6.3 Nguyeân taéc 6 ñieåm khi ñònh vò chi tieát gia coâng
6.3.1 Nguyeân taéc 6 ñieåm
Moät vaät raén tuyeät ñoái trong khoâng gian coù saùu baäc töï do chuyeån ñoäng, khi ta ñaët noù
trong heä toïa ñoä Ñeà-caùc (khoâng gian ba chieàu) ñoù laø:
- 3 baäc tònh tieán doïc 3 truïc
toïa ñoä, kyù hieäu:
Z
Y
1
6
5
4
3
2
X
Hình 6.7 – Sô ñoà xaùc ñònh vò trí cuûa
moät vaät raén trong heä toïa ñoä Ñeà caùc
- 3 baäc quay quanh 3 truïc
toïa ñoä, kyù hieäu:
X
Y
Z
- tònh tieán doïc truïc X
- tònh tieán doïc truïc Y
- tònh tieán doïc truïc Z
-154-
X
Y
Ví duï: Khi ñaët moät khoái laäp phöông trong heä toïa ñoä Ñeà-caùc (hình 6.7), coù theå thaáy caùc
chuyeån ñoäng treân ñöôïc khoáng cheá nhö sau:
- Maët phaúng XOY khoáng cheá ba baäc töï do. Ñieåm 1 khoáng cheá baäc töï do tònh tieán doïc
truïc
Z
; Ñieåm 2 khoáng cheá baäc töï do quay quanh truïc
X
)
; Ñieåm 2 khoáng cheá baäc töï do
quay quanh truïc
Y
)
.
- Maët phaúng YOZ khoáng cheá hai baäc töï do. Ñieåm 4 khoáng cheá baäc töï do tònh tieán doïc
truïc
X
; Ñieåm 5 khoáng cheá baäc töï do quay quanh truïc
Z
)
.
- Maët phaúng XOZ khoáng cheá moät baäc töï do. Ñieåm 6 khoáng cheá baäc töï do tònh tieán doïc
truïc
Y
.
Caàn chuù yù raèng moãi maët phaúng ñeàu coù khaû naêng khoáng cheá 3 baäc töï do, nhöng ôû
nhöõng maët phaúng YOZ vaø XOZ chæ caàn khoáng cheá hai vaø moät baäc töï do vì coù nhöõng baäc töï
do ôû maët naøy coù theå khoáng cheá thì ôû maët XOY ñaõ khoáng cheá roài.
Nhö vaäy 6 baäc töï do chuyeån ñoäng cuûa vaät theå raén tuyeät ñoái ñaõ ñöôïc khoáng cheá hay
noùi caùch khaùc ta ñaõ xaùc ñònh ñöôïc vò trí duy nhaát cuûa vaät theå raén trong khoâng gian vaø chæ
moät vò trí maø thoâi. Neáu chæ caàn ñeå cho vaät theå ñöôïc chuyeån ñoäng theo moät baäc töï do naøo ñoù
thì vaät theå ñoù seõ coù voâ soá vò trí vaø do ñoù khoâng coù vò trí coá ñònh trong khoâng gian.
Z
- quay quanh truïc X
- quay quanh truïc Y
- quay quanh truïc Z
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
