Chấn chỉnh, chuyễn đổi cơ cáu nông lâm

Nông nghiệp Cao Bằng cũng như ở các tỉnh Đông Bắc, Tây Bắc đã tiến bộ nhiều nhờ kỷ thuật canh tác mới và hột ( hạt ) giống du nhập từ Trung Quốc . Năng xuất lúa gạo và mía chẳng hạn đã tăng gia đáng kể nhờ sử dụng các giống lúa siêu năng ( nhu giống lúa lai F1 ) , hom mía cao năng nhập từ Trung Quốc. Các giống mới, nhất là các giống lúa lai nhập từ tỉnh Tứ Xuyên - Sichuan, chứ không phải từ Trường Sa - Chang Sa ,Hô Nam, nơi khai sinh kỷ thuật lúa lai siêu năng. Thành quả là nâng cao lợi tức nông dân, trước đây đã phải phấn đấu nhọc nhằn với hiệu năng sản xuất thấp kém. Giúp nông dân thay đổi lọai sản phẩm nông lâm, cải thiện đời sống của họ, chuyễn trồng trọt tự túc ( lúa gạo , hoa màu như ngô - bắp , khoai lang sắn - khoai mì , các cây công nghiệp hàng năm như thuốc lá, lạc - đậu phụng, đậu tương - đậu nành , bông vãi … ) qua trồng trọt đúng theo khí hậu và đất đai- thô nhưỡng địa phưong. Du nhập hạt , con giống Trung Quốc cũng xảy r a ở ngành lâm, ngành súc và ngành thủy sản ( chưa có gì nhiều ở Cao Bàng, nhưng đã mạnh mẽ ở hai tỉnh Lào Cai và Quảng Ninh ).

Tuy nhiên vào thế kỷ thứ 21 , nông nghiệp Cao Bằng, cũng như các tỉnh Đông Bắc, Tây Bắc nên nhắm thêm vào kỷ thuật mới, giống mới cao năng , siêu năng những quốc gia trên thế giới có khí hậu á nhiệt đới - bán ôn đới và thỗ nhưỡng phát sinh từ đá vôi cacxtơ nếu được ở Âu Châu ( Ý , Tây Ban Nha, Nam nước Pháp, …. ) Mỹ Châu ( Nam Hoa Kỳ, Chí Lê - Chili… ), Úc Châu , có khi cả Á Châu nữa, thì mới mong cạnh tranh thắng lợi với nông, lâm , ngư sản Tứ Xuyên , Vân Nam , Quảng Tây, Quảng Đông, Hải Nam. Lẽ dĩ nhiên, trưóc tiên phải truyền bá những phương thức nước nhà hay bị bỏ quên . Tỉ như lề lối trồng cây gỗ loài mọc trên đá vôi đã bị tàn phá làm nương rẫy, loài Mặc rác ( giáo sư Phạm Hoàng Hộ ghi là Dầu Chòng ) Delavaya tocxocarpa ( hay D. yunnanennsis ) họ Nhãn hay bồ hòn Sapindaceae , dân Nùng An làng Phúc Sen huyện Quảng Hòa lựa chọn làm cây gây lại rừng đồi núi đá vôi trọc lóc năm 1960. Mặc rác là một đại mộc, hoa trắng thơm, cao trên 20m, thân to 25 cm, mọc mau. Chỉ sau 3 năm là dân làng đã giải quyết vấn đề cũi nấu đun và nưóc uống. Trồng độc canh bạch đàn- khuynh diệp - tràm Eucalyptus ,nguồn gốc Úc Châu hút hết nước ngầm hay các loại keo Acacia sp. ngoại quốc, làm nạn xói mòn, trôi mất đất trầm trọng thêm. Gỗ mạc rác dùng làm dụng cụ , cột dựng nhà hàng rào chuồng gia súc , vài gia đình còn lấy lá nuôi trâu và ngựa, cắt cành làm củi đun nấu .Năm 1990, 1010 ha núi đá trọc quanh làng Phúc Sen đều phủ xanh bằng mặc rác. Dân làng sau đó khởi sự trồng những giống câu gỗ địa phương giá trị cao hơn như Thitka, Chukrasia , Margose giữa các hàng mặc rác , mọc tốt nhờ bóng râm và ảm độ mặc rác tạo ra, đem thêm nhiều lợi lộc khác cho dân làng. Thitka và Margose mọc tầng cao , mặc rác mọc ở tầng thấp nhất . Vài gia đình đã trồng Thitka xen lẫn mặc rác từ 15 - 20 năm nay rồi. Sau năm 1990, 5 làng khác huyện Quảng Hòa cũng phủ xanh đồi núi trọc bằng mặc rác.

Thật tế thì còn nhiều loại cây địa phương cho gỗ tốt , có thể trồng xen kẻ với những cây làm thuốc hay lấy hột xuất khảu, chẳng hạn như loài sa nhân, tiểu đậu khấu - hột gừng xanh Amomum sp. thấy nhiều ở dãy núi Cardamomes, Cam Bốt cạnh Hà Tiên hay khảo cứu nhiều ở Ấn Độ. Một loài cây đa dụng, tái tạo rừng, đáng được Cao Băng chú ý là tre luồng Thanh Hóa Dendrocalamus barbatus đãđược Yên Bái, Phú Thọ… thử nghiệm đại trà .