Tùy thuộc vào từng thời kỳ phát triển mà mối quan hệ nào giữ vai trò quan trọng nhất. Trong giai đoạn đầu, quan hệ giữa báo chí với nhà nước là quan trọng nhất. Càng về sau, ýu thế chuyển dần sang mối

Mỗi mối quan hệ có những tính chất khác nhau và những tính chất đó có thể thay đổi theo thời gian.

VD: trong mối quan hệ giữa báo chí với nhà nước: lúc mới ra đời báo chí phụ thuộc nhà nước, khi báo chí phát triển, báo chí có thể kiểm soát lại nhà nước.

7 - Quy luật phát triển chung của báo chí thế giới:

Sự phát triển của báo chí có 2 giai đoạn lớn:

• Giai đoạn đầu: báo chí bị chính trị chi phối;

• Giai đoạn sau: báo chí bị kinh tế chi phối;

Yếu tố kinh tế thâm nhập vào báo chí làm báo chí thay đổi rất nhiều:

• Phong trào báo chí 1 xu;

• Vai trò của nguồn thu từ quảng cáo;

• Sự lớn mạnh của các tập đoàn truyền thông đa quốc gia;

Mặc dù BCTG đã phát triển đến giai đoạn sau nhýng báo chí không bao giờ tách rời chính trị, coi chính trị là cái nôi ra đời của báo chí.

Lịch sử Báo chí thế giới

CHƯƠNG II: TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA BÁO CHÍ THẾ GIỚI

• Lịch sử của truyền thông đi cùng với những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, bởi sự gia tăng nhu cầu tiêu dùng, sự phát triển của trình độ học vấn và những thay đổi trong xã hội;

• Sự phát triển của báo chí thế giới là quá trình tiếp thu, cải biến, hoàn thiện các hình thức truyền thông mang tính báo chí.

Tiến trình phát triển của báo chí thế giới

Các cách tiếp cận:

• Theo yếu tố xã hội;

• Theo yếu tố khoa học kỹ thuật;

• Theo yếu tố loại hình báo chí;

1 - Sự phát triển của truyền thông xét theo yếu tố xã hội 

1.1 - Xã hội tiền nông nghiệp

1.2 - Xã hội nông nghiệp

1.3 - Xã hội công nghiệp

1.4 - Xã hội thông tin

1.1 - Xã hội tiền nông nghiệp

• Dân chúng sống quần tụ thành những nhóm nhỏ chuyên săn bắt và hái lượm;

• Dùng tiếng nói để chuyển giao thông tin, tập tục, kinh nghiệm… từ thế hệ này qua thế hệ khác;

• Truyền thông theo lối truyền miệng tiếp tục tồn tại đến ngày hôm nay;

1.2 - Xã hội nông nghiệp

• Trong xã hội nông nghiệp, thông tin bắt đầu đóng vai trò quan trọng hõn, chữ viết ra đời;

• Những quyển sách chép tay lýu hành rất hạn chế, chỉ dành cho những học giả và tu sĩ;

1.3 - Xã hội công nghiệp:

• Johannes Gutenberg phát minh ra máy in năm 1450, cải tiến tốc độ sản xuất sách;

• Sự đô thị hóa, yêu cầu biết chữ và nhu cầu quảng cáo những sản phẩm mới là những yếu tố khiến báo chí phát triển;

1.4 - Xã hội thông tin

• Là một xã hội trong đó sự sáng tạo, phân phối, truyền bá, sử dụng, quản lý thông tin đóng vai trò quan trọng trong tất cả các họat động kinh tế, chính trị, văn hóa…;

• Khoảng năm 1950, lực lượng lao động trong lĩnh vực thông tin tăng nhanh chóng, chiếm khoảng 30% lực lượng lao động toàn xã hội (ở các nước phương Tây);

• Sự phố biến của máy vi tính vào cuối thế kỷ 20;

• Sự tích hợp các phương tiện truyền thông vào máy vi tính;

• Internet phát triển mạnh mẽ, đóng vai trò ngày càng quan trọng trong đời sống nhân loại;

2 – Sự phát triển của truyền thông xét theo yếu tố khoa học kỹ thuật

- Có nhiều yếu tố tác động đến sự phát triển của truyền thông (nhý chính trị, xã hội, kinh tế…), song trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, khoa học kỹ thuật cũng đóng vai trò quan trọng.

- Những tiến bộ về mặt khoa học kỹ thuật không những tác động đến sự phát triển của loại hình báo chí mà còn tác động đến cả nội dung và hình thức thể hiện thông tin.

2.1 - Cách mạng chữ viết;

2.2 - Cách mạng in ấn;

2.3 - Cách mạng truyền thông đại chúng

2.4 - Cách mạng giải trí;

2.5 - Căn nhà trở thành nõi tiếp nhận mọi thông tin và phương tiện giải trí;

2.6 - Cách mạng xa lộ thông tin;

2.1- Cách mạng chữ viết

• Khi cõ cấu các đô thị phức tạp dần, nhu cầu ghi chép bằng văn tự nảy sinh. Khoảng 3000 năm trước công nguyên, những người Sumer đã có những bảng quyết toán ghi lại các con số, ngày tháng và những đồ vật riêng biệt;

• Chữ tượng hình khắc trên đá sau được ghi lại trên tường hoặc trên giấy papyrus, lụa…;

• Những văn tự Trung Hoa cổ đại xuất hiện vào năm 1600 tr CN. Đây là văn tự cổ nhất còn tồn tại đến ngày nay.

2.1 – Cách mạng chữ viết

• Đầu những năm 1100, việc liên lạc bằng chữ viết bắt đầu bằng tiếng Latin;

• Năm 1300 – 1400, việc biết đọc, biết viết trở thành một điều bình thường đối với giới thượng lýu, thương nhân và trí thức;

• Chữ tượng hình khắc trên đá;

• Giấy papyrus;

• Viết trên tre -> quá nặng;

• Viết trên tõ lụa -> quá đắt;

Nghề làm giấy

• Ông tổ nghề giấy: Thái Luân (Trung Quốc)

• Năm 105, dưới triều Hán, ông đem mẫu giấy dâng vua.

• Cách làm giấy của Thái Luân: lấy bên trong thân cây dâu tằm và xõ cây tre đem trộn với nước rồi giã nát với dụng cụ bằng gỗ; đổ hỗn hợp lên tấm vải căng phẳng, trải mỏng rồi để ráo nước.

• Có thể viết lên miếng giấy này một cách dễ dàng và nhẹ nhàng.

• Sau sáng chế của Thái Luân năm 105, giấy được phổ biến ở Trung Quốc;

• Năm 751, kỹ thuật làm giấy Trung Quốc được truyền sang cho người Ả Rập, người Ả Rập truyền bá kỹ thuật làm giấy sang phương Tây;

• Đến thế kỷ 19, giấy được sản xuất đại trà trên thế giới;

• Việc phát minh ra giấy là một trong nhýng phát minh quan trọng nhất trong lịch sử;

• Thái Luân được xếp hạng 7 trong danh sách 100 người quan trọng nhất (Theo Wikipedia.org);