Caùc phöông phaùp xaùc ñònh ñoä chính xaùc gia coâng

5.4.2 Phöông phaùp thoáng keâ xaùc suaát 
Trong saûn xuaát haøng loaït vaø haøng khoái, vieäc xaùc ñònh ñoä chính xaùc gia coâng ñöôïc 
thöïc hieän baèng phöông phaùp thoáng keâ xaùc suaát. 
Ñeå thöïc hieän ñöôïc phöông phaùp 
naøy, tröôùc tieân phaûi caét thöû moät loaït chi 
tieát coù soá löôïng ñuû ñeå thu ñöôïc nhöõng 
ñaëc tính phaân boá cuûa kích thöôùc ñaït 
ñöôïc. Thoâng thöôøng chi tieát caét thöû 
phaûi töø 60 ñeán 100 chi tieát trong moät 
laàn ñieàu chænh maùy. Ño kích thöôùc ñaït 
ñöôïc cuûa töøng chi tieát trong caû loaït. 
Tìm kích thöôùc giôùi nhoû nhaát, lôùn nhaát 
cuûa caû loaït, chia khoaûng giôùi haïn lôùn 
nhaát, nhoû nhaát ñoù thaønh moät soá khoaûng 
(thöôøng lôùn hôn 6). Xaùc ñònh soá chi tieát 
coù kích thöôùc naèm trong moãi khoaûng vaø 
döïng ñöôøng cong thöïc nghieäm (hình 
5.15). Truïc hoaønh laø kích thöôùc ñaït 
ñöôïc, coøn truïc tung laø taàn suaát cuûa caùc 
chi tieát xuaát hieän trong moãi khoaûng. 
Treân ñöôøng cong thöïc nghieäm ta thaáy: kích thöôùc phaân boá cuûa caû loaït chi tieát caét thöû taäp 
trung ôû khoaûng giöõa, soá chi tieát caét thöû trong moät laàn ñieàøu chænh maùy caøng lôùn thì ñöôøng 
cong caøng coù daïng tieäm caän ñeán ñöôøng cong phaân boá chuaån (Gauss) coù daïng nhö hình 5.16. 
0,3 
0,26 
0,22 
0,18 
0,14 
0,1 
0,06 
0,02 
20,03 20,15 20,25 20,35 Kích 
20
20,10 20,20 20,30 thöôùc
Hình 5.15 - Ñöôøng cong phaân boá 
kích thöôùc thöïc nghieäm.
Taàn suaát 
m/n 
Phöông trình ñöôøng cong phaân boá chuaån 
ñöôïc vieát döôùi daïng: 
-140-
2
2
2
)
(
.
2
1
σ
π
σ
L
L
i
e
y
−
−
=
Trong ñoù: 
σ
- phöông sai cuûa ñöôøng cong phaân boá 
töùc thôøi, ñöôïc xaùc ñònh theo coâng thöùc:
n
L
L
i
n
i
2
1
)
(
−
=
∑
=
σ
L
i
– kích thöôùc thöïc ñaït ñöôïc cuûa chi tieát caét thöû
L
- kích thöôùc trung bình coäng cuûa caû loaït chi tieát caét thöû 
O 
L
Hình 5.16 - Ñöôøng cong phaân boá 
kích thöôùc chuaån Gauss. 
y 
n
L
L
i
n
i
∑
=
=
1
n – soá löôïng chi tieát caét thöû cuûa moät loaït trong moät laàn ñieàu chænh maùy.

Trong khoaûng 
σ
3
±
, caùc nhaùnh cuûa ñöôøng cong gaàn saùt vôùi truïc hoaønh vaø giôùi haïn 
tôùi 99,73% toaøn boä dieän tích cuûa noù. Nhö vaäy trong khoaûng 
σ
3
±
, ñöôøng cong phaân boá 
chuaån chöùa tôùi 99,73% soá chi tieát trong caû loaït caét thöû. 
Tuy vaäy ñöôøng cong phaân boá naøy chæ môùi theå hieän tính chaát phaân boá cuûa caùc sai soá 
ngaãu nhieân. Trong quaù trình gia coâng, caùc sai 
soá ngaãu nhieân, sai soá heä thoáng thay ñoåi vaø heä 
thoáng coá ñònh cuõng ñoàng thôøi xuaát hieän. Vì 
vaäy sau khi xaùc ñònh ñöôïc phöông sai cuûa sai 
soá ngaãu nhieân caàn phaûi xaùc ñònh quy luaät bieán 
ñoåi cuûa sai soá heä thoáng thay ñoåi B(t). Rieâng 
sai soá heä thoáng coá ñònh seõ khoâng aûnh höôûng 
ñeán söï phaân taùn kích thöôùc gia coâng vaø coù theå 
trieät tieâu khi ñieàu chænh maùy. 
-3σ
o 
-3σ
0,4
0,3
0,2
0,1
Hình 4.35. Ñöôøng cong 
phaân boá kích thöôùc thöïc 
∞
=
σ
3
B
3
3
=
σ
B
1
,
1
3
=
σ
B
67
,
0
3
=
σ
B
0
3
=
σ
B
Nhö vaäy trong quaù trình gia coâng, phaân 
boá kích thöôùc thöïc laø toå hôïp cuûa quy luaät phaân 
boá chuaån vaø quy luaät bieán ñoåi sai soá heä thoáng 
thay ñoåi laø quy luaät ñoàng xaùc suaát. Luùc naøy 
ñöôøng cong phaân boá kích thöôùc seõ phuï thuoäc 
vaøo tyû leä B/
σ
3
vaø coù daïng nhö hình 5.17.
Phöông phaùp naøy tuy ñôn giaûn nhöng toán keùm vì phaûi caét thöû caû loaït chi tieát. Ñeå giaûm 
bôùt chi phí ñoàng thôøi ruùt ngaén thôøi gian xaùc ñònh quy luaät phaân boá kích thöôùc, ngöôøi ta coù 
theå duøng caùc soá lieäu coù saün ñeå tham khaûo khi gia coâng caùc kích thöôùc coù tính chaát töông töï 
trong ñieàu kieän gia coâng töông töï. 

tải về 7.35 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: