Khái niệm về hệ thống thông tin

 
- 6 -
Hệ thống nghiệp vụ là một loại hệ thống bao gồm các hoạt đông kinh doanh, dịch vụ 
chẳng hạn như sản xuất, phân phối, lưu thông các sản phẩm, các hoạt động giáo dục, y 
tế. Nghiệp vụ là hoạt động của con người nhằm mang lại  lợi ích hoặc  lợi nhuận. Việc 
xác  định mục  đích hoạt  động nghiệp vụ vì “lợi ích” hay “lợi nhuận” chỉ mang tính 
tương  đối và nó thật sự cần thiết  để sau này ta có thể kiểm nghiệm hệ thống  đã đạt 
được yêu cầu và mục tiêu chưa?.  
 
Đặc điểm của các hệ thống nghiệp vụ vì có sự tham gia của con người nên hệ 
thống có hai đặc điểm chính là cơ chế điều khiển và thông tin. Cơ chế điều khiển là sự 
quản lý trong nghiệp vụ và điều khiển cho hệ thống hướng đúng mục đích, đạt kết quả 
với chất lượng cao. Thông tin trong hệ thống nhằm phục vụ nhu cầu giao tiếp, trao đổi 
giữa con người   
 
Một hệ thống nghiệp vụ có thể phân làm ba  hệ thống con: 
 
+ 
Hệ thống quyết  định là hệ thống bao gồm con người, phương tiện và các phương 
pháp tham gia đề xuất quyết định trong các hoạt động nghiệp vụ.  
+  Hệ thống tác nghiệp  là hệ thống bao gồm con người, phương tiện và các phương 
pháp  tham gia trực tiếp  thực hiện các hoạt động nghiệp vụ (sản xuất trực tiếp). Đó là 
các hoạt  động nhằm thực hiện có tính cách cạnh tranh để  đạt  được mục tiêu đã xác 
định của hệ quyết định. 
+ Hệ thống thông tin là hệ thống bao gồm con người, phương tiện và các phương pháp 
tham gia xử lý thông tin của các hoạt động nghiệp vụ (kinh doanh hay dich vụ). 
Lưu ý rằng nhiệm vụ  của môn học này là xây dựng hệ thống thông tin nên 
người học tránh nhầm lẫn HTTT với hệ thống tác nghiệp,  đặc biệt khi đặc tả chức 
năng của hệ thống. Hệ thống thông tin là hệ thống trung gian giữa hệ tác nghiệp và hệ 
quyết định, nó cung cấp thông tin và phản ánh cơ cấu tổ chức và các hoạt động nghiệp 
vụ. 
1.1.2  Nhiệm vụ và vai trò của hệ thống thông tin  
 
Chức năng chính của HTTT là xử lý thông tin của hệ thống nghiệp vụ. Quá 
trình xử lý thông tin như một mô hình hộp đen bao gồm: Bộ xử lý, thông tin đầu vào, 
thông tin đầu ra và thông tin phản hồi cần thiết của hệ thống. Bộ xử lý biến đổi dữ liệu 
đầu vào và cho ra thông tin đầu ra. Hình 1.2 chỉ ra mô hình xử lý thông tin đơn giản. 

 
- 7 -
 
 
 
 
 
 
Hình 1.2 Mô hình xử lý thông tin đơn giản của hệ thống 
Thông tin trong hệ thống nghiệp vụ có thể gồm hai loại chính :  
 - 
Thông tin tự nhiên là loại thông tin ở nguyên dạng khi nó phát sinh như tiếng 
nói, công văn, hình ảnh v.v. Việc xử lý thông tin này thuộc về công tác văn phòng với 
các kỹ thuật mang đặc điểm khác nhau. 
 
- Thông tin có cấu trúc là thông tin được cấu trúc hoá với khuôn dạng nhất 
định thường biểu diễn dưới dạng sổ sách, bảng biểu, sơ đồ quy định và nó dễ dàng 
được tin học hoá  
Nhiệm vụ của hệ thống thông tin: 
Xét về quan điểm hệ thống, nhiệm vụ HTTT có các hoạt động đối nội và đối ngoại 
 + 
Về đối ngoại: Hệ thống thông tin thu nhận thông tin từ môi trường bên ngoài 
và đưa thông tin ra môi trường bên ngoài. Thí dụ như thông tin về giá cả, thị trường, 
sức lao động, nhu cầu hàng hoá  v.v.  
 +Về  đối nội: Hệ thống thông tin là cầu nối liên lạc giữa các bộ phận của hệ 
nghiệp vụ. Nó cung cấp cho hệ tác nghiệp, hệ quyết định các thông tin gồm hai loại tự 
nhiên và cấu trúc nhằm phản ánh cơ cấu tổ chức nội bộ và tình trạng hoạt động nghiệp 
vụ của hệ thống.  
Vai trò của hệ thống thông tin  
Hệ thống thông tin đóng vai trò trung gian giữa hệ thống nghiệp vụ và môi 
trường, giữa hệ thống con quyết định và hệ thống con tác nghiệp.  Hình 1.3 dưới đây 
cho ta cách nhìn nhận vai trò của hệ thống thông tin trong hệ thống nghiệp vụ. Mỗi hệ 
thống con đều có đầu vào đầu ra. Ngoài ra, HTTT cung cấp các thông tin cho các hệ 
quyết định và tác nghiệp. Các thông tin xuất phát từ hệ tác nghiệp và hệ quyết định sẽ 
được HTTT chế biến, tổng hợp trước khi đưa ra môi trường bên ngoài. 
 
 
Input 
(D÷ liÖu vào)
 
Process 
(Bé xö lý ) 
Output 
 (Th«ng tin ra
 )
 
Feed back (ph¶n
 
håi)
 

 
- 8 -
 
 
Tư vấn 
    
 
 
Quyết định  
 
 
 
TT môi trường 
 
                   Thông tin vào 
 
 
 
         Thông tin ra 
 
 
 
 
-  Nguyên vật liệu 
 
 
 
     -Thành phẩm  
 - 
 
Tiền, sức LĐ   
 
 
 
 
 
 
 
 
-  Tiền   
 
 
                                
Hình 1.3 Các hệ thống con của hệ thống nghiệp vụ 
1.1.3  Các thành phần  hợp thành của hệ thống thông tin: 

tải về 1.97 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: