Eb 2010/100/R. 27/Rev. 1 Chương trình: 16

35. IFAD yêu cầu bên vay/bên nhận tài trợ chứng minh tính hiệu suất và kinh tế trong thực hiện hoạt động mua sắm, đấu thầu liên quan đến dự án, để tránh các chậm trễ, quá hạn trong thực hiện và để đạt được tính hiệu quả của đồng tiền.

39. Đằng sau tất cả những nguyên tắc đề cập ở trên là sự cần thiết phải đạt được giá trị đầu tư đối với mọi hoạt động mua sắm, đấu thầu của dự án thông qua kết hợp tối ưu một số yếu tố như sau:

40. Giá trị tốt nhất không nhất thiết là lựa chọn ban đầu về giá thấp nhất, mà phải là giá trị thu lại của đầu tư tốt nhất, trong đó có tính đến các trường hợp đặc biệt và cụ thể của mỗi hoạt động mua sắm, đấu thầu; cân đối giữa thời gian, chi phí và chất lượng cần thiết; và kết quả tổng thể của hợp đồng trong việc đạt được mục tiêu ban đầu.

A. Nghĩa vụ của Bên vay/Bên nhận tài trợ

41. Bên vay/Bên nhận tài trợ phải:
(a) Luôn hành động theo mối quan hệ pháp lý quy định trong hiệp định tài trợ;
(b) chịu trách nhiệm toàn phần đối với việc thực hiện, lập kế hoạch dự án và trao cũng như quản lý hợp đồng mua sắm của dự án; và
(c) Thực hiện mọi hoạt động mua sắm, đấu thầu liên quan đến dự án theo các chính sách, nguyên tắc và tiêu chuẩn đề ra trong hướng dẫn này.
42. Ý kiến của IFAD đối với các thủ tục, hồ sơ và kết quả cũng như đề xuất trao hợp đồng thầu – là một trong các chức năng giám sát của IFAD cũng không thể miễn trách cho bên vay/bên nhận tài trợ bất kỳ nghĩa vụ nào nêu trên.
B. Các Điều kiên chung đối với Tài trợ Phát triển Nông nghiệp

43. Như đã quy định tại mục I.A của hướng dẫn này, cuốn Các Điều kiện Chung được sửa đổi tháng 4 năm 2009 đã đưa vào áp dụng cách tiếp cận mới của IFAD đối với hoạt động mua sắm, đấu thầu từ nguồn tài trợ và viện trợ của IFAD. Hướng dẫn này cũng phù hợp với nhiều cam kết của cộng đồng tài trợ quốc tế hướng đến việc áp dụng các quy định về mua sắm, đấu thầu trong nước¹¹

47. Theo các điều khoản trong cuốn Các Điều kiện chung đối với Tài trợ Phát triển Nông nghiệp, việc mua sắm, đấu thầu hàng hóa, công trình và dịch vụ do IFAD tài trợ phải được tiến hành theo các điều khoản của quy định mua sắm, đấu thầu của bên vay/bên nhận tài trợ, ở mức độ phù hợp với hướng dẫn này. Mỗi kế hoạch mua sắm, đấu thầu phải xác định các thủ tục mà bên vay/bên nhận tài trợ phải thực hiện để đảm bảo phù hợp với hướng dẫn này.

Giai đoạn 1: Đánh giá tổng thể quốc gia

49. Trong quá trình xây dựng chương trình hợp tác quốc gia (COSOP), hoặc nếu khi chưa có quy trình COSOP, thì khi phù hợp, IFAD sẽ cùng với bên vay/bên nhận tài trợ thực hiện đánh giá tại bàn các thông tin hiện có để đảm bảo hai mặt sau:
(a) Khung pháp lý và quy định tổng thể; và
(b) Cơ chế mua sắm đấu thầu công cộng trong nước.
50. Các nguồn thông tin để phục vụ mục đích đánh giá như vậy sẽ rất khác nhau tùy theo khối lượng và mức độ hoàn chỉnh của thông tin sẵn có và quy mô tổng thể của nhóm chương trình quốc gia, tuy nhiên thông thường sẽ gồm:
(a) Kết quả đánh giá các hệ thống mua sắm đấu thầu trong nước do Ủy ban Hỗ trợ Phát triển của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế thực hiện;
(b) Các phát hiện gần nhất của các cơ quan thực thi của chính phủ, nhà tài trợ và các đối tác phát triển; và
(c) Kinh nghiệm trước đây của các dự án IFAD.
51. Từ kết quả của đánh giá trên, Ifad sẽ khái quát đưa ra một số tuyên bố cấp cao trong COSOP về phát hiện của mình. Các tuyên bố này sẽ không phải là quyết định tuyệt đối mà chỉ đóng vai trò là tiền đề cho hoạt động đánh giá chi tiết hơn trong giai đoạn đánh giá thiết kế dự án
52. Nếu IFAD kết luận sau khi đánh giá rằng có nhiều mối quan ngại và/hoặc có nhiều quan ngại cơ bản liên quan đến các vấn đề được đánh giá thì kết quả đánh giá quốc gia tổng thể sẽ là hiện tại chưa thể áp dụng hệ thống mua sắm, đấu thầu trong nước này được

Giai đoạn 2: Đánh giá dự án chi tiết¹²

53. Thực hiện mua sắm, đấu thầu có hiệu quả là điều vô cùng quan trọng để có thể thực hiện tốt dự án, nhằm đạt được mục tiêu của dự án và đạt được tính bền vững. Trong thiết kế dự án, IFAD sẽ phối hợp với bên vay/bên nhận tài trợ cùng thực hiện một đợt đánh giá toàn diện hơn đối với cơ quan (các cơ quan) được chỉ định thực hiện hoạt động mua sắm đấu thầu của dự án. Nội dung đánh giá sẽ bao gồm, nhưng không hạn chế các điểm sau:
(a) Mức độ áp dụng trên thực tế bất kỳ luật, nghị định, quy định hoặc thủ tục hiện hành nào về mua sắm, đấu thầu và mức độ các luật, quy định hoặc thủ tục này đáp ứng yêu cầu ở mục II;
(b) Khả năng thực thi hoạt động mua sắm, đấu thầu phục vụ dự án của nguồn nhân lực hiện tại;

(c) Cơ cấu tổ chức và chức năng;

(d) Các hệ thống hỗ trợ và kiểm soát liên quan đến mua sắm, đấu thầu;

(e) Lưu trữ hồ sơ, giấy tờ; và

(f) Môi trường mua sắm đấu thầu tổng thể của cơ quan (các cơ quan) thực thi.
54. Danh sách các tiêu chí đánh giá sẽ được đưa ra trong cuốn Cẩm nang Mua sắm, đấu thầu.
55. Dựa trên kết quả của đánh giá giai đoạn 2 này, IFAD sẽ phân loại các tiêu chí trên vào một trong ba nội dung lớn sau đây:
(a) Đạt được tất cả các yêu cầu và được xem là phù hợp để áp dụng cho hoạt động mua sắm, đấu thầu của dự án;


¹² _{Sẽ được tiến hành ở giai đoạn thiết kế dự án.}

¹³ IFAD sẽ căn cứ vào các đánh giá phù hợp do các ngân hàng phát triển và các đối tác khác trong khu vực nếu có

(b) Nhìn chung là đáp ứng yêu cầu và có thể thích hợp để áp dụng cho hoạt động mua sắm đấu thầu của dự án đi kèm với một số điều chỉnh; và

56. Căn cứ vào kết quả các đánh giá riêng biệt, IFAD sẽ quyết định sẽ áp dụng toàn bộ, một phần hoặc không áp dụng hệ thống mua sắm, đấu thầu trong nước. Quyết định này sẽ được chia sẻ với bên vay/bên nhận tài trợ và sẽ được phản ánh trong thiết kế dự án.

59. Lập kế hoạch và xác định nhu cầu ưu tiên một cách chính xác và thực tế là điều kiện tiên quyết để có thể thực hiện hoạt động mua sắm đấu thầu có hiệu quả và là công cụ chính để giám sát thực hiện dự án.

64. Các khoản tài trợ của IFAD được giải ngân riêng biệt đối với các khoản chi cho hàng hóa, công trình và dịch vụ được sản xuất hoặc cung cấp từ lãnh thổ của bất kỳ quốc gia nào¹⁴

F. Ưu đãi đối với nhà thầu trong nước

65. Bên vay/bên nhận tài trợ có thể có ưu đãi thêm trong quá trình đánh giá thầu được tiến hành theo phương thức đấu thầu cạnh tranh quốc tế đối với:
(a) Hàng hóa được sản xuất tại quốc gia của bên vay/bên nhận tài trợ, khi so sánh với các hồ sơ thầu chào hàng sản xuất ở nước ngoài;
(b) Công trình được xây dựng tại các Nước Thành viên là bên vay/bên nhận tài trợ từ IFAD theo điều kiện rất ưu đãi, khi so sánh hồ sơ chào thầu của các nhà thầu trong nước hợp lệ với hồ sơ của các công ty nước ngoài .
66. Các điều kiện áp dụng bất kỳ ưu đãi nào như trên sẽ được quy định trong hiệp định tài trợ.
G. Mua sắm, đấu thầu có sự tham gia của cộng đồng

67. Căn cứ vào quy mô và bản chất của các dự án do IFAD tài trợ, các hoạt động mua sắm dựa vào cộng đồng có mặt rất nhiều trong các dự án này.

70. Cộng đồng được phép thực hiện công trình hoặc cung cấp hàng hóa hoặc dịch vụ cho dự án khi:

73. Trong cả hai trường hợp, giá trị tài chính ước tính của các đóng góp của cộng đồng và các thể thức giám sát phải được lượng hóa với sự chấp thuận của IFAD.

74. Với tư cách là đơn vị thực hiện hoạt động mua sắm cho dự án, cộng đồng hoặc các nhóm không chính thức có thể sẽ hợp tác với nhau để thực hiện vai trò các đơn vị thực hiện hoạt động mua sắm đấu thầu của dự án.
75. Nếu có trường hợp này thì vai trò của họ sẽ là:

(a) Ký hợp đồng cạnh tranh có áp dụng bất kỳ phương thức mua sắm nào¹⁵ đã được chấp thuận

80. Để đảm bảo quy trình mua sắm, đấu thầu được tiến hành theo hướng dẫn này và theo kế hoạch mua sắm, đấu thầu đã được chấp thuận, IFAD sẽ đánh giá việc tổ chức mua sắm, đấu thầu hàng hóa, công trình và dịch vụ do bên vay/bên nhận tài trợ đề xuất trong đó có:

(f) Soạn thảo hợp đồng và sửa đổi hợp đồng.

83. _{IFAD sẽ không tài trợ các chi phí cho hàng hóa, công trình dịch vụ không được mua sắm, đấu thầu theo hướng dẫn này và theo hiệp định tài trợ. Ngoài ra, trong các trường hợp như thế, IFAD có thể đưa ra các biện pháp giải quyết khác theo hiệp định tài trợ, như hủy khoản tiền có liên quan từ tài khoản vay hoặc viện trợ bằng cách tuyên bố khoản chi phí đó là không hợp lệ. Ngay cả khi hợp động đã được trao theo phê duyệt “không phản đối” của IFAD thì Quỹ vẫn có thể tuyên bố trường hợp đó là mua sắm, đấu thầu trái quy định nếu Quỹ kết luận rằng tuyên bố này được đưa ra trên cơ sở thiếu thông tin hoặc thông tin không chính xác hay gây hiểu lầm mà bên vay/bên nhận tài trợ cung cấp, hoặc nếu Quỹ kết luận rằng các điều kiện và điều khoản của hợp đồng đã bị chỉnh sửa mà không có sự đồng ý của IFAD.}

84. IFAD yêu cầu cán bộ của mình và cán bộ của bên vay/bên nhận tài trợ (trong đó có đối tượng hưởng lợi từ vốn tài trợ của IFAD), và mọi nhà thầu, nhầ cung cấp và tư vấn theo hợp đồng do IFAD tài trợ, phải đảm bảo tối đa tiêu chuẩn về đạo đức và liêm chính trong điều hành và mua sắm, đấu thầu thuộc các hợp đồng nêu trên. Điều này được nêu rõ trong Chính sách Phòng chống Gian lận và Tham nhũng trong các Hoạt động và Điều hành¹⁶ của mình (sau đây gọi là: chính sách chống tham nhũng), được áp dụng trong hướng dẫn này. Theo chính sách trên, IFAD có quyền:

(e) Chuyển bất kỳ vụ việc liên quan đến các hành vi sai trái bao gồm, nhưng không hạn chế ở gian lận và tham nhũng¹⁸ cho nhà chức trách trong nước có liên quan tiếp tục điều tra; và