CUÛa tu hoäi saleâdieâng roma 10 thaùng 6, 1971 – 5 thaùng 1, 1972 thô giôÙi thieäu cuûa cha beà treân caû roma, ngaøy 31 thaùng 01 naêm 1972
CHÖÔNG IV SÖÏ THAÙNH HIEÁN TU TRÌ
tải về 3.28 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- SÖÏ THAÙNH HIEÁN TU TRÌ TRONG MAÀU NHIEÄM GIAÙO HOÄI
- YÙ nghóa cô baûn cuûa söï thaùnh hieán theo quan nieäm Kitoâ giaùo
- Söï thaùnh hieán röûa toäi vaø nhöõng ôn goïi Kitoâ höõu khaùc nhau
- Thaùnh hieán tu trì Qua vieäc thöïc haønh caùc lôøi khuyeân Phuùc AÂm, söï thaùnh hieán tu trì laø moät hình thöùc troåi vöôït veà ñöùc aùi Phuùc AÂm
- Moät phöông theá thöïc thi lôøi khuyeân phuùc aâm laøm phaùt sinh moät loái soáng môùi vaø moät söù meänh ñaëc bieät trong Giaùo Hoäi
- Ngöôøi tu só soáng ñôøi hoaït ñoäng
- Khía caïnh ñaëc bieät cuûa nhöõng Hoäi Doøng “thuoäc ñôøi hoaït ñoäng”
- Ñôøi soáng “tu só” cuõng laø ñôøi soáng phuïc vuï toâng ñoà
- SÖÏ THAÙNH HIEÁN TU TRÌ CUÛA NGÖÔØI SALEÂDIEÂNG TRONG VIEÄC THÖÏC THI SÖÙ MEÄNH CUÛA MÌNH
CHÖÔNG IV SÖÏ THAÙNH HIEÁN TU TRÌ Nhaäp Ñeà
Söù meänh Chuùa uûy thaùc cho chuùng ta vöôït ra ngoaøi phaïm vi söùc löïc chuùng ta. Duø sao, chuùng ta bieát raèng moät khi Chuùa trao cho chuùng ta söù meänh thì Ngöôøi cuõng ban cho chuùng ta ñuû khaû naêng ñeå chu toaøn söù meänh ñoù. Ngaøy nay, chuùng ta phaûi suy nghó laïi veà ñôøi thaùnh hieán tu trì cuûa mình trong aùnh saùng lôøi môøi goïi ñaïi löôïng cuûa Thieân Chuùa. Khi keâu goïi chuùng ta vaøo söù meänh Saleâdieâng trong ñôøi soáng tu trì, Chuùa kyù keát vôùi chuùng ta moät giao öôùc baèng moät daây lieân keát ñaëc bieät laø “ söï thaùnh hieán”. Söï thaùnh hieán naøy chi phoái hoaøn toaøn loái soáng vaø haønh ñoäng Kitoâ höõu cuûa chuùng ta. Noù bao goàm moät loái soáng “troïn veïn trong Ñöùc Kitoâ”, nhôø ñoù tö caùch laøm moân ñeä vaø khaû naêng laøm coäng söï vieân cuûa Chuùa maëc theâm giaù trò ñaëc bieät cuûa daáu chæ vaø hieäu naêng. Duø sao, ñaây khoâng phaûi laø ñieàu gì ngoaïi taïi theâm vaøo söï thaùnh hieán Röûa Toäi, nhöng laø moät phöông theá soáng chính söï thaùnh hieán Röûa Toäi baèng moät trong nhöõng ôn goïi Kitoâ höõu khaùc nhau vaø boå tuùc laãn nhau, phaùt xuaát töø cuøng moät Thaùnh Thaàn. Khoâng coù hai caáp baäc khaùc nhau trong ôn goïi naøy: khoâng phaûi ôn goïi ñôøi tu cao hôn vaø ôn goïi Kitoâ höõu thaáp hôn. Ñoái vôùi ngöôøi tu só, soáng chöùng taù tinh thaàn caùc moái phuùc thaät qua söï tuyeân khaán laø phöông thöùc duy nhaát ñeå hoï theå hieän bí tích Röûa Toäi vaø trôû neân moân ñeä cuûa Chuùa. Baèng caùch thöùc aáy, hoï chu toaøn moät phaän vuï chuyeân bieät trong söù meänh toaøn dieän cuûa Giaùo Hoäi. Trong ôn goïi naøy, söï thaùnh hieán tu trì vaø söù meänh toâng ñoà loàng vaøo nhau trong moät theå thöùc baát khaû phaân. Ñoù laø hai yeáu toá noøng coát cuûa baûn chaát ñôøi tu trong Giaùo Hoäi: chính vì theá vieäc tìm ta yù nghóa coát thieát cuûa moãi yeáu toá vaø söï hôïp nhaát soáng ñoäng cuûa chuùng tröïc tieáp gaén lieàn vôùi vieäc canh taân cuûa chuùng ta. Neáu chuùng ta quan nieäm söù meänh Saleâdieâng beân ngoaøi söï thaùnh hieán tu trì, hoaëc quan nieäm söï thaùnh hieán tu trì taùch bieät haún ra khoûi söù meänh toâng ñoà, chuùng ta seõ ñaùnh maát baûn chaát ñôøi tu ñeå roài töï huûy dieät ôn goïi cuûa mình. Vôùi öôùc voïng minh ñònh dieän maïo cuï theå cuûa chuùng ta trong Giaùo Hoäi, chuùng ta seõ coá gaéng tìm hieåu töôøng taän moái daây lieân keát maät thieát giöõa hai yeáu toá noùi treân; chuùng ta seõ suy tö veà:
Söï thaùnh hieán vöøa laø moät lôøi môøi goïi phaùt xuaát töø saùng kieán töï do cuûa Thieân Chuùa, vöøa laø moät lôøi ñaùp traû töï nguyeän cuûa con ngöôøi. Vì theá söï thaùnh hieán bao goàm hai taùc ñoäng hoã töông, nhöng chuùng khoâng naèm treân cuøng moät bình dieän vaø cuõng khoâng coù cuøng moät giaù trò. Thaùnh hieán laø moät taùc ñoäng ñoäc quyeàn cuûa Thieân Chuùa. Ñaây khoâng phaûi moät cöû chæ phuø pheùp hay moät nghi thöùc ñôn sô ñeå coù theå böôùc töø laõnh vöïc “phaøm tuïc” sang laõnh vöïc “thaàn thaùnh”: ñaây phaûi laø moät söï töông giao lieân vò: Thieân Chuùa laø Ñaáng Chí Thaùnh “do yù ñònh töø aùi cuûa Ngöôøi”.203, vaø phuø hôïp vôùi chöông trình cöùu roãi nhaân loaïi, Ngöôøi ñaõ coù saùng kieán muoán ñoái thoaïi vôùi con ngöôøi ñeå laøm con ngöôøi trôû neân keû tieáp chuyeän vaø coäng söï vieân cuûa Ngöôøi: söï thaùnh hieán chính laø sôïi daây lieân keát ñoäc ñaùo aáy maø Chuùa ñaõ ban cho con ngöôøi, chôø ñôïi söï ñaùp traû töï nguyeän cuûa hoï. Döôùi söï taùc ñoäng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, con ngöôøi chaáp nhaän söï lieân keát ñoù ñeå bieán ñoåi chính mình: hoï daâng cho Thieân Chuùa taát caû söï soáng vaø hoaït ñoäng cuûa mình ñeå coäng taùc vaøo vieäc cöùu roãi nhaân loaïi. Theo nghóa roäng, chuùng ta coù theå noùi con ngöôøi “thaùnh hieán” mình cho Thieân Chuùa, nhöng thöïc ra söï raøng buoäc tinh thaàn vaø luaân lyù cuûa lôøi ñaùp traû nhaân loaïi khoâng coù cuøng moät ñaëc tính nhö taùc ñoäng cuûa Thieân Chuùa. Vì theá toát hôn chuùng ta neân noùi con ngöôøi “trao hieán mình” cho Thieân Chuùa baèng moät cam keát; cam keát naøy khoâng bao giôø ñöôïc theå hieän caùch maùy moùc, traùi laïi noù ñoøi hoûi moät yù chí lieân læ canh taân haønh vi trao hieán ñoù: treân thöïc teá, con ngöôøi coù theå baát trung nhöng vaãn coøn giöõ ñaëc tính “ñöôïc thaùnh hieán” vì Thieân Chuùa laø Ñaáng luoân trung thaønh. Nhö theá, söï thaùnh hieán ñöôïc gaén lieàn vôùi maøu nhieäm Giao Öôùc. Trong giao öôùc chuùng ta thaáy söï gaëp gôõ kyø dieäu giöõa hai taùc ñoäng yeâu thöông boå tuùc nhau nhöng thuoäc hai caáp baäc khaùc nhau: Thieân Chuùa thaùnh hieán cho chính mình, coøn con ngöôøi trao hieán mình cho Thieân Chuùa.
Chuùa Gieâsu theå hieän nôi mình söï thaùnh hieán sung maõn, bôûi vì Ngöôøi hoaøn thaønh nôi Ngoâi vò nhaäp theå cuûa Ngöôøi chính Giaùo Öôùc Môùi. Maïc khaûi daïy cho ta bieát “Ngoâi lôøi ñaõ nhaäp theå”: Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa ñaõ maëc laáy troïn veïn baûn tính con ngöôøi. Nhöng ñaáng Nhaäp Theå vaãn luoân laø Con Ñöùc Chuùa Cha: kinh thaùnh trình baøy Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Chuùa Cha ñaõ thaùnh hieán cho chính mình, laø Ñaáng ñöôïc “xöùc daàu” ñöôïc “ghi daáu” laøm ngöôøi con trong Thaùnh Thaàn; söï kieän naøy ñöôïc thöïc hieän saâu xa vaø troïn veïn khieán Chuùa Gieâsu ñöôïc nhaän danh hieäu laø “ñaáng ñöôïc thaùnh hieán vaø Xöùc Daàu”: Ngaøi laø “Ñaáng Thieân Sai” “Ñaáng Kitoâ”. Söï kieän yù nghóa nhaát laø vieäc Chuùa Gieâsu ñöôïc uyû thaùc söù meänh laøm Ñaáng Cöùu Theá. Ngöôøi ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn xöùc daàu ñeå trôû neân Ñaày Tôù cuûa Giaveâ”204. Vieäc xöùc daàu naøy laøm giaøu nhaân tính cuûa Ngaøi baèng moïi khaû naêng, caû baèng naêng löïc thaàn linh maø Ngaøi caàn ñeán theå hieän trong lòch söû cöùu roãi nhaân loaïi. Nhieäm vuï naøy gaén lieàn vôùi con ngöôøi cuûa Chuùa ñeán noãi ñöôïc dieãn taû trong chính teân goïi cuûa Ngaøi: “… laø Gieâsu, vì chính Ngaøi seõ cöùu daân Ngaøi khoûi toäi loãi” (Mt 1,21). Baèng moät tröïc giaùc saâu xa, truyeàn thoáng ñaõ noái keát hai danh xöng laïi trong moät teân goïi duy nhaát: “Gieâsu Kitoâ”. Phuùc AÂm minh chöùng cho chuùng ta thaáy nôi loøng Chuùa Gieâsu khoâng coù ñoái choïi giöõa tö caùch “ngöôøi con Thieân Chuùa” vaø tö caùch “ hoaït ñoäng cho con ngöôøi”. Traùi laïi, Ngaøi luoân soáng vôùi yù thöùc mình laø ngöôøi Con ñöôïc sai ñi nhö moät toâi tôù: “Thaàn Khí Chuùa ôû treân toâi, bôûi Ngöôøi ñaõ xöùc daàu cho toâi, Ngaøi ñaõ sai toâi ñem Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo khoù”205 Söï hoøa hôïp giöõa hai khía caïnh ñoù ñöôïc minh chöùng roõ trong lôøi ñaùp traû hoaøn haûo cuûa Ngaøi vôùi Chuùa Cha: Ngaøi soáng vôùi tö caùch ngöôøi Con, nhöng laø moät ngöôøi Con haèng vaâng phuïc, luoân ao öôùc tôùi “giôø” vöôït qua, giôø maø Ngaøi seõ theå hieän vieäc hieán mình tuyeät ñònh vaø troïn veïn. Tình yeâu cuûa Ngaøi ñoái vôùi Chuùa Cha trôû neân chính nguoàn maïch tình yeâu cöùu ñoä nhaân loaïi. Toùm laïi, ta nhaän thaáy coù moät nguyeân lyù cöùu caùnh hoã töông vaø noäi taïi chi phoái söï thaùnh hieán do vieäc nhaäp theå vaø söù meänh ñöôïc hoaøn thaønh trong vieäc cöùu ñoä: söù meänh khôi ñoäng söï thaùnh hieán, mang laïi yù nghóa lòch söû vaø Ñoäng löïc cho söï thaùnh hieán (vaø theo yù nghóa naøy thì söù meänh coù öu theá hôn) trong khi ñoù thì söï thaùnh hieán giuùp giaûi quyeát nhöõng nhu caàu, nhöõng lo aâu cuûa söù meänh vaø ñem laïi nguoàn ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa (vaø theo nghóa naøy thì söï thaùnh hieán laø chính)
Laø thaân theå Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi tham döï vaøo söï thaùnh hieán vaø söù meänh cuûa Ngaøi. Giaùo Hoäi ñoàng thôøi cuõng laø “Hieàn theâ” maø Chuùa Kitoâ ñaõ thaùnh hieán vaø keát hôïp vôùi mình 206, vaø laø Hieàn Theâ ñaõ trôû neân phong nhieâu, laøm “Meï” cuûa moân ñeä ñöôïc sai ñi tôùi muoân daân. Ñöôïc keát hieäp vôùi Chuùa Kitoâ, Giaùo Hoäi cuõng ñöôïc thaùnh hieán vaø ñöôïc Chuùa Cha sai ñi: “coøn anh em, doøng gioáng ñöôïc löïa choïn, haøng tö teá, hoaøng vöông, nöôùc thaùnh thieän, daân ñöôïc choïn laøm sôû höõu”207. Ñoù laø hình aûnh maø Coâng Ñoàng trình baøy veà Giaùo Hoäi, laøm noåi baät söï keát hôïp giöõa Giaùo Hoäi vaø Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh, vaø nhieäm vuï laøm daáu chæ vaø khí cuï phoå quaùt (“bí tích”) cuûa Nöôùc Trôøi. Ñaøng khaùc, moãi phaàn töû cuûa Giaùo Hoäi thieát yeáu phaûi tham döï vaøo söï thaùnh hieán vaø söù meänh cuûa Ñöùc Kitoâ. Ñoù laø yù nghóa cuûa hai bí tích caên baûn Röûa Toäi vaø Theâm Söùc, cuõng nhö cuûa “aán tín” hai bí tích aáy: qua bí tích röûa toäi vaø theâm söùc, moãi ngöôûi trôû neân moät “Kitoâ höõu” vaø laõnh nhaän söù meänh goùp phaàn theå hieän vai troø “bí tích” cuûa Giaùo Hoäi, nghóa laø theå hieän nhieäm vuï laøm chöùng baèng vai troø daáu chæ maøu nhieäm Chuùa Kitoâ vaø maøu nhieäm phuïc vuï baèng vai troø khí cuï hieäp thoâng con ngöôøi vôùi Chuùa Kitoâ. Ngöôøi Kitoâ höõu ñöôïc keâu môøi theå hieän ôn goïi cuûa bí tích Röûa Toäi trong ñöùc aùi Phuùc AÂm vaø trong caùc moái phuùc thaät: naém giöõ giôùi raên duy nhaát, ñoù laø tình con thaûo ñoái vôùi Chuùa Cha vaø tình huynh ñeä vôùi tha nhaân. Ñoù laø taám göông maø Chuùa Kitoâ ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta, vaø laø con ñöôøng ñoäc nhaát maø moïi tín höõu phaûi ñi theo ñeå ñaït tôùi söï thaùnh thieän. Tuy nhieân nhöõng ñieàu aáy khoâng chæ ñöôïc theå hieän baèng moät caùch thöùc ñoäc nhaát, nhöng coøn tuyø theo nhieàu ôn goïi cuï theå khaùc nhau. Treân thöïc teá, Giaùo Hoäi laø moät thöïc theå höõu hình goàm nhieàu chöùc phaän phöùc taïp, Giaùo Hoäi linh ñoäng nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn Ñaáng khoâng ngöøng öôùc muoán canh taân Giaùo Hoäi, vaø laøm cho Giaùo Hoäi ngaøy moät theâm phong phuù. Chính vì theá maø chuùng ta coù theå ñeà caäp tôùi nhieàu hình thöùc thaùnh hieán phuï thuoäc phaân bieät vôùi söï thaùnh hieán Röûa Toäi, tuy vaãn baét nguoàn töø ñoù; cuõng coù theå noùi tôùi nhieàu caùch theá bieåu hieän söï thaùnh thieän Kitoâ höõu khaùc nhau: ôû ñaây söï thaùnh hieán tu trì cuûa chuùng ta coù moät choã ñöùng chính ñaùng.
Coâng Ñoàng ñònh tính raèng söï thaùnh hieán tu trì baét nguoàn thaät saâu xa trong söï thaùnh hieán Röûa Toäi (“intimius consecratur”, “intime raditatur”) vaø noù dieãn taû thaät phong phuù (“Plenius exprimit”) söï thaùnh hieán Röûa Toäi208. Ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn thuùc ñaåy, ngöôøi tu só öôùc ao phaùt trieån toái ña vieäc theo “Chuùa Kitoâ trong Phuùc AÂm” nhaèm ñaït tôùi tình yeâu. Trong nieàm öôùc voïng cuûa taâm hoàn muoán daâng hieán caû con ngöôøi ñeå phuïng söï Chuùa, ngöôøi tu só choïn moät neáp soáng hoaøn toaøn môùi meû laø “tuyeân khaán” nhöõng lôøi khuyeân phuùc aâm, coi ñoù nhö laø ñôøi soáng cam keát cuûa mình trong Giaùo Hoäi. Ngöôøi tu só choïn ba thöïc taïi thanh khieát, thanh baàn vaø vaâng lôøi nhö ba phöông theá cuøng giuùp hoï ñi saâu vaøo hôn maøu nhieäm vöôït qua cuûa Chuùa. Theá neân ngöôøi tu só yeâu Chuùa vaø tha nhaân caùch tröïc tieáp vaø haêng noàng hôn. Ñoàng thôøi tham döï tích cöïc hôn vaøo söù meänh Nöôùc Trôøi. Hoï dieãn taû söï daán thaân ñoù baèng nhöõng “lôøi khaán hay nhöõng hình thöùc raøng buoäc thaùnh thieän khaùc”209 maø Giaùo Hoäi ñoùn nhaän nhaân danh Thieân Chuùa210.
Trong moät tu hoäi Trieàu, caùc hoäi vieân tuyeân khaán nhöõng lôøi khuyeân phuùc aâm moät caùch thaàm kín haàu nhö khoâng ai bieát ñeán, töïa men giaáu aån trong loøng theá giôùi 211. Coøn “ngöôøi tu só” laïi tuyeân khaán moät caùch coâng khai, töø khöôùc loái soáng bình thöôøng cuõng nhö nhöõng giaù trò trong cuoäc soáng ñoù ñeå töï nguyeän choïn laáy moät loái soáng môùi, moät loái soáng ñeà cao nhöõng giaù trò sieâu nhieân cuûa Nöôùc Trôøi, coù toå chöùc cô caáu phaàn naøo, moät loái soáng giuùp ñöùc aùi coù ñieàu kieän thuaän tieän ñeå trieån nôû. Vì theá, töø söï môùi meû naøy nhaát thieát phaûi naûy sinh moät ñoaøn theå huynh ñeä döïa treân neàn taûng chung laø “theo Chuùa Kitoâ trong Phuùc AÂm”. Noùi toùm laïi, ñôøi soáng tu trì laø moät loái hieän höõu môùi, trong ñoù moïi cô caáu ñôøi soáng ñeàu döïa treân toaøn theå tinh thaàn Phuùc AÂm. Loái soáng ñoù hoaøn thaønh “neáp soáng ngheøo vaø trinh khieát maø Chuùa Kitoâ ñaõ choïn cho mình”212. Giaùo Hoäi vui möøng chaáp nhaän loái soáng thaùnh hieán Kitoâ höõu ñoù: Giaùo Hoäi tuyeân boá raèng “neáp soáng ñoù gaén chaët vaøo ñôøi soáng vaø söï thaùnh thieän cuûa mình”213, vaø coâng nhaän vai troø ñoäc nhaát vaø baát khaû theá cuûa noù trong söù meänh laøm “daáu chæ vaø khí cuï” cuûa söï cöùu roãi phoå quaùt. Thaät vaây, coäng theå tu trì, qua neùt ñoäc ñaùo cuûa mình, bieåu loä caùch höõu hình maøu nhieäm cöùu ñoä cuûa Giaùo Hoäi: noù trình baøy caùi thöïc taïi vaø nguoàn söùc maïnh cuûa Ñöùc Kitoâ phuïc sinh, coù khaû naêng hôïp nhaát loaøi ngöôøi quanh Ngaøi ñeå laøm thaønh moät nhaân loaïi môùi, theo cuøng nhöõng nguyeân lyù chi phoái coäng ñoàng vónh cöûu. Vai troø laøm daáu chæ caùnh chung cuûa Nöôùc Trôøi, laøm “chöùng nhaân cho Thaønh Ñoâ Thieân Quoác”, ñaõ ñöôïc Coâng Ñoàng ñaëc bieät ñeà cao214, vaø Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ VI cuõng ñaõ nhaán maïnh khía caïnh ñoù trong toâng huaán cuûa Ngaøi215, laø vì vai troø naøy trôû neân caáp thieát hôn trong caùi “xaõ hoäi tuïc hoaù” naøy moät xaõ hoäi haàu nhö ñaõ queân maát cöùu caùnh toái haäu cuûa mình, cuõng nhö khoâng coøn caûm thaáy caàn ñeán söï hieän dieän cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå “uoán naén” nhöõng hoaït ñoäng traàn theá. Nhö vaäy, “chöùng taù tuyeät haûo” naøy (PhaoLoâ VI) maø ngöôøi tu só thöïc hieän quaû laø moät vieäc phuïc vuï ñaùng mong öôùc. Nhöõng chaân lyù treân cho chuùng ta thaáy ñôøi soáng tu trì coù ñuû khaû naêng laøm noåi baät nhöõng chieàu kích cuûa chính söï thaùnh hieán Röûa Toäi: 1) Chieàu kích thaàn hoïc vaø Kitoâ hoïc: ñoù laø moät tình yeâu maõnh lieät ñoái vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Kitoâ; 2) Chieàu kích giaùo hoäi hoïc: ñoù laø moät daáu chæ veà maøu nhieäm Giaùo Hoäi cho moïi ngöôøi vaø döï phaàn quan troïng vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi; 3) Chieàu kích caùnh chung: noù quaû quyeát raèng söùc maïnh cuûa Ñöùc Kitoâ Phuïc Sinh ñang hoaït ñoäng trong lòch söû nhaân loaïi.
Ngaøy nay caàn nhaán maïnh ñeán raát nhieàu tôùi moät ñaëc tính cuûa söï thaùnh hieán tu trì: moät söï löïa choïn döùt khoaùt ñöôïc theå hieän trong moät “baäc soáng”. Tieán trình tuïc hoaù hieän nay ñaõ gaây neân khuûng hoaûng cho söï löïa choïn döùt khoaùt cuûa ngöôøi tu só khi tuyeân khaán troïn ñôøi. Caùc khoa hoïc nhaân vaên ñaõ chæ trích raát nhieàu veà ñôøi soáng tu trì, ñoâi khi cuõng höõu ích vaø khaùch quan. Tuy nhieân, moät soá ngöôøi ñaõ ñi quaù xa thaäm chí cho raèng ñôøi thaùnh hieán tu trì coù tính caùch taïm bôï. Chaéc chaén coù nhöõng cam keát taïm thôøi trong ñôøi tu trì ñaùng ñöôïc ca ngôïi; nhöng trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá, ngöôøi tu só khaán taïm khoâng ñoùn nhaän chính caùi yeáu tính cuûa ñôøi thaùnh hieán baèng moät löïa choïn caên baûn cuûa mình. Trong lôøi khaán troïn, ngöôøi tu só khoâng chæ thöïc hieän moät “haønh vi” maø coøn chaáp nhaän moät döï phoùng cho caû cuoäc soáng mình vì tình yeâu ñoái vôùi Nöôùc Thieân Chuùa, ôû ñoù coù nhöõng giaù trò töï chuùng vöôït leân treân moïi caûnh huoáng nhaát thôøi. Ñoù laø bieåu hieän cuûa moät nhaân caùch tröôûng thaønh tôùi möùc coù theå töï nguyeän daán thaân trong cuoäc ñôøi mình. Chính vì theá maø nhöõng ôn goïi döùt khoaùt loaïi naøy cho thaáy ñaây laø moät aân hueä ñaëc bieät Chuùa ban. Phaûi chaân nhaän raèng töï do cuûa con ngöôøi ngaøy hoâm nay coù theå phaù huyû taát caû nhöõng gì ñaõ ñöôïc xaây döïng ngaøy hoâm nay, vaø coù nhöõng “noá” maø moät ngöôøi tu só coù theå vaø phaûi thay ñoåi baäc soáng cuûa mình. Töï do nhaân vò cao caû khoâng phaûi ôû choã noù ñöùng trung laäp hoaëc coù khaû naêng thay ñoåi, nhöng laø ôû söï löïa choïn nhöõng giaù trò ñoù, vaø trung thaønh baùm chaéc laáy nhöõng giaù trò ñoù, vaø söï trung thaønh ñaït ñöôïc yù nghóa troïn veïn baèng vieäc hieán mình cho ñeán cheát. Laø moät nhaân vò coù nghóa laø moät con ngöôøi bieát trung thaønh. Khoâng theå coù caùch naøo khaùc ñeå caét nghóa cuoäc ñôøi Ñöùc Kitoâ, cuûa caùc toâng ñoà vaø caùc thaùnh, neáu Don Bosco nghó raèng ôn goïi cuûa mình khoâng vöõng beàn vaø phaûi ñöôïc suy xeùt laïi theo nhöõng giaù trò khaùc seõ ñöôïc khaùm phaù ra sau naøy, thì Ngaøi ñaõ chaúng ñaøo saâu noäi dung nhöõng giaù trò cao caû Ngaøi ñaõ choïn laøm gì, vaø chaúng bao giôø Ngaøi coù theå tìm thaáy nghò löïc anh huøng ñeå löôùt thaéng bieát bao khoù khaên trong cuoäc ñôøi.
Cuoäc soáng tu só laø moät caùch thöùc ñaëc bieät ñeå soáng troïn söï thaùnh hieán cuûa bí tích Röûa Toäi, cuoäc soáng aáy ñöôïc bieåu loä qua nhöõng caùch thöùc theå hieän cuï theå khaùc nhau, tuyø theo nhöõng ñoaøn suûng khaùc nhau. “Ngaøy nay khoâng coù gì ñeå gaây hieåu laàm baèng vieäc chæ nghieân cöùu chung chung veà nhöõng khía caïnh khaùc nhau cuûa ñôøi taän hieán maø khoâng löu yù tôùi nhöõng dò bieät giöõa ñôøi soáng ñan tu vôùi ñôøi soáng cuûa nhöõng Hoäi Doøng hieán mình cho vieäc hoaït ñoäng toâng ñoà”216. Theá maø Tu Hoäi chuùng ta laø moät Hoäi Doøng thöïc thuï, nhöng laø moät hoäi doøng soáng ñôøi soáng hoaït ñoäng: bôûi theá noù oâm aáp troïn veïn taát caû nhöõng ñaëc tính cuûa söï thaùnh hieán tu só, nhöõng theå hieän nhöõng ñaëc tính ñoù döïa theo ôn goïi chuyeân bieät laø phuïc vuï giôùi treû ngheøo. Ñieàu naøy roõ raøng coáng hieán chuùng ta nhöõng khía caïnh môùi coù giaù trò ñaëc bieät cho vieäc canh taân.
Thaùnh Coâng Ñoàng ñaõ caån thaän löïa choïn nhöõng coâng thöùc chính xaùc ñeå dieãn taû baûn chaát ñoäc ñaùo cuûa caùc Hoäi Doøng coù ñôøi hoaït ñoäng: “ñaây laø nhöõng Hoäi Doøng daán thaân cho nhöõng laõnh vöïc hoaït ñoäng toâng ñoà khaùc nhau”217. Trong phaïm vi ôn goïi chung cuûa taát caû caùc Hoäi Doøng, thì nhöõng Hoäi Doøng thuoäc ñôøi hoaït ñoäng naøy coù moät söù meänh chuyeân bieät hôn: ñoù laø chu toaøn trong Giaùo Hoäi vai troø phuïc vuï muïc vuï hay baùc aùi tuøy theo ôn ñoaøn suûng thaùnh linh ban cho hoï. Hoaït ñoäng toâng ñoà ñoái vôùi hoï khoâng phaûi laø moät söï kieän moâng lung hay phuï thuoäc: noù phaûi ñem ñeán nhöõng giaù trò cao quí vaø lôïi ích roõ reät: “Trong nhöõng hoäi doøng naøy, chính baûn chaát ñôøi tu ñoøi hoûi hoaït ñoäng toâng ñoà vaø vieäc phuïc vuï, bôûi vì ñaõ ñöôïc Giaùo Hoäi uyû thaùc moät taùc vuï thaùnh vaø moät coâng cuoäc baùc aùi ñaëc bieät, vaø phaûi chu toaøn caùc coâng vieäc ñoù nhaân danh Giaùo Hoäi”218. Thöïc vaäy, nhöõng tu só soáng ñôøi hoaït ñoäng phaûi ñeå heát taâm trí vaøo nhöõng hoaït ñoäng toâng ñoà phaûi soáng cuoäc soáng thöôøng nhaät giöõa nhöõng hoaït ñoäng naøy, vaø nhôø ñoù taïo cho cuoäc soáng mình moät saéc thaùi “hoaït ñoäng” roõ reät; toùm laïi, hoaït ñoäng toâng ñoà theå hieän ñöôïc söï “duy nhaát cuï theå” cuûa loái hieän höõu Kitoâ giaùo naøy. Söï kieän naøy ñem ñeán moät yeáu toá môùi meû cho nhöõng töông quan giöõa hai khía caïnh chöùng taù vaø phuïc vuï cuûa ñôøi soáng tu trì, trong vieäc tham döï vaøo söù meänh cuûa Giaùo Hoäi nhö laø daáu chæ vaø khí cuï cöùu roãi. Trong khi vieäc chöùng taù thuaàn tuùy raïng saùng nôi caùc Doøng chieâm nieäm hay ñan tu, thì caùc Tu Hoäi coù ñôøi hoaït ñoäng toâng ñoà laïi noåi baät treân phöông dieän phuïc vuï höõu hieäu: trong tröôøng hôïp cuûa caùc Tu Hoäi coù ñôøi hoaït ñoäng naøy, vieäc chöùng taù ñöôïc bieåu loä roõ reät qua vieäc phuïc vuï hôn laø qua neáp soáng “tu só”.
Hoaït ñoäng toâng ñoà khoâng chæ bao goàm moät phaàn cuûa nhieäm vuï chöùng taù, nhöng coøn bao goàm ñôøi soáng tu só nöõa. Caùc Hoäi Doøng “hoaït ñoäng” vaãn luoân laø Hoäi Doøng “tu só” ñích thöïc. Tuy nhieân, nhöõng yeâu saùch phuùc aâm, vieäc thöïc thi ñöùc aùi troïn haûo vaø nhöõng lôøi khuyeân, söï hieäp thoâng huynh ñeä, v.v… phaûi ñöôïc theå hieän trong khuoân khoå cuûa nhöõng coâng cuoäc toâng ñoà, vaø döïa theo nhöõng ñoøi hoûi cuûa chuùng, ñoàng thôøi ñem ñeán cho chuùng giaù trò tuyeät haûo. Neáu ñöôïc hoaït ñoäng muïc vuï vaø baùc aùi laøm cho linh ñoäng thì ñôøi soáng tu só seõ trôû thaønh toâng ñoà vaø vieäc toâng ñoà seõ mang ñaëc tính tu trì vì noù buoäc phaûi chuù troïng tôùi tinh thaàn sieâu vieät vaø vieäc tìm kieám Chuùa. Noùi toùm, giöõa hai yeáu toá coù moät söï keát hôïp sinh ñoäng, moät aûnh höôûng hoã töông, moät söï hoäi nhaäp vaø phong phuù hoaù laãn nhau, nhö Thaùnh Coâng Ñoàng ñaõ xaùc quyeát qua coâng thöùc baát huû: “toaøn theå cuoäc ñôøi tu trì cuûa hoäi vieân caùc doøng naøy phaûi thaám nhuaàn tinh thaàn toâng ñoà, vaø toaøn theå hoaït ñoäng toâng ñoà phaûi ñöôïc tinh thaàn tu trì laøm cho sinh ñoäng”219.
Taát caû nhöõng ñieàu treân coù giaù trò cho ñôøi soáng hoaït ñoäng cuûa tu só Saleâdieâng Don Bosco.
|