Nhöõng pheùp maàu quanh ta

Nhöõng pheùp maàu quanh ta

1. 
   Choïi
   

Theá nhöng coù moät cuoäc chaïy ñua baét buoäc vaøo "Ñaïi hoïc kyø dieäu", vaøo ñöôïc ñaïi hoïc naøy thì töông lai voâ cuøng xaùn laïn, coøn khoâng vaøo ñöôïc thì phaûi "ngoûm", ñoù laø quy luaät ngaøn ñôøi baát di baát dòch. Chuùng ta cöù thöû töôûng töôïng con ñöôøng vaøo "coång" chæ laø 1 sôïi caùp daøi daèng daëc caêng treân moät vuøng ñaàm laày toaøn caù saáu, caùc thí sinh phaûi ñi, hoaëc ñu daây caùp ñoù vôùi söùc eùp maõnh lieät töø phía sau, khoâng theå luøi laïi ñöôïc, chæ coù 2 ñöôøng : tieán leân hay laø cheát ! Tôùi ñöôïc coång tröôøng ñaõ laø kyø coâng, baây giôø coøn thöû thaùch thöù hai khoù hôn nöõa, ñoù laø caùnh coång baèng theùp ñoùng chaët, khoùa töï ñoäng, treân beà maët coång ñen syø, chæ coù 1 ñieåm nhoû baèng ñaàu kim : "ñieåm vaøng" naèm ñaâu ñoù baát kyø, thí sinh naøo aán truùng ñieåm ñoù thì coång töï ñoäng môû ra moät loã nhoû vöøa ñuû chui loït moät ngöôøi thoâi, moïi thöù phuï tuøng ñeàu phaûi boû laïi heát, loã seõ töï ñoäng ñoùng laïi chaúng ai vaøo ñöôïc nöõa (hoïa laém môùi coù tröôøng hôïp truïc traëc kyõ thuaät loã chöa kòp kheùp laïi, moät vaøi anh chò ñöùng gaàn ñoù tìm dòp aên theo chui toït voâ, quaû laø baát hôïp phaùp nhöng luaät cho pheùp ñaõ vaøo thì ñöôïc ôû). Coøn neáu goõ cöûa khoâng truùng "ñieåm vaøng" thì cöù vieäc "daøi coå" ñôïi cho tôùi khi kieät söùc laên xuoáng ñaàm caù saáu. Nhöõng khoù khaên töï nhieân ñaõ voâ cuøng khaéc nghieät laïi coøn nhöõng raøo chaén loái khoâng theå vöôït qua, ñaønh chòu cheát chuøm cheát ñuùm vôùi nhau, maø caû traêm, coù khi caû ngaøn khoùa thi, raøo caûn môùi ñöôïc thaùo dôõ moät laàn, vieäc taäp trung thí sinh vaø baét buoäc öùng thi thì toå chöùc coù khi moãi ngaøy, coù khi moãi tuaàn vaøi laàn hay moät thaùng boán naêm laàn khoâng chöøng, moãi kyø taäp trung töø 600 trieäu ñeán 1 tyû thí sinh. Nhö vaäy tyø leä "choïi" toái thieåu laø 1/600 trieäu, toái ña thì khoâng theå keå ñöôïc, coù theå 1/1 tyû, 1/10 tyû, 1/100 tyû hoaëc hôn nöõa. Vì coù nhöõng nôi kyø thi toå chöùc lieân tuïc nhö noùi treân vaø keùo daøi caû 15 naêm sau môùi coù 1 ngöôøi ñaäu, coù nhöõng tröôøng hôïp 20 naêm, thaäm chí 60 naêm khoâng truùng moät thí sinh naøo. Thaät laø cuoäc thi "aùc lieät". Ñieåm ngaët ngheøo oaùi aêm hôn nöõa laø phía chuû quaûn moãi thaùng chæ môû coång coù 1 laàn baát kyø, khoâng thoâng baùo roõ, thí sinh cöù ñeán caàu may maø thoâi !

Ñeán ñaây baïn ñoïc seõ cho laø ngöôøi vieát noùi pheùt chöù laøm gì coù cuoäc thi naøo nhö vaäy, keå caû caùc vua chuùa xöa keùn phoø maõ cuõng chaúng ñeán noãi nhö theá.

Thöa baïn ñoïc, caâu chuyeän coù thaät 100% ñaáy maø chaúng phaûi ôû ñaâu xa, noù dieãn ra ngay giöõa chuùng ta thoâi. Naøy nheù, toâi cuõng nhö caùc baïn, chuùng ta coù maët treân ñôøi naøy laø do ñaõ truùng tuyeån trong cuoäc thi kyø dieäu aáy ñoù. Chuùng ta laø di theå cuûa cha meï chuùng ta, chuùng ta coù moät nöûa laø nhieãm saéc theå cuûa cha ñöôïc khoa sinh hoïc kyù hieäu baèng X hoaëc Y, vaø moät nöûa laø nhieãm saéc theå cuûa meï kyù hieäu baèng X. Thí sinh mang côø Y maø vaøo ñöôïc cöûa thì baïn laø con trai vai u baép thòt : "Vai 5 thöôùc roäng, thaân 10 thöôùc cao" (Kieàu). Thí sinh mang côø X maø loït vaøo cöûa thì baïn seõ laø gaùi vôùi "Laøn thu thuûy neùt xuaân sôn, hoa ghen thua thaém lieãu hôøn keùm xanh" (Kieàu).

Moãi thaùng meï chuùng ta chæ ruïng tröùng coù 1 laàn vaø thöôøng 1 tröùng thoâi, chaúng baùo tröôùc ngaøy giôø naøo caû. Moãi laàn cha meï keát hôïp coù tôùi 600 trieäu tôùi 1 tyû "chieán binh" vaùc côø xoâng traän nhö thí sinh chaïy ñua öùng thí, vaø neáu 30 laàn môùi gaëp 1 laàn "ñaïi hoïc" môû cöûa thì coù phaûi cuoäc tyû thí ñaõ taêng leân 1 choïi 30 tyû coøn gì ! Chæ coù 1 thí sinh baám truùng ñöôïc "ñieåm vaøng" vaø chui toït qua cöûa, ñoù laø thí sinh duy nhaát ñaäu, cöûa seõ ñoùng chaët laïi vaø taát caû caùc chieán binh khaùc ñeàu ngoûm trong "ñaàm laày caù saáu". [Tröùng coù voû cöùng, chæ coù 1 ñieåm meàm (ñieåm vaøng) maø tinh truøng coù theå choïc thuûng, chui vaøo, boû laïi ñuoâi]. Hoïa hieám laém môùi coù moät vaøi anh "löu manh" keá caän thí sinh truùng cöû, taän duïng cô hoäi nghìn naêm moät thuôû baùm chaët vaøo anh kia cuøng chui vaøo, ñoù laø tröôøng hôïp sinh ñoâi, sinh ba … (raát hieám). Tröôøng hôïp nhöõng vôï choàng hieám muoän, caàu töï heát ñeàn naøy chuøa kia coù khi 20 naêm sau ngaøy cöôùi môùi sinh con, goïi laø con caàu töï, thì tyû leä choïi naøy laø moät treân maáy ngaøn tyû ! Kinh khieáp chöa !

Noùi ñeán taän nguoàn taän goác nhö theá ñeå moãi ngöôøi chuùng ta nhaän roõ ñöôïc :

• 
  Söï soáng quyù baùu chöøng naøo : Haõy baûo veä söï soáng vaø goùp phaàn xaây döïng neàn vaên hoùa söï soáng, choáng laïi neàn vaên minh söï cheát ñang traøn lan khaép theá giôùi.
  
• 
  Haïnh phuùc chöøng naøo ñöôïc coù maët ôû traàn gian ñeå laøm moät caùi gì ñoù toát ñeïp tröôùc khi trôû veà caùt buïi.
  

(Trích "KINH SAÙCH CAÙC BAØI ÑOÏC - Taäp 3, Muøa Thöôøng Nieân", trang 724).

• 
  Haõnh dieän chöøng naøo khi chuùng ta chieán thaéng trong cuoäc chaïy ñua, cuoäc chieán, cuoäc thi maø tyû leä choïi kinh khuûng nhö vaäy (giaû nhö coù 1 chieán binh naøo khaùc caàm côø chaïy tôùi ñích tröôùc chuùng ta, thì haún 1 ngöôøi khaùc chöù khoâng phaûi baûn thaân chuùng ta coù maët treân ñôøi naøy), vì theá khoâng bao giôø ñöôïc pheùp thaát voïng töï vaãn, duø ta sinh ra bò khieám khuyeát tinh thaàn hay theå xaùc do nhöõng söï coá trong quaù trình hình thaønh söï soáng.
  

Toâi raát ñoàng yù vôùi oâng Huy Caän, nhaø thô thôøi tieàn chieán (khoâng Coâng giaùo), coù baøi "Thaân theå" trong taäp Löûa Thieâng, NXB Ñôøi Nay – Haø Noäi, 1940, trang 23 :

2. 
   Thaân theå ngöôøi ta.
   

"Pheùp maàu chaúng ôû ñaâu xa,

Baùo Tuoåi Treû cuoái tuaàn ngaøy 16/11/2008, muïc 100 kieán thöùc khoa hoïc caàn bieát, baøi cuûa Trang Anh dòch theo Science et Vie Junior moâ taû veà thaân theå con ngöôøi nhö sau :

1. 
   Naõo : naõo ngöôøi ví nhö trung taâm chæ huy vaäy, noù naëng khoaûng 1,5 kg goàm caùc nôroân vaø theå vaät chaát khaùc noåi boàng beành trong moät chaát loûng coù teân goïi laø dòch naõo tuûy, naõo ñieàu khieån taát caû caùc heä cuûa cô theå (11 heä) thoâng qua nhöõng daây thaàn kinh vaø hooùc moân.
   

Xeùt cho cuøng, cuoäc soáng con ngöôøi quaû laø laï luøng : soáng, hoaït ñoäng, cheát – taát caû ñeàu laï luøng khoâng ai hieåu noåi, roài coøn vaán ñeà ñôøi soáng con ngöôøi sau caùi cheát nhö theá naøo ? Hoàn soáng seõ ñi veà ñaâu vaø toàn taïi theá naøo ? Nhöõng vaán ñeà quan troïng naøy seõ baøn vaøo dòp khaùc. ÔÛ ñaây chæ keát luaän nhö sau : Khoâng coù oùc ta khoâng theå soáng ñöôïc, nhöng oùc töï noù khoâng theå laøm gì ñöôïc vì noù khoâng phaûi "chuû quaûn", maø chæ laø duïng cuï voâ ngaõ, chính vì theá maø oùc khoâng chòu traùch nhieäm hình söï, toâi phaïm luaät, nhaø nöôùc baét toâi chöù khoâng baét oùc toâi, phaït toâi chöù khoâng theå phaït oùc toâi. Do ñoù, phaûi coù caùi toâi chuû ñoäng, chòu moïi traùch nhieäm veà haønh vi cuûa mình. Moät boä oùc vaät chaát baày nhaày, voâ ngaõ, khoâng theå laøm neân caùi toâi laø baûn vò, laø nhaân vò duy nhaát trong vuõ truï. Khi 1 tröùng cuûa meï vaø 1 tinh truøng cuûa cha rieâng reõ thì chæ laø 1 teá baøo soáng cuûa cô theå cha hay meï, nhöng töø khi tinh keát hôïp vôùi noaõn laøm thaønh phoâi thì xuaát hieän 1 con ngöôøi môùi vôùi theå xaùc gioáng cha gioáng meï moät phaàn, nhöng ngoâi vò (nhaân vò) thì khaùc cha khaùc meï hoaøn toaøn, ngöôøi ta vaãn noùi "cha sinh con, trôøi sinh tính". Khoa hoïc khoâng theå lyù giaûi ñöôïc caùi ngoâi vò ñoù töø ñaâu maø ra (vì noaõn khoâng coù ngoâi vò, tinh cuõng voâ ngaõ), chæ coøn moät loái giaûi thích theo ñöùc tin : Khi 2 teá baøo soáng keát hôïp vôùi nhau thì Chuùa taïo döïng neân 1 hoàn thieâng (linh hoàn) cho caùi "toång hôïp" ñoù, laøm thaønh ngoâi vò môùi, chính ngoâi vò naøy seõ ñieàu khieån boä oùc vaø toaøn thaân khi noù ñaõ phaùt trieån ñaày ñuû vaø seõ chòu traùch nhieäm veà moïi haønh vi trong suoát ñôøi mình. Khoâng coù cha meï thì khoâng theå coù nhöõng ngoâi vò cuûa nhöõng ñöùa con, nhöng cha meï moãi ngöôøi laïi chæ coù 1 ngoâi vò duy nhaát, duø coù neân "moät xöông moät thòt" vaãn khoâng theå hoøa troän vôùi nhau, san seû cho nhau. Ca dao coù caâu : "Mình vôùi ta tuy hai maø moät, ta vôùi mình tuy moät maø hai", vì vaãn laø 2 theá giôùi nhö theá neân kinh nghieäm cuûa nhöõng ngöôøi soáng trong baäc hoân nhaân cho hay : "Khoâng bao giôø choàng coù theå thaáu hieåu troïn veïn taâm hoàn cuûa vôï, nhö yù thöùc veà taâm hoàn mình vaø ngöôïc laïi cuõng theá". Vôï choàng ñaõ khoâng chia seû cho nhau "ngoâi vò" cuûa mình thì cuõng khoâng theå chia seû ngoâi vò cho con caùi ñöôïc. Hoï chæ laø nhöõng phöông tieän Chuùa duøng ñeå saùng taïo doøng doõi loaøi ngöôøi. Ñaây laø ñieàu khoâng khoa hoïc naøo lyù giaûi ñöôïc.

Caùm ôn Trôøi ñaõ cho toâi boä oùc laø "toång haønh dinh" cuûa con ngöôøi toâi vaø ñôøi toâi.

2. 
   Heä tuaàn hoaøn :
   

Toaøn boä heä thoáng maïch maùu lôùn nhoû trong thaân theå ngöôøi ta daøi 96.560km (khoâng bieát coù laàm khoâng ? 96,5km ñaõ laø quaù xaù roài). Thaät laø moät pheùp maàu ! (Trang Anh, Tuoåi Treû cuoái tuaàn, ngaøy 16/11/2008).

3. 
   Phoåi : laø moät boä phaän xoáp, ñaøn hoài, ôû traïng thaùi nghæ moãi phuùt coù 5 lít maùu vaø 4 lít khí ñi qua phoåi, nhöng ôû traïng thaùi hoaït ñoäng coù tôùi 160 lít khí vaø 30 lít maùu ñi qua. Neáu caêng ra, caùc maøng pheá nang cuûa phoåi coù theå phuû 1 dieän tích 75m². Phoåi coù nhieäm vuï cung caáp oxy maø taát caû caùc teá baøo cuûa cô theå ta ñeàu caàn ñeán, ñoàng thôøi phoåi giuùp loaïi boû khí CO₂ ñoäc haïi ra khoûi maùu. Chuùng ta vaän haønh boä phaän naøy baèng caùch thôû (Sñd trang 20-21). Neáu chuû taâm hít thôû saâu thì ñoù laø haønh vi yù thöùc, coøn thôû bình thöôøng hoaëc thôû trong giaác nguû thì ñoù laø hoaït ñoäng voâ thöùc. Phoåi cuõng laø coã maùy beàn bæ daõn nôû lieân tuïc haøng traêm naêm, chæ caàn 3-5 phuùt ngheït thôû laø ngöôøi ta cheát. Pheùp maàu caû theå nhö theá maø maáy ai nhaän bieát, ñaùng tieác thay ! Ngöôøi ta laïi coøn voâ tình (huùt thuoác thuï ñoäng) hay coá yù laøm toån thöông caùc teá baøo phoåi, caùc pheá nang baèng röôïu maïnh vaø khoùi thuoác chuû ñoäng hít vaøo : thuoác laù, thuoác laøo, caàn sa, boà ñaø, thuoác phieän, … taát caû ñeàu chöùa nicoâtin vaø 4000 ñoäc toá khaùc. Chæ vì moät chuùt "pheâ pheâ" maø ngöôøi ta töï haïi mình vaø haïi caû nhöõng ngöôøi xung quanh, haønh vi "coõng raén caén gaø nhaø" ñích thöïc maø baûn thaân ta chaúng bao giôø leân aùn caû !
   
4. 
   Traùi tim : Pheùp maàu cuûa Thöôïng Ñeá.
   

"Thieän caên ôû taïi loøng ta,

Traùi tim hoaït ñoäng ngoaøi taàm yù thöùc cuûa con ngöôøi, muoán hay khoâng muoán, bieát hay khoâng bieát, traùi tim vaãn ñaäp vaø naêng suaát laøm vieäc cuûa noù ngoaøi söùc töôûng töôïng cuûa con ngöôøi, töø caùi ñaäp ñaàu tieân trong buïng meï "tim thai", lieân tuïc cho ñeán khi truùt hôi thôû cuoái cuøng, cuï giaø kyû luïc Guiness môùi qua ñôøi trung tuaàn thaùng 07/2009 ôû tuoåi 114, nghóa laø traùi tim cuï laøm vieäc lieân tuïc khoâng ngôi nghæ suoát 114 naêm, coù maùy moùc taân tieán naøo chaïy ñöôïc nhö vaäy khoâng ? Vaøi con soá cuûa traùi tim khieán ta ngaïc nhieân : moãi phuùt tim ñaäp trung bình töø 60-100 laàn, moãi ngaøy ñaäp töø 86.400 – 144.000 laàn, chuyeån taûi 7.570 lít maùu ñi qua 96.560 km maïch maùu trong khaép cô theå, beá taéc ôû choã naøo (keït xe) laø söùc khoûe coù vaán ñeà. Lieäu khoa hoïc tieán boä coù theå cheá ñöôïc moät boä phaän nhaân taïo vaän haønh y nhö vaäy ñöôïc khoâng ?

(Soá lieäu töø baùo Tuoåi Treû cuoái tuaàn ngaøy 16/11/2008 cuûa taùc giaû Trang Anh)

5. 
   Maùu laø pheùp maàu cuûa Thöôïng Ñeá.
   

6. 
   Heä thoáng thaàn kinh môùi "gheâ gôùm".
   

Veà thaân theå con ngöôøi, chuùng ta khoâng theå naøo noùi heát ñöôïc vì 1 caùi moùng tay, moùng chaân, 1 sôïi toùc cuõng laø moät "pheùp maàu". Moät khuoân maët chöa ñaày hai taác vuoâng dieän tích vôùi 8 boä phaän ñaët ôû vò trí coá ñònh : 2 con maét, 2 vaønh tai, 2 loã muõi, 1 caùi mieäng vaø 1 caùi caèm, moãi boä phaän laïi coù hình daùng gaàn nhö coá ñònh. AÁy theá maø trong haøng tyû tyû tyû ngöôøi töø oâng baø nguyeân toå cho ñeán ngöôøi sau heát thôøi taän theá, khoâng theå tìm ñöôïc 2 khuoân maët gioáng heät nhau 100%, ngay caû caùc caëp sinh ñoâi gioáng nhau nhö 2 gioït nöôùc, nhöng vaãn coù neùt caù bieät – Quaû laø pheùp maàu !

Ñaàu ngoùn tay con ngöôøi coù chöøng 2 phaân vuoâng dieän tích vôùi nhöõng ñöôøng vaân tay uoán löôïn, aáy theá maø haøng tyû tyû tyû ngöôøi töø xöa tôùi nay vaø cho ñeán taän theá, khoâng theå coù 2 vaân tay gioáng nhau 100%. Ñuùng laø moät pheùp maàu ! Theá giôùi töø ngaøy khaùm phaù ra daáu vaân tay, ñaõ söû duïng ñeå nhaän daïng chính xaùc veà phöông dieän haønh chính vaø nhaát laø trong laõnh vöïc ñieàu tra toäi phaïm.

Toùm laïi, trong theá giôùi loaøi ngöôøi, loaøi vaät vaø sinh vaät, moãi boä phaän vaø caùch vaän haønh cuûa noù ñeàu laø moät "pheùp maàu" maø con ngöôøi duø tieán boä ñeán ñaâu cuõng chæ bieát tìm hieåu, phaân tích, quan saùt vaø ngöôõng moä. Chöa theå vaø cuõng khoâng bao giôø coù theå laøm chuû hoaøn toaøn "söï soáng", saùng taïo töø khoâng ra söï soáng. Caùc nhaø baùc hoïc gioûi nhaát hieän nay cuõng chöa theå laøm ra moät "coïng rau muoáng" cho ta aên, chöa theå vaø cuõng khoâng bao giôø coù theå laøm ra moät con muoãi, con kieán hay moät con virus cöïc nhoû beù !

Söï soáng vaãn coøn laø moät bí nhieäm tröôùc maét con ngöôøi. Söï soáng hoaøn toaøn thuoäc quyeàn naêng Thieân Chuùa, Ñaáng ñaõ taïo thaønh trôøi ñaát, muoân vaät höõu hình vaø voâ hình.

Moät vaøi ngöôøi xoác noåi khi thaáy khoa hoïc tieán boä, caùc nhaø baùc hoïc ñaõ thöïc hieän vieäc thuï tinh trong oáng nghieäm, ñaõ thaønh coâng trong kyõ thuaät sinh saûn voâ tính ôû loaøi cöøu, boø, choù, … vaø chaéc chaén hoï ñang chaïy ñua trong keá hoaïch sinh saûn voâ tính ngöôøi ñeå ñaït danh hieäu "tieân khôûi", duø luaät caùc quoác gia coøn ñang caám, thì ñaõ voäi tuyeân boá : Con ngöôøi ñaõ thay trôøi laøm chuû moïi söï. Haõy khieâm toán chaáp nhaän thaân phaän beù nhoû cuûa mình bao laâu coøn phaûi cheát, duø coù leân tôùi sao Hoûa hay sao Moäc ñi nöõa thì cuõng coù bao xa so vôùi khoaûng khoâng vuõ truï ?

Xeùt cho cuøng thuï tinh trong oáng nghieäm cuõng phaûi duøng nguyeân lieäu coù saün laø noaõn vaø tinh, cuõng phaûi theo tieán trình töï nhieân laø keát hôïp giöõa tinh vaø noaõn, coù khaùc laø duøng thuû thuaät bôm tinh vaøo noaõn cho chaéc aên hôn vaø nuoâi lôùn trong moâi tröôøng oáng nghieäm, sau ñoù môùi ñaët vaøo töû cung ñeå phaùt trieån theo töï nhieân.

Coøn sinh saûn voâ tính cuõng phaûi duøng chaát lieäu coù saün laø noaõn roài thay vì tinh thì laáy moät teá baøo cuûa meï, ruùt nhaân noaõn ra, cho teá baøo naøy vaøo thay vì nhaân vaø tinh, keá ñoù ñaët vaøo töû cung cho phaùt trieån bình thöôøng tôùi ngaøy sinh. Keå thì quaù laï vì khoâng caàn duøng tinh cuûa gioáng ñöïc, maø chæ duøng noaõn vaø 1 teá baøo soáng cuûa chuû theå caùi maø thoâi. Theá nhöng xeùt kyõ laïi cuõng khoâng laï gì, vì moãi teá baøo cuûa chuû theå gioáng caùi cuõng coù ADN cuûa chuû theå gioáng ñöïc, boá cuûa noù hay oâng noäi, oâng ngoaïi, oâng coá, oâng sô cuûa noù. Nhö theá "voâ tính" theo danh nghóa maø vaãn "höõu tính" trong thöïc teá. Coù gioûi thì khoâng caàn duøng noaõn nöõa, cöù caét mieáng thòt ra traêm ngaøn phaàn roài cho phaùt trieån ra traêm, ngaøn con, nhö kyõ thuaät caáy moâ. Coù gioûi nöõa thì khoâng caàn duøng chaát thòt, laáy moät ñaáu caùt roài cheá ra haøng vaïn, haøng trieäu sinh vaät khaùc ! Cuõng chöa gioûi, coù gioûi thaät thì khoâng laáy gì heát, khoâng moät nguyeân lieäu naøo caû, bôûi khoâng hoaøn toaøn (de nihilo fieri) [thuaät ngöõ La-tinh] hoùa pheùp cho ra caùi gì mình muoán. Theá môùi tuyeät. Lieäu khoa hoïc coù giuùp con ngöôøi tieán ñeán trình ñoä ñoù khoâng ?

Baùc syõ Alexis Carrel phaûi thuù nhaän : "Khi nhìn vaøo con ngöôøi, phaûi coâng nhaän ñaây laø moät hieän töôïng thaàn kyø vaø raát khoù hieåu" (taùc phaåm Con Ngöôøi, trang 38-45).

3. 
   Löông taâm :
   

Löông taâm ñöôïc ñònh nghóa laø "nhaän thöùc noäi taâm cuûa leõ phaûi" – Ví duï : löông taâm thaày thuoác ; löông taâm caén röùt (Ñaïi Töø Ñieån Tieáng Vieät, 1999). Löông taâm gaén lieàn vôùi caùi toâi vaø ñoàng thôøi vôùi ngoâi vò. Nhöng cuõng nhö trí khoân, phaûi ñeán moät ñoä tuoåi naøo ñoù khi thaân theå ñaõ hoaøn chænh hôn, noù môùi phaùt huy daàn daàn nhöõng hoaït ñoäng cuûa noù. Bình thöôøng xaõ hoäi aán ñònh 7 tuoåi laø baét ñaàu coù trí khoân, thì cuõng baét ñaàu coù löông taâm. Trí khoân vaø löông taâm töông taùc vôùi nhau, coù maët beân nhau nhö hình vôùi boùng. Coù trí khoân thì môùi coù löông taâm, maát trí khoân (maát ôû ñaây khoâng phaûi ñaùnh rôi ñi ñaâu maø laø khoâng coù khaû naêng duy trì, duøng trí khoân, duø vaãn coù ñaáy) thì cuõng maát löông taâm.

Chöùc naêng cuûa löông taâm : löông taâm ñoùng vai troø nhö moät quan toøa trong ta. Xöa nay thieân haï vaãn noùi "toøa aùn löông taâm" : moãi khi ta laøm 1 ñieàu toát ñeïp, löông taâm khen thöôûng ta, cho ta moät nieàm vui khoân taû. Moãi khi ta laøm 1 ñieàu xaáu, khoâng hôïp leõ phaûi, löông taâm traùch cöù ta, toá caùo ta vaø phaït ta baèng moät noãi buoàn dai daúng "löông taâm caén röùt", söï ray röùt naøy coù khi ñeo baùm ta suoát ñôøi, moãi laàn nhôù laïi thì laïi laø moät laàn ñau ñôùn, aân haän trong loøng, cho tôùi khi "ñeàn traû soøng phaúng" thì löông taâm môùi yeân. Ai cuõng caûm nhaän raèng löông taâm laø cuûa mình, ôû trong mình, nhöng döôøng nhö khoâng hoaøn toaøn thuoäc veà mình maø thuoäc veà moät ai khaùc, löông taâm nhö söù giaû cuûa Ñaáng Toái Cao ôû vôùi mình, vì noù khoâng a toøng, ñoàng phaïm vôùi mình trong nhöõng ñieàu sai traùi (duø ta luoân eùp noù ñoàng tình vôùi ta), cho neân ñaïo Coâng giaùo thì tin raèng "löông taâm laø tieáng noùi cuûa Thieân Chuùa trong moãi ngöôøi chuùng ta".

Khoaûng naêm 1965 taïi quaän I, Saøigoøn xöa – Tp. Hoà Chí Minh ngaøy nay, xaûy ra moät vuï troïng aùn, baùo chí ñaêng taûi soâi noåi : Toâ Vaên Giaøu, buoân baùn kim cöông vôùi baø Nguyeãn Thò AÙnh Nguyeät, 2 beân mua qua baùn laïi vôùi nhau laâu naêm, quen bieát nhö ngöôøi nhaø. Moät hoâm baø AÙnh Nguyeät maát tích, Toâ Vaên Giaøu bò nghi coù dính líu, caûnh saùt khaùm nhaø Toâ Vaên Giaøu 3 laàn khoâng phaùt hieän daáu hieäu naøo khaû nghi, sau ñoù Giaøu cuõng sang Cao Meân qua ngaõ Goø Daàu – vuï aùn chìm moät thôøi gian, sau ñoù con gaùi baø Nguyeät vaãn quaû quyeát xaùc meï coâ vaãn coøn ôû nhaø anh Giaøu, caûnh saùt khaùm kyõ laïi, vaø phaùt hieän baø bò ñaäp vaøo ñaàu baèng moät caây goã vuoâng, xaùc vuøi beân hoâng haàm truù aån saâu 2m ôû döôùi neàn nhaø. Haàm naøy ñöôïc xaây caån thaän vaø loùt gaïch boâng nhö moät beå taém (hoài ñoù daân Saøigoøn haàu nhö nhaø naøo cuõng phaûi coù haàm traùnh phaùo kích). Luùc naøy Giaøu ñang ôû Nam Vang neân caûnh saùt khoâng laøm gì ñöôïc, cuoäc ñieàu tra keå nhö chaám döùt thì boãng ñaâu Toâ Vaên Giaøu trôû laïi Vieät Nam vaø ñaõ tôùi ñaàu thuù taïi ñoàn caûnh saùt quaän I. Anh ñaõ thuù nhaän toäi gieát ngöôøi, cöôùp cuûa (vì meû hoät xoaøn hoâm aáy raát lôùn), anh cuõng cho bieát lyù do trôû veà laø vì löông taâm caén röùt, daèn vaët, ñoøi anh phaûi traû giaù soøng phaúng. Cuoái cuøng trong traïi bieät giam chôø ngaøy xeùt xöû (caàm chaéc aùn töû hình), Toâ Vaên Giaøu ñaõ xeù quaàn aùo laøm giaây treo coå töï vaãn. Theá laø vuï aùn ñöôïc kheùp laïi vì phaïm nhaân ñaõ cheát.

Caâu chuyeän naøy ngöôøi vieát theo doõi töø ñaàu tôùi cuoái qua baùo chí, ai cuõng thaéc maéc : neáu haén ôû luoân beân Cao Meân thì soá tieàn haén mang qua cuõng dö moät ñôøi sung tuùc, taïi sao laïi veà ñaàu thuù khi ñaõ thoaùt voøng phaùp luaät ? Thöa raèng duø thoaùt luaät quoác gia nhöng khoâng thoaùt luaät löông taâm.

Moät tröôøng hôïp nöõa cuûa löông taâm : "Lôøi xin loãi sau hôn 3 thaäp nieân" – Moät nhaân vieân cuûa Sôû Giao thoâng Vaän taûi ôû bang Utah (Myõ) cho bieát vöøa nhaän ñöôïc moät böùc thö xin loãi laï luøng nhaát töø tröôùc tôùi nay. Noäi dung böùc thö ñeà caäp ñeán moät vieäc laøm xoác noåi do moät ngöôøi ñaøn oâng thöïc hieän caùch ñaây ñaõ 35 naêm. Chuû nhaân cuûa böùc thö, oâng Easton giaûi thích raèng hôn 30 naêm tröôùc vì tuoåi treû boàng boät, oâng ñaõ laáy caép bieån baùo Stop treân moät con ñöôøng ôû vuøng ngoaïi oâ Salt Lake neân giôø ñaây caûm thaáy hoái haän voâ cuøng. Haõng AP thuaät laïi, oâng Easton ñaõ nhieàu laàn lieân laïc vôùi boä phaän quaûn lyù cung ñöôøng aáy nhöng hoï noùi khoâng sao. Tuy nhieân, oâng vaãn khoâng tha thöù cho mình neân ñaõ göûi keøm theo böùc thö xin loãi moät taám seùc trò giaù 600 USD vôùi mong muoán caùc nhaø chöùc traùch cho döïng laïi 3 taám bieån baùo Stop treân ñoaïn ñöôøng aáy.

(C.Nhung – Baùo Thanh Nieân 13/07/2009)

Taùc phaåm "Toäi AÙc vaø Tröøng Phaït" (1866), tieåu thuyeát noåi tieáng cuûa ñaïi vaên haøo Nga : Fiodor Mikhailovitch Dostoievski (1821-1881), laø moät caâu chuyeän daøi lyù giaûi löông taâm :

(Nguyeãn Tröôøng Lòch trong Töø Ñieån Vaên Hoïc – Haø Noäi 1983, trang 409-410).

Coù moät chuyeän "teáu" chaúng bieát coù thaät hay khoâng, nhöng cuõng noùi leân moät söï thaät ñoù laø löông taâm luoân coù maët : ngöôøi choàng beänh naëng gaàn cheát, goïi vôï laïi nheï nhaøng hoûi :

• 
  Em bieát ñaáy, anh saép ra ñi roài, maáy chuïc naêm mình soáng vôùi nhau khoâng moät laàn caõi vaõ, nhöng coù moät ñieàu anh cöù aùy naùy khoâng yeân, baây giôø chaúng coøn gì ñeå phaûi giaáu gieám nhau, cho anh hoûi thaät em moät ñieàu.
  
• 
  Anh yeâu, lôøi anh laøm em ñau ñôùn quaù, laøm gì ñöôïc ñeå anh thanh thaûn em seõ laøm.
  
• 
  Vaäy em traû lôøi thaät cho anh : thaèng uùt nhaø mình laø con cuûa ai ?
  
• 
  Em cuõng raát khoå taâm, mong coù cô hoäi thuù thaät vôùi anh.
  
• 
  Em noùi mau ñi, giôø naøy thì chaúng coøn gì phaûi ngaïi nguøng caû, anh raát saün saøng nghe.
  
• 
  Anh ñaõ roäng löôïng thì em cuõng xin thöa thaät vôùi anh, thaèng uùt vaø chæ coù mình thaèng uùt laø con cuûa anh thoâi.
  

Chöông trình truyeàn hình ngaøy 23/7/2009 coù maåu tin cuøng hình aûnh anh chaøng Naaman Dealer duøng moät xe taûi che chaén vaø laøm thang ñeå leo leân cöûa soå Baûo taøng Gieârusalem, laáy xaø beng baåy song saét vaø chui voâ aên caép 160 chieác ñoàng hoà quyù giaù, trong ñoù coù caû chieác ñoàng hoà cuûa hoaøng haäu Marie Antoinette cuûa nöôùc Phaùp ñaõ bò cheùm ñaàu naêm 1793 sau cuoäc caùch maïng 1789. Vuï troäm ñaõ troùt loït vaø chính quyeàn Israel cuõng boù tay keå töø naêm 1983. Ñeán naêm 2004, khi Dealer saép qua ñôøi taïi Myõ, anh môùi thuù nhaän vôùi vôï veà vuï troäm ñoù, vaø laäp töùc caûnh saùt Israel ñaõ tieán haønh thu hoài coå vaät nhöng khoâng theå truy toá toäi phaïm, vì Dealer ñaõ cheát maø laïi cheát taïi Myõ, ngoaøi nöôùc Israel. Ñieàu gì khieán Dealer phaûi thuù nhaän sau khi ñaõ eùm nheïm ñöôïc 31 naêm ? Ñoù laø vaán ñeà löông taâm. Anh caàn truùt gaùnh naëng löông taâm tröôùc khi cheát ñeå ñöôïc thanh thaûn ra ñi.

Ai taïo ra löông taâm ? Vôùi kinh nghieäm baûn thaân, khoâng ai coù theå choái caõi söï hieän dieän cuûa löông taâm nôi baûn thaân mình. Vaán ñeà laø löông taâm bôûi ñaâu maø coù ?

Coù phaûi chính mình taïo ra khoâng ? Hoaøn toaøn khoâng, löông taâm voâ hình, voâ daïng, voâ thanh, voâ xuù, laøm sao töï mình taïo ra ñöôïc ? Neáu coù ai daùm baûo töï mình taïo ra löông taâm thì cho bieát ñaõ taïo ra baèng chaát lieäu gì vaø vaøo luùc naøo ? Neáu mình töï taïo ra thì phaûi taïo ra caùi gì uûng hoä mình, ai laïi taïo ra caùi coù theå phaûn ñoái mình, laøm khoå mình, khoâng bao che, xí xoùa cho loãi laàm cuûa mình. Coù phaûi do boá meï taïo ra baèng caùch chia seû moät phaàn löông taâm cuûa boá meï nhö chuyeän caáu taïo veà theå xaùc aáy ? Hoaøn toaøn khoâng, vì löông taâm cuûa moãi ngöôøi tuyeät ñoái ñoäc laäp, chaúng ai gioáng ai, chæ caûm nghieäm nieàm vui cuõng nhö noãi ray röùt nôi mình chöù khoâng caûm nghieäm ñöôïc nieàm vui, noãi khoå cuûa ngöôøi khaùc (cuøng laém ta chæ phoûng ñoaùn theo nhöõng daáu hieäu beân ngoaøi ñeå roài "suy buïng ta ra buïng ngöôøi" maø thoâi), ngöôøi xöa vaãn noùi "cha sinh con, trôøi sinh tính", "baù nhaân baù tính", chaúng ai gioáng ai, chaúng ai bieát roõ taâm hoàn ngöôøi khaùc (keå caû giöõa vôï choàng, cha con, meï con) nhö taâm hoàn mình. Ca dao coù caâu "Soâng saâu coøn coù keû doø, loøng ngöôøi nham hieåm ai ño cho cuøng".

Coù phaûi do xaõ hoäi taïo ra khoâng ? Cuõng khoâng phaûi, vì xaõ hoäi loaøi ngöôøi nhieàu hình thöùc, nhieàu theå cheá khaùc nhau, khoâng theå taïo ra moät caùi phoå quaùt laø löông taâm cho moïi ngöôøi, moïi thôøi ñöôïc (chæ coù theå aûnh höôûng phaàn naøo do heä thoáng luaät mang tính ñaïi chuùng. Ví duï : thuôû xa xöa xaõ hoäi naøo cuõng ña theâ, neân chuyeân naêm theâ baûy thieáp laø chuyeän thöôøng tình).

Nhaø xaõ hoäi hoïc noåi danh cuûa Phaùp, oâng Durkheim nhaän ñònh : "Nhaân caùch con ngöôøi chòu aûnh höôûng raát lôùn töø nhöõng quy ñònh vaø ñieàu kieän xaõ hoäi".

THAÀN HOÏC LUAÂN LYÙ VEÀ LÖÔNG TAÂM

Löông taâm ñöôïc coi laø tieáng noùi cuûa Chuùa trong loøng moãi ngöôøi, laø luaät töï nhieân daønh cho moãi ngöôøi chaúng cöù coù toân giaùo hay khoâng.

Coù nhöõng nguyeân taéc cô baûn veà vieäc söû duïng löông taâm :

1. 
   Trong tröôøng hôïp khaån caáp khoâng theå tham khaûo ñöôïc thì tuyeät ñoái phaûi nghe theo tieáng löông taâm (duø söï vieäc coù sai thì tröôùc maët Chuùa ñöông söï cuõng voâ toäi).
   
2. 
   Tröôøng hôïp coù nghi ngôø toát hay xaáu maø coù thôøi gian thì phaûi hoûi nhöõng ngöôøi khoân ngoan, uy tín, tröôùc khi quyeát ñònh (cha meï, oâng baø, thaày coâ, Linh muïc, tu só, …)
   
3. 
   Moãi ngöôøi coù boån phaän hoïc hoûi luaät phaùp (luaät ñôøi, luaät ñaïo, luaät töï nhieân, luaät Chuùa, luaät Giaùo Hoäi) ñeå trau doài löông taâm, luyeän cho mình moät löông taâm ngay chính, laø löông taâm luùc naøo cuõng choïn löïa phuø hôïp vôùi luaät toái thöôïng cuûa Chuùa. Laøm bieáng khoâng chòu nghieân cöùu hoïc hoûi ñeå roài quyeát ñònh sai (maø cöù baûo theo löông taâm) thì phaûi chòu traùch nhieäm.
   
4. 
   Coù nhieàu loaïi löông taâm :
   

1. 
   Löông taâm ngaët (chuyeän khoâng ñaùng gì cuõng cho laø raát traàm troïng).
   
2. 
   Löông taâm roäng hay thaùo thöù (chuyeän nghieâm troïng laïi coi laø chaúng ñaùng gì).
   
3. 
   Löông taâm boái roái (khoâng phaân bieät ñöôïc caùi naøo ñuùng, caùi naøo sai, neân duøng daèng khoâng quyeát ñònh ñöôïc ñieàu gì).
   
4. 
   Löông taâm chai lyø (do thoùi quen soáng trong toäi loãi, thoùi quen laøm ñieàu aùc neân voâ caûm ñoái vôùi söï thieän, coù nhaän ra mình laøm sai cuõng khoâng ñuû can ñaûm ñeå "aân haän", luùc naøo cuõng saün saøng boû qua cho caùc haønh ñoäng sai traùi cuûa mình duø vaãn nhaän bieát laø sai).
   
5. 
   Löông taâm sai laïc hay löông taâm ñaïi chuùng, vì laøm theo nhöõng luaät leä khoâng chính ñaùng nhöng do ña soá ñaõ quyeát ñònh vaán ñeà thaønh hôïp phaùp. Ví duï : taïi moät soá nöôùc, Quoác hoäi ña soá boû phieáu chaáp nhaän maõi daâm laø moät ngheà hôïp phaùp, chaáp nhaän phaù thai, chaáp nhaän hoân nhaân ñoàng tính, chaáp nhaän nghieân cöùu teá baøo goác, chaáp nhaän an töû, … hoaëc moät söï tieâu cöïc maø phaàn ñoâng daân chuùng thöôøng xuyeân vi phaïm nhö khoâng trung thöïc trong quaûng caùo, trong thi cöû hay trong ñôøi soáng : noùi doái ñeå gia ñình khoûi xaøo xaùo, noùi doái ñeå beänh nhaân khoâng hoaûng loaïn … ngöôøi daân trong vuøng aûnh höôûng naøy khoâng thaáy aùy naùy vì phaùp luaät khoâng caám, khoâng phaït, quaàn chuùng cuõng haønh xöû nhö vaäy, rieát roài moät caù nhaân naøo ñoù vôùi löông taâm khoâng nhaïy beùn cuõng laøm theo vaø thaáy khoâng coù vaán ñeà gì caû, "ngöôøi ta sao toâi vaäy", ñoù laø laäp luaän cuûa hoï.
   

Nhöõng soá ñoâng naøo ñaõ ban haønh nhöõng luaät traùi luaät Chuùa, ñeå laøm cho nhieàu ngöôøi sai laïc seõ phaûi chòu traùch nhieäm tröôùc Ñaáng Toái Cao : "Khoán thay nhöõng keû ñaët ra caùc luaät leä baát chính, nhöõng keû vieát neân caùc chæ thò aùp böùc … caùc ngöôi seõ laøm chi khi ñeán ngaøy tröøng phaït ?" (Is 10,1). Chæ coù löông taâm ngay chính môùi laø tieáng noùi ñích thöïc cuûa Chuùa.

Moät choïn löïa theo löông taâm: Baùo Thanh Nieân soá 203 ngaøy 22/7/2009 coù baøi "Döông Tröông Thieân Lyù ruùt khoûi phim Traàn Thuû Ñoä" (Ñoã Tuaán thöïc hieän). Thieân Lyù : "Xin ñöøng laøm leäch lòch söû".

Bieân taäp vieân phoûng vaán Thieân Lyù : Theá thì sao Thieân Lyù laïi töø choái vai dieãn trong taâm traïng maø theo Lyù laø "raát buoàn, ñau loøng vaø rôi nöôùc maét" ?

• 
  "Nhöõng khoù khaên khi laàn ñaàu ñoùng phim, nhöõng nhoïc nhaèn, aên uoáng kham khoå toâi ñeàu vöôït qua ñöôïc vì nghó mình phaûi laøm ñöôïc ñieàu lôùn hôn, coù yù nghóa hôn cho xaõ hoäi, tuy nhieân khi quan ñieåm ngheä thuaät baát ñoàng, toâi gaàn nhö suy suïp vaø quyeát ñònh choïn giaûi phaùp ruùt lui. Toâi khoâng muoán hình aûnh moät Traàn Thò Dung noåi danh trong lòch söû daân toäc ñöôïc döïng leân sai leäch. Nhöõng ngöôøi laøm phim coù theå sôï phim nhaøm chaùn khi laøm theo loái chính luaän neân muoán ñöa nhöõng caûnh "töôi maùt", gôïi caûm vaøo … neáu ñaïo dieãn coù taøi … ñaâu nhaát thieát phaûi xaây döïng moät Linh töø quoác maãu Traàn Thò Dung gôïi caûm vôùi nhöõng caûnh hôû hang treân phim. Theá heä treû seõ nghó gì, nhöõng baäc cao nieân seõ nghó gì khi thaáy moät Traàn Thò Dung loà loä da thòt ñöôïc khai thaùc trieät ñeå trong phim ?".
  

• 
  "Toâi bieát khi noùi ra coù theå hôn 100 con ngöôøi cuûa ñoaøn laøm phim buoàn loøng, nhöng nhö theá coøn hôn vieäc haøng trieäu ngöôøi Vieät Nam phaãn noä … Traâàn Thuû Ñoä laø moät boä phim lòch söû keå veà moät nhaân vaät coù thaät ñöôïc nhaân daân toân kính thì phaûi thaät toân troïng, vì vaäy xin ñöøng laøm leäch lòch söû – Hy voïng vieäc toâi laøm seõ khieán nhaø laøm phim nghó laïi vaø thay ñoåi ñeå thöïc hieän boä phim ñuùng chaát löôïng, ñuùng nghóa trong khaû naêng, bôûi ñaây laø moät boä phim duøng ngaân saùch ñeå thöïc hieän neân khoâng theå laøm caåu thaû ñöôïc".
  

Neáu moãi ngöôøi, moãi sinh vaät laø moät pheùp maàu thì trong moâi tröôøng soáng chung quanh chuùng ta coøn coù muoân vaøn pheùp maàu khaùc, khoâng theå naøo keå heát ñöôïc. Xin neâu ra moät vaøi ví duï ñieån hình raát gaàn guõi vôùi con ngöôøi vaø cuõng raát taàm thöôøng, ngöôøi ta tieáp xuùc, söû duïng haøng ngaøy döôøng nhö moät chuyeän raát töï nhieân chaúng ai theøm ñeå yù tôùi huoáng hoà laø tìm hieåu, suy nghó, khaùm phaù veà noù.

4. 
   Pheùp maàu chuyeån hoùa nôi söï vaät noùi chung vaø nôi con ngöôøi noùi rieâng.
   

Coøn ñoái vôùi con ngöôøi "aên taïp, uoáng taïp" caû chaát voâ cô laãn höõu cô, aáy theá maø qua tieâu hoùa, nhöõng chaát aáy bieán thaønh thòt, maùu, xöông coát, tim, gan, tuûy, naõo cuûa con ngöôøi – Khoâng maùy moùc naøo coù theå laøm ñöôïc, cho tôùi nay vaãn coøn phaûi keâu goïi hieán maùu nhaân ñaïo, caùc nhaø baùc hoïc chöa cheá ra ñöôïc maùu nhaân taïo.

5. 
   Löûa : laø moät caùi gaàn guõi thieát thaân. Coù maáy thanh nieân, maáy oâng maø khoâng coù caùi queït trong tuùi aùo, tuùi quaàn 24/24 giôø – chuùt chuùt laïi queït moài thuoác, coù baø noäi trôï naøo moät ngaøy khoâng ñoâi ba laàn tieáp xuùc vôùi löûa ? Theá nhöng maáy ai hieåu ñöôïc baûn tính cuûa löûa ?
   

Söï laï luøng cuûa löûa naèm ôû caùc ñaëc ñieåm sau ñaây :

1. 
   Roõ raøng laø vaät chaát (thaáy ñöôïc, caûm giaùc ñöôïc, ño ñöôïc hieäu quaû …) nhöng laïi chaúng laø vaät chaát ; vì trong 112 nguyeân toá cuûa vaät chaát khoâng thaáy nguyeân toá naøo laø löûa caû. Khoâng coù kyù hieäu vaät lyù hay hoùa hoïc (caùc nguyeân toá ñeàu coù kyù hieäu : Hydroâ : H ; OÂxy : O ; Saét : Fe ; Ñoàng : Cu …). Löûa khoâng phaûi ñôn chaát cuõng khoâng phaûi hôïp chaát, noù coù ñoù maø cuõng khoâng coù ñoù, deã gì khoa hoïc lyù giaûi ñöôïc !
   
2. 
   Hieäu quaû thaàn kyø : 3 hieäu quaû cuï theå laø ngoïn löûa hay tia löûa (maàu vaøng pha ñoû) hôi noùng vaø aùnh saùng. Caû 3 xuaát hieän ñoàng thôøi, töùc khaéc, khoâng caùi naøo tröôùc caùi naøo sau (aùnh saùng coù toác ñoä cöïc nhanh : 300.000 km/giaây).
   
3. 
   Löûa khoâng toàn taïi ñoäc laäp maø phaûi döïa vaøo vaät naøo ñoù, ví duï caây cuûi chaùy, tôø giaáy chaùy, ngoïn ñeøn chaùy, luoàng ga chaùy, …
   
4. 
   Chia seû maø khoâng heà hao huït. Vaät chaát khi chia ñoâi, boå tö, phaân taùm thì phaûi nhoû daàn ñi, chia mieát tôùi luùc ngöôøi ta khoâng theå chia ñöôïc nöõa, theo lyù thuyeát thì goïi noù laø nguyeân töû (atome goác tieáng Hy Laïp atomos, nghóa laø khoâng theå chia ñöôïc. Nhöng baùo Tuoåi Treû cuoái tuaàn ngaøy 8/3/2009 coù baøi "Nguyeân töû khoâng phaûi laø thaønh phaàn nhoû nhaát cuûa vaät chaát", nghóa laø vaãn coøn chia ñöôïc). Moät ñoám löûa nhoû ñeán noãi noù xanh leø, vaäy maø coù theå moài cho haøng tyû tyû ngoïn neán khaùc vaø coù khaû naêng ñoát chaùy caû vuõ truï neáu coù ñuû moài, laï luøng chöa ?
   
5. 
   Söùc phaù huûy taøn khoác : ngöôøi ta vaãn noùi "giaëc pha khoâng baèng nhaø chaùy", nhöõng caùi ñoát chaùy ñöôïc thì troïng löôïng cuûa noù cuõng maát caùch laï luøng. Ví duï 1 taán cuûi cho vaøo loø ñoát, qua ngoïn löûa coøn laïi ñoáng tro chöøng moät vaøi kyù laø nhieàu, neáu coù laáy bao thaâu heát khoùi boác ra thì cuõng chæ ñöôïc chöøng moät vaøi kyù nöõa. Vaäy 996 kyù söùc naëng cuûa taán cuûi kia ñi ñaâu ? Chaúng leân trôøi, chaúng xuoáng ñaát, chaúng vung vaõi ra xung quanh, laï luøng chöa ?
   
6. 
   Khi taét, ngoïn löûa seõ ñi veà ñaâu ? Con ngöôøi khi taét thôû coøn caùi thaây chình ình naèm ñaáy, cuïc gaïch ñaäp ra coøn moät môù xaø baàn, tôø giaáy ñoát ñi coøn ít tro, ngoïn löûa taét ñi coøn laïi caùi gì vaø noù ñi veà ñaâu ? Chaúng ai traû lôøi ñöôïc. Caùi queït ga sau khi moài thuoác, taét löûa ñi, ngoïn löûa khoâng chui vaøo hoäp queït, chaúng troán ôû choã naøo caû.
   

Nhôù traän phun löûa cuûa nuùi Vesuve beân nöôùc Italia vaøo naêm 79 sau Coâng nguyeân, caû thaønh phoá Pompei hoa leä bò choân vuøi döôùi phuùn xuaát thaïch, traäân phun löûa quaù baát ngôø neân daân chuùng trong thaønh haàu nhö cheát heát.

Laøm sao coù löûa nôi khoâng coù cuûi rôm, khoâng coù oxy ? Khoâng deã hieåu ñaâu. AÁy laø chöa noùi tôùi chuyeän ai ñaõ chaâm löûa cho loøng ñaát ? Cuõng nhö ai ñaõ giöõ löûa trong roán traùi ñaát haøng tyû naêm nay ? Neáu tính söï tieâu hao qua nhöõng ñaùm chaùy, loø nung, … thì ñeå duy trì söùc noùng nhieàu ngaøn ñoä ñeán noãi nung chaûy caû quaëng, ñaát ñaù, … thì coù ñeán maáy vaïn traùi ñaát naøy cuõng khoâng ñuû "dính raêng baø hoûa". AÁy theá maø traùi ñaát chuùng ta trong loøng chaùy ñoû, ngoaøi voû muoân loaøi vaãn nhaûy caø töng – Theá maø khoâng phaûi pheùp maàu sao ?

6. 
   Töông töï nhö löûa, ñieän cuõng laø moät pheùp maàu.
   

Sau heát chuùng ta ghi nhaän vieäc phaùt minh ra ñieän (theá kyû 19) vaø söû duïng ñieän laø moät ñaëc ñieåm cuûa loaøi ngöôøi. Loaøi vaät khoâng con naøo laøm ñöôïc nhö theá, cuõng löu yù coù moät loaøi caù phaùt ra moät doøng ñieän döôøng nhö ñeå töï veä, nhöng ñoù laø do taïo hoùa ban taëng vaø noù cuõng chæ laøm theo baûn naêng töï nhieân, chöù khoâng bao giôø chuû ñoäng, yù thöùc laøm chuyeän ñoù.

Coøn bao nhieâu thöù quanh ta, ta söû duïng, va chaïm haøng ngaøy nhöng hieåu bieát ñeán ngoïn nguoàn thì ñaõ maáy ai ? Ví duï nhö töø tröôøng, löïc huùt, tia cöïc tím, tia beâta, tia gamma, tia X, …

7. 
   Moät thöïc taïi nöõa maø aûnh höôûng cuûa noù bao truøm muoân loaøi muoân vaät trong vuõ truï naøy, ñoù laø thôøi gian.
   

"Thôøi giôø thaám thoaét thoi ñöa,

Treân quaû laéc moät soá ñoàng hoà coå Taây AÂu coù ghi haøng chöõ La-tinh : "Tempus fugit" – nghóa laø thôøi gian troán chaïy.

Vôùi nhöõng hình thaùi vaø ñaëc tính treân thì ñoái vôùi chuùng ta, thôøi gian quaû laø pheùp maàu maø chæ coù Chuùa Trôøi môùi taïo taùc vaø laøm chuû ñöôïc thôøi gian.

Trong leã nghi long troïng laøm pheùp caây neán Phuïc sinh (hieän thaân cuûa Ñöùc Gieâsu soáng laïi), coù nhöõng lôøi sau ñaây :

• 
  Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaãn laø moät.
  
• 
  Hoâm qua cuõng nhö hoâm nay.
  
• 
  Laø Alpha vaø OÂmeâga (hai chöõ ñaàu vaø chöõ cuoái cuûa baûng vaàn tieáng Hy Laïp).
  
• 
  Nghóa laø khôûi nguyeân vaø taän cuøng.
  
• 
  Ngöôøi laøm chuû thôøi gian.
  
• 
  Vaø muoân theá heä.
  
• 
  Vaïn tueá Ñöùc Kitoâ, Ñaáng vinh hieån quyeàn naêng.
  
• 
  Vaïn vaïn tueá – Amen.
  

Thôøi gian laø theá ñoù.

Cuõng caàn löu yù moät ñieàu laø chæ coù loaøi ngöôøi môùi yù thöùc, caûm nghieäm ñöôïc thôøi gian, môùi coù theå ñeám naêm thaùng ngaøy giôø mình soáng, môùi coù hoài öùc nhôù laïi ñöôïc quaù khöù, duø raát xa xöa thuôû coøn thô beù, nhöõng kyû nieäm ñaàu ñôøi, môùi coù khaû naêng suy ñoaùn veà töông lai vaø döï truø cho mình nhöõng gì caàn thieát phaûi coù, keå caû coã hoøm hay laêng moä nhö caùc kim töï thaùp cuûa caùc Pharaoân Ai Caäp. Loaøi vaät chæ soáng töï nhieân theo baûn naêng, khoâng yù thöùc ñöôïc thôøi gian, khoâng ñeám ñöôïc ngaøy thaùng, khoâng coù kyù öùc veà dó vaõng vaø cuõng khoâng bieát gì veà töông lai, caøng khoâng theå bieát ngaïc nhieân tröôùc pheùp maàu thôøi gian.

8. 
   Theá giôùi voâ cuøng nhoû beù.
   

Nhöõng nguyeân töû naøy ví nhö moät thaùi döông heä. Caùc aâm ñieän töû di chuyeån quanh trung taâm vôùi toác ñoä 290.000 km/giaây. Coù moät nguoàn naêng löôïng lôùn giöõ caùc ñieän töû trong quyõ ñaïo cuûa noù, vaø neáu ruùt ñöôïc naêng löôïng aáy, ta seõ coù moät naêng löïc phaân taùn phi thöôøng (bom nguyeân töû öùng duïng nguyeân lyù naøy).

"Nhöõng ñieän töû chaïy quanh nhaân nguyeân töû vôùi toác ñoä 500 tyû voøng/giaây. Nhö theá soá voøng cuûa ñieän töû trong 1 giaây ñoàng hoà laïi nhieàu hôn toång soá nhöõng giaây ñoàng hoà tính töø Chuùa Giaùng sinh ñeán nay".

(Eymieux : Deux Arguments pour le Catholicisme p.114).

9. 
   Traùi ñaát laø moät pheùp maàu.
   

Chuyeän laï thöù hai laø : nguyeân thuûy traùi ñaát chæ laø ñaát ñaù trô truïi, roài nguoàn nöôùc, söï soáng ñöôïc gieo vaøo töø bao giôø khoâng ai bieát, theá roài söï soáng baùm reã, phaùt trieån cho tôùi nay trong moät quy trình saûn xuaát vaø tieâu thuï kheùp kín, bao nhieâu mieäng aên, bao nhieâu loaøi aên, caû caây coái cuõng baùm laáy ñaát maø aên, aáy theá maø "meï ñaát" vaãn cung öùng ñöôïc ñuû thöïc phaåm cho muoân loaøi – voøng saûn xuaát kheùp kín hoaøn toaøn, thöïc phaåm khoâng coù nhaäp töø ngoaøi vuõ truï, aáy theá maø vaãn töï cung töï caáp ñöôïc.

Toâi ñaõ hoûi moät kyõ sö raèng : ngöôøi ta coù theå cheá ra 1 caùi maùy phaùt ñieän töï löïc ñöôïc khoâng ? Nghóa laø dynamoâ phaùt ra moät doøng ñieän cöïc maïnh, doøng ñieän aáy laïi ñöôïc duøng ñeå chaïy moät ñoäng cô keùo noåi dynamoâ kia, ñieän coøn dö ra thì thaép saùng, ñun noùng, … nghóa laø khoâng caàn duøng baát cöù ñoäng löïc naøo ñeå chaïy maùy ngoaøi doøng ñieän noù töï phaùt ra ? Kyõ sö laéc ñaàu : "Ñeán taän theá cuõng khoâng theå ñöôïc vì coù söï tieâu hao naêng löôïng, doøng ñieän phaùt ra töø dynamoâ, khoâng theå taùi ñaàu tö vaøo moät ñoäng cô coù theå keùo noåi dynamoâ ñoù". AÁy theá maø traùi ñaát cuûa chuùng ta laøm ñöôïc chuyeän aáy ñaáy, laï luøng chöa ? Cöù töôûng töôïng tôùi moät ngaøy naøo ñoù, ñaát khoâ caèn khoâng coøn saûn xuaát ra cuûa aên cho muoân loaøi muoân vaät nöõa, thì luùc ñoù seõ ra sao nhæ ? Chaéc taän theá quaù !

Chuyeän laï thöù ba cuûa traùi ñaát laø ñöôøng di chuyeån cuûa noù. Caùc nhaø khoa hoïc töø Galileo trôû ñi, ñaõ khaùm phaù ra traùi ñaát chaïy quanh maët trôøi vaø xoay quanh mình. Xoay quanh mình thì 24 giôø ñöôïc 1 voøng, coøn chaïy quanh maët trôøi thì 365 ngaøy heát 1 voøng. Khoâng coù ñöôøng loái naøo roõ reät, cuõng khoâng coù "baùc taøi" ñieàu khieån, theá maø con ñöôøng vaïn lyù naøy goïi laø quyõ ñaïo hình oval (quaû tröùng) luoân chính xaùc. Giaû nhö traùi ñaát bay saùt maët trôøi moät tyù thì moïi loaøi thaønh tro caû, hoaëc bay ra xa moät tyù thì baêng tuyeát bao truøm caû ñòa caàu daày khoâng bieát bao km, maø toác ñoä cuûa "coã xe" traùi ñaát coù vöøa ñaâu : 108.000 km/giôø ! Ngaøy naøy qua ngaøy khaùc, naêm naøy qua naêm kia, ñöôøng ñi loái veà cöù chính xaùc, vôùi haøng tyû sao trôøi ñua nhau chaïy, ñuïng moät phaùt laø naùt nhö töông. Gaãm xem nhö theá môùi thaáy traùi ñaát quaû laø pheùp maàu cuûa Thieân Chuùa !

10. 
    Theá giôùi cöïc lôùn lao.
    

Sao Thuûy (Mercure) caùch maët trôøi 65 trieäu km, trong khi Töû Vöông Tinh (Pluton) caùch xa maët trôøi ñeán 6 tyû (6 ngaøn trieäu) km. Maët trôøi lôùn hôn traùi ñaát 1.300.000 laàn, vaø cuõng chæ laø moät tröôûng nhoùm trong haøng tyû nhoùm tinh tuù khaùc trong ngaân haø, maø vuõ truï laïi coøn caû haøng trieäu ngaân haø khaùc nöõa.

Vôùi vieãn voïng kính thöôøng ngöôøi ta ñeám ñöôïc treân baàu trôøi 2.270.000 tinh tuù, coøn vôùi vieãn voïng kính hieän ñaïi, thaáy xa hôn maét thöôøng 1.500.000 laàn, caùc nhaø thieân vaên coù theå ñeám ñöôïc treân ngaân haø töø 50 ñeán 80 tyû sao. Sao Baéc Ñaåu caùch ta 440.000 tyû km, coøn caùc sao xa hôn phaûi tính baèng quang nieân (9.460.800.000 km).

Khoaûng caùch töø ñaàu ñeán cuoái ngaân haø laø 100.000 quang nieân. Coøn nhieàu ngaân haø khaùc chöa ñeám ñöôïc, vaø hieän nay môùi ñeám ñöôïc chöøng 2 trieäu ngaân haø : heä thoáng Hercule coù haøng trieäu maët trôøi, heä thoáng Sagittaire coù 800 trieäu maët trôøi, caùch xa traùi ñaát chöøng 30.000 quang nieân. Coøn nhieàu ngaân haø khaùc cuõng gioáng nhö ngaân haø cuûa chuùng ta, ví duï : ngaân haø Andromeøde gaàn ta hôn caû cuõng caùch xa ta khoaûng 750.000 quang nieân vaø coù caû ngaøn ngaân haø khaùc luaân chuyeån quanh ta caùch xa khoaûng 1 tyû quang nieân.

Tröôùc söï kyø dieäu cuûa vuõ truï, Kinh Thaùnh ñaõ ca leân : "Trôøi xanh töôøng thuaät vinh quang Thieân Chuùa, khoâng trung loan baùo vieäc tay Ngöôøi laøm" (Tv 19,1) ; Vaø chuùng ta phaûi ñoàng yù vôùi nhaø baùc hoïc Cueùnot khi oâng noùi : "Ñoái vôùi toâi, pheùp laï cuûa caùc pheùp laï laø vuõ truï naøy bao giôø cuõng ñi veà traät töï chöù khoâng rôi vaøo hoãn loaïn".

Tröôùc nhöõng pheùp maàu, caùc nhaø khoa hoïc noùi gì ?

• 
  Newton, nhaø vaät lyù, thieân vaên vó ñaïi cuûa nöôùc Anh, khi duøng kính vieãn voïng quan saùt vuõ truï ñaõ thoát leân : "Toâi thaáy Thieân Chuùa ñi ñi laïi laïi tröôùc vieãn voïng kính cuûa toâi".
  
• 
  Edison, nhaø phaùt minh vó ñaïi cuûa Myõ, kyù teân trong soå vaøng khaùnh thaønh thaùp Eiffel : "Edison, ngöôøi raát kính troïng vaø raát caûm phuïc caùc kyõ sö, trong ñoù noåi nhaát laø Thieân Chuùa".
  
• 
  Nhaø ñòa chaát cuûa Phaùp Pieøre Terminer vieát : "Töø tuoåi treû cho ñeán tröôûng thaønh toâi chæ chuyeân lo nghieân cöùu khoa hoïc thieân nhieân vaø khoâng bao giôø vì ñoù maø giaûm bôùt ñöùc tin-caäy-meán, xöa nay toâi vaãn tin vaø baây giôø toâi vaãn coøn tin ñaïo Ñöùc Kitoâ laø chaân lyù, ngoaøi ñaïo aáy ra khoâng theå cöùu roãi theá giôùi baèng caùch naøo khaùc …" (La Joie de connaitre, trang 8).
  
• 
  Ngaøy 20/7/2009 vöøa qua, theá giôùi cuøng vôùi nöôùc Myõ möøng 40 naêm con ngöôøi ñaët chaân leân maët traêng (20/7/1969). Tröôùc ngaøy xuaát phaùt, boá cuûa phi haønh gia B. Aldrin ñaõ trao cho con Thaùnh Vònh soá 8, baûo con leân ñoïc treân maët traêng vaø anh ñaõ thöïc hieän : "Oai phong Ñöùc Chuùa vaø phaåm giaù con ngöôøi".
  

***

"OÂi nhöõng keû daïi khôø … töø nhöõng vaät höõu hình toát ñeïp, chuùng khoâng ñuû khaû naêng nhaän ra Ñaáng hieän höõu – vaø khi chieâm ngaém bao coâng trình, chuùng khoâng nhaän bieát Ñaáng Hoùa Coâng" (Kn 13,1).