vµ Neovossia indica.
3.4.3. H¹t bÞ nÊm cùa gµ: Vá h¹t bÞ cøng do nÊm Claviceps purpurea.
4. Yªu cÇu
4.1. Nh÷ng ®Æc tÝnh chung, c¶m quan vµ søc khoÎ
H¹t lóa m× ph¶i cã ®é gißn, s¹ch, kh«ng cã mïi l¹, hay mïi chøng tá h¹t bÞ h háng vµ h¹t kh«ng cã chÊt phô gia vµ chÊt ®éc h¹i.
D lîng thuèc b¶o vÖ thùc vËt vµ chÊt nhiÔm bÈn kh¸c kh«ng ®îc vît qu¸ møc tèi ®a cho phÐp trong luËt hiÖn hµnh cña níc nhËp lóa m× hay nÕu níc nhËp lóa m× thiÕu luËt nh vËy th× theo møc tèi ®a cho phÐp cña uû ban Codex Alimentarius mµ FAO vµ WHO phèi hîp ban hµnh.
H¹t lóa m× kh«ng cã c¸c c«n trïng sèng (quan s¸t thÊy b»ng m¾t thêng) ghi ë phô lôc B.
4.2. Nh÷ng ®Æc tÝnh lý häc vµ ho¸ häc
4.2.1. Hµm lîng níc
Hµm lîng níc cña h¹t lóa m×, x¸c ®Þnh theo ISO 712, kh«ng ®îc vît qu¸ 15,5%
Chó thÝch - Hµm lîng níc cã thÓ quy ®Þnh thÊp h¬n do yªu cÇu cña bªn nhËn hµng, viÖc quy ®Þnh thÊp h¬n nµy cã liªn quan tíi khÝ hËu vµ thêi gian vËn chuyÓn, b¶o qu¶n. CÇn tham kh¶o thªm ISO 6322 môc 1, 2 vµ 3.
4.2.2. Dung träng
Dung träng (khèi lîng cña 100 lÝt) cña h¹t lóa m× ®îc x¸c ®Þnh b»ng dông cô chia ®é theo ph¬ng ph¸p chuÈn ghi ë ISO 7971, vµ dung träng kh«ng ®îc thÊp n¬n 70 kg/100 lit.
4.2.3. T¹p chÊt
Lîng t¹p chÊt tèi ®a x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p tr×nh bµy ë phô lôc C, kh«ng ®îc vît qu¸ gi¸ trÞ ë b¶ng 1.
Lîng tèi ®a h¹t m× h háng (h¹t g·y, h¹t teo, h¹t kh«ng b×nh thêng, h¹t bÞ sinh vËt g©y h¹i x©m nhËp) vµ c¸c h¹t ngò cèc kh¸c, x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p tr×nh bÇy ë phôc lôc C, kh«ng ®îc vît qu¸ 15% (m/m) tæng sè
B¶ng 1 – Møc tèi ®a cña t¹p chÊt
T¹p chÊt
|
X¸c ®Þnh theo môc
|
Møc tèi ®a cho phÐp theo % khèi lîng
|
H¹t g·y 1)
|
3.1.1
|
7 1)
|
H¹t teo 1)
|
3.1.2
|
8 1)
|
H¹t kh«ng b×nh thêng 1)
|
3.1.3
|
1 1)
|
H¹t bÞ sinh vËt g©y h¹i x©m nhËp 1)
|
3.1.4
|
2 1)
|
H¹t ngò cèc kh¸c 1)
|
3.2
|
3 1)
|
VËt ngo¹i lai
|
3.3
|
2
|
ChÊt v« c¬
|
|
0,5
|
H¹t ®éc, h¹i, h¹t bÞ thèi, bÞ nÊm cùa gµ
|
3.4
|
0,5
|
H¹t bÞ nÊm cùa gµ
|
3.4.3
|
0,05
|
1) Lîng tèi ®a h¹t g·y, h¹t teo, h¹t kh«ng b×nh thêng, h¹t bÞ sinh vËt g©y h¹i x©m nhËp vµ h¹t ngò cèc kh¸c kh«ng ®îc vît qu¸ 15% tæng khèi lîng.
|
4.2.4. Ho¹t tÝnh - Amylase
Ho¹t tÝnh - Amylase (xem 3.1.5) ®îc x¸c ®Þnh theo ISO 3093 vµ ®îc biÓu thÞ b»ng chØ sè r¬i, kh«ng ®îc thÊp h¬n 160.
5. LÊy mÉu
LÊy mÉu theo ISO 950.
6. Ph¬ng ph¸p thö
C¸c ph¬ng ph¸p thö thùc hiÖn theo c¸c ph¬ng ph¸p quy ®Þnh ë môc 4.2
Phô lôc A
Danh môc h¹t ®éc, h¹i
A.1 H¹t ®éc
|
Tªn La tinh
|
Tªn phæ th«ng
|
|
Acroptilon repens (L.)DC
|
|
|
Agrostemma githago L.
|
C©y hä th¹ch tróc
|
|
Coronilla varia L.
|
§Ëu tÇm
|
|
Crotalaria spp
|
C©y lôc l¹c
|
|
Datura fastuosa L.
|
C©y cµ ®éc dîc
|
|
Datura stramonium L.
|
C©y cµ ®éc
|
|
Heliotropium lasiocarpum Fisher vµ C.A.Meyer
|
C©y vßi voi
|
|
Lolium temulentum
|
Cá lïng
|
|
Ricinus communis L.
|
C©y thÇu dÇu
|
|
Sophora alopecuroides L.
|
C©y xa cóc
|
|
Sophora pachycarpa Schrank ex C.A. Meyer
|
|
|
Thermopsis montana
|
Buffalo pen (tªn tiÕng Anh)
|
|
Thermopsis Lanceolata R.Br. in Aiton
|
|
|
Trichodesma incamum
|
| A.2 H¹t cã h¹i |
|
Tªn La tinh
|
Tªn phæ th«ng
|
|
Allium sativum L
|
C©y tái
|
|
Cephalaria syriaca (L) Roemer vµ Shultes
|
C©y m¹ch lam (c©y tóc ®o¹n)
|
|
Melampyrum arvense
|
C©y ®u«i c¸o
|
|
Melilotus spp
|
C©y ng¹c ba
|
|
Sorghum halepense (L) Pers.
|
Cá lóa miÕn
|
|
Trigonella foenum-graecum L
|
C©y hå l« ba
|
Phô lôc B
C«n trïng g©y h¹i kh«ng chÊp nhËn trong ngò cèc ®îc b¶o qu¶n
Tªn La tinh
|
Tªn phæ th«ng
|
Cryptolestes spp
|
Mät rØ s¾t ngò cèc (mät r©u dµi)
|
Ephestia spp
|
S©u m¸i che nhiÖt ®íi (s©u bét m×)
|
Nemapogon granella (L)
|
Ngµi kho
|
Orizaephilus spp
|
Mät r¨ng ca
|
Plodia interpunctella (Hubu)
|
S©u Ên §é (ngµi Ên §é)
|
Prostephanus truncatus (Horn)
|
Mät h¹t (mät ®ôc h¹t lín)
|
Phizopertha dominica (F.)
|
Mät g¹o nhá (mät ®ôc h¹t nhá)
|
Sitophilus spp.
|
Mät ngò cèc (mät h¹t, mät thãc)
|
Sitotroga cerealella (Oliv.)
|
S©u Angoumois (ngµi thãc m¹ch)
|
Tenebroides mauritanicus (L.)
|
Bä c¸nh cøng Cadelle (mät thãc lín)
|
Tribolium spp.
|
Mät rØ s¾t bét m× (mät thãc ®á, mät bét)
|
Trogoderma granarium Everts
|
Bä c¸nh cøng Khapra (mät TG, mät cøng ®èt)
|
Phô lôc C X¸c ®Þnh hµm lîng t¹p chÊt
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |