3. Giaùo duïc ñöùc tin tieäm tieán
-
Huaán giaùo laø moät coâng vieäc khoâng haïn heïp ôû vieäc rao giaûng, daïy toân giaùo hay giaùo lyù, noù laø moät tieán trình giaùo duïc hoaøn bò, nhaèm giuùp ngöôøi tín höõu xöû duïng heát moïi giaù trò nhaân vò cuûa mình döïa theo quan ñieåm Phuùc AÂm, vaø roài höôùng chuùng tôùi moät ñöùc tin tröôûng thaønh.
-
Giaùo duïc ñöùc tin laø moät tieán trình tieäm tieán vaø lieân tuïc daãn tôùi vieäc khaùm phaù ra moät nhaân vò. Neáu moãi nhaân vò ñaõ laø moät maàu nhieäm, thì Thieân Chuùa coøn hôn laø moät maàu nhieäm, vaø söï hieåu bieát cuûa ta veà Ngaøi chæ tieán trieån chaäm chaïm töøng böôùc moät qua suoát cuoäc soáng. Vì theá, huaán giaùo caàn thieát cho moïi luùc, trong moïi hoaøn caûnh, ôû moïi löùa tuoåi, vaø trong moïi khía caïnh cuûa cuoäc soáng. Noù khoâng chæ giôùi haïn vaøo vieäc chuaån bò cho tín höõu laõnh nhaän bí tích; coâng vieäc cuûa huaán giaùo khoâng bao giôøi chaám döùt, noù khoâng bao giôøi baèng loøng vôùi moät ñoäng taùc laäp ñi laäp laïi chaùn ngaáy nhöõng tieáng, nhöõng caâu noùi. Thieân Chuùa lieân læ töï maëc khaûi ñang khi con ngöôøi chæ laõnh hoäi ñöôïc keá hoaïch cöùu roãi cuûa Ngöôøi moät caùch tieäm tieán, vaø ñaùp traû laïi trong ñöùc tin.
Cuoäc haønh trình ñeán vôùi Chuùa naøy, söï khaùm phaù daàn daàn maïc khaûi cuûa Ngaøi trong Chuùa Kitoâ nhö vöøa noùi, bao goàm nhieàu giai ñoaïn, vaø khoâng moät giai ñoaïn naøo ñöôïc nhaûy qua neáu chöa laõnh hoäi thöïc söï ñöôïc noäi dung cuûa noù. Bôûi theá tröôùc khi ñeà caäp ñeán caùc bí tích, thì vieäc rao giaûng vaø huaán giaùo thieát yeáu phaûi ñaõ giuùp con ngöôøi quay trôû veà vôùi Chuùa vaø chaáp nhaän ñöùc tin tröôùc ñaõ.
-
Vieäc giaùo duïc lieân tuïc trong ñöùc tin giuùp bieán ñoåi con ngöôøi neân gioáng Chuùa Kitoâ, moät söï bieán ñoåi chaäm chaïp nhöng caàn ñeán. Muoán ñaøo taïo nôi ngöôøi tín höõu moät loái suy töôûng döïa treân ñöùc tin, tröôùc heát chuùng ta phaûi cuøng khôûi haønh vôùi hoï ñeå ñi tìm Chuùa Kitoâ soáng ñoäng, vaø roài huaán luyeän ñeå hoï thaáy ñöôïc Chuùa Kitoâ luoân hieän dieän, nghóa laø hoï coù theå nhìn moïi söï nhö Chuùa Kitoâ nhìn, seõ yeâu meán vaø xaû thaân phuïc vuï moïi ngöôøi nhö Chuùa Gieâsu ñaõ laøm vaø hoï seõ cuøng vôùi Chuùa Kitoâ soáng tình hieäp thoâng vôùi Chuùa Cha vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.
-
Trong tieán trình giaùo duïc ñöùc tin naøy, trong ñoù Thieân Chuùa vaø con ngöôøi gaëp gôõ nhau, vieäc giaùo duïc löông taâm ngöôøi tín höõu maëc laáy moät giaù trò ñaëc bieät, nhôø ñoù hoï coù theå ñaùp laïi tieáng Chuùa goïi vôùi moät lôøi ñaùp traû tích cöïc vaø tröôûng thaønh. Cuõng caàn phaûi giaùo duïc ñeå hoï ñaït tôùi söï töï do tröôûng thaønh, nhöng phaûi gaït boû moïi söï eùp buoäc voâ côù. Vôùi loái naøy, ngöôøi tín höõu seõ coù ñöôïc nhöõng döõ kieän caàn thieát ñeå ñaùp laïi haønh ñoäng cuûa Chuùa moät caùch troïn veïn.
Vôùi nhöõng phöông phaùp môùi, vieäc huaán giaùo ñoùng goùp vaøo söï taêng tröôûng tieäm tieán trong ñöùc tin naøy, vì noù giuùp con ngöôøi cuoái cuøng khaùm phaù ra ñaâu laø lôøi ñaùp traû caù nhaân vaø töï do cuûa mình tröôùc tieáng Chuùa goïi; noù cuõng giuùp khaùm phaù ra tröôøng ñoä vaø noäi dung coát yeáu cuûa traät töï luaân lyù trong ñoøi hoûi yeâu thöông cuûa Phuùc Aâm; noù daãn ñöa con ngöôøi tôùi öôùc voïng thoáng nhaát cuûa cuoäc soáng mình moät caùch saâu xa soáng moät cuoäc soáng trung thöïc, vaø theå hieän cuï theå söï löïa choïn ñöùc aùi Phuùc Aâm trong cuoäc soáng thöïc. Noùi khaùc ñi, noù ñaøo luyeän löông taâm theo nhöõng nguyeân taéc luaân lyù chöùa ñöïng trong nhöõng giôùi raên Chuùa, vaø theo söï soi daãn cuûa Chuùa Kitoâ theo chöông trình soáng Ngaøi vaïch ra trong baøi giaûng treân nuùi, vaø theo leänh truyeàn veà ñöùc aùi cuûa Ngaøi, yeâu Thieân Chuùa vaø meán tha nhaân.
-
Caùi ñoäc ñaùo caù bieät trong luaät soáng cuûa ngöôøi Kitoâ höõu laø ôû choã “giaûn löôïc moïi boù buoäc luaân lyù, duø laø luaät buoäc hay laø lôøi khuyeân, giaûn löôïc chuùng vaøo moät yeáu toá duy nhaát, coù theå goïi laø linh hoàn cuûa luaät noùi treân, yeáu toá ñoù chính laø ñöùc tin hoaït ñoäng trong tình meán”402. Ngaøy nay ngöôøi ta ñang tìm nhöõng phöông phaùp môùi ñeå thoâng ñaït caùi neùt ñoäc ñaùo naøy cho caùc tín höõu moät caùch trung thöïc hôn.
Giaùo duïc con ngöôøi trong ñöùc tin luoân luoân laø moät ñoøi buoäc naëng neà ñoái vôùi chuùng ta; nhöng ngaøy nay khi chuùng ta ñang tieán tôùi moät neàn vaên hoaù döïa treân ñoái thoaïi, vaø chöùng kieán söï kieän con ngöôøi gia taêng söï tham döï vaøo trong moïi laõnh vöïc, thì hieån nhieân ngöøôi huaán giaùo vieân phaûi trôû neân moät “linh hoaït vieân” hôn laø moät “giaùo lyù vieân” vaø phaûi noi göông loøng nhaân haäu, kieân taâm, vaø yù thöùc boån phaän cuûa Don Bosco, haàu cöùu roãi giôùi treû. Muoán giaùo duïc, baïn caàn ñeán söï ñaùp öùng cuûa ngöôøi khaùc.
4. Phaùt trieån moät ñöùc tin toaøn dieän vaø boù buoäc
-
Khoâng theå toå chöùc moät neàn giaùo duïc veà ñöùc tin neáu khoâng loàng noù vaøo beân trong toaøn theå tieán trình phaùt trieån nhaân baûn. Bôûi theá, vieäc huaán giaùo ñaëc bieät phaûi höôùng tôùi moät söï phaùt trieån nhaân vò ñích thöïc. Khi ñöùc tin trôû neân moät yeáu toá gaén chaët vôùi cuoäc soáng ngöôøi tín höõu, thôøi khoâng coøn hoá ngaên caùch naøo nôi löông taâm ngöôøi Kitoâ höõu, maø ñuùng hôn chæ coù moät söï thuaàn nhaát saâu xa giuùp löông taâm phaùn ñoaùn vaø haønh ñoäng vôùi ñaày nghò löïc vaø phaán khôûi.
-
Nhöõng dieãn ngöõ “ñöùc tin vaø ñôøi soáng”, “ñöùc tin ñoøi daán thaân”, “ñöùc tin thuaàn nhaát”, “taâm thöùc ñöùc tin”, “ñöùc tin tröôûng thaønh”. Thöôøng gaëp trong nhöõng taùc phaåm muïc vuï ngaøy nay, nhöõng dieãn ngöõ ñoù cho thaáy thöïc chaát cuûa ñöùc tin, moät ñöùc tin ñaùp traû ñöôïc tieáng goïi cuûa Thieân Chuùa nôi con ngöôøi, daãn tôùi moät söï thoáng nhaát hoaù con ngöôøi trong moïi laõnh vöïc; nhôø vaäy moãi böôùc tieán trong ñôøi soáng ñöùc tin ñeàu giuùp con ngöôøi tieán trieån vaø moãi tieán trieån nôi con ngöôøi laïi laø böôùc tieán gaàn hôn tôùi Thieân Chuùa.
-
Chính ñöùc tin giaûi phoùng con ngöôøi taän caên khoûi noâ leä toäi loãi, vaø khoûi nhöõng xaùo troän nôi caù nhaân vaø xaõ hoäi do toäi loãi gaây neân. Ñöùc tin keâu môøi con ngöôøi böôùc vaøo theá giôùi cuûa töï do Chuùa Kitoâ ñem ñeán, vì chính nhôø Ngaøi maø keû laøm noâ leä toäi loãi trôû neân con caùi Thieân Chuùa, vaø hoïc ñeå bieát yeâu vôùi caùch thöùc cuûa ngöôøi Kitoâ höõu, caûm nghieäm ñöôïc söï hieän höõu vaø töï do cuûa ngöôøi Kitoâ höõu. Keá ñeán, cuoäc soáng con ngöôøi vôùi gaùnh naëng cuûa nhöõng thöû thaùch, nhöõng lo aâu vaø khaéc khoaûi, cuõng coù theå nhôø aùnh saùng ñöùc tin ñeán töø Thieân Chuùa maø neám caûm ñöôïc söï hieän dieän cuûa Chuùa Kitoâ, vöøa taùc ñoäng vöøa bieán ñoåi.
-
Töø töông quan lieân tuïc vaø soáng ñoäng giöõa ñöùc tin vaø ñôøi soáng, naåy sinh boån phaän lo möu caàu söï thaêng tieán con ngöôøi, nhö daáu chæ ñi theo vieäc loan truyeàn Phuùc Aâm. Vieäc thaêng tieán con ngöôøi khoâng ñöôïc lan vôùi vieäc rao truyeàn Phuùc Aâm, nhöng daàu sao, khoâng theå coù moät thöù rao truyeàn Phuùc Aâm naøo maø khoâng quan taâm ñeán nhöõng öôùc voïng cuûa con ngöôøi. Ngöôøi ta seõ maát tin töôûng ôû Phuùc Aâm, neáu ngöôøi Kitoâ höõu khoâng gaéng söùc naém vöõng nhöõng vaán ñeà lôùn cuûa theá giôùi ngaøy nay, haàu coù theå ñöông ñaàu vôùi chuùng maø giaûi quyeát chuùng; noù laø moät “ñoøi hoûi nhaäp theå” noøng coát cuûa Kitoâ giaùo vaø ñöôïc Con Thieân Chuùa ñaáng “ngöï giöõa chuùng ta”403 mong muoán.
“Töông lai cuûa Kitoâ giaùo, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng theá heä treû, tuyø thuoäc ôû vieäc chu toaøn boån phaän naëng neà cuûa chuùng ta laø soáng trung thöïc vôùi Phuùc Aâm”404.
Moät ñöùc tin ñoøi daãn thaân seõ roïi moät aùnh saùng ñaëc bieät treân vaán ñeà gaây phaân caùch giöõa ngöôøi tín höõu vaø ngöôøi ngoaøi, ñoù laø veà caùch thöùc hoï quan nieäm töï do con ngöôøi, vaø söï giaûi phoùng con ngöôøi. Ai coù traùch nhieäm kieän cöôøng ñöùc tin caùc tín höõu phaûi giuùp hoï chuù yù ñeán Lôøi Chuùa coù söùc maïnh giaûi phoùng, ñeán chieàu kích xaõ hoäi vaø coâng coäng cuûa söù ñieäp Kitoâ giaùo: phaûi khoâng ngöøng nhaéc nhôù taàm quan troïng cuûa thaäp giaù, vaø giaùo duïc ñeå hoï thaáy ñöôïc nhu caàu phaûi quûa caûm phaán ñaáu, thaäm chí phaûi töû ñaïo.
-
Ngöôøi Saleâdieâng daán thaân lo phaùt trieån nôi giôùi treû vaø ngöôøi lôùn moät ñöùc tin gaén chaët vaøo cuoäc soáng, vaø ñoàng thôøi quan taâm ñeán böôùc tieán cuûa nhaân loaïi, hoï seõ coù ñöôïc nhöõng nhaõn giôùi môùi. Nhieàu choïn löïa môùi ñang xuaát hieän lieân quan tôùi nhöõng vaán ñeà veà töï do vaø coâng baèng, hoøa bình vaø phaùt trieån, xaõ hoäi vaø theá giôùi lao ñoäng; vieäc canh taân cuûa chuùng ta phaûi ñi theo con ñöôøng Giaùo Hoäi ñaõ vaïch ra, vaø chuùng ta phaûi thöïc hieän vieäc aáy theo ñöôøng loái thöïc tieãn maø Don Bosco ñaõ dieãn taû qua nhöõng lôøi thaät ñôn sô: “ Taïo neân nhöõng coâng daân löông thieän, nhöõng tín höõu toát”.
Nguy cô taùch rôøi ñöùc tin khoûi ñôøi soáng luoân aùm aûnh ngöôøi tín höõu, vaø caû ngöôøi Saleâdieâng laãn coäng theå ñeàu khoâng thoaùt khoûi ñöôïc caùm doã phaân reõ toân giaùo vaø vaên hoùa. Kinh nguyeän vaø lao ñoäng, phuïng vuï vaø haønh ñoäng, giao teá vaø hieäp thoâng, vôùi moái nguy laø ñöa ñeán thaát baïi trong vieäc truyeàn rao Nöôùc Chuùa cho töøng ngöôøi.
-
Söï phaân reõ ñaày nguy hieåm naøy khoâng theå khoâng aûnh höôûng tôùi thaùi ñoä daãn thaân cuûa ngöôøi tín höõu ñeå lo thaêng tieán con ngöôøi, vaø khieán hoï khoâng coøn laø chöùng nhaân cho Chuùa Kitoâ hieän dieän trong lòch söû nhaân loaïi.
CHÖÔNG III
NGOÂN NGÖÕ HUAÁN GIAÙO CUÛA COÄNG THEÅ
-
Huaán giaùo qua haønh ñoäng cuûa nhöõng coäng theå chaân chính
-
Giaùo hoäi chuùng ta muoán thieát laäp vaø xaây döïng töï caên baûn laø moät söï “hieäp thoâng” caùc tín höõu qui tuï nhaân danh Chuùa ñeå nghe Lôøi Ngöôøi, vaø ñeå cöû haønh bí tích Taï Ôn trong söï hieäp thoâng vôùi Giaùm muïc, Giaùo Hoäi aáy lôùn leân trong thôøi gian vaø khoâng gian do keát quaû cuûa nhöõng haønh ñoäng cuûa con ngöôøi keát hieäp vôùi nhau trong tinh thaàn ñoàng traùch nhieäm gioáng nhö nhöõng giaùo höõu tieân khôûi ñöôïc dieãn taû baèng caâu: “Kìa xem hoï yeâu thöông nhau bieát bao!”
Thaât vaäy, Thieân Chuùa muoán coi vieäc thöïc thi tình huynh ñeä laø ñieàu kieän ñeå Ngaøi hieän dieän. Vaø ôû ñaâu tình yeâu aáy ñöôïc theå hieän baèng vieäc phuïc vuï, ôû ñaáy noù cuõng coøn trôû thaønh moät söï thoâng truyeàn vaø cuûng coá ñöùc tin.
-
Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi côûi môû ñoùn nhaän ñöùc tin, coäng theå trôû thaønh moâi tröôøng nuoâi döôõng ñöùc tin. Vôùi nhöõng ngöôøi ñang ñi tìm ñöùc tin, coäng theå loan truyeàn cho hoï Tin Möøng qua lôøi giaûng daïy cuûa caùc huaán giaùo vieân vaø qua cuoäc soáng cuûa caùc hoäi vieân. Vôùi nhöõng ai ñang tieán trieån trong ñöùc tin, coäng theå thoâng truyeàn moät söùc chöùng taù giuùp soi saùng vaø thuyeát phuïc. Coøn ñoái vôùi nhöõng ai gaëp nguy hieåm trong ñöùc tin, coäng theå ñem ñeán söï trôï giuùp vaø naâng ñôõ vaø nhôø vieäc söûa baûo huynh ñeä, taïo neân moät baàu khí lyù töôûng ñeå giuùp hoaùn caûi.
-
Trong caùch thöùc naøy, coäng ñoàng tín höõu trôû thaønh “daáu chæ” vaø khung caûnh ñeå loan truyeàn Lôøi Chuùa, thaønh “luaät soáng” giuùp ñaøo taïo löông taâm tín höõu, vaø thaønh “bí tích Chuùa Kitoâ duøng ñeå haønh ñoäng trong Giaùo Hoäi.
Nhö theá, xaây döïng coäng ñoaøn tín höõu laø vieäc caàn thieát bieát bao, cuõng nhö giaùo duïc cho caùc phaàn töû bieát soáng trong coäng ñoaøn, vaø ñaøo luyeän ñeå hoï chia seû cuoäc soáng coäng ñoaøn. Khi vieäc daäy giaùo lyù ñöôïc hoã trôï baèng traùch nhieäm giaùo duïc vaø taêng tröôûng ñöùc tin chung, khi ñoù ta coù moät neàn huaán giaùo ñích thöïc.
Taát caû ñieàu naøy cuõng coù giaù trò cho “coäng theå tu só vaø veà phöông dieän naøy, khoâng coù khaùc bieät gì vôùi caùc coäng ñoaøn tín höõu; thaät theá, coäng theå tu só phaûi laø göông saùng vaø maãu möïc cho moïi coäng ñoaøn.
Vaø roài, taát caû nhöõng gì noùi treân cuõng coù giaù trò cho chính vieäc huaán giaùo. Vieäc naøy phaûi ñöôïc thöïc hieän theá naøo ñeå nhöõng ngöôøi döï toøng, hoïc sinh vaø giaùo daân yù thöùc ñöôïc raèng hoï laø nhöõng ngöôøi phaûi xaây döïng coäng theå cuûa mình. Linh muïc, nhaø giaùo duïc, huaán giaùo vieân khoâng laø nhöõng ngöôøi ñoäc quyeàn rao truyeàn söù ñieäp Tin Möøng, nhöõng ngöôøi nghe rao giaûng cuõng döï phaàn vaøo coâng vieäc naøy.
-
Nhöng neáu caùc coäng theå muoán trôû neân nhöõng coäng theå chaân chính, vaø neáu caùc caù nhaân ñöôïc hoäi nhaäp vaøo coäng ñoàng tín höõu, thì ngaøy nay hôn bao giôøi heát, caàn phaûi duøng ñuùng phöông phaùp “nhoùm”. Trong “nhoùm”, moïi caù nhaân thaáy ñöôïc mình laø moät phaàn töû höõu traùch vaø ñöôïc laéng nghe. Trong “nhoùm” nhöõng göông saùng soáng ñoäng ñöôïc ñoùn nhaän nhö nhöõng giaù trò chaân chính vaø thöïc taïi cöùu ñoä ñöôïc caûm nghieäm trong chính cuoäc soáng.
Don Bosco vaø heä thoáng Saleâdieâng luoân duøng ñeán phöông phaùp “nhoùm” trong vieäc giaùo duïc. Bôûi theá, phöông phaùp ñeà phoøng, tinh thaàn gia ñình, caùc “hoäi laønh” nhöõng hoïc sinh lôùn daán thaân ñeå linh hoaït hoaù ñaùm ñoâng, taát caû nhöõng yeáu toá naøy trong truyeàn thoáng coáng hieán ta nhöõng lyù do chính ñaùng ñeå tìm veà vôùi phöông phaùp “nhoùm” nhö moät loái môùi ñeå rao giaûng Tin Möøng.
-
Daãn nhaäp vaøo maàu nhieäm phuïng vuï
-
“Trong phuïng vuï” caùc tín höõu quy tuï laïi vôùi nhau vaø khieâm toán daâng leân Chuùa hoa traùi cuûa nhöõng haønh vi baùc aùi, coâng chính vaø bình an, ñoàng thôøi nhaän laïi ñöôïc nhöõng lôøi söï soáng vaø ôn suûng, ñeå tuyeân xöng trong theá giôùi ngaøy hoâm nay chaân lyù trong tình yeâu, trong söï hieäp thoâng vôùi Chuùa Kitoâ”405.
Huaán giaùo giuùp tín höõu neám caûm ñöôïc Phuïng Vuï: noù ñaøo taïo cho ngöôøi tín höõu hieåu nhöõng loái dieãn taû nhaân baûn cuûa phuïng vuï, nhìn thaáu ñöôïc daáu chæ; noù doïn loøng ngöôøi tín höõu gaëp gôõ Chuùa Cha qua Ñöùc Kitoâ, vaø giuùp Daân Thieân Chuùa gaëp gôõ nhau.
-
Coøn Phuïng Vuï laïi bieán thaønh huaán giaùo, vôùi ngoân ngöõ cuï theå ñöôïc dieãn taû baèng lôøi, baèng thaùnh ca, baèng cöû chæ, nghi thöùc vaø haønh ñoäng, noù thaám nhaäp saâu xa vaøo toaøn theå con ngöôøi: loøng trí vaø caùc giaùc naêng; noù loan baùo nhöõng khía caïnh cuûa maàu nhieäm Chuùa Kitoâ; noù laø quó ñaïo ñeå hoäi nhaäp kinh nghieäm ñöùc tin, bieán haønh ñoäng thaønh chieâm nieäm, noù coáng hieán tín höõu cô hoäi ñeå chöõa trò chính mình, ñeå caûm thaáy raèng Chuùa ñaõ cöùu chöõa mình. Trong caùch thöùc aáy noù daãn loái cho tín höõu trong moïi caûnh huoáng cuûa coäng soáng.
Trong coâng cuoäc canh taân phuïng vuï, huaán giaùo vaãn giöõ moät vai troø chuyeân bieät laø khôûi ñoäng vaø soi saùng noù tröôùc heát laø moät lôøi nhaéc nhôù cho nhöõng ngöôøi höõu traùch veà baûn chaát cuûa Lôøi Chuùa Kitoâ laø caûi hoaù vaø bieán ñoåi; huaán giaùo coøn laøm phaùt sinh nhöõng cuoäc baøn luaän oân hoaø veà nhöõng baát ñoàng laønh maïnh; noù giuùp bieán ñoåi cuoäc soáng tính höõu; noù laø daáu chæ cuûa moät cuoäc vöôït qua ñích thöïc: noù môû ra vaø nhöõng xaùc cheát troãi daäy. Caùc coäng ñoaøn phuïng vuï cuûa chuùng ta ñoøi hoûi raèng Lôøi Chuùa maø chuùng ta trình baøy trong caùc baøi giaûng vaø kinh nguyeän phaûi ñöôïc loan truyeàn vôùi taát caû söùc maïnh vaø chaân lyù cuûa noù, ñoàng thôøi mong muoán raèng nhöõng baøi dieãn giaûng phaûi ñöôïc chuaån bò kyõ löôõng hôn, neáu ñöôïc vôùi söï ñoùng goùp cuûa coäng ñoaøn.
-
Qua vieäc huaán giaùo, chuùng ta nhaéc nhôù heát moïi tín höõu bieát raèng vieäc cöû haønh phuïng vuï laø bieåu hieän mang tính caùch bí tích cuûa ñôøi soáng vaø lòch söû ngöôøi kitoâ höõu. Vì vaäy chuùng ta coá gaéng giuùp hoï hieåu sôïi daây noái keát Thaùnh Theå vôùi caùc ñoøi buoäc cuûa coäng ñoaøn, noái keát giöõa thaùnh leã vôùi phuïng vuï cuûa ñôøi soáng, giöõa söï giaûi phoùng khoûi toäi loãi maø chuùng ta caàu xin trong kinh nguyeän vôùi söï giaûi phoùng thöïc hieän trong xaõ hoäi, giöõa bieåu tröng phuïng vuï cuûa hoaø bình vaø hoaø bình thaät söï phaûi ñem ñeán taïi nhöõng nôi ta soáng. Phaûi naêng nhaéc nhôù caùc tín höõu raèng, moät thöù cöû haønh phuïng vuï maø khoâng taïo ñöôïc bieán ñoåi, khoâng chaân thöïc, laøm vì thoùi quen, thì chæ daãn ñeán tha hoaù con ngöôøi maø thoâi.
-
Caû kinh nguyeän cuõng dieãn taû moái lieân heä giöõa kinh nghieäm cuoäc soáng vaø ñöùc tin. Qua huaán giaùo, taâm hoàn ngöôøi tín höõu daàn daàn ñöôïc môû roäng tröôùc nhöõng taâm tình cuûa Chuùa Kitoâ trong lôøi nguyeän thaønh kính con thaûo cuûa Ngaøi leân Chuùa Cha, vaø môû roäng tröôùc taâm tình cuûa Meï Maria luùc ñöôïc tuyeân tín, moät taâm tình thôø laïy, ngôïi khen caûm taï, vaø caàu xin. Huaán giaùo do ñoù daãn ñeán canh taân trong kinh nguyeän caù nhaân.
-
Hôn nhöõng theá heä tröôùc, giôùi treû ngaøy nay soáng xaùc tín hôn trong ñöùc tin cuûa hoï, hoï caûm thaáy chaùn ngaùn tröôùc nhöõng kieåu phuïng vuï hoï coi laø long troïng thaäm chí töïa nhö aûo thuaät, ít lieân heä tôùi cuoäc soáng hieän taïi.
Ngöôïc laïi, trong nhöõng nhoùm nhoû cuûa hoï, “nhu caàu sinh töû406 ñoái vôùi giôùi treû, hoï toå chöùc nhöõng cuoäc cöû haønh phuïng vuï xem ra nhö phaùt xuaát töø moät thöù caên beänh muoán tìm nhöõng caùi môùi laï.
Ñoái vôùi hoï, huaán giaùo caàn phaûi tìm ra moät ngoân ngöõ uyeån chuyeån, môùi meû vaø deã hieåu hôn: noù phaûi coå voõ “nhöõng noã löïc caù nhaân cuûa rieâng hoï, coi ñoù nhö söï ñoùng goùp maø theá heä môùi coáng hieán cho Giaùo Hoäi. Ñaây cuõng laø caùch giuùp hoï vöôït qua côn caùm doã loâi cuoán hoï lìa xa Giaùo Hoäi”407. Ñeå ñi saâu vaøo tinh thaàn cuoäc canh taân phuïng vuï, ñoàng thôøi löu taâm tôùi lôïi ích giôùi treû caùc huaán giaùo vieân phaûi am töôøng nhöõng thay ñoåi ñöôïc pheùp xöû duïng trong caùc nghi leã phuïng vuï chính thöùc, vaø nhieàu hình thöùc cöû haønh aù phuïng vuï nhö: phuïng vuï Lôøi Chuùa, Agapeâ, canh thöùc lôøi Chuùa, phuïng vuï xaùm hoái, chia seû baøi giaûng, chuaån bò baøi giaûng trong nhoùm, nhöõng hình thöùc thaùnh nhaïc phuïng vuï, v.v. Nhö theá, huaán giaùo vieân coù theå khôûi ñoäng nhöõng saùng kieán giuùp thoûa maõn ñaày ñuû oùc saùng taïo cuûa giôùi treû, ñoàng thôøi traùnh rôi vaøo nhöõng caùi môùi laï ñoäc ñoaùn vaø kyø dò.
“Khích leä”, “laøm sao cho vieäc laõnh nhaän bí tích ñöôïc deã daøng”, “toû cho thaáy veû ñeïp, söï cao sieâu vaø thaùnh thieän cuûa toân giaùo”, “khoâng bao giôø cöôõng baùch ai” haønh ñoäng laøm sao ñeå giôùi treû “töï ñoäng ñeán vôùi caùc bí tích, vaø öôùc muoán ñeán, thích ñeán, vaø ñeán vôùi keát quaû”: Ñaây laø nhöõng caâu dieãn taû minh baïch tìm thaáy trong phöông phaùp giaùo duïc ñeà phoøng, boäc loä cho ta neùt tinh teá cuûa Don Bosco trong vieäc giaùo duïc, vaø vaïch ra cho ta sö phaïm bí tích cuûa Ngaøi.
-
Loan baùo Tin Möøng trong nieàm vui
-
Rao giaûng Tin Möøng coù nghóa laø loan truyeàn nieàm vui hieän thöïc cuï theå, bôûi vì maàu nhieäm Chuùa Kitoâ, Thieân Chuùa nhaäp theå, ñaáng ñaõ cheát vaø Phuïc Sinh, nay ñang thaám nhaäp saâu xa cuoäc soáng nhaân loaïi. Phuùc AÂm laø söù ñieäp cuûa nieàm vui vì noù cho ta nghò löïc vaø can ñaûm giuõ boû moïi öu phieàn 408.
Ñöùc tin laø nguoàn phaùt xuaát nieàm vui, vì nieàm vui luoân ñi theo moät ñöùc tin chaân thaät. Vì vaäy, moät ñaëc ñieåm cuûa huaán giaùo phaûi laø nieàm vui chuùng ta dieãn taû trong coâng vieäc, trong phuïng vuï, trong coäng theå, trong cuoäc soáng, vaø caû trong nhöõng noãi ñau khoå. Ñöùc tin chuùng ta phaûi chæ cho ta thaáy Phuùc Aâm laø nguoàn hy voïng: hy voïng nôi Chuùa, Ñaáng ôû giöõa chuùng ta vaø seõ quang laâm thôøi sau heát; hy voïng ôû söï soáng vónh cöûu hieän ñaõ baét ñaàu; hy voïng ñem ñeán nieàm vui maø khoâng ai laáy ñi ñöôïc khoûi taâm hoàn chuùng ta 409; hy voïng khích leä moïi coá gaéng haøng ngaøy ñeå theå hieän ôn goïi laøm ngöôøi cuûa ta. Con ngöôøi thôøi ñaïi thöïc söï caàn ñeán moät tia saùng cuûa nieàm vui phuùc aâm naøy. “Huaán giaùo cung caáp lôøi giaûi ñaùp cho ñoøi hoûi saâu saéc aáy baèng caùch cho thaáy nieàm vui böøng khôûi vaø troå boâng trong Giaùo Hoäi, vaø ñaâm reã saâu trong nieàm hy voïng maø Chuùa Kitoâ ñaõ ñem ñeán vaø kieän toaøn” 410.
-
Hôn baát cöù nôi naøo khaùc, ôû ñaây ta caàn phaûi taùi khaùm phaù ra tinh thaàn ñoäc ñaùo cuûa Don Bosco, vì noù giuùp caû caùc tu só Saleâdieâng laãn caùc hoïc sinh caûm nghieäm ñöôïc nieàm haïnh phuùc cuûa ñöùc tin. Chuùng ta cuõng phaûi taùi khaùm phaù ra khaû naêng cuûa coäng theå ñeå gia taêng söùc maïnh cuûa nieàm vui naøy. Nieàm vui roän raõ nôi moïi xoù nhaø Khaùnh Leã Vieän ñaõ ñöôïc thaønh phöông theá giuùp neân thaùnh: “Chuùng toâi coá ñaït ñöôïc söï thaùnh thieän baèng vieäc luoân soáng vui veû”; nieàm vui thaâm saâu naøy ñöôïc toû loä ra trong saân chôi, trong nhaø côm, vaø nhaát laø vaøo caùc ngaøy leã; noù bieán neân moät baàu khí vaø moät neáp soáng trong tình baèng höõu toâng ñoà; vôùi bí tích Thaùnh Theå, noù aên reã saâu trong loøng Giaùo Hoäi; noù ñöôïc soi saùng bôûi nieàm hy voïng thieân ñaøng seõ ñaït tôùi sau khi böôùc qua caùi cheát ñaày cay ñaéng: nieàm vui aáy ñöôïc khôi ñoäng do söï hieän dieän töø maãu cuûa Meï Maria.
-
Laø moät nhaø giaùo duïc vaø huaán giaùo vui töôi vaø tin töôûng, ngöôøi Saleâdieâng ñem caùi saéc thaùi hoan laïc, haïnh phuùc vaø vui töôi vaøo moïi laõnh vöïc cuoäc soáng; vieäc huaán giaùo cuûa hoï ñöôïc soi daãn nhôø chöùng taù thaân tình naøy, laø hoa traùi cuûa nieàm caäy troâng Kitoâ höõu. Coäng theå Saleâdieâng laøm toaû lan hôi aám cuûa tình baèng höõu nhaân loaïi, loøng thaân aùi vaø phaán khôûi, môû loái ñeå ñi vaøo taâm hoàn con ngöôøi. Vieäc canh taân phaûi giuùp chuùng ta taùi khaùm phaù ra loái ñi ñaëc bieät ñeå loan baùo “tin vui möøng” veà söï giaûi phoùng vaø cöùu roãi. Tin vui möøng naøy, ngöôøi Saleâdieâng phaûi chuyeån ñaït ñeán giôùi treû vaø con ngöôøi thôøi nay. Sau khi chính baûn thaân ñöôïc neám caûm yeâu thích vaø say höôûng nieàm tin cuûa mình, thì ngöôøi Saleâdieâng môùi coù theå ñem chuyeån thoâng bí quyeát haïnh phuùc cuûa mình cho keû khaùc.
-
Ñaøo taïo nhöõng huaán giaùo vieân môùi
-
Nhöõng kyø voïng cuûa moät Giaùo Hoäi vaø moät xaõ hoäi ñang tieán hoaù ñoøi hoûi caáp thieát phaûi coù moät neàn huaán giaùo coù khaû naêng ñaøo taïo nhöõng Kitoâ höõu coù tinh thaàn traùch nhieäm, toû loä cho moïi ngöôøi yù nghóa ñích thöïc cuûa cuoäc soáng vaø chæ cho con ngöôøi thaáy keá hoaïch cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi hoï.
Trong nhaõn giôùi naøy, chuùng ta khoâng theå queân ñöôïc raèng, moãi moät Kitoâ höõu phaûi laø moät huaán giaùo vieân; ñuùng hôn, chuùng ta phaûi haøng ñoäng theá naøo ñeå vieäc giaùo duïc con ngöôøi trong ñöùc tin cuõng phaûi laø böôùc ñaàu trong vieäc ñaøo taïo neân nhöõng Kitoâ höõu saün saøng loan truyeàn söù ñieäp phuùc aâm. Nhö theá, ngöôøi ñöôïc rao giaûng seõ choùng trôû thaønh ngöôøi rao giaûng, ngöôøi tín höõu sôùm trôû neân chöùng nhaân, vaø Daân Chuùa, ngöôøi Kitoâ höõu bình thöôøng seõ laø moät kho döï tröõ naêng löïc doài daøo.
-
Caùi ñoäc ñaùo cuûa chöùc phaän huaán giaùo ñoøi hoûi moät söï chuù yù ñaëc bieät veà phía nhöõng ai coù traùch nhieäm lo vieäc muïc vuï. “Huaán giaùo vieân” laø söù giaû cuûa coäng ñoàng tieân tri, laø chöùng nhaân trung thöïc cuûa Chuùa Kitoâ, vaø laø ngöôøi thoâng dieãn nhöõng daáu chæ thôøi ñaïi: laø “thaày daäy”, nghóa laø giuùp keû khaùc naém ñöôïc thaáu hieåu ñöôïc thöïc taïi Thieân Chuùa, Ñaáng töï maïc khaûi vaø töï trao ban; nhöng hôn nöõa, huaán giaùo vieân coøn laø “nhaø giaùo duïc”, nghóa laø giuùp ngöôøi tín höõu phaùt trieån nhaân caùch Kitoâ höõu cuûa hoï tôùi möùc vieân maõn.
-
Laø “nhaø giaùo duïc ñöùc tin”, ngöôøi huaán giaùo phaûi ñöôïc ñaøo luyeän kyõ löôõng veà thaàn hoïc, caùc khoa hoïc nhaân vaên vaø phöông phaùp luaän; ñoàng thôøi khoâng boû qua söï hieåu bieát veà caùc kyõ thuaät khaùc nhau; laø moät “linh hoaït vieân cuûa coäng ñoaøn giaùo hoäi” hoï phaûi kieän toaøn vieäc ñaøo luyeän trong nhöõng coäng theå soáng thaâm saâu ñôøi soáng ñöùc tin, caäy, meán; phaûi nhôù raèng hai tö caùch naøy nôi ngöôøi huaán giaùo ñoøi hoï phaûi ñöôïc ñaøo luyeän vaø caäp nhaät hoaù lieân tuïc. Thaät vaäy, “baát cöù hoaït ñoäng muïc vuï naøo thöïc hieän do nhöõng con ngöôøi khoâng ñöôïc ñaøo taïo hoaøn bò ñeàu daãn tôùi thaát baïi. Hôn nöõa, vieäc ñaøo taïo nhöõng huaán giaùo vieân phaûi ñöôïc ñaët öu tieân treân vieäc ñoåi môùi nhöõng saùch giaùo khoa vaø treân vieäc taêng cöôøng toå chöùc huaán giaùo” 411.
Raát caàn coù nhöõng toâng ñoà rao truyeàn Lôøi Chuùa nhö theá treân khaép caùc neûo ñöôøng ñôøi: trong gia ñình, nôi hoïc ñöôøng nôi laøm vieäc, vì ñaâu ñaâu vaø luùc naøo cuõng ñoøi coù söï hieän dieän cuûa Chuùa. Thaàn Khí Chuùa Kitoâ, hieän dieän trong theá giôùi ñeå giaûi phoùng vaø cöùu roãi noù, Thaàn Khí aáy ñang keâu goïi caùc ngöôøi rao giaûng vaø huaán giaùo vieân töø khaép caùc laõnh vöïc, nhöng nhaát laø töø nhöõng coäng theå soáng saâu ñaäm ñôøi soáng Giaùo Hoäi, bieát laéng nghe vaø soáng Lôøi Chuùa, nhöõng nôi maø con ngöôøi bieát yù thöùc ñeán vaán ñeà lôùn lao laø rao giaûng Tin Möøng vaø huaán giaùo, nhöõng nôi tìm ñöôïc nhöõng con ngöôøi coù khaû naêng ñaøo taïo nhöõng huaán giaùo vieân.
-
Nhöõng ñoøi hoûi khaån caáp cuûa vieäc rao giaûng Tin Möøng treân toaøn theá giôùi vaø söù meänh xaùc ñònh cuûa Tu Hoäi Saleâdieâng ñoøi hoûi chuùng ta khaùm phaù ra vaø khôi nguoàn naêng löïc tieân tri Chuùa Thaùnh Thaàn ñaõ tuoân ñoå nôi caùc coäng theå vì lôïi ích Giaùo Hoäi. Moãi ngöôøi Saleâdieâng khoâng chæ laø moät huaán giaùo vieân, maø phaûi coi mình coù traùch vuï ñaøo luyeän caùc huaán giaùo vieân. Moãi coäng theå Saleâdieâng phaûi nghieân cöùu caùch thöùc rao giaûng Tin Möøng nhö moät nhoùm, vaø trôû thaønh moät trung taâm ñaøo taïo caùc huaán giaùo vieân. Trong aùnh saùng naøy, coäng theå Saleâdieâng phaûi khôi ñoäng nôi giaùo daân loøng haêng say phuïc vuï Giaùo Hoäi ñòa phöông, vaø tieâm nhieãm vaøo giôùi treû khaùt voïng hoaït ñoäng toâng ñoà, khích leä chuùng daán thaân sôùm bao coù theå ñeå lo vieäc huaán giaùo cho ngöôøi khaùc.
Coù theå noùi ñöôïc raèng “sinh löïc cuûa coäng ñoaøn Kitoâ höõu tuyø thuoäc tieân quyeát vaøo söï hieän dieän vaø vaøo phaåm chaát cuûa nhöõng huaán giaùo vieân, vaø ñöôïc bieåu loä caùch ñaëc bieät cuûa taøi ngheä cuûa coäng theå trong vieäc ñaøo taïo nhöõng ngöôøi naøy” 412.
-
“Taát caû ñieàu naøy thuùc gòuc chuùng ta phaûi tænh thöùc canh taân, vaø canh taân saâu roäng”. Caàn coù moät neàn huaán giaùo côûi môû trong thaùi ñoä ñoái vôùi nhöõng vaên hoaù vaø vaán ñeà môùi, ñoái vôùi moät theá giôùi nay ñaõ tuïc hoaù vaø ña taïp, côûi môû trong thaùi ñoä ñoái vôùi thaûm traïng voâ thaàn vaø ñoái vôùi tính thôø ô veà toân giaùo; noùi toùm, phaûi coù moät neàn huaán giaùo hoaø ñieäu vôùi Giaùo Hoäi ngaøy hoâm nay, ôû ñoù Thieân Chuùa khoâng ngöøng tra vaán vaø keâu goïi.
“Coâng vieäc chuùng ta khôûi söï hoâm nay, vaø seõ khoâng bao giôø chaám döùt. Ñaây laø ñònh luaät cuûa cuoäc löõ haønh döông theá chuùng ta phaûi thöïc hieän trong lòch söû” 413.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
