Ch¬ng I: C¸c quy ®Þnh chung 13
1.1 Ph¹m vi ¸p dông 13
1.3 ThuËt ng÷, ®Þnh nghÜa vµ gi¶i thÝch 13
1.3.1 Ca bin thiÕt bÞ ®iÖn tö 13
1.3.2 CÊu tróc che ch¾n b¶o vÖ thiÕt bÞ ®iÖn tö 13
1.3.3 CÊu tróc che ch¾n b¶o vÖ thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Æt næi trªn mÆt ®Êt 14
1.3.4 CÊu tróc che ch¾n b¶o vÖ thiÕt bÞ ®iÖn tö ®Æt ngÇm díi mÆt ®Êt 14
1.3.5 Cöa sæ ®iÓm nèi ®¬n 14
1.3.6Cùc tiÕp ®Êt 14
1.3.7 D©y (c¸p) dÉn ®Êt 14
1.3.8 D©y dÉn liªn kÕt 14
1.3.9 DiÖn tÝch rñi ro 14
1.3.10 Dßng sÐt ®¸nh trùc tiÕp g©y h háng cho c¸p treo (J) 15
1.3.11 §Êt 15
1.3.12 §iÖn cùc tiÕp ®Êt tù nhiªn 15
1.3.13 §iÖn cùc tiÕp ®Êt nh©n t¹o 15
1.3.14 §iÓm nèi ®¬n 15
1.3.15 §iÖn líi 15
1.3.16 §êng dÉn kÕt nèi 15
1.3.17 HÖ sè phÈm chÊt cña c¸p cã vá kim lo¹i 16
1.3.18 HÖ sè che ch¾n cña vá c¸p kim lo¹i 16
1.3.19 HÖ thèng tiÕp ®Êt 16
1.3.20 HiÖu qu¶ b¶o vÖ (cña hÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp) 16
1.3.21 Khèi hÖ thèng 16
1.3.22 M¹ng liªn kÕt 16
1.3.23 M¹ng liªn kÕt chung 16
1.3.24 M¹ng liªn kÕt d¹ng m¾t líi 17
1.3.25 M¹ng liªn kÕt c¸ch ly 17
1.3.26 M¹ng liªn kÕt c¸ch ly m¾t líi 17
1.3.27 M¹ng liªn kÕt c¸ch ly h×nh sao 17
1.3.28 M¹ng TN 17
1.3.29 M¹ng TN-C 17
1.3.30 M¹ng TN-S 17
1.3.31 M¹ng TN-C-S 18
1.3.32 M¹ng TT 18
1.3.33 M¹ng IT 18
1.3.34 M¹ng tiÕp ®Êt 18
1.3.35 MËt ®é sÐt 18
1.3.36 Ngµy d«ng 18
1.3.37 Nhµ tr¹m viÔn th«ng 18
1.3.38 Nhµ thuª bao 19
1.3.39 Nguån mét chiÒu ®êng vÒ c¸ch ly 19
1.3.40 Nguån mét chiÒu ®êng vÒ chung 19
1.3.41 TÊm tiÕp ®Êt chÝnh 19
1.3.42 ThiÕt bÞ chèng sÐt 19
1.3.43 Tr¹m ®iÖn tö ë xa 20
1.3.44 Vßng kÕt nèi 20
1.3.45 Vïng chèng sÐt 20
Ch¬ng II: yªu cÇu trang thiÕt bÞ chèng sÐt, cÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt 20
2.1 HÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp 20
2.1.1 HÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp dïng ®iÖn cùc Franklin 20
2.1.1.1.§iÖn cùc thu sÐt 20
2.1.1.2 D©y tho¸t sÐt 21
2.1.1.3 HÖ thèng ®iÖn cùc tiÕp ®Êt 23
2.1.2 HÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp ph¸t tiªn ®¹o sím 24
2.1.2.1 §iÖn cùc thu sÐt ph¸t tiªn ®¹o sím 24
2.1.2.2 D©y tho¸t sÐt 24
2.1.2.3 HÖ thèng ®iÖn cùc tiÕp ®Êt 25
2.1.3 HÖ thèng ph©n t¸n n¨ng lîng sÐt 25
2.1.3.1 HÖ thèng ph©n t¸n n¨ng lîng sÐt ph¶i bao gåm c¸c thµnh phÇn sau: 25
2.1.3.2 HÖ thèng ph©n t¸n n¨ng lîng sÐt ph¶i ®¶m b¶o kh¶ n¨ng ng¨n c¶n sù h×nh thµnh tia sÐt ®¸nh xuèng ®èi tîng cÇn b¶o vÖ. 25
2.2 ThiÕt bÞ chèng sÐt (SPD) 25
2.2.1 Nguyªn t¾c lùa chän 25
2.2.2 Yªu cÇu kü thuËt 26
2.3 CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt trong nhµ tr¹m viÔn th«ng 26
2.3.1 Quy ®Þnh chung 26
2.3.2 CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt chuÈn cho nhµ tr¹m viÔn th«ng 27
2.3.2.1 M¹ng liªn kÕt chung (CBN) 27
2.3.2.2 M¹ng liªn kÕt BN 27
2.3.2.3 CÊu h×nh hÖ thèng cung cÊp nguån ®iÖn 28
2.3.3 CÊu h×nh tiÕp ®Êt chuÈn cho nhµ thuª bao 28
2.3.4 CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt trong tr¹m ®iÖn tö ë xa 30
Ch¬ng III: kh¶o s¸t vµ ®o ®¹c 31
3.1 Quy ®Þnh chung 31
3.2 NhiÖm vô kh¶o s¸t 31
3.2.1 Néi dung kh¶o s¸t 31
3.2.1.1 Kh¶o s¸t c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn (®êng d©y th«ng tin c¸p kim lo¹i, c¸p sîi quang) 31
3.2.1.2 C«ng tr×nh d¹ng ®iÓm (nhµ tr¹m hoÆc cét ¨ng ten viÔn th«ng) 32
3.2.2 Néi dung b¸o c¸o kh¶o s¸t 32
3.3 §o ®iÖn trë suÊt cña ®Êt 32
3.3.1 X¸c ®Þnh ®iÖn trë suÊt cña ®Êt theo ph¬ng ph¸p th¨m dß ®iÖn cùc tiÕp ®Êt mÉu 33
3.3.2 X¸c ®Þnh ®iÖn trë suÊt cña ®Êt theo ph¬ng ph¸p ®o s©u th¨m dß ®èi xøng (ph¬ng ph¸p ®o ®iÖn vËt lý) 33
3.3.2.1 Ph¬ng ph¸p Wenner 33
3.3.2.2 Ph¬ng ph¸p Schlumberger 34
Ch¬ng IV: ThiÕt kÕ chèng sÐt vµ tiÕp ®Êt 35
4.1 Nguyªn t¾c chung 35
4.1.1 ViÖc thiÕt kÕ chèng sÐt vµ tiÕp ®Êt ®îc tiÕn hµnh sau khi dù ¸n kh¶ thi ®îc c¸c cÊp cã thÈm quyÒn phª duyÖt (dù ¸n kh¶ thi, dù ¸n ®Çu t). 35
4.1.2 ThiÕt kÕ chØ ®îc thùc hiÖn sau khi ®· cã ®Çy ®ñ v¨n b¶n, tµi liÖu, sè liÖu kh¶o s¸t ®o ®¹c thùc ®Þa. 35
4.1.3 ThiÕt kÕ chèng sÐt vµ tiÕp ®Êt cho nhµ tr¹m, cét cao ¨ng ten vµ ®êng d©y th«ng tin ®îc tiÕn hµnh theo tr×nh tù c¬ b¶n sau: 35
4.2 ThiÕt kÕ chèng sÐt b¶o vÖ nhµ tr¹m viÔn th«ng 35
4.2.1 Chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp cho nhµ tr¹m viÔn th«ng 35
4.2.1.1 Chän møc b¶o vÖ 35
4.2.1.2 ThiÕt kÕ hÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp 36
4.2.2 Chèng sÐt lan truyÒn tõ bªn ngoµi nhµ tr¹m 36
4.2.2.1 Chèng sÐt lan truyÒn tõ ®êng d©y th«ng tin ®i vµo nhµ tr¹m 36
4.2.2.2 Chèng sÐt lan truyÒn tõ ®êng d©y ®iÖn lùc ®i vµo nhµ tr¹m 36
4.2.3 Chèng sÐt lan truyÒn vµ c¶m øng ®iÖn tõ bªn trong nhµ tr¹m 37
4.3 ThiÕt kÕ chèng sÐt b¶o vÖ cét ¨ng ten viÔn th«ng 37
4.4 ThiÕt kÕ chèng sÐt b¶o vÖ ®êng d©y th«ng tin 38
4.4.1 Lùa chän m«i trêng l¾p ®Æt 38
4.4.2 Lùa chän c¸p cã gi¸ trÞ dßng g©y h háng lín 38
4.4.3 Thùc hiÖn tiÕp ®Êt cho tuyÕn c¸p 38
4.4.4 Trang bÞ d©y chèng sÐt ngÇm cho c¸p ch«n 38
4.4.5 L¾p ®Æt thiÕt bÞ chèng sÐt 39
4.5 ThiÕt kÕ hÖ thèng tiÕp ®Êt 39
4.5.1 Nguyªn t¾c thiÕt kÕ 39
4.5.1 X¸c ®Þnh ®iÖn trë suÊt cña ®Êt 39
4.5.2 Chän vËt liÖu lµm ®iÖn cùc tiÕp ®Êt 40
4.5.3 Lùa chän lo¹i hÖ thèng tiÕp ®Êt 40
4.5.4 TÝnh to¸n hÖ thèng tiÕp ®Êt 41
4.5.5 Sö dông ho¸ chÊt c¶i t¹o ®Êt 42
Ch¬ng V: Thi c«ng l¾p ®Æt trang thiÕt bÞ chèng sÐt vµ hÖ thèng tiÕp ®Êt 43
5.1 Nguyªn t¾c chung 43
5.2 Thi c«ng l¾p ®Æt hÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp 43
5.3 L¾p ®Æt thiÕt bÞ chèng sÐt lan truyÒn 43
5.4 Thi c«ng l¾p ®Æt chèng sÐt b¶o vÖ ®êng d©y th«ng tin 44
5.4.1 C¸p quang cã thµnh phÇn kim lo¹i 44
5.4.2 C¸p kim lo¹i 45
5.5 Thi c«ng hÖ thèng tiÕp ®Êt 45
5.5.1 Thi c«ng hÖ thèng tiÕp ®Êt 45
5.5.2 Thùc hiÖn liªn kÕt c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt 46
5.5.2.1 Ph¬ng ph¸p 1: Thùc hiÖn liªn kÕt b»ng líi san b»ng ®iÖn thÕ 46
5.5.2.2 Ph¬ng ph¸p 2: Liªn kÕt b»ng ph¬ng ph¸p nèi trùc tiÕp 46
Ch¬ng VI: KiÓm tra, nghiÖm thu c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt vµ chèng sÐt 47
6.1 Thµnh phÇn nghiÖm thu 47
6.2 NghiÖm thu c¸c hÖ thèng, thiÕt bÞ chèng sÐt 47
6.2.1 Néi dung nghiÖm thu 47
6.2.2 Hå s¬ nghiÖm thu 47
6.3 KiÓm tra, nghiÖm thu hÖ thèng tiÕp ®Êt 48
6.3.1 Quy ®Þnh vÒ thñ tôc nghiÖm thu: 48
6.3.2 Quy ®Þnh vÒ néi dung kiÓm tra, nghiÖm thu hÖ thèng tiÕp ®Êt 48
1) KiÓm tra viÖc thi c«ng dµn tiÕp ®Êt (phÇn ch«n díi ®Êt). 48
2) §o thö nghiÖm thu toµn bé hÖ thèng tiÕp ®Êt. 48
6.3.3 Hå s¬ nghiÖm thu l¾p ®Æt c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt 49
1) Hå s¬ vÒ thiÕt kÕ; 49
6.3.4 KÕt luËn, bµn giao 49
Ch¬ng VII: Quy ®Þnh vÒ qu¶n lý vµ b¶o dìng 50
7.1 Trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vµ khai th¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt vµ chèng sÐt, ph¶i thùc hiÖn kiÓm tra, b¶o dìng c¸c trang, thiÕt bÞ theo nh÷ng quy ®Þnh sau: 50
7.2 Quy ®Þnh vÒ thêi gian kiÓm tra ®Þnh kú 50
7.3 Quy ®Þnh vÒ thêi gian kiÓm tra ®ét xuÊt 50
7.4 Néi dung kiÓm tra ®Þnh kú vµ ®ét xuÊt 51
7.5 Sau khi kiÓm tra nÕu ph¸t hiÖn chç h háng ph¶i söa ch÷a ngay: 51
7.6 Mäi néi dung kiÓm tra söa ch÷a ®Þnh kú hoÆc ®ét xuÊt ®Òu ph¶i ghi vµo lý lÞch kü thuËt vµ lu hå s¬. 51
CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt
trong c¸c nhµ tr¹m viÔn th«ng 52
A.1 CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt trong nhµ tr¹m viÔn th«ng 52
A.1.1 X©y dùng m¹ng liªn kÕt chung cho nhµ tr¹m viÔn th«ng 52
A.1.1.1 Tr×nh tù x©y dùng m¹ng liªn kÕt chung (CBN) 52
A.1.1.2 Mét sè quy ®Þnh kÌm theo khi x©y dùng m¹ng CBN 53
A.1.2 Thùc hiÖn ®Êu nèi m¹ng liªn kÕt chung víi m¹ng tiÕp ®Êt cña nhµ tr¹m viÔn th«ng. 54
A.1.2.1 Thùc hiÖn ®Êu nèi m¹ng CBN víi m¹ng tiÕp ®Êt cña nhµ tr¹m th«ng qua tÊm tiÕp ®Êt chÝnh. Gi÷a m¹ng CBN vµ tÊm tiÕp ®Êt chÝnh cµng nhiÒu ®êng liªn kÕt cµng tèt. 54
A.1.2.2 Quy ®Þnh ®èi víi tÊm tiÕp ®Êt chÝnh 54
A.1.3 X©y dùng m¹ng liªn kÕt cho c¸c khèi thiÕt bÞ trong nhµ tr¹m viÔn th«ng vµ thùc hiÖn ®Êu nèi víi m¹ng CBN 55
A.1.3.1. X©y dùng m¹ng liªn kÕt m¾t líi (M- BN) 55
A.1.3.2 X©y dùng m¹ng liªn kÕt c¸ch ly m¾t líi (M-IBN) 58
A.1.3.3 X©y dùng m¹ng liªn kÕt c¸ch ly h×nh sao (S-IBN) 61
A.2 CÊu h×nh ®Êu nèi vµ tiÕp ®Êt trong tr¹m ®iÖn tö ë xa 63
A.2.1 Nguyªn t¾c chung 63
A.2.2 C¸c thµnh phÇn cña mét cÊu tróc che ch¾n b¶o vÖ thiÕt bÞ ®iÖn tö (EEE) hoÆc cabin thiÕt bÞ ®iÖn tö (EEC) 64
A.2.3 Nguyªn t¾c thùc hiÖn 64
A.2.3.1 Tr¹m ®iÖn tö ë xa ph¶i ®îc trang bÞ mét tÊm tiÕp ®Êt chÝnh b»ng ®ång. Ph¬ng ph¸p thi c«ng tÊm tiÕp ®Êt chÝnh ®îc tr×nh bµy trong Phô lôc D. 64
A.2.3.2 Tr¹m ®iÖn tö ë xa ph¶i x©y dùng mét m¹ng liªn kÕt chung (CBN) 64
A.2.3.3 ViÖc bè trÝ cæng vµo cña c¸p ngo¹i vi ph¶i b¶o ®¶m c¸c nguyªn t¾c sau: 65
A.2.3.4 Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸p th«ng tin ch¹y song song víi c¸p ®iÖn lùc kh«ng cã mµn ch¾n tÜnh ®iÖn Ýt nhÊt lµ 10 cm. 65
A.2.3.5 Thùc hiÖn nèi c¸c thµnh phÇn kim lo¹i cña c¸p ngo¹i vi víi vßng kÕt nèi (víi m¹ng CBN) 65
A.2.3.6 TÊt c¶ c¸c khung, gi¸, vá bäc b»ng kim lo¹i cña thiÕt bÞ bªn trong 1 EEE vµ tÊt c¶ c¸c thµnh phÇn kim lo¹i kh¸c di vµo EEE (èng dÉn níc, èng dÉn khÝ...) ph¶i ®îc nèi ®Õn vßng kÕt nèi bªn trong (nèi ®Õn m¹ng CBN). 66
A.2.3.7 NÕu sö dông c¸c bé b¶o vÖ trªn c¸c ®«i d©y th«ng tin th× c¸c cùc chung (cùc tiÕp ®Êt) cña c¸c bé b¶o vÖ ph¶i ®îc nèi ®Õn tÊm tiÕp ®Êt chÝnh (MET). 66
B.1 Vïng b¶o vÖ cña hÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp dïng ®iÖn cùc Franklin 67
B.2 Vïng b¶o vÖ cña hÖ thèng chèng sÐt ®¸nh trùc tiÕp ph¸t tiªn ®¹o sím 70
C.1 TÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt trong ®Êt ®ång nhÊt 71
C.1.1 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét ®iÖn cùc trong ®Êt ®ång nhÊt 71
C.1.1.1 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét èng kim lo¹i ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt ®ång nhÊt ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 71
C.1.1.2 Khi thiÕt kÕ c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt dïng c¸c èng kim lo¹i ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt, hîp lý nhÊt khi chän chiÒu dµi cña èng l = (1,5 3) m; kho¶ng c¸ch tõ mÆt ®Êt ®Õn ®Ønh cña èng chän kh«ng nhá h¬n 0,7 m; ®êng kÝnh d, cña èng chän theo lo¹i ®Êt nh sau: 71
C.1.1.3 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét d¶i kim lo¹i dÑt, dµi, ®Æt n»m ngang ë ®é s©u h trong ®Êt ®ång nhÊt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 72
C.1.1.4 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét d©y kim lo¹i tiÕt diÖn trßn, ®êng kÝnh d, ®Æt n»m ngang ë ®é s©u, h trong ®Êt ®ång nhÊt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 72
C.1.1.5 Khi thiÕt kÕ c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt, dïng c¸c d©y kim lo¹i dµi, hîp lý nhÊt chän d©y cã ®êng kÝnh d = (2 6) mm, ®é s©u ®Æt d©y hoÆc d¶i tiÕp ®Êt kh«ng nhá h¬n 0,7 m. ChiÒu dµi cña d©y hoÆc d¶i tiÕp ®Êt chän tèi u theo ®iÖn trë suÊt cña ®Êt, nh tr×nh bµy trªn h×nh C.1. 72
C.1.1.6 N¬i cã diÖn tÝch ®Êt hÑp cã thÓ dïng ®iÖn cùc tiÕp ®Êt lo¹i d©y trßn hoÆc dÑt, ®Æt díi d¹ng mét vßng trßn. 73
C.1.1.7 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc b»ng kim lo¹i d¹ng tÊm trßn hoÆc ch÷ nhËt ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 74
C.1.1.8 ViÖc sö dông ®iÖn cùc tiÕp ®Êt d¹ng tÊm ph¼ng ®Æt trong ®Êt theo ph¬ng n»m ngang hoÆc th¼ng ®øng rÊt khã do thÓ tÝch ®µo hè tiÕp ®Êt lín, cã thÓ dïng c¸c d¶i kim lo¹i xo¾n thµnh d¹ng lß xo, t¹o ra mét èng cã chiÒu dµi l = 1,42 m víi ®êng kÝnh d = 0,2 m hoÆc chiÒu dµi l = 0,71 m víi ®êng kÝnh d = 0,4 m, khi ®ã tÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt theo c«ng thøc nh ®èi víi ®iÖn cùc tiÕp ®Êt d¹ng èng. 74
C.1.2 TÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt cã nhiÒu ®iÖn cùc ë trong ®Êt ®ång nhÊt 75
C.1.2.1 §Ó nhËn ®îc trÞ sè ®iÖn trë tiÕp ®Êt yªu cÇu, ta cÇn nèi song song mét sè c¸c ®iÖn cùc tiÕp ®Êt ®¬n víi nhau. HÖ thèng tiÕp ®Êt nµy ®îc gäi lµ hÖ thèng tiÕp ®Êt cã nhiÒu ®iÖn cùc. Trªn h×nh C.3 tr×nh bµy mét hÖ thèng tiÕp ®Êt gåm nhiÒu èng vµ trªn h×nh C.4 tr×nh bµy mét hÖ thèng tiÕp ®Êt gåm nhiÒu tia dµi. 75
C.1.2.2 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét hÖ thèng gåm n èng kim lo¹i gièng nhau, ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt ®ång nhÊt, khi bá qua ¶nh hëng cña d©y nèi c¸c ®iÖn cùc (d©y nèi c¸ch ®iÖn víi ®Êt) do t¸c dông che ch¾n lÉn nhau cña c¸c ®iÖn cùc, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 76
C.1.2.3 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét hÖ thèng gåm nhiÒu èng kim lo¹i gièng nhau ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt ®ång nhÊt, cã xÐt ®Õn ®iÖn trë tiÕp ®Êt cña d©y (d¶i) nèi c¸c ®iÖn cùc tiÕp ®Êt víi nhau, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 76
C.1.2.4 TrÞ sè hÖ sè sö dông phô thuéc vµo kÝch thíc c¸c ®iÖn cùc tiÕp ®Êt, kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c ®iÖn cùc vµ sù bè trÝ c¸c ®iÖn cùc. 77
C.1.2.5 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét hÖ thèng gåm c¸c thanh (èng) bè trÝ trªn diÖn tÝch S trong ®Êt ®ång nhÊt, cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 77
C.1.2.6 §iÖn trë cña mét hÖ thèng tiÕp ®Êt cã d¹ng bÊt kú gåm c¸c thanh hoÆc èng ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt ®ång nhÊt cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 78
C.1.2.7 §iÖn trë cña mét hÖ thèng tiÕp ®Êt cã d¹ng bÊt kú gåm c¸c d©y hoÆc d¶i ®Æt n»m ngang trong ®Êt ®ång nhÊt cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau: 80
C.1.2.9 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña hÖ thèng gåm n tÊm kim lo¹i gièng nhau nèi song song víi nhau b»ng d©y c¸ch ®iÖn, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 82
C.2 TÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt 82
C.2.1 TÝnh to¸n ®iÖn trë tiÕp ®Êt cña c¸c tiÕp ®Êt ®¬n trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt 82
C.2.1.1 Trong thùc tÕ ®Êt cã kÕt cÊu kh«ng ®ång nhÊt. Thêng ®Êt cã nhiÒu líp ®îc x¸c ®Þnh bëi kÕt cÊu ®Þa chÊt cña ®Êt. Gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña c¸c líp ®Êt phÝa trªn thay ®æi theo mïa. 82
C.2.1.2 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét èng ch«n th¼ng ®øng trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp (xem h×nh C.6) ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 82
C.2.1.3 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét d©y (hoÆc d¶i) dµi n»m ngang trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 83
C.2.1.4 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc díi d¹ng vßng trßn trong ®Êt cã hai líp, khi mÆt ph¼ng ng¨n c¸ch gi÷a hai líp trïng víi mÆt ®¼ng thÕ, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 83
C.2.1.5 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc d¹ng tÊm trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt, gåm hai líp khi mÆt ng¨n c¸ch trïng víi mÆt ®¼ng thÕ tiÕp ®Êt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 84
C.2.1.6 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña ®iÖn cùc d¹ng líi ®Æt trong ®Êt kh«ng ®ång nhÊt gåm hai líp, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 84
C.2.1.7 Trong trêng hîp líp ®Êt phÝa trªn cã ®iÖn trë suÊt lín, ®Ó ®¶m b¶o tiªu chuÈn ®iÖn trë tiÕp ®Êt kh«ng thÓ t¨ng sè lîng ®iÖn cùc tiÕp ®Êt, ta cã thÓ dïng mét hoÆc hai tiÕp ®Êt ch«n s©u. C¸c tiÕp ®Êt ch«n s©u lµ c¸c tiÕp ®Êt ch«n th¼ng ®øng cã chiÒu dµi lín hoÆc ng¾n ®îc ®Æt ë mét ®é s©u lín, n¬i ®Êt cã ®é dÉn ®iÖn tèt. D¹ng tiÕp ®Êt ®îc lùa chän kh¸c nhau theo ®iÒu kiÖn cô thÓ. §Ó thuËn tiÖn ta chän ®iÖn cùc tiÕp ®Êt lµ c¸c thanh dµi ®ång nhÊt cã tiÕt diÖn kh«ng ®æi. 85
C.2.1.8 §Ó x¸c ®Þnh chiÒu dµi cña tiÕp ®Êt ch«n s©u theo c¸c sè liÖu ®iÖn trë tiÕp ®Êt yªu cÇu vµ c¸c gi¸ trÞ chiÒu dÇy cña líp ®Êt phÝa trªn h, ®iÖn trë suÊt cña c¸c líp ®Êt 1, 2 ®· biÕt tríc ta cã thÓ dïng to¸n ®å h×nh C.8. 86
C.3 TÝnh to¸n hÖ thèng tiÕp ®Êt khi cã c¶i t¹o ®Êt 86
C.3.1 Khi c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt ®Æt trong ®Êt cã ®iÖn trë suÊt cña ®Êt cao, líp ®Êt gÇn víi ®iÖn cùc tiÕp ®Êt ®ãng vai trß chÝnh t¹o ra ®iÖn trë ®èi víi dßng tõ tiÕp ®Êt ch¶y vµo ®Êt. 87
C.3.3 §iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét tiÕp ®Êt dµi n»m ngang hoÆc d¶i nèi hÖ thèng tiÕp ®Êt gåm nhiÒu ®iÖn cùc ch«n th¼ng ®øng trong bét than cèc ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 88
C.3.4 §èi víi hÖ thèng tiÕp ®Êt thùc hiÖn c¶i t¹o ®Êt b»ng muèi vµ ®Êt mîn, khi tÝnh ®iÖn trë tiÕp ®Êt cña mét ®iÖn cùc, vÉn dïng c¸c c«ng thøc tÝnh nh trong trêng hîp kh«ng c¶i t¹o ®Êt, víi lu ý: 88
C.4. §Æc tÝnh xung cña ®iÖn trë tiÕp ®Êt 89
C.4.1 HÖ sè xung 89
C.4.2 §iÖn trë tiÕp ®Êt xung ®èi víi hÖ thèng tiÕp ®Êt cã mét ®iÖn cùc ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 89
C.4.2.1 HÖ sè xung ®èi víi ®iÖn cùc tiÕp ®Êt d¹ng èng (cäc) ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 89
C.4.2.2 HÖ sè xung ®èi víi d¶i (d©y) tiÕp ®Êt n»m ngang ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 90
C.4.3 HÖ sè xung phô thuéc vµo ®iÖn trë suÊt cña ®Êt, cêng ®é dßng xung, thêi gian x¸c lËp sên tríc cña xung vµ d¹ng kÕt cÊu cña hÖ thèng tiÕp ®Êt. HÖ sè xung dïng ®Ó tÝnh to¸n tiÕp ®Êt chèng sÐt b¶o vÖ thiÕt bÞ th«ng tin ®îc tr×nh bµy ë c¸c b¶ng C.6 vµ C.7. 90
C.4.4 Do ®Æc tÝnh xung cña ®iÖn trë tiÕp ®Êt, cÇn ph¶i chän d¶i hoÆc d©y tiÕp ®Êt cã chiÒu dµi thÝch hîp. C¸ch chän chiÒu dµi cña d¶i hoÆc d©y tiÕp ®Êt tèi u theo ®iÖn trë suÊt cña ®Êt nh tr×nh bµy trªn h×nh C.1. 91
C.4.5 §iÖn trë tiÕp ®Êt xung ®èi víi hÖ thèng tiÕp ®Êt cã nhiÒu ®iÖn cùc 91
C.4.5.1 §iÖn trë tiÕp ®Êt xung cña hÖ thèng tiÕp ®Êt gåm nhiÒu èng ®îc nèi víi nhau b»ng d©y hoÆc d¶i c¸ch ly víi ®Êt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 91
C.4.5.2. §iÖn trë tiÕp ®Êt xung cña hÖ thèng tiÕp ®Êt gåm nhiÒu èng ®îc nèi víi nhau b»ng d©y (d¶i) kh«ng c¸ch ly (tiÕp xóc trùc tiÕp) víi ®Êt, ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc: 91
C.4.6 TiÕp ®Êt d¹ng líi 92
C.5 Gi¸ trÞ trung b×nh ®iÖn trë suÊt cña ®Êt 92
D.1 C«ng t¸c chuÈn bÞ 93
D.1.1 TiÕp nhËn vµ nghiªn cøu hå s¬ thiÕt kÕ hÖ thèng tiÕp ®Êt 93
D.1.2 ChuÈn bÞ m¸y ®o ®iÖn trë suÊt cña ®Êt vµ ®iÖn trë tiÕp ®Êt sau khi thi c«ng. 93
D.1.3 ChuÈn bÞ c¸c dông cô vµ ph¬ng tiÖn thi c«ng 94
D.2 Tr×nh tù thi c«ng 94
D.2.1 §µo r·nh, hè, khoan lç tiÕp ®Êt 94
D.2.2 Ch«n c¸c ®iÖn cùc xuèng ®Êt 95
D.2.3 Hµn nèi c¸c ®iÖn cùc víi nhau 96
D.2.3.1 Hµn nèi c¸c ®iÖn cùc cña hÖ thèng tiÕp ®Êt th¼ng ®øng 96
D.2.3.2 Hµn nèi c¸c ®iÖn cùc cña hÖ thèng tiÕp ®Êt n»m ngang 97
D.2.3.3 Hµn nèi c¸c ®iÖn cùc cña hÖ thèng tiÕp ®Êt liªn kÕt m¾t líi (xem h×nh D.2) 98
D.2.3.4 HÖ thèng tiÕp ®Êt ch«n s©u 98
D.2.4 Hµn nèi ®Çu c¸p dÉn ®Êt víi dµn tiÕp ®Êt 99
D.2.5 B¶o vÖ c¸c mèi hµn 100
D.2.6 LÊp ®Êt vµ nÖn chÆt 100
D.2.7 Thi c«ng tÊm tiÕp ®Êt chÝnh 101
D.2.8 Thi c«ng c¸p (d©y) dÉn ®Êt 101
D.3 Thi c«ng hÖ thèng tiÕp ®Êt cã c¶i t¹o ®Êt 102
D.3.1 Thi c«ng c¸c thÖ thèng tiÕp ®Êt cã c¶i t¹o ®Êt b»ng muèi ¨n. 102
D.3.2 Thi c«ng c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt cã c¶i t¹o ®Êt b»ng ®Êt mîn 103
D.3.3 Thi c«ng hÖ thèng tiÕp ®Êt cã c¶i t¹o ®Êt b»ng c¸c ho¹t chÊt ho¸ häc 104
D.3.3.1 Thi c«ng c¸c hÖ thèng tiÕp ®Êt cã c¶i t¹o ®Êt b»ng bét than cèc. 104
D.3.3.2 Sö dông hîp chÊt RES-LO ®Ó c¶i t¹o ®Êt. 105
D.3.3.3 C¶i t¹o ®Êt b»ng ho¹t ho¸ GAF (Grounding Augumentaiton Fill). 106
D.4 Ph¬ng ph¸p ®o ®iÖn trë tiÕp ®Êt 106
D.5 MÉu biªn b¶n kiÓm tra ®o thö vµ nghiÖm thu hÖ thèng tiÕp ®Êt 108
D.5.1.1 Thµnh phÇn: 108
D.5.1.2 Néi dung, kÕt qu¶ ®o thö kiÓm tra nh ë b¶ng D.1. 109
D.5.2 Biªn b¶n nghiÖm thu hÖ thèng tiÕp ®Êt 109
D.5.2.1 Thµnh phÇn: 109
D.5.2.2 Néi dung ®o thö, nghiÖm thu 110
E.1 C¸c ®Æc ®iÓm khÝ tîng ViÖt Nam 111
E.1.1 C¸c vïng ho¹t ®éng d«ng sÐt ë ViÖt Nam 111
E.1.2 Tõ c¸c nguån sè liÖu kh¸c nhau vÒ ngµy d«ng, giê d«ng, sè lÇn sÐt ®¸nh xuèng c¸c khu vùc, ngµy giê xuÊt hiÖn vµ kÕt thóc d«ng hµng n¨m, qua xö lý, tÝnh to¸n toµn l·nh thæ ViÖt Nam ®îc ph©n ra 5 vïng ®Æc trng vÒ cêng ®é ho¹t ®éng d«ng sÐt lµ: 111
E.1.3 §Æc tÝnh ho¹t ®éng d«ng sÐt t¹i c¸c khu vùc cña ViÖt Nam ®îc tr×nh bµy trong b¶ng E.1. 111
E.1.4 SÐt lµ mét hiÖn tîng khÝ tîng rÊt phøc t¹p x¶y ra trong thiªn nhiªn. Cêng ®é ho¹t ®éng cña d«ng sÐt thay ®æi tõ vïng nµy sang vïng kh¸c. 112
E.1.5 Theo møc ®é nguy hiÓm, ngêi ta cã thÓ ph©n ra 2 vïng sÐt lµ: 112
H×nh E.2 - B¶n ®å ph©n vïng mËt ®é sÐt cña ViÖt Nam 120
E.2 §Æc ®iÓm ®Þa chÊt cña ViÖt Nam 122
E.2.3 Sù phô thuéc ®iÖn trë suÊt cña ®Êt vµo nhiÖt ®é ®îc x¸c ®Þnh b»ng biÓu thøc sau: 123
E.2.4 Trong nh÷ng trêng hîp kh«ng thÓ tiÕn hµnh ®o ®¹t gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt cña ®Êt t¹i khu vùc ®Æt tr¹m cã thÓ lÊy gi¸ trÞ ®iÖn trë suÊt tõ b¶n ®å ph©n vïng ®iÖn trë suÊt cña ®Êt ë ViÖt Nam, nh tr×nh bµy trªn h×nh E.5. 123
F.1 T¸c dông che ch¾n cña d©y chèng sÐt ngÇm phô thuéc vµo vÞ trÝ l¾p ®Æt cña d©y chèng sÐt ngÇm vµ ®îc ®¸nh gi¸ b»ng hÖ sè che ch¾n . 125
F.2 HÖ sè che ch¾n cña mét d©y chèng sÐt ngÇm (xem h×nh F. a). 125
F.2. HÖ sè che ch¾n cña nhiÒu d©y chèng sÐt ngÇm ®îc bè trÝ trªn mét ®êng trßn xung quanh c¸p 125
F.2.1 Trêng hîp dïng hai d©y chèng sÐt ngÇm (xem h×nh F.b) 126
F.2.2 Trêng hîp dïng ba d©y chèng sÐt ngÇm, víi kho¶ng c¸ch x = 0,25 m (xem h×nh F.c) 126
F.2.3 Trêng hîp dïng n d©y chèng sÐt ngÇm bè trÝ ®èi xøng xung quanh c¸p, víi kho¶ng c¸ch x = 0,25 m (xem h×nh F.d, F.e, F.f). 126
Tiªu chuÈn Ngµnh TCN 68-174: 2006 do ViÖn Khoa häc Kü thuËt Bu ®iÖn (RIPT) biªn so¹n theo ®Ò nghÞ cña Vô Khoa häc - C«ng nghÖ vµ ®îc ban hµnh theo QuyÕt ®Þnh sè 28/2006/Q§-BBCVT ngµy 25 th¸ng 7 n¨m 2006 cña Bé trëng Bé Bu chÝnh, ViÔn th«ng.
Quy ph¹m nµy ¸p dông ®Ó kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng, nghiÖm thu, qu¶n lý c¸c hÖ thèng chèng sÐt vµ tiÕp ®Êt còng nh viÖc lùa chän c¸c trang thiÕt bÞ chèng sÐt b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh viÔn th«ng, bao gåm:
3) §êng ®iÖn líi phôc vô nhµ tr¹m.
1.2 Môc ®Ých ¸p dông
1) B¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh viÔn th«ng, tr¸nh nguy hiÓm cho con ngêi vµ h¹n chÕ thiÖt h¹i do sÐt g©y ra;
2) Thèng nhÊt c¸c nguyªn t¾c vµ néi dung trong c«ng t¸c kh¶o s¸t, thiÕt kÕ, thi c«ng, qu¶n lý hÖ thèng chèng sÐt vµ tiÕp ®Êt cho c¸c c«ng tr×nh viÔn th«ng.