C.2.1 TÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt cña c¸c tiÕp ®Êt ®¬n trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt
C.2.1.1 Trong thùc tÕ ®Êt cã kÕt cÊu kh«ng ®ång nhÊt. Thêng ®Êt cã nhiÒu líp ®îc x¸c ®Þnh bëi kÕt cÊu ®Þa chÊt cña ®Êt. Gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña c¸c líp ®Êt phÝa trªn thay ®æi theo mïa.
ViÖc tÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt trong trêng hîp nµy theo d¹ng kÕt cÊu ®Êt ®ång nhÊt sÏ cã sai sè lín.
§Ó tÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt trong trêng hîp ®Êt cã nhiÒu líp cã thÓ sö dông hÖ sè mïa. Nhng kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm hÖ sè mïa cho thÊy r»ng hÖ sè mïa lµ kh«ng gièng nhau kh«ng nh÷ng chØ ë c¸c chç kh¸c nhau mµ cßn thay ®æi m¹nh trong ph¹m vi cña mét vïng kh«ng lín l¾m, phô thuéc vµo vÞ trÝ cô thÓ bè trÝ tiÕp ®Êt.
§Ó cã kÕt qu¶ tÝnh to¸n chÝnh x¸c h¬n cÇn ph¶i xÐt ®Õn c¸c líp ®Êt cã ®é dÉn kh¸c nhau. MÆc dï trong trêng hîp tæng qu¸t ®Êt cã kÕt cÊu nhiÒu líp, nhng tuyÖt ®¹i ®a sè c¸c trêng hîp ®ñ chÝnh x¸c ta cã thÓ thay b»ng cÊu h×nh ®Êt hai líp, trong ®ã líp trªn cã chiÒu dÇy h vµ cã ®iÖn trë suÊt 1 cßn líp díi dÇy v« cïng cã ®iÖn trë suÊt 2.
C.2.1.2 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét èng ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp (xem h×nh C.6) ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
(C.16)
Trong ®ã:
d - ®êng kÝnh cña èng, m;
l - chiÒu dµi cña èng, m;
h - chiÒu dÇy cña líp ®Êt phÝa trªn, m;
1,2- ®iÖn trë suÊt t¬ng øng cña c¸c líp ®Êt phÝa trªn vµ phÝa díi, .m.
C.2.1.3 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét d©y (hoÆc d¶i) dµi n»m ngang trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
-
Khi d©y (hoÆc d¶i) tiÕp ®Êt dµi n»m trong líp ®Êt phÝa trªn (t < h)
(C.17)
-
Khi d©y (hoÆc d¶i) tiÕp ®Êt dµi n»m trong líp ®Êt phÝa díi (t>h)
(C.18)
Trong ®ã:
l- chiÒu dµi cña d©y (hoÆc d¶i), m;
K = (2-1)/(2+1) - hÖ sè kh«ng ®ång nhÊt cña ®Êt;
d- ®êng kÝnh cña d©y, m; (nÕu lµ d¶i, th× ®êng kÝnh t¬ng ®¬ng cña mét d¶i cã chiÒu réng b ®îc lÊy b»ng d = b/2).
C.2.1.4 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc díi d¹ng vßng trßn trong ®Êt cã hai líp, khi mÆt ph¼ng ng¨n c¸ch gi÷a hai líp trïng víi mÆt ®¼ng thÕ, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
(C.19)
Trong ®ã:
D- ®êng kÝnh cña vßng trßn tiÕp ®Êt, m;
d- ®êng kÝnh (hoÆc ®êng kÝnh t¬ng ®¬ng) cña d©y (hoÆc d¶i), m;
1, 2 - ®iÖn trë suÊt t¬ng øng cña c¸c líp ®Êt trªn vµ díi, .m;
h - chiÒu dÇy cña líp ®Êt phÝa trªn, m.
C.2.1.5 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc d¹ng tÊm trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt, gåm hai líp khi mÆt ng¨n c¸ch trïng víi mÆt ®¼ng thÕ tiÕp ®Êt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
(C.20)
Trong ®ã:
D- ®êng kÝnh (hoÆc ®êng kÝnh t¬ng ®¬ng) cña tÊm, m.
C.2.1.6 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc d¹ng líi ®Æt trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
(C.21)
Trong ®ã:
L- tæng chiÒu dµi c¸c d©y (hoÆc d¶i) dµi, m;
D- ®êng kÝnh diÖn tÝch cña líi, m;
- tham sè (1/m) khi xÐt ®Õn sù ph©n bè kh«ng ®ång nhÊt cña theo ®é s©u cña ®Êt. Gi¸ trÞ cña ®îc tr×nh bµy trªn h×nh C.7.
C.2.1.7 Trong trêng hîp líp ®Êt phÝa trªn cã ®iÖn trë suÊt lín, ®Ó ®¶m b¶o tiªu chuÈn ®iÖn trë tiÕp ®Êt kh«ng thÓ t¨ng sè lîng ®iÖn cùc tiÕp ®Êt, ta cã thÓ dïng mét hoÆc hai tiÕp ®Êt ch«n s©u. C¸c tiÕp ®Êt ch«n s©u lµ c¸c tiÕp ®Êt ch«n th¼ng ®øng cã chiÒu dµi lín hoÆc ng¾n ®îc ®Æt ë mét ®é s©u lín, n¬i ®Êt cã ®é dÉn ®iÖn tèt. D¹ng tiÕp ®Êt ®îc lùa chän kh¸c nhau theo ®iÒu kiÖn cô thÓ. §Ó thuËn tiÖn ta chän ®iÖn cùc tiÕp ®Êt lµ c¸c thanh dµi ®ång nhÊt cã tiÕt diÖn kh«ng ®æi.
§iÖn trë tiÕp ®Êt cña hÖ thèng tiÕp ®Êt ch«n s©u ®îc x¸c ®Þnh gÇn ®óng b»ng c«ng thøc nh trong C.2.1.2.
C.2.1.8 §Ó x¸c ®Þnh chiÒu dµi cña tiÕp ®Êt ch«n s©u theo c¸c sè liÖu ®iÖn trë tiÕp ®Êt yªu cÇu vµ c¸c gi¸ trÞ chiÒu dÇy cña líp ®Êt phÝa trªn h, ®iÖn trë suÊt cña c¸c líp ®Êt 1, 2 ®· biÕt tríc ta cã thÓ dïng to¸n ®å h×nh C.8.
Tr×nh tù x¸c ®Þnh chiÒu dµi cña tiÕp ®Êt ch«n s©u nh sau:
Tõ mét ®iÓm phÝa bªn ph¶i cña trôc hoµnh t¬ng øng víi chiÒu dÇy cña líp ®Êt phÝa trªn h, ta kÎ mét ®êng th¼ng gãc víi trôc hoµnh ®Õn c¾t mét ®êng cña ®å thÞ t¬ng øng víi tØ sè 2/1. Tõ ®iÓm c¾t ta kÎ mét ®êng song song víi trôc hoµnh ®Õn c¾t mét ®êng cña ®å thÞ nh¸nh bªn tr¸i t¬ng øng víi tØ sè 2/R. Tõ ®iÓm c¾t míi nhËn ®îc ta tiÕp tôc kÎ mét ®êng th¼ng vu«ng gãc víi trôc hoµnh, ®iÓm c¾t cña ®êng th¼ng vu«ng gãc nµy víi trôc hoµnh cho ta gi¸ trÞ chiÒu dµi cña tiÕp ®Êt ch«n s©u.
Trªn h×nh C.8 minh häa cho trêng hîp h = 15 m, 1 = 500 .m, 2 = 100 .m, R = 20 . Gi¸ trÞ chiÒu dµi cña tiÕp ®Êt ch«n s©u t×m ®îc lµ l = 18,5 m.
C.3 TÝnh to¸n hÖ thèng tiÕp ®Êt khi cã c¶i t¹o ®Êt
C.3.1 Khi c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt ®Æt trong ®Êt cã ®iÖn trë suÊt cña ®Êt cao, líp ®Êt gÇn víi ®iÖn cùc tiÕp ®Êt ®ãng vai trß chÝnh t¹o ra ®iÖn trë ®èi víi dßng tõ tiÕp ®Êt ch¶y vµo ®Êt.
VËy ®Ó gi¶m nhá ®iÖn trë tiÕp ®Êt, ta chØ cÇn gi¶m ®iÖn trë suÊt cña ®Êt ë xung quanh ®iÖn cùc víi kho¶ng c¸ch kh«ng lín l¾m (1,5 2,5) m.
Sö dông bét than cèc cho phÐp gi¶m nhá ®iÖn trë tiÕp ®Êt, n©ng cao ®é æn ®Þnh lµm viÖc cña tiÕp ®Êt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¸c nhau cña ®Êt vµ khÝ hËu. Møc gi¶m nhá ®iÖn trë tiÕp ®Êt vµ n©ng cao ®é æn ®Þnh ®îc x¸c ®Þnh tuú thuéc vµo chiÒu dÇy (®êng kÝnh) cña líp trung gian b»ng bét than cèc.
C.3.2 §iÖn trë cña mét ®iÖn cùc tiÕp ®Êt d¹ng thanh (hoÆc èng) ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt cã chÊt ho¹t ho¸ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc:
(C.22)
Trong ®ã:
K1- hÖ sè nhiÖt ®é cña ®Êt thay ®æi theo mïa, ®èi víi ®iÖn cùc d¹ng thanh (èng) lÊy b»ng 1,3;
d- ®iÖn trë suÊt cña ®Êt, .m;
lb- chiÒu dµi cña ®iÖn cùc, m;
hb- kho¶ng c¸ch tõ mÆt ®Êt ®Õn gi÷a ®iÖn cùc, m;
db- ®êng kÝnh ngoµi cña ®iÖn cùc, m;
hh- ®iÖn trë suÊt cña bét than cèc, .m;
dhh- ®êng kÝnh cña chÊt ho¹t ho¸ - líp trung gian b»ng bét than cèc bao quanh thanh (èng) thÐp, m.
Chó thÝch:
-
§èi víi c¸c ®iÖn cùc b»ng thÐp gãc, thay db b»ng ®êng kÝnh t¬ng ®¬ng cña èng, cã nghÜa lµ db = 0,95.a (a lµ chiÒu réng cña thanh thÐp gãc).
-
§iÖn trë suÊt cña bét than cèc hh, gåm c¸c h¹t cã ®êng kÝnh kh«ng lín h¬n 10-15 mm, dao ®éng tõ 0,22 ®Õn 2,5 .m. Trong tÝnh to¸n lÊy b»ng 2,5 .m.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |