tiªu chuÈn ngµnh
|
10 TCN 286 - 97
|
quy ph¹m kh¶o nghiÖm trªn ®ång ruéng
hiÖu lùc trõ s©u xanh da l¸ng h¹i c©y hµnh
cña c¸c thuèc trõ s©u
|
1. Quy ®Þnh chung
1.1. Quy ph¹m nµy quy ®Þnh nh÷ng nguyªn t¾c, néi dung, vµ ph¬ng ph¸p chñ yÕu ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu lùc trõ s©u xanh da l¸ng (Spodoptera exigua) h¹i c©y hµnh cña c¸c thuèc trõ s©u.
1.2. C¸c kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc tiÕn hµnh t¹i c¸c ®iÓm n»m trong m¹ng líi kh¶o nghiÖm cña Côc BVTV, cña c¸c c¬ quan nghiªn cøu Trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng, cña c¸c Chi côc BVTV
1.3. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm:
-
C¸c kh¶o nghiÖm cÇn ®îc tiÕn hµnh trong nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña s©u xanh da l¸ng trªn c©y hµnh. Cô thÓ lµ:
-
Ruéng kh¶o nghiÖm: Ch©n ruéng cao, dÔ tho¸t níc.
-
Thêi vô: Vô kh«
-
C¸c ®iÒu kiÖn trång trät (lo¹i ®Êt, ®é mµu mì cña ®Êt, ph©n bãn, mËt ®é c©y, tuæi c©y vµ møc ®é sinh trëng cña c©y v.v...) ph¶i ®ång ®Òu trªn mäi « kh¶o nghiÖm vµ phï hîp víi ®iÒu kiÖn canh t¸c cña ®Þa ph¬ng.
2. Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm
2.1. S¾p xÕp vµ bè trÝ c«ng thøc kh¶o nghiÖm:
C«ng thøc kh¶o nghiÖm ®îc chia lµm 3 nhãm:
-
C¸c lo¹i thuèc dù ®Þnh kh¶o nghiÖm ë c¸c d¹ng kh¸c nhau, hoÆc dïng ë nh÷ng liÒu lîng kh¸c nhau, hoÆc theo c¸c c¸ch dïng kh¸c nhau.
-
C¸c lo¹i thuèc ®Ó so s¸nh lµ lo¹i thuèc ®· cã trong danh môc thuèc BVTV ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam vµ ®ang ®îc dïng phæ biÕn ë ®Þa ph¬ng ®Ó trõ s©u xanh da l¸ng. Nãi chung, thuèc so s¸nh nªn chän lo¹i cã cïng d¹ng gia c«ng vµ c¸ch thøc t¸c ®éng víi thuèc kh¶o nghiÖm.
-
C«ng thøc ®èi chøng: Kh«ng xö lý thuèc.
Trong tõng lÇn nh¾c l¹i cña kh¶o nghiÖm, nh÷ng c«ng thøc nµy ®îc s¾p xÕp theo ph¬ng ph¸p ngÉu nhiªn hoÆc theo c¸c ph¬ng ph¸p ®· ®îc quy ®Þnh trong thèng kª sinh häc.
2.2. KÝch thíc « kh¶o nghiÖm vµ sè lÇn nh¾c l¹i:
-
C¸c kh¶o nghiÖp diÖn hÑp: DiÖn tÝch « kh¶o nghiÖm tõ 30 - 50m2. Sè lÇn nh¾c l¹i 3-4 lÇn. C¸c « kh¶o nghiÖm nªn cã d¹ng h×nh vu«ng hay gÇn vu«ng lµ thÝch hîp nhÊt.
-
§èi víi c¸c d¹ng kh¶o nghiÖm diÖn réng kh«ng ph¶i bè trÝ c¸c lÇn nh¾c l¹i. Nhng c¸c « kh¶o nghiÖm ph¶i ®¶m b¶o diÖn tÝch tèi thiÓu lµ 100m2.
+ Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c « kh¶o nghiÖm tèi thiÓu lµ 1m hay mét luèng trång.
2.3. TiÕn hµnh phun r¶i thuèc:
2.3.1. Thuèc ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn toµn c©y vµ toµn « kh¶o nghiÖm.
2.3.2. Lîng thuèc dïng thêng ®îc tÝnh theo kg hoÆc lÝt chÕ phÈm /ha hoÆc tÝnh theo gam ho¹t chÊt /ha. C¸c sè liÖu vÒ nång ®é () thuèc pha vµ lîng níc dïng cÇn ®îc ghi râ. Trong trêng hîp thuèc kh¶o nghiÖm lµ thuèc phun th× chØ nªn phun b»ng b×nh b¬m tay. Lîng níc phun b»ng b¬m tay tuú thuéc vµo giai ®o¹n sinh trëng cña c©y hµnh, tèi thiÓu còng ph¶i ®¹t 300 l/ha.
Tuy nhiªn, nÕu trong híng dÉn sö dông cña mét lo¹i thuèc nµo ®ã cã quy ®Þnh lîng níc cÇn dïng th× ph¶i phun ®óng theo lîng níc nµy.
CÇn phun r¶i ®óng lîng thuèc ®· quy ®Þnh cho mçi « kh¶o nghiÖm vµ chó ý kh«ng ®Ó thuèc phun r¶i ë « nµy t¹t sang « kh¸c.
Trêng hîp trong khi phun r¶i thuèc do mét s¬ sãt nµo ®ã, mµ lîng thuèc dïng trªn mét « ®· vît qu¸ hoÆc tôt qu¸ 10% lîng thuèc dù kiÕn th× cÇn ghi chÐp l¹i.
2.3.3. Trêng hîp trªn ruéng kh¶o nghiÖm buéc ph¶i sö dông nh÷ng thuèc trõ dÞch h¹i kh¸c ®Ó phßng trõ c¸c ®èi tîng g©y h¹i nh cá d¹i, bÖnh, c¸c loµi s©u h¹i kh¸c... th× nh÷ng thuèc nµy ph¶i ®îc phun r¶i ®Òu trªn tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm (kÓ c¶ « ®èi chøng) vµ kh«ng ®îc phun r¶i cïng lóc víi c¸c lo¹i thuèc ®ang kh¶o nghiÖm. Ph¶i ghi chÐp ®Çy ®ñ c¸c trêng hîp trªn (nÕu cã).
2.4. Thêi ®iÓm vµ sè lÇn phun r¶i thuèc:
Thêi ®iÓm vµ sè lÇn phun r¶i thuèc tuú theo híng dÉn sö dông cña tõng lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm. Nãi chung thêi gian tiÕn hµnh phun r¶i thuèc thÝch hîp cho kh¶o nghiÖm lµ:
-
Khi mËt ®é s©u non ®¹t kho¶ng 30 con/ 100 c©y (kh«ng kÓ s©u míi në tuæi 1)
-
Khi s©u non ë giai ®o¹n tuæi 2 - 3 (chiÕm kho¶ng 70%)
-
Khi c©y trång ë giai ®o¹n tõ 1,5 - 2,5 th¸ng tuæi.
2.5. Quan s¸t vµ thu thËp sè liÖu 2.5.1. Quan s¸t vµ thu thËp sè liÖu vÒ hiÖu lùc trõ s©u cña thuèc -
§èi víi thÝ nghiÖm diÖn hÑp
Mçi « chän 5 ®iÓm n»m trªn 2 ®êng chÐo gãc. Mçi ®iÓm ®iÒu tra tõ 6 -10 c©y liªn tiÕp trªn cïng mét hµng trång. §iÓm theo dâi sÏ thay ®æi theo tõng lÇn quan s¸t theo mét híng gièng nhau.
-
§èi víi thÝ nghiÖm diÖn réng
Mçi « thÝ nghiÖm theo dâi 10 ®iÓm ph©n bè ®Òu. Mçi ®iÓm ®iÒu tra 10 c©y liªn tiÕp trªn cïng mét hµng trång. §iÓm theo dâi sÏ thay ®æi theo tõng lÇn quan s¸t theo mét híng gièng nhau.
Trªn nh÷ng c©y ®· chän, quan s¸t toµn bé l¸ vµ ®Õm sè s©u non cßn sèng (xem chi tiÕt vÒ c¸ch thøc quan s¸t mËt ®é s©u xanh da l¸ng ë phô lôc 1) vµ sè æ trøng / ®iÓm ®iÒu tra, tõ ®ã quy ra mËt ®é s©u (con/ 100c©y) vµ mËt ®é æ trøng (æ /100c©y). Chó ý ph©n s©u non thµnh 3 nhãm: s©u míi në tuæi 1 (chiÒu dµi th©n nhá h¬n 3mm); s©u nhì tuæi 2-3 (chiÒu dµi th©n 3-6mm); vµ s©u lín tuæi 3-5 (chiÒu dµi th©n lín h¬n 6mm).
NÕu gÆp æ s©u míi në th× ghi sè æ míi në.
2.5.2. Quan s¸t vÒ møc ®é h¹i do s©u xanh da l¸ng g©y ra.
Trªn nh÷ng c©y ®· chän ë môc 2.5.1, tiÕn hµnh ®Õm tæng sè c©y, tæng sè l¸ quan s¸t vµ sè c©y, sè l¸ bÞ h¹i tõ ®ã quy ra tØ lÖ c©y vµ tØ lÖ l¸ bÞ h¹i.
2.5.3. Quan s¸t vÒ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn c©y hµnh
-
CÇn quan s¸t mäi t¸c ®éng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®èi víi c©y hµnh.
Nh÷ng chØ tiªu nµo cã thÓ ®o ®Õm ®îc vÝ dô chiÒu cao c©y, sè l¸, vv... cÇn ®îc biÓu thÞ b»ng sè liÖu cô thÓ. Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra c¸c chØ tiªu nµy dùa vµo ph¬ng ph¸p ®iÒu tra sinh trëng c©y trång.
-
C¸c chØ tiªu chØ cã thÓ ®¸nh gi¸ b»ng m¾t nh møc ®é ®éc cña thuèc ®èi víi c©y th× dùa theo thang ®¸nh gi¸ ë phÇn phô lôc 2.
-
Mäi biÓu hiÖn g©y h¹i hoÆc kÝch thÝch cña thuèc ®Õn c©y, nÕu cã, cÇn ®îc m« t¶ râ rµng.
2.5.4. §¸nh gi¸ t¸c ®éng cña thuèc ®Õn sinh vËt kh¸c:
Ghi chÐp mäi ¶nh hëng tèt, xÊu (nÕu cã) cña thuèc ®Õn sù xuÊt hiÖn c¸c loµi s©u, bÖnh, cá d¹i kh¸c còng nh nh÷ng sinh vËt kh«ng thuéc ®èi tîng phßng trõ (®éng vËt cã Ých nh thiªn ®Þch, ®éng vËt hoang d· ... ).
Thêi ®iÓm quan s¸t c¸c chØ tiªu nªu trªn
a) CÇn quan s¸t nhiÒu lÇn vµo c¸c thêi ®iÓm tríc phun r¶i thuèc vµ 1,3,5,7 ngµy sau khi phun r¶i thuèc.
b) Trêng hîp trong mét ®ît kh¶o nghiÖm ph¶i phun r¶i thuèc nhiÒu lÇn th× còng tiÕn hµnh quan s¸t tríc mçi ®ît phun r¶i vµ 1, 3, 5, 7 ngµy sau khi phun r¶i thuèc víi c¸c chØ tiªu ®· nªu trªn.
c) Thêi ®iÓm quan s¸t cã thÓ thay ®æi tuú thuéc vµo ®Æc ®iÓm cña lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm (thuèc cã thêi gian hiÖu lùc dµi hay ng¾n, nhanh hay chËm, vv...) vµ yªu cÇu cña ®Ò c¬ng kh¶o nghiÖm (nÕu cã).
2.5.5. Ghi chÐp vÒ thêi tiÕt
Ghi t×nh h×nh n¾ng, ma, ngËp, h¹n lóc phun r¶i thuèc vµ nh÷ng ngµy sau phun r¶i thuèc, t×nh h×nh tíi níc.
3. Xö lý sè liÖu, b¸o c¸o vµ c«ng bè kÕt qña 3.1. Xö lý sè liÖu:
Nh÷ng sè liÖu thu ®îc qua kh¶o nghiÖm, nÕu lµ kh¶o nghiÖm diÖn hÑp cã lÆp l¹i, cÇn ®îc xö lý b»ng ph¬ng ph¸p thèng kª thÝch hîp. Nh÷ng kÕt luËn cña kh¶o nghiÖm ph¶i ®îc rót ra tõ kÕt qu¶ ®· ®îc xö lý b»ng c¸c phÐp tÝnh thèng kª ®ã.
Lu ý lµ nÕu tÝnh thèng kª vÒ mËt ®é s©u non th× chØ tÝnh víi 2 nhãm s©u: tuæi 2-3 vµ trªn tuæi 3.
CÇn göi c¶ sè liÖu th« ®· quan s¸t vµ ph¬ng ph¸p thèng kª ®· sö dông vÒ Côc BVTV.
3.2. Néi dung b¸o c¸o gåm: -
Tªn kh¶o nghiÖm
-
Yªu cÇu cña kh¶o nghiÖm
-
§iÒu kiÖn kh¶o nghiÖm.
-
Néi dung kh¶o nghiÖm
-
§Æc ®iÓm ®Êt ®ai, canh t¸c, c©y trång, gièng.
-
§Æc ®iÓm thêi tiÕt trong thêi gian kh¶o nghiÖm.
-
T×nh h×nh ph¸t triÓn vµ g©y h¹i cña rÇy xanh tríc khi kh¶o nghiÖm (giai ®o¹n ph¸t dôc, mËt ®é rÇy non, møc ®é g©y h¹i).
-
Ph¬ng ph¸p kh¶o nghiÖm:
-
C«ng thøc thÝ nghiÖm
-
Ph¬ng ph¸p bè trÝ thÝ nghiÖm
-
Sè lÇn nh¾c l¹i
-
KÝch thíc « kh¶o nghiÖm.
-
Dông cô phun r¶i thuèc.
-
Lîng thuèc dïng (kg hoÆc lÝt cho 1 ha hoÆc nång ®é xö lý).
-
Ngµy phun r¶i thuèc.
-
Ph¬ng ph¸p ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ cña c¸c lo¹i thuèc kh¶o nghiÖm.
-
KÕt qu¶ kh¶o nghiÖm:
-
C¸c b¶ng sè liÖu quan s¸t
-
§¸nh gi¸ hiÖu lùc cña tõng lo¹i thuèc
-
NhËn xÐt t¸c ®éng cña tõng lo¹i thuèc ®Õn c©y trång, sinh vËt cã Ých vµ c¸c t¸c ®éng kh¸c.
-
KÕt luËn vµ ®Ò nghÞ
3.3. C«ng bè kÕt qu¶
§¬n vÞ thùc hiÖn kh¶o nghiÖm ph¶i hoµn toµn chÞu tr¸ch nhiÖm sè liÖu ®a ra.
§èi víi c¸c kh¶o nghiÖm thuèc trõ s©u xanh da l¸ng trªn hµnh cha cã trong danh môc ®îc phÐp sö dông t¹i ViÖt Nam, Côc BVTV cã tr¸ch nhiÖm tËp hîp c¸c sè liÖu ®ã ®Ó xem xÐt khi c¸c ®¬n vÞ, tæ chøc cã thuèc xin ®¨ng ký.
Phô lôc 1
Ph¬ng ph¸p quan s¸t mËt ®é s©u xanh da l¸ng trªn hµnh
Hµnh thêng ®îc trång víi mËt ®é rÊt dÇy, trong khi ®ã mËt ®é spodoplera exigua thêng rÊp thÊp. Do vËy, t¹i mçi ®iÓm, nÕu quan s¸t Ýt c©y th× sè s©u quan s¸t ®îc trªn mét ®iÓm qu¸ thÊp. Tèi thiÓu ph¶i quan s¸t 6 c©y/ ®iÓm. NÕu mËt ®é vÉn thÊp th× cã thÓ quan s¸t tíi 10 c©y/®iÓm hoÆc nhiÒu h¬n. Trªn tõng c©y, quan s¸t tÊt c¶ c¸c l¸ (b×nh qu©n kho¶ng 5 l¸/c©y).
§Æc ®iÓm g©y h¹i cña s©u xanh da l¸ng trªn hµnh
Sau khi në ®îc 1-3 ngµy, s©u non c¾n s¬ ngän l¸ ®ôc vµo bªn trong. Nh×n bÒ ngoµi, nÕu l¸ kh«ng cã s©u h¹i n»m bªn trong th× l¸ xanh ®Òu. Nhng khi cã s©u non cña s©u xanh da l¸ng ë bªn trong th× däc l¸ hµnh cã nh÷ng ®êng säc mµu nh¹t. NÕu muèn quan s¸t s©u non ë bªn trong, th× ng¾t mét ®o¹n ng¾n ë ®Çu l¸ hµnh ®Ó nh×n vµo bªn trong. NÕu s©u cßn sèng th× mµu s¾c, h×nh d¹ng kh«ng ®æi. NÕu s©u ë bªn trong ®· chÕt th× c¬ thÓ bÞ nhòn ra ngay, rÊt dÔ ph¸t hiÖn. Trong trêng hîp bªn trong cäng hµnh cã nhiÒu s©u th× nhÊt thiÕt ph¶i xÐ l¸ hµnh ra theo chiÒu däc ®Ó ®Õm mËt sè cho chÝnh x¸c.
Do vËy:
+ T¹i mçi ®iÓm quan s¸t tÊt c¶ c¸c l¸ cña c¸c c©y ®· chän.
Nh×n mµu s¾c l¸ ®Ó biÕt l¸ nµo ®· bÞ s©u h¹i. Víi nh÷ng l¸ ®· bÞ s©u h¹i th× cÇn ng¾t mét ®o¹n ng¾n ë ®Ønh l¸ vµ nh×n vµo bªn trong ®Ó xem cã s©u cßn sèng hay ®· chÕt. HoÆc khi cÇn thiÕt nªn xÐ cäng hµnh theo chiÒu däc ®Ó x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè s©u n»m bªn trong.
+ C¸c ®iÓm quan s¸t kh«ng cè ®Þnh mµ dÞch chuyÓn theo tõng lÇn quan s¸t theo cïng mét híng ®èi víi tÊt c¶ c¸c « kh¶o nghiÖm.
Phô lôc 2
B¶ng ph©n cÊp møc ®é ®éc cña thuèc kh¶o nghiÖm ®èi víi c©y hµnh
CÊp TriÖu chøng
1 C©y b×nh thêng
2 TriÖu chøng ngé ®éc nhÑ khã ph¸t hiÖn b»ng m¾t
3 TriÖu chøng ngé ®éc nhÑ nhng thÊy ®îc b»ng m¾t
4 TriÖu chøng ngé ®éc biÓu hiÖn râ h¬n nhng cã thÓ cha ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt.
5 C©y biÕn mµu, ch¸y l¸ nÆng hoÆc cßi cäc. Cã ¶nh hëng ®Õn n¨ng suÊt.
6
7 TriÖu chøng ngé ®éc t¨ng dÇn cho tíi khi c©y chÕt
8
9
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |