65
2.3.1. Biểu bì: cấu tạo bởi một lớp tế bào sống bao bọc các phần của cây. Vách ngoài
tế bào biểu bì đã cutin hóa thành lớp cutin không thấm nước và không khí, có thể
nhuộm bởi xanh methylen hay lục iod. Trên biểu bì có hai bộ phận rất quan trọng đối
với việc kiểm nghiệm dược liệu
là lỗ khí và lông:
-
Lỗ khí là những lỗ thủng
trong biểu bì dùng để trao đổi
khí. Mỗi lỗ khí gồm hai tế bào
hình hạt đậu úp vào nhau bởi
mặt lõm, để hở một khe lỗ khí.
Tế bào lỗ khí thường đi kèm
1,2,3,4, tế bào phụ gọi là tế bào
bạn. Số lượng và vị trí của các tế
bào bạn là những đặc điểm có
thể phân biệt trong kiểm nghiêm
dược liệu. Người ta phân biệt 5
kiểu lỗ khí:
Kiểu hỗn bào
(Thanh táo, Xương sông),
Kiểu trực bào,
Kiểu dị bào (Su hào),
Kiểu song bào (Thông
thiên, Cà phê chè),
Kiểu vòng bào (Lá lốt, Khúc khắc).
-
Lông là những tế bào biểu bì mọc dài ra ngoài để tăng cường vai trò bảo vệ
hoặc giảm bớt sự thoát hơi nước. Lông có màu trắng do chứa đầy không khí. Hình
dạng các lông rất quan trọng để phân biệt các loài, nhất là các dược liệu đã bị cắt vụn
hoặc các bột thuốc. Một số dạng lông thường gặp: Lông đa bào (Mướp, Mơ tam thể),
Lông hình thoi (cây Vú sữa), Lông tảo tròn (lá Sầu riêng), Lông ngứa (cây Lá han).
2.3.2. Bần và thụ bì:
- Bần: Cấu tạo bởi nhiều lớp tế bào chết bao bọc phần già của cây. Tất cả các
màng đã biến thành chất bần không thấm nước và khí, có tính co giãn, chứa đầy không
khí nên có thể bảo vệ cây chống lạnh. Sự trao đổi khí xảy ra qua kẽ hở nhỏ chứa đầy tế
bào tròn gọi là tế bào bổ xung, đây chính lầ các nốt sần trên thân cây.
- Thụ bì: Lớp bần sau khi được hình thành đã ngăn cách các mô ở phía ngoài
bần đó với các mô ở phía trong làm cho các mô ở phía ngoài khô héo dần và chết tạo
thành thụ bì. Người ta gọi bần và thụ bì là vỏ chết (như vỏ chết ở cây Ổi, cây Bạch
đàn).
- Chu bì: là tập hợp của ba lớp: bần, tầng sinh bần và lục bì.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: