GIẢi nhân quyền việt nam 2008 giải truyền thông liên mạng 2011 trong số NÀY

So với năm 2013, tình trạng nhân quyền Việt Nam không thay đổi đáng kể so với những điều mà nhà nước CHXHCN Việt Nam đã cam kết với quốc tế, đỉnh điểm là việc bắt giam nhiều bloggers vào cuối năm khiến nhiều người thấy rõ hơn cách hành xử và những vi phạm khi VN gia nhập vào Hội đồng Nhân quyền LHQ..

Bước sang năm 2015 dự đoán sẽ có nhiều sự kiện đầy sống động phía trước, chúng ta hãy cùng điểm lại tình trạng nhân quyền Việt Nam trong năm 2014 với những diễn biến chính:

I. Vận động ngoại giao, tiếp xúc quốc tế - hướng đấu tranh mới:

Tháng 12-2013, tiếp sau Tuyên bố 0258 do hơn một trăm bloggers Việt Nam ký tên và gửi tới đại sứ quán các nước, các tổ chức NGOS quốc tế, văn phòng cao ủy LHQ..., Mạng lưới Blogger Việt Nam  (MLBVN) chính thức được thành lập và tiếp tục thúc đẩy việc đấu tranh cho quyền tự do ngôn luận bằng phương hướng vận động quần chúng Việt Nam song song với vận động ngoại giao, chủ động tiếp xúc với giới quan sát, bảo vệ nhân quyền quốc tế để làm rõ tình trạng vi phạm nhân quyền tại VN.

Phái đoàn Việt Nam đã trao đổi, thảo luận về tình hình nhân quyền tại Việt Nam, đặc biệt là tình hình đàn áp tôn giáo, chính sách bóp nghẹt tự do ngôn luận, tự do internet qua các điều luật, nghị định như 72, 258... Các đại diện cũng đã trình bày việc nhà cầm quyền thay đổi chiến thuật đàn áp - chuyển từ xử phạt tù sang phạt tiền và dùng côn đồ gây thương tích với những bằng chứng cụ thể.

Tại Việt Nam, các tổ chức xã hội dân sự (XHDS) độc lập như MLBVN, No-U, Con đường Việt Nam, Truyền thông Chúa Cứu Thế... đã liên tiếp có các buổi hội thảo công khai với sự tham dự của các đại diện đại sứ quán và các nhà báo quốc tế để thảo luận về tình trạng cấm xuất cảnh tùy tiện, tình trạng công an đánh chết dân và cách vận dụng cơ chế UPR để cải thiện tình trạng nhân quyền tại Việt Nam. Các buổi hội thảo đều có gửi lời mời đến đại diện của nhà cầm quyền Việt Nam và họ đã cử an ninh thường phục đến ngăn cản, quấy phá.

Cũng trong năm 2014, đại diện các nhóm XHDS độc lập như Dân Làm Báo, Con đường VN, Phụ nữ Nhân quyền Việt Nam, Mạng lưới Blogger VN, Vietnam UPR, Phật giáo Hòa Hảo, Hội Tù nhân Lương tâm, Bầu bí Tương thân, Voice, Anh em Dân chủ, Truyền thông Chúa Cứu Thế, Diễn đàn Xã hội Dân sự, Phật giáo Thống nhất, Liên đới Dân oan, Hiệp hội Dân oan, Hội Ái hữu Tù nhân Chính trị & Tôn giáo, Tin lành, Cao đài... liên tiếp có các buổi gặp gỡ, trao đổi và thảo luận về tình trạng vi phạm nhân quyền tại Việt Nam với đại diện các đại sứ quán, các tổ chức quốc tế tại Hà Nội và Sài Gòn.

Trong năm 2014, cùng với sự thay đổi về đường hướng đấu tranh, những người hoạt động Việt Nam đã bị nhà cầm quyền đáp trả bằng những hành vi xâm phạm quyền tự do đi lại như: theo dõi, chặn bắt và cấm xuất cảnh một cách tùy tiện.

Một số thành viên Mạng lưới Blogger Việt Nam bị cấm xuất cảnh và bị tịch thu hộ chiếu khi chuẩn bị tham dự quá trình vận động tiếp tục cho chiến dịch 0258 và tiến trình UPR vào tháng 12-2013. Những người khác sau khi tham dự phiên kiểm định UPR về cũng bị cấm xuất cảnh: Bùi Tuấn Lâm, Nguyễn Đình Hà, Lê Thanh Tùng...

Chưa dừng lại ở đó, an ninh Việt Nam tiếp tục đưa ra lý do “an ninh quốc gia” để ngăn chặn việc đi lại và từ chối cấp hộ chiếu cho nhiều người khác như Lưu Văn Minh, Nguyễn Văn Thạnh, Dương Đại Triều Lâm, Nguyễn Lân Thắng, Hoàng Văn Dũng, Nguyễn Nữ Phương Dung, Lê Đức Triết, Nguyễn Công Thủ, Nguyễn Thanh Thủy...

Cũng với lý do “đảm bảo an ninh trật tự”, công an Việt Nam đã liên tiếp ngăn chặn, tạm giữ tùy tiện những người đấu tranh cho tự do dân chủ nhằm ngăn cản họ tham dự các buổi họp XHDS, các hội thảo do các đại sứ quán tổ chức.

Tại Sài Gòn, nhà riêng của bác sĩ Nguyễn Đan Quế, nhà văn Phạm Đình Trọng, nhà báo Phạm Chí Dũng ... thường xuyên có “khách” gác cổng và theo sát.

Tại Nha Trang, blogger Mẹ Nấm (Nguyễn Ngọc Như Quỳnh) liên tục bị câu lưu, bị tịch thu tài sản và tạm giữ tại trụ sở công an tỉnh Khánh Hòa khi trên đường ra sân bay tham dự hội thảo do đại sứ quán Úc và đại sứ quán Canada tổ chức vào tháng 7 và tháng 11-2014.

Tại Hà Nội, các blogger Đặng Phương Bích, Trịnh Kim Tiến, Ng. Chí Tuyến, Nguyễn Lân Thắng, Lê Dũng, Lã Việt Dũng, Huỳnh Phương Ngọc, Huỳnh Thục Vy, Huỳnh Trọng Hiếu, Nguyễn Ngọc Lụa... cũng gặp phải tình trạng tương tự mỗi khi có hội thảo hay sự kiện xảy ra. Riêng blogger Trần Thị Nga ngoài việc bị nhốt tại khách sạn còn bị công an giả dạng côn đồ đánh trọng thương.

Đi ngược với dự đoán của giới quan sát, ngay sau khi trở thành thành viên HĐNQ LHQ, Việt Nam đã liên tiếp có nhiều hành vi trấn áp và bắt giữ các bloggers:

Sau đó, vào đêm 31-01-2014, 2 anh em tù nhân lương tâm này cũng bị khủng bố, đe dọa khi ghé thăm nhà bà Bùi Thị Minh Hằng ở Vũng Tàu.

Cùng ngày, tại đám tang luật gia Lê Hiếu Đằng, một số côn đồ không rõ từ đâu đã thô bạo phá rối đám tang của ông tại chùa Xá Lợi ở quận 3, Sài Gòn, như giựt mất băng-rôn trên các vòng hoa kính viếng.

Cùng ngày 11-2-2014, tại Đồng Tháp, bà Bùi Thị Minh Hằng và nhiều bà con tín đồ Phật giáo Hòa Hảo đã bị côn an đánh đập và bắt giam khi đến thăm gia đình vợ chồng ông bà Nguyễn Bắc Truyển. Tổng cộng khoảng 22 người đã bị công an dùng gậy ba trắc đánh đập tàn bạo, ít nhất 5 người bị đánh đến ngất xỉu. Tất cả mọi người bị bắt trói đưa về trụ sở CA huyện Lấp Vò, đồ đạc bị ngang nhiên cướp trắng trên đường. Sau đó, bà Hằng cùng 2 người khác là Nguyễn Thị Thúy Quỳnh và Nguyễn Văn Minh bị bắt giam và tuyên án từ 2 đến 3 năm tù với cáo buộc “gây rối trật tự công cộng”.

Tại Tam Kỳ - Quảng Nam, nhà văn, blogger Huỳnh Ngọc Tuấn bị công an ném gạch đá vào nhà riêng.

16/2/2014: Công an Nghệ An bắt cóc và ép người dân ký “cam kết không tham dự phiên tòa xét xử Luật sư Lê Quốc Quân”.

18/02/2014: Hà Nội mở phiên tòa phúc thẩm xét xử Luật sư Lê Quốc Quân với cáo buộc trốn thuế. Luật sư Lê Quốc Quân được biết đến như một nhà hoạt động đấu tranh vì tự do dân chủ tại Việt Nam. Ông bị kết án 30 tháng tù giam, và phải nộp phạt một khoản tiền trị giá hơn 1 tỷ đồng.

21/2/2014: An ninh tiếp tục giả dạng côn đồ tạt nước thối và ném gạch đá vào nhà ông Huỳnh Ngọc Tuấn tại đội 1 thôn Phú Quý, xã Tam Phú, Tam Kỳ, Quảng Nam.

25/02/2014: Vợ chồng Dân oan Nguyễn Thị Tâm bị kết án tổng cộng bản án 11 năm tù giam với tội danh cáo buộc “cố ý gây thương tích” theo khoản 3, Điều 114 Bộ luật Hình sự.

28/2/2014: Tại đám tang bà Ng. Thị Lợi, mẹ tù nhân lương tâm Phạm Thanh Nghiên, nhà cầm quyền cộng sản đã huy động một lực lượng lớn công an, côn đồ đến để phá tang lễ. Rất nhiều người đã bị ngăn cản ngay tại nhà riêng để không thể đến chia buồn với Phạm Thanh Nghiên. Một số người khác bị đánh đập ngay trong tang lễ. Khi xe chở tro cốt bà Nguyễn Thị Lợi đến nghĩa trang Đằng Lâm, ban quản lý nghĩa trang này đã ngăn cản và cho biết Ủy ban Nhân dân phường này đã ra chỉ thị “không cho chôn cất vì lý do liên quan đến chính trị”. Tuy nhiên, trước sự kiên quyết của gia đình, mọi việc sau đó đã được giải quyết mặc dù gia đình phải chịu rất nhiều tổn thương về tinh thần vì sự sách nhiễu của công an.

4/03/2014: Đà Nẵng mở phiên tòa xét xử nhà báo, blogger Trương Duy Nhất, người bị bắt giữ bởi điều 258 BLHS. Ông Trương Duy Nhất bị kết án 2 năm tù giam trong một phiên tòa ngắn ngủi và không ai được phép tham dự sau khi bị giam giữ hơn 5 tháng trời.

12/03/2014: Cựu tù nhân lương tâm Chu Mạnh Sơn, một trong 14 thanh niên Công giáo và Tin lành sống ở Nghệ An, vừa mãn hạn tù hồi 03-02-2014, nhưng đã bị công an huyện Yên Thành, Nghệ An hạch sách, đe dọa và đánh đập.

13/3/2014: Lực lượng công an huyện Nam Sách, tỉnh Hải Dương gồm 4 xe không rõ bao nhiêu người, đã ập vào gia đình anh Nguyễn Bá Đăng, một cựu tù nhân lương tâm mới ra tù năm 2013. Lực lượng này đã dùng số đông ép anh Đăng lên xe giải về đồn công an huyện Nam Sách mà không hề có một lệnh bắt hay giấy tờ gì. Tại đây anh bị lực lượng an ninh tỉnh Hải Dương và an ninh huyện Nam Sách thay nhau thẩm vấn suốt từ chiều ngày 13, đêm 13 và cả ngày 14-3-2014. Mãi đến khoảng 5h chiều 14-3-2014 anh Đăng mới được về đến nhà.

Anh Đăng cho biết rằng: Cơ quan an ninh đã in ra khoảng chục bài do anh viết trên facebook và yêu cầu anh ký tên, anh đã không hợp tác. Sau đó họ lại đưa ra một bài viết có nội dung kêu gọi các lực lượng quần chúng trong nước xuống đường biểu tình vào ngày hôm nay 14-3-2014 và quy cho anh tội “Tổ chức biểu tình” và ép anh ký thừa nhận. Anh không ký vào, sau cùng họ buộc phải thả anh về.

Cũng trong ngày này, dân oan Trần Thị Ngọc Anh bị an ninh thường phục dàn cảnh cướp giật và đánh tại khu vực gần bến xe miền Đông (Sài Gòn).

Được biết cô Grace đến Hà Nội từ vài ngày trước để tham quan và gặp gỡ một số bạn bè mà cô đã quen trên facebook, sáng ngày 10-07 cô đến thăm bà Phùng Thị Trâm là bệnh nhân đang điều trị trong bệnh Y học Cổ truyền (28 Nguyễn Bỉnh Khiêm, HN). Công an đã theo dõi cô qua facebook của cô và một số bạn bè của cô chia sẻ hình ảnh về chuyện viếng thăm bệnh nhân và các buổi café rồi lên kế hoạch bắt cóc cô.

Tại phiên tòa sơ thẩm, những người hoạt động nhân quyền là Bùi Thị Minh Hằng bị kết án 3 năm tù giam, Nguyễn Thị Thúy Quỳnh 2 năm tù giam và Nguyễn Văn Minh 2 năm 6 tháng tù giam trong vụ án “gây rối trật tự công cộng”.

Theo báo cáo cuối năm của Ủy ban Bảo vệ Ký giả (CPJ), Việt Nam hiện đứng thứ 5 trong số 10 quốc gia bắt giữ nhà báo, blogger nhiều nhất.

Trong năm 2014, lực lượng an ninh thường phục gia tăng áp lực, sách nhiễu những người bất đồng chính kiến một cách lộ liễu bằng các hình thức xét hỏi giấy tờ cá nhân, kiểm tra thủ tục tạm trú, tạm vắng với những người ở tỉnh đến Sài Gòn, hoặc Hà Nội làm việc (sử dụng hình thức phạt tiền đối với blogger Huỳnh Trọng Hiếu và người thân là Huỳnh Phương Ngọc).

Nghiêm trọng nhất là có một lực lượng an ninh thường phục chuyên rình rập ở những đám tang của những người bất đồng chính kiến hoặc người thân trong gia đình họ để giật những dải băng-rôn trên vòng hoa viếng. Các trường hợp này đã xảy ra tại đám tang của luật gia Lê Hiếu Đằng, thầy giáo Nguyễn Anh Dũng, nhà văn Bùi Ngọc Tấn... Ngày 26-02-2014, tại đám tang cụ bà Nguyễn Thị Lợi - thân mẫu của blog-ger Phạm Thanh Nghiên - công an Hải Phòng đã lập nhiều chốt chặn để kiểm tra những người đến viếng đám tang. Khi phát hiện ra người lạ, họ lập tức khống chế và sử dụng các biện pháp nghiệp vụ để ngăn chặn, sách nhiễu bạn bè cùng những người quan tâm đến chia buồn, sau khi sử dụng “côn đồ” xé tan nát các dải băng-rôn trên vòng hoa.