CUÛa tu hoäi saleâdieâng roma 10 thaùng 6, 1971 – 5 thaùng 1, 1972 thô giôÙi thieäu cuûa cha beà treân caû roma, ngaøy 31 thaùng 01 naêm 1972

Vieäc hoaøn thaønh söù meänh trong thöïc teá

tải về 3.28 Mb.

trang	4/50
Chuyển đổi dữ liệu	13.08.2016
Kích	3.28 Mb.
	#18432

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 50

Vieäc hoaøn thaønh söù meänh trong thöïc teá:

Duy nhaát trong söù meänh, khaùc bieät trong haønh ñoäng

Moät söù meänh khoâng ñöôïc thöïc hieän beân ngoaøi Giaùo Hoäi vaø theá giôùi. Ngöôïc laïi, söù meänh aáy phaûi ñöôïc “nhaäp theå” vaø hoaøn thaønh baèng nhöõng hoaït ñoäng muïc vuï thöïc tieãn. Trong ñoaïn 6 cuûa vaên kieän “Ad Gentes” coâng ñoàng ñaõ khaúng ñònh: “chöùc vuï naøy (cuûa toaøn theå Giaùo Hoäi) luoân laø moät vaø ñoàng nhaát, ôû moïi nôi vaø trong moïi hoaøn caûnh, cho daàu hoaøn caûnh khaùc bieät khoâng cho pheùp thi haønh moät caùch nhö nhau. Nhö theá, khoâng phaûi baûn chaát noäi taïi cuûa söù meänh laøm cho caùc hoaït ñoäng trong Giaùo Hoäi trôû neân khaùc bieät. Söï khaùc bieät naøy naûy sinh töø nhöõng hoaøn caûnh maø söù meänh ñöôïc thöïc thi. Nhöõng ñieàu kieän naøy ñoâi khi leä thuoäc vaøo Giaùo Hoäi (tuyø ôû “möùc ñoä” maø Giaùo Hoäi hieän dieän), ñoâi khi leä thuoäc vaøo nhöõng con ngöôøi, nhöõng ñoaøn theå hay nhöõng caù nhaân maø söù meänh höôùng tôùi ^⁵². Khaúng ñònh nhö theá, coâng ñoàng seõ giuùp chuùng ta giaûi quyeát ñöôïc nhöõng vaán ñeà duy nhaát vaø ña daïng: duy nhaát trong söù meänh, nhöng khaùc bieät nôi phöông phaùp haønh ñoäng, muïc vuï vaø saùng kieán toâng ñoà.

Döôùi söï höôùng daãn cuûa caùc “muïc töû”, söù meänh ñöôïc cuï theå thöïc hieän nhôø hoaït ñoäng muïc vuï. Ñieàu naøy ñoøi hoûi phaûi coù söï beùn nhaïy tröôùc daáu chæ thôøi ñaïi, phaûi bieát thích nghi vôùi thôøi gian vaø hoaøn caûnh ñòa phöông. Nhö theá söï ña taïp trong haønh ñoäng muïc vuï laø chuyeän ñöông nhieân phaûi coù. Noùi caùch khaùc, Giaùo Hoäi (ñòa phöông hay toaøn caàu) luoân phaûi coù nhöõng löïa choïn thöïc tieãn trong vieäc phuïc vuï coäng ñoaøn qua ba vai troø – “ngoân söù”, “teá töï” vaø “ñieàu khieån”^⁵³. Nhö theá ta coù theå giaûi thích nhöõng hình thöùc muïc vuï toâng ñoà khaùc nhau döïa theo tuoåi taùc, phaùi tính, hoaøn caûnh vaên hoaù xaõ hoäi, möùc ñoä ñöùc tin, vaø hoaït ñoäng muïc vuï phoái hôïp taïi ñòa phöông.

Chöõ “hoaït ñoäng toâng ñoà” duøng trong saéc leänh: “Apostolicam Actuositatem” coù yù nghóa roäng raõi hôn chöõ “hoaït ñoäng muïc vuï”. Noù bao goàm baát kyø moät hoaït ñoäng Kitoâ höõu naøo coù lieân heä tôùi söù meänh cöùu roãi cuûa Giaùo Hoäi, nhöng laø nhöõng hoaït ñoäng vöôït ra beân ngoaøi söï phoái hôïp cuûa caùc muïc töû, vaø beân ngoaøi nhieäm vuï chuyeân bieät cuûa Giaùo Hoäi ñòa phöông (chaúng haïn hoaït ñoäng xaõ hoâi cuûa moät Kitoâ höõu).

Trong giai ñoaïn canh taân trung thaønh vôùi söù meänh ñoøi phaûi laøm sao cho tinh thaàn saùng taïo muïc vuï vaø phaùt kieán toâng ñoà ñöôïc soáng ñoäng trong taâm hoàn caùc ngöôøi toâng ñoà, ñeå coù “theâm sinh löïc môùi” nhôø ôn Thaùnh Linh thuùc ñaåy, vôùi thaùi ñoä côûi môû vaø can ñaûm maïnh baïo ^⁵⁴. Trung thaønh vôùi söù meänh coøn ñoøi ta phaûi “laõnh hoäi” ñuùng ñaén hoaøn caûnh cuï theå nôi coäng theå Saleâdieâng ñang hoaït ñoäng, phaûi bieát thaåm ñònh hoaøn caûnh aáy theo ñoøi hoûi phuùc aâm vaø truyeàn thoáng Saleâdieâng, vaø sau heát phaûi coù thaùi ñoä bieát daán thaân vaøo vieäc toâng ñoà vôùi tinh thaàn traùch nhieäm.

MOÂI TRÖÔØNG MÔÙI CUÛA SÖÙ MEÄNH CHUÙNG TA NGAØY NAY.

Nhieäm vuï cuûa chuùng ta ôû ñaây khoâng phaûi laø trình baøy moät khaûo luaän xaõ hoäi hoïc vaø giaùo lyù veà theá giôùi vaø giaùo hoäi ngaøy nay. Chuùng ta chæ muoán ghi laïi moät vaøi nhaän ñònh neàn taûng phaûi nhôù tôùi trong khi “canh taân” söù meänh cuûa chuùng ta. Chaéc chaén nhöõng nhaän ñònh naøy khoâng theå ñöôïc aùp duïng ñoàng ñeàu trong taát caû moïi quoác gia nôi chuùng ta ñang hoaït ñoäng, nhöng chuùng daãn tôùi nhöõng heä quaû thöïc tieãn tuyø tröôøng hôïp, ñaùng taát caû löu taâm.

Theá giôùi ngaøy nay^⁵⁵

Chuùng ta chæ gôïi laïi ba söï kieän noøng coát giöõa nhöõng söï kieän khaùc.

Theá giôùi treân ñaõ tuïc hoaù^⁵⁶

Neáu ta coá gaéng phaân bieät giöõa dieãn trình tuïc hoaù (moät dieãn tieán lòch söû), söï tuïc hoaù (moät söï thaåm ñònh khaùch quan) vôùi thuyeát tuïc hoaù (moät laïc thuyeát), ta coù theå noùi giaùo hoäi qua Coâng Ñoàng ñaõ nhìn nhaän dieãn trình tuïc hoaù laø phuø hôïp vôùi keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa, bôûi noù laø khaùt voïng chính ñaùng cuûa con ngöôøi muoán töï ñieàu khieån lòch söû cuûa mình vaø cuûa toaøn theå taïo vaät; Giaùo Hoäi cuõng thöøa nhaän söï tuïc hoaù laø hôïp lyù ^⁵⁷, bôûi noù coù nghóa laø söï töï laäp cuûa traät töï traàn theá, moät söï töï laäp chính ñaùng nhöng ñoàng thôøi bieát côûi môû ñoùn nhaän Thieân Chuùa Tình Yeâu, Nguyeân Thuyû vaø Cuøng Ñích cuûa muoân loaøi; ngöôïc laïi, Giaùo hoäi ñaõ keát aùn thuyeát tuïc hoaù bôûi thuyeát aáy ñaõ phuû nhaän hoaëc hieåu sai giaùo huaán treân.

Ñieàu naøy ñöa tôùi heä quaû laø Giaùo hoäi ngaøy caøng muoán töø khöôùc khoâng ñeå mình can thieäp caùch coâng nhieân vaø chính thöùc khoâng nhöõng vaøo caùc vaán ñeà vaên hoaù vaø khoa hoïc, maø coøn vaøo caû vieäc toå chöùc ñôøi soáng treân phöông dieän xaõ hoäi, chính trò nöõa. Maët khaùc nhieàu nhieäm vuï thuoäc laõnh vöïc vaên hoaù vaø xaõ hoäi, maø Giaùo Hoäi ñaõ caùng ñaùng tröôùc ñaây, nay ñöôïc xaõ hoäi ñaûm nhieäm.

Ñaâu laø nhöõng heä quaû ñoái vôùi Giaùo Hoäi ngaøy nay?

Moät yeáu toá coù tính caùch quyeát ñònh ñeå Giaùo Hoäi hoaøn thaønh söù meänh: ñoù laø moät hình thöùc hieän dieän vaø hoaït ñoäng môùi. Giaùo Hoäi quay veà theá giôùi ñeå thöông yeâu vôùi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa vaø xích laïi gaàn ñeå chia seû soá phaän cuûa theá giôùi ^⁵⁸. Giaùo Hoäi cuõng khoâng muoán laõnh nhaän nhöõng gì naèm trong laõnh vöïc traùch nhieäm cuûa traàn theá, khoâng muoán söû duïng theá quyeàn, hay lieân keát vôùi nhöõng cô cheá thuoäc quyeàn bính ngoaïi taïi. Baèng moät hình thöùc roõ reät sieâu nhieân hôn, Giaùo Hoäi ñaõ thaän troïng töï trình baøy “nhö laø men, laø linh hoàn cuûa xaõ hoäi loaøi ngöôøi” vaø treân heát, khoâng ñeå cho moät tham voïng traàn theá naøo thuùc ñaåy, Giaùo Hoäi chæ tìm kieám moät muïc tieâu duy nhaát: tieáp tuïc coâng vieäc cuûa chính Chuùa Kitoâ, Ñaáng ñaõ ñeán ñeå ... phuïc vuï, chöù khoâng phaûi ñeå ñöôïc phuïc vuï”^⁵⁹.

Giaùo Hoäi tin chaéc raèng söï hieän dieän khieâm nhu cuûa mình giôø ñaây caàn thieát hôn bao giôø heát, vaø Giaùo hoäi chaân thaønh öôùc muoán coáng hieán cho traàn theá moät söï phuïc vuï löôõng dieän ñöôïc goùi gheùm trong söù meänh cuûa mình: “ñöa tinh thaàn Phuùc AÂm thaám nhaäp”^⁶⁰ vaøo moïi vaán ñeà thöïc tieãn cuûa theá giôùi tuïc hoaù naøy, nhaát laø baèng vieäc toâng ñoà giaùo daân; vaø moät caùch coâng nhieân, mang “söù ñieäp vaø aân suûng cuûa Chuùa Kitoâ”^⁶¹ ñeán cho traàn theá. Nhö theá, Giaùo Hoäi coù theå ñöông ñaàu vôùi moái nguy ñang lan traøn cuûa thuyeát tuïc hoaù vaø voâ thaàn, vaø giuùp con ngöôøi côûi môû ñoùn nhaän ñöùc tin. Ñöùc tin aáy ngaøy caøng trôû neân khoù khaên vaø ñoøi xaùc tín caù nhaân bôûi vì noù khoâng coøn ñöôïc gìn giöõ vaø truyeàn ñaït trong moät moâi tröôøng xaõ hoäi toaøn toøng nöõa. Taát caû nhöõng ñieàu aáy tröïc tieáp lieân heä tôùi söù meänh Saleâdieâng.

Theá giôùi trong tình traïng baát coâng^⁶²

Vaán ñeà chaäm tieán vaø söï baát bình ñaúng giöõa con ngöôøi laø moät trong nhöõng vaàn ñeà gaây nhieàu xaùo troän nhaát cho theá giôùi ngaøy nay, daàu xeùt veà beà roäng vaø cöôøng ñoä cuûa noù, hay döïa vaøo nhöõng caêng thaúng nghieâm troïng maø vaán ñeà aáy ñaõ gaây ra cho xaõ hoäi, chaäm tieán khoâng chæ laø moät giai ñoaïn cuûa tình traïng laïc haäu chung. Treân caên baûn, noù laø con ñeû cuûa nhöõng cô cheá ñang naém quyeàn veà kinh teá, xaõ hoäi vaø chính trò, cuõng nhö söï aùp böùc vaø boùc loät keû ngheøo laø haäu quaû cuûa aâm möu coù tính toaùn cuûa nhoùm ngöôøi giaøu coù vaø laém quyeàn. Moät maët laø ñaø gia taêng daân soá cuõng nhö söï phaùt trieån khoa hoïc kyõ thuaät, maët khaùc saûn phaåm ñöôïc gia taêng vaø traøn ngaäp voâ toå chöùc ñaõ bieán theá giôùi hieän ñaïi thaønh caùi loø phaùt sinh lôùp ngöôøi ngheøo. Nhö vaäy theá giôùi ñang neâu moät “göông muø”, bôûi vì giöõa caùc quoác gia vaø giai dö daät vôùi caùc quoác gia vaø giai caáp ngheøo ñoùi, ñang coù moät söï ñoái khaùng ngaøy caøng lôùn maïnh. “Moät ñaïi ña soá thieáu thoán caû nhöõng nhu caàu thieát yeáu... nhieàu ngöôøi thieáu caû ñeán phöông tieän toái thieåu ñeå haønh ñoäng theo traùch nhieäm vaø thöïc thi saùng kieán cuûa mình”^⁶³. “Nhöõng keû bò naïn ñoùi ñe doaï ñang keâu goïi nhöõng ngöôøi dö giaû hôn”^⁶⁴. Keû ngheøo ñaõ baét ñaàu yù thöùc tình traïng cuûa hoï^⁶⁵, vaø töø moïi phía ñaõ thaáy xuaát hieän nhöõng tieáng keâu ñoøi phaûi caûi tieán thöïc traïng cuûa hoï cho phuø hôïp vôùi phaåm giaù con ngöôøi.

Ñaâu laø heä quaû ñoái vôùi Giaùo Hoäi ngaøy nay?

Trong aùnh saùng Phuùc AÂm, Giaùo Hoäi döùt khoaùt löu taâm ñeán vaán ñeà lôïi ích cuûa ngöôøi ngheøo, loaïi boû “taát caû nhöõng gì caáu keát vôùi baát kyø hình thöùc baát coâng xaõ hoäi naøo”, tích cöïc ñoøi hoûi thöùc tænh löông taâm tröôùc thaûm caûnh cuøng khoå vaø nhöõng ñoøi buoäc cuûa coâng bình xaõ hoäi, cuûa Phuùc Aâm vaø Giaùo Hoäi”^⁶⁶, tình öu aùi cuï theå ñoái vôùi ngöôøi ngheøo, tích cöïc naâng ñôõ hoï vaø treân heát giaùo duïc ñeå hoï yù thöùc phaåm giaù hoï; sau cuøng laøm chöùng toû nôi mình chöùng taù veà tinh thaàn thoaùt tuïc.

Taát caû nhöõng ñieàu aáy phaûi gaây moät aâm höôûng saâu roäng trong Tu Hoäi, bôûi vì chính Tu Hoäi phaûi löu taâm tröôùc heát ñeán giôùi treû vaø ngöôøi tröôûng thaønh thuoäc giôùi lao ñoäng, nhaèm ñem laïi cho hoï söï trôï giuùp “vaät chaát vaø tinh thaàn”. Trong Tu Hoäi naøy, nhöõng phaàn töû ñaõ ñöôïc thaùnh hieán cho Chuùa qua vieäc tuaân giöõ ñöùc khoù ngheøo Phuùc AÂm, ñöôïc môøi goïi laéng nghe “tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo”^⁶⁷, tieáng keâu aáy ñang khaån thieát thuùc giuïc chuùng ta haønh ñoäng.

Theá giôùi kieám tìm söï duy nhaát trong dò bieät

Moät vaán ñeà ñaùng quan ngaïi khaùc, coù lieân heä tôùi vaán ñeà tröôùc, laø vieäc “coå voõ hoaø bình vaø vieäc xaây döïng moät coäng ñoaøn caùc daân toäc”^⁶⁸. “Toaøn theå gia ñình nhaân loaïi ñang traûi qua moät cuoäc khuûng hoaûng toät ñoä trong böôùc tieán tôùi tröôûng thaønh. Trong luùc caùc quoác gia ngaøy caøng xích laïi gaàn nhau vaø khaép nôi ngöôøi ta ñaõ yù thöùc veà söï hieäp nhaát”^⁶⁹ cuõng nhö veà “nhu caàu töông thuoäc vaø lieân ñôùi, thì theá giôùi laïi saâu xeù kòch lieät thaønh nhöõng khoái ñoái nghòch do nhöõng löïc löôïng choáng ñoái nhau”^⁷⁰. Thöïc ra ñaõ coù moät öôùc voïng lôùn lao muoán taïo döïng moät “coäng ñoaøn quoác teá”ñích thöïc^⁷¹ trong ñoù moïi quoác gia ñeàu thöøa nhaän vôùi nhöõng giaù trò caù bieät cuûa mình cuõng nhö vôùi söï phong phuù veà taøi nguyeân vaø vaên hoaù , ñeå coù theå thieát laäp giöõa caùc daân toäc moät söï hôïp taùc chaân thaønh vaø trong tình huynh ñeä. Trong khung caûnh aáy, vieäc tieáp dieãn chieán tranh trôû neân moät göông muø khaùc trong theá giôùi naøy.

Ñaâu laø nhöõng heä quaû ñoái vôùi Giaùo Hoäi ngaøy nay?

Giaùo Hoäi yù thöùc vaø theå hieän moät caùch soáng ñoäng hôn “coâng giaùo tính” cuûa mình. Giaùo Hoäi coù theå vaø phaûi coå voõ böôùc hôïp nhaát cuûa caùc daân toäc ñang ñöôïc theå hieän qua nhieàu hình thöùc khaùc bieät nhöng chính ñaùng. Böôùc hieäp nhaát naøy hoaø hôïp vôùi maøu nhieäm vaø söù meänh cuûa Giaùo Hoäi. Coâng ñoàng Vatican II ñaõ phuïc hoài cho caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông vò theá rieâng cuûa mình: söï dò bieät khoâng caûn trôû vieäc duy nhaát cuûa Daân Thieân Chuùa; ngöôïc laïi, noù coøn ñem ñeán söï hieäp thoâng trong ñöùc aùi vaø moät söï phuïc vuï hoã töông, döôùi quyeàn chæ ñaïo cuûa ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ. Baèng caùch aáy coù theå ñaït tôùi söï nhaát trí trong ñöùc tin, hoaøn thaønh ñöôïc söù meänh chung vaø xaây döïng tình huynh ñeä cuûa toaøn theå nhaân loaïi^⁷². Ñaëc tính coâng giaùo laøm cho caùc Giaùo Hoäi ñòa phöông cuõng nhö Giaùo Hoäi toaøn caàu trôû neân linh hoaït trong vieäc ñoái thoaïi vôùi anh em ly khai vaø vôùi caùc toân giaùo ngoaøi Kitoâ giaùo ^⁷³.

Taát caû nhöõng söï kieän aáy coù lieân quan tôùi moät Tu Hoäi mieãn tröø vaø quoác teá, ñoàng thôøi ñoøi buoäc Tu Hoäi aáy phaûi tìm ra moät phöông thöùc dung hôïp söï duy nhaát vaø söï bò bieät chính ñaùng.

Giôùi treû ngaøy nay trong theá giôùi vaø Giaùo Hoäi^⁷⁴

Khoâng coù moät giôùi treû “tröøu töôïng”. Chuùng chæ hieän höõu trong hoaøn caûnh soáng cuï theå vaø leä thuoäc vaøo hoaøn caûnh aáy. Lôøi khaúng ñònh ñôn sô naøy giuùp ta hieåu ñöôïc hai ñieàu:

Töø thôøi Don Bosco ñeán ngaøy nay, theá giôùi ñaõ traûi qua nhieàu “ñoåi thay saâu xa vaø mau choùng” ñaõ coù bieán ñoåi thöïc söï veà vaên hoaù vaø xaõ hoäi^⁷⁵. Giôùi treû cuõng ñaõ thay ñoåi trong cuøng möùc ñoä aáy, vaø kinh nghieäm ngaøy nay giuùp chuùng ta khaùm phaù ra raèng giôùi treû ñang khoâng ngöøng tieán hoaù.
Haàu nhö khoâng theå noùi tôùi “giôùi treû”: hoï laø haøng ngaøn thanh thieáu nieân ñang soáng cuï theå vaø cuoäc soáng cuûa hoï tuyø thuoäc ñieàu kieän cuûa quoác gia hoï soáng. Nhöng coù leõ ta cuõng coù theå ñöa ra moät soá ñöôøng neùt chung, bôûi vì caû nhaân loaïi ñang treân ñaø tieán tôùi hôïp nhaát. Nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi cho pheùp phoå bieán heát söùc mau leï vieäc thoâng tin; daàn daàn caøng coù nhieàu ngöôøi ñöôïc tham döï vaøo nhöõng lôïi ích chung.

“Söï heä troïng cuûa vaán ñeà giôùi treû trong theá giôùi ngaøy nay”^⁷⁶

Yeáu toá troåi vöôït hôn caû laø vai troø quan troïng cuûa giôùi treû trong theá giôùi ngaøy nay.

Veà phöông dieän daân soá, con soá thieáu nhi, thieáu nieân vaø thanh thieáu nieân ñaõ nhaûy voït, bôûi töû suaát treû em ngaøy caøng giaûm. Ngöôøi ta ñaõ öôùc löôïng ñöôïc raèng thanh thieáu nieân töø 15 ñeán 24 tuoåi naêm 1960 laø 520 trieäu seõ taêng ñeán 1 tyû 120 trieäu vaøo naêm 2000. Song song vôùi söï quan troïng veà soá löôïng, chuùng ta phaûi nhaán maïnh ñeán söï quan troïng veà phaåm chaát. Giôùi treû ñaõ khoâng ngöøng goùp phaàn canh taân ñôøi soáng nhaân loaïi, caû treân laõnh vöïc vaên hoaù vaø thieâng lieâng.

Ñaø gia taêng cuõng nhö taàm quan troïng cuûa giôùi treû trôû neân ñaëc bieät ñaùng löu taâm ôû caùc nöôùc thuoäc theá giôùi thöù 3. Moät soá raát lôùn giôùi treû ñaõ tìm veà nhöõng thaønh phoá lôùn vôùi hy voïng coù theå hoïc haønh vaø tìm vieäc deã daøng hôn. Haäu quaû laø hoï khoâng theå thích nghi vôùi hoaøn caûnh môùi vaø phaûi soáng beân leà xaõ hoäi.

Don Bosco ñaõ nhaán maïnh ñeán vaán ñeà giôùi treû soáng trong thaønh phoá. Ngaøy nay vaán ñeà aáy mang nhöõng chieàu kích môùi meû: “caùc ñoâ thò caøng ñoâng ñuùc daân cö, chuùng ta caøng coù nhieàu vieäc ñeå laøm”. Ñoù laø nhöõng lôøi chính Don Bosco vieát cho Ñöùc Giaùm Muïc ôû Frejus^⁷⁷.

Veà phöông dieän xaõ hoäi, giôùi treû töï yù thöùc mình laø moät ñoaøn theå ñoäc ñaùo vaø lieân keát. Hoï coù baäc thang giaù trò rieâng, coù ngoân ngöõ, lyù töôûng, taäp tuïc vaø nhöõng saùng kieán rieâng cuûa mình. Hoï thoaùt ly khoûi gia ñình ngaøy caøng sôùm hôn; hoï töï ñoäng laäp thaønh nhöõng nhoùm soáng chung vôùi nhau, trai cuõng nhö gaùi. Baûn tính hoï khoâng nghieâng veà söï kyø thò chuûng toäc. Maëc daàu hoï coù quan nieäm xaõ hoäi taâm lyù rieâng tuyø baûn tính daân toäc, hoï ñaõ daàn daàn töï laäp thaønh moät thöù Giôùi Treû Quoác Teá, vôùi thò hieáu, lyù töôûng, muïc tieâu chung, vôùi caû nhöõng xu höôùng ñoái khaùng tieâu cöïc (choáng laïi cô caáu xaõ hoäi, toå chöùc ñaïi hoäi nhaïc treû, hoïp thaønh nhöõng toå lao ñoäng quoác teá, coäng ñoàng giôùi treû Taize v.v... ).

Nhö theá, vaán ñeà cuûa nhaø giaùo duïc ngaøy nay laø phaûi gaëp gôõ vaø hieåu bieát giôùi treû. Chaéc haún ñaõ ñeán luùc chuùng ta phaûi tìm ra ñöôøng loái ñeå chung soáng vôùi hoï: laøm sao ñeå hoï chaáp nhaän chuùng ta vaøo “theá giôùi cuûa hoï”.

Veà phöông dieän chính trò, giôùi treû ngaøy caøng ñöôïc caùc chính quyeàn löu taâm chaêm soùc. Ñuû loaïi tröôøng hoïc ñöôïc thieát laäp, coù tröôøng daïy ngheà ñaøo taïo thôï chuyeân nghieäp, khaép nôi theå thao vaø giaûi trí ñaõ trôû thaønh nhöõng laõnh vöïc quan troïng trong toå chöùc quoác gia (vaøi nöôùc ñaõ coù “boä giôùi treû” khoâng phaûi chæ ñeå lo tôùi vaán ñeà hoïc ñöôøng). Di saûn veà söùc maïnh vaø höùa heïn töông lai nhìn thaáy nôi giôùi treû ñaõ thuùc ñaåy nhieàu quoác gia toå chöùc vieäc hoïc taäp veà yù thöùc heä, chính trò vaø “ñaûng phaùi” cho hoï nöõa.

Giôùi treû ñaõ yù thöùc ñöôïc söï kieän naøy. ÔÛ vaøi quoác gia hoï coù quyeàn baàu cöû vaøo tuoåi 18. Tuy nhieân, ôû nhöõng quoác gia tieân tieán, hoï ñaõ trôû thaønh moät löïc löôïng thöông maïi vaø coù boä phaän kinh teá chuyeân khai thaùc hoï.

Nhö theá, vaán ñeà nghieâm troïng ôû ñaây laø traùch nhieäm taäp theå cuûa ngöôøi lôùn tröôùc vaán ñeà ñaøo luyeän giôùi treû cuõng nhö ñöôøng höôùng cuûa vieäc ñaøo luyeän aáy: phaûi chaêng hoï chæ ñöôïc söû duïng, ñöôïc reøn ñuùc theo nhöõng khuoân maãu coù saün, hay hoï phaûi ñöôïc giaùo duïc theo moät ñöôøng loái voâ vò lôïi vaø daãn ñeán töï do?

Veà phía Giaùo Hoäi, töø laâu hoï ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi ñaëc bieät löu taâm chaêm soùc. Lòch söû khoa sö phaïm ñaõ ghi teân raát nhieàu Kitoâ höõu tieáng taêm coù coâng trong coâng vieäc naøy, keå caû caùc vò thaùnh, trong soá ñoù coù Don Bosco. Vaøo nhöõng naêm gaàn ñaây, ta thaáy xuaát hieän moät loã löïc phaùt ñoäng phong traøo toâng ñoà giôùi treû. Phong traøo aáy ñaõ ñöôïc Coâng Ñoàng nhieät lieät coå voõ: “Thanh thieáu nieân phaûi trôû neân nhöõng toâng ñoà tröïc tieáp cho chính giôùi treû cuûa hoï, thöïc hieän coâng cuoäc toâng ñoà ngay giöõa hoï, ñoàng thôøi ñeå yù ñeán moâi tröôøng sinh soáng cuï theå”^⁷⁸. Coâng Ñoàng tröïc tieáp löu yù ñeán vaán ñeà Giaùo Duïc Kitoâ Giaùo vaø caùc Tröôøng Hoïc Coâng Giaùo^⁷⁹. Ngaøy 8.12.1965, söù ñieäp thöù 8 vaø cuõng laø söù ñieäp sau cuøng cuûa Coâng Ñoàng ñöôïc gôûi tôùi giôùi treû: “Chính vì chuùng con, ñaëc bieät chuùng con, nhöõng ngöôøi treû, Giaùo Hoäi ñaõ muoán nhôø Coâng Ñoàng thaép leân moät ngoïn ñeøn ñeå chieáu saùng töông lai – töông lai cuûa chuùng con”. Cuõng trong söù ñieäp aáy, Giaùo Hoäi cho bieát ñaõ khaùm phaù nôi giôùi treû moät daáu chæ cuûa chính Giaùo Hoäi, moät daáu hieäu cuûa söï “môùi meû” chöùa ñöïng trong Phuùc Aâm. Söï môùi meû aáy loan baùo yù nghóa môùi cuûa vaïn vaät, canh taân vaø treû hoaù nhaân loaïi.

Tuy nhieân, trong nhöõng quoác gia coù truyeàn thoáng Kitoâ giaùo, neàn taûng cuûa vaán ñeà laø chính ñöùc tin. Giôùi treû trôû neân quó ñaïo ñeå Giaùo Hoäi vaø theá giôùi coù theå theå hieän söï gaëp gôõ voán ñaõ khoù khaên. Giôùi treû cuõng laø ñieåm teá nhò nhaát trong dieãn trình tuïc hoaù. Nhö vaäy, vaán ñeà quyeát lieät neâu ra laø vieäc ñaøo luyeän giôùi treû sinh soáng trong moät theá giôùi maø ñöùc tin khoâng coøn laø chuyeän ñöông nhieân nhöng ñaõ trôû neân ñoái töôïng ñoøi caù nhaân phaûi löïa choïn. Chuùng ta coù theå giuùp giôùi treû theá naøo trong vieäc löïa choïn naøy? Don Bosco ñaõ cuï theå quan taâm tôùi thanh thieáu nieân vaø ñaõ bieát töï thích nghi vôùi chuùng trong khi gaëp gôõ chuùng.

Chuùng ta cuõng theá, chuùng ta phaûi coù cuøng moät tình yeâu vaø moät yù muoán phuïc vuï nhö Ngaøi, ñeå hieåu bieát taâm hoàn ngöôøi treû maø chuùng ta gaëp gôõ. Vôùi caùi nhìn cuûa ngöôøi Saleâdieâng ñích thöïc, ta seõ bieát khaùm phaù nhöõng tieàm naêng heát söùc phong phuù nôi giôùi treû. Döïa vaøo cô sôû naøy, chuùng ta coù theå thaønh coâng nhö Don Bosco trong traùch vuï cuûa nhöõng nhaø giaùo duïc.

Tình traïng nguy ngaäp cuûa giôùi treû trong moät xaõ hoäi giaøu coù

Khuûng hoaûng cuûa giôùi treû trong xaõ hoäi ngaøy nay ñaõ xuaát hieän trong nhöõng quoác gia tieân tieán, nôi ñoù giôùi treû trôû thaønh moät löïc löôïng môùi meû vaø quyeát lieät. Khuûng hoaûng aáy phaùt xuaát phaàn naøo do vieäc giôùi treû khoâng tìm thaáy söï naâng ñôõ ñaày ñuû nôi gia ñình, khoâng coù moät heä thoáng quy taéc luaân lyù vöõng chaéc, khoâng coù ñoäng löïc toân giaùo vaø thieáu aûnh höôûng tích cöïc cuûa truyeàn thoáng gia ñình. Khuûng hoaûng aáy baét nguoàn töï nhöõng xaõ hoäi ñaõ sinh ra giôùi treû, taïo neân nôi chuùng nhöõng tham voïng khoâng bao giôø ñöôïc laáp ñaày. Giôùi treû deã coù thaùi ñoä chæ trích nhöõng ngöôøi tröôûng thaønh vaø ñaøo saâu theâm hoá caùch bieät veà tuoåi taùc, laøm cho vieäc ñoái thoaïi trôû neân raát khoù khaên. Ñaùp laïi, giôùi tröôûng thaønh thöôøng coù thaùi ñoä nghi kî, thieáu hieåu bieát vaø caäy quyeàn hay traùi laïi, hoï phaûn öùng baèng thaùi ñoä sôï haõi, heøn yeáu hoaëc buoâng xuoâi. Moät baàu khí nhö theá taïo neân raát nhieàu khoù khaên cho vieäc giaùo duïc.

Ñoäng löïc soáng ñoäng thuùc ñaåy giôùi treû. Söï gia taêng cuûa caûi vaät chaát vaø nhöõng giaù trò vaên hoaù ñaõ taïo cho giôùi treû ngaøy nay moät yù chí soáng vaø kinh nghieäm ñöôïc nhöõng giaù trò maø caùc naêng löïc cuûa hoï coù theå ñem laïi. YÙ chí soáng vaø kinh nghieäm naøy thaät phi thöôøng, nhöng ñoàng thôøi cuõng raát mô hoà.

Hoï muoán theo chieàu höôùng caù nhaân, thoaùt khoûi loái haønh ñoäng cuûa truyeàn thoáng cuõng nhö nhöõng qui öôùc ñöôïc aùp ñaët treân hoï. Hoï muoán laõnh traùch nhieäm veà nhöõng kinh nghieäm môùi cuûa rieâng hoï, ñoàng thôøi muoán thoaùt ly hoaøn toaøn khoûi nhöõng luaät leä maø hoï coi laø nhöõng caám ñoaùn haø khaéc.

Hoï muoán neám thöû moïi kinh nghieäm trong taàm tay vaø khaùm phaù nhöõng kinh nghieäm môùi (söï kích thích kinh khuûng cuûa ma tuyù). Hoï noân noùng muoán thaáy ngay nhöõng thaønh quaû cuûa haønh ñoäng mình, noân noùng muoán xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn.

ÔÛ ñaây naåy ra moät vaán ñeà heä troïng: giôùi treû khoâng bao giôø chaáp nhaän moät nhaø giaùo duïc coù thaùi ñoä nhaùt ñaûm vaø thieáu haêng haùi khi phaûi ñoái dieän cuoäc soáng vaø nhöõng vaán ñeà cuûa noù. Coù leõ chuùng seõ quan taâm laéng nghe ai coù theå noùi ñöôïc: “Toâi ñeán ñeå hoï ñöôïc soáng vaø soáng moät caùch doài daøo”^⁸⁰

Nhöõng söùc maïnh phaù hoaïi ñang aûnh höôûng treân giôùi treû. Xaõ hoäi ngaøy nay ñang ñeø naëng treân giôùi treû nhöõng söùc eùp phöùc taïp vaø maâu thuaãn, laøm lu môø ñoäng löïc chuû yeáu cuûa hoï, vaø caûn trôû khoâng cho hoï tìm thaáy söï töï do ñích thöïc vaø chaân töôùng cuûa hoï. Hoï bò loâi cuoán vaøo baàu khí toân thôø kyõ thuaät laøm hoï maát haún chieàu kích “nhaân baûn” vaø linh thieâng cuûa söï vaät vaø cuûa moïi vaán ñeà, do ñoù hoï trôû neân nhöõng con ngöôøi “moät chieàu kích”. Hoï soáng trong baàu khí chuû tröông moïi söï laø töông ñoái, laøm hoï taùch rôøi khoûi heä thoáng chaân lyù vaø caùc giaù trò coå truyeàn, ñoàng thôøi laøm hoï nghi ngôø taát caû. Hoï soáng trong baàu khí duïc laïc, laøm hoï trôû thaønh noâ leä cho tieàn baïc, tieän nghi, nhuïc duïc vaø haønh laïc. Hoï soáng trong baàu khí ñaày raãy nhöõng quaûng caùo ñoài truïy, vôùi nhöõng phöông tieän truyeàn thoâng xaõ hoäi ngaøy caøng gia taêng, vôùi nhöõng dö luaän quaàn chuùng, vôùi ñuû caùc thöù khaåu hieäu, caùc moát, caùc thaàn töôïng nhaát thôøi laøm hoï trôû neân hoaøn toaøn thuï ñoäng, khoâng theå ñaït tôùi moät cuoäc soáng trung thöïc. Taét moät lôøi, hoï ñang soáng trong baàu khí tuïc hoaù vaø voâ thaàn, laøm cho ñöùc tin vaø vieäc thöïc haønh ñöùc tin trôû neân raát khoù khaên. Vaán ñeà ñaët ra cho nhaø giaùo duïc ôû ñaây laø caàn phaûi khaùm phaù vaø giuùp hoï chaáp nhaän trong cuoäc soáng nhöõng söùc maïnh coù theå giuùp hoï thoaùt khoûi tình traïng nan giaûi naøy.

Hoï caûm thaáy baát bình ñeán ñoä muoán noåi loaïn. Taát caû nhöõng ñieàu aáy ngaên caûn khoâng cho thanh thieáu nieân ñöôïc tham gia vaøo xaõ hoäi vôùi söï baûo ñaûm hoï caàn coù vaø vôùi saùng kieán hoï muoán coáng hieán. Thöôøng hoï phaûi ñöông ñaàu vôùi lôùp ngöôøi tröôûng thaønh coi hoï nhö ñoà vaät hôn laø nhìn nhaän nhaân caùch cuûa hoï, coù thaùi ñoä moâ phaïm hôn laø neâu göông moät ñôøi lieâm chính, khai thaùc hoï hôn laø giuùp hoï xaùc tín vaø phaùt trieån tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm.

Haäu quaû teä haïi nhaát laø thanh thieáu nieân thaáy mình khoâng ñöôïc naâng ñôõ. Hoï khoâng tìm ñöôïc söï naâng ñôõ aáy nôi caùc baäc ñaøn anh vaø nôi chính mình hoï, bôûi hoï thieáu nhöõng nguyeân taéc vaø giaù trò laønh maïnh trong tö töôûng vaø haønh ñoäng. Leû loi, laïc höôùng, yeáu ñuoái, voâ voïng tröôùc töông lai, taâm hoàn ñaày maâu thuaãn, hoï töï lieân keát thaønh nhoùm choáng laïi ngöôøi tröôûng thaønh, pheâ phaùn nhöõng ngöôøi naøy caùch chua cay, buoâng xuoâi tröôùc thöïc teá, coù loái soáng cö xöû laï kyø vaø thöôøng xuyeân ñoái khaùng baèng baïo löïc. Moät maët hoï töø choái hoaø mình vaøo xaõ hoäi ñang ñeø neùn hoï, maët khaùc hoï caûm thaáy thieáu an toaøn. Chuùng ta chöa bao giôø thaáy nhieàu thanh thieáu nieân ngheøo vaø bò ñe doaï veà tinh thaàn nhö vaäy. Hoï heát söùc caàn ñöôïc giuùp ñôõ.

Nhaø giaùo duïc phaûi ñöông ñaàu vôùi hai vaán ñeà heä troïng: phaûi gaàn guõi giôùi treû, gaây ñöôïc söï tín nhieäm ñeå hoï tìm ñeán söï giuùp ñôõ nôi mình; phaûi thaáu hieåu nhöõng nguyeân do phaùt sinh söï ñoái khaùng vaø phaûi phi baùc, caùch teá nhò nhöng kieân quyeát, taát caû nhöõng gì ñi ngöôïc laïi giaù trò nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo trong theá giôùi ngaøy nay.

Nhöõng tieàm löïc vaø phöông tieän giuùp giaûi phoùng giôùi treû. Nhaø giaùo duïc phaûi naâng ñôõ ñeå thanh thieáu nieân coù theå phaùt trieån nhöõng tieàm naêng cuûa hoï tröôùc khi hoï trôû thaønh naïn nhaân cuûa taät xaáu: chaúng haïn loøng quyù chuoäng tính khí cao thöôïng vaø loøng chính tröïc; yù thöùc keát ñoaøn vaø tình huynh ñeä; tröïc giaùc beùn nhaïy tröôùc vaán ñeà coâng baèng xaõ hoäi; yù thöùc veà söï hôïp nhaát treân theá giôùi vaø boån phaän giuùp ñôõ keû cuøng quaãn. “Moät khi ñaõ tröôûng thaønh trong yù thöùc veà nhaân caùch cuûa mình vaø coù theå ñöôïc nieàm vui soáng vaø loøng phaán khôûi, hoï coù theå xaùc ñònh vò theá mình trong sinh hoaït xaõ hoäi vaø vaên hoaù”^⁸¹. Laøm theá hoï seõ yù thöùc mình chòu traùch nhieäm veà vaän meänh mình, veà vieäc töï hình thaønh vaän meänh aáy, bôûi vì vôùi tö caùch laø phaàn töû cuûa Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi, hoï ñang haønh ñoäng ñeå xaây döïng töông lai.

Söùc maïnh söï giaûi phoùng lôùn lao nhaát ñoái vôùi hoï chaéc chaén laø loøng tín nhieäm ôû ngöôøi lôùn, ñaëc bieät laø cha meï vaø caùc nhaø giaùo duïc; giôùi treû ao öôùc tìm thaáy nôi nhöõng ngöôøi naøy nhöõng chöùng taù vaø höôùng daãn veà nhöõng giaù trò ñích thöïc, nhaát laø ñöùc tin, qua göông saùng cuoäc soáng hôn laø baèng lôøi noùi; hoï muoán tìm ñöôïc nhöõng nhaø giaùo duïc quaân bình vaø ñaày töï tin, haõnh dieän vì naém giöõ chaân lyù nhöng khoâng bao giôø ngöng ñaøo saâu chaân lyù aáy trong cuoäc soáng. Coù theå ví nhieàu thanh thieáu nieân ngaøy nay vôùi nhöõng ngöôøi bieáng nhaùc trong duï ngoân Phuùc AÂm: hoï ñang troâng chôø coù ai ñeán vôùi noùi vôùi hoï nhöõng lôøi môøi goïi cuûa nhaân loaïi vaø cuûa Kitoâ giaùo: “Caû caùc baïn nöõa, haõy ñeán laøm vöôøn nho cho toâi”^⁸²

Каталог: greenstone -> collect -> vietname -> index -> assoc
assoc -> LÔØi noùI ÑAÀu caùc Giaùm ñoác thaân meán
assoc -> Da mihi animas, cetera tolle” Văn kiện Tổng Tu nghị cg26 – ttn 26 Roma, 23. 02 – 12. 04. 2008 CÔng báo ban tổng cố VẤN

tải về 3.28 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 50