B¶n chØ dÉn tªn ngêi
tải về 254.93 Kb.
|
1 2
1234  B¶n chØ dÉn tªn ngêi B¶n chØ dÉn tªn ngêi 1235
B¶n chØ dÉn tªn ngêi A
A-grÝp-pa (Agrippa), M¸c Vi-pxa-nhi (kho¶ng 63-12 tríc c«ng nguyªn) - tíng vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc La M·.-1003. A-lÕch-xan-®r¬ Ma-xª-®oan (356-323 tríc c«ng nguyªn) - viªn tíng vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc næi tiÕng thêi cæ ®¹i.-95, 281. A-na-xi-man-®r¬ ë Mi-lÕt (kho¶ng 610-546 tríc c«ng nguyªn) nhµ triÕt häc, nhµ duy vËt cæ Hy L¹p. -235. A-na-xa-go ë Cla-d«-men (TiÓu ¸) (kho¶ng 500-428 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc, nhµ duy vËt cæ hy l¹p. - 43, 69, 97, 98, 99, 162, 167, 170, 200, 337. A-mi-cl¬ (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc, nhµ duy t©m cæ Hy L¹p. -379. A-pen-lÐt-x¬ - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, cïng thêi víi £-pi-quya vµ lµ häc trß cña £-pi-quya. - 119. A-p«-l«-®o ë A-ten (nöa sau thÕ kû thø II tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p theo trêng ph¸i £-pi-quya, t¸c gi¶ viÕt tiÓu sö £-pi-quya. -364, 365. A-ri-xtÝp (kho¶ng 435 - kho¶ng 360 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p, ngêi s¸ng lËp ra trêng ph¸i Xi-ren; nhµ t tëng cña giíi quý téc chiÕm h÷u n« lÖ. -43, 249, 286, 355. A-ri-xtèt (384-322 tríc c«ng nguyªn) - nhµ t tëng vÜ ®¹i thêi cæ, trong triÕt häc lµ ngêi dao ®éng gi÷a triÕt häc duy vËt vµ triÕt häc duy t©m. -31, 54, 55, 73, 79, 84, 86, 97, 104, 105, 116, 141, 148, 200, 202, 208, 209, 216, 217, 248, 269, 281, 282, 288, 295, 296, 305, 309, 311, 314, 317, 320 - 325, 331, 337, 339, 342, 358, 365, 375, 378, 381 - 393, 395, 398 - 403, 408. A-ri-xtèt-xen ë Ta-ren-to (sinh kho¶ng 354 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña A-ri-xtèt; t¸c gi¶ "Nh÷ng ghi chÐp lÞch sö"; næi tiÕng chñ yÕu nhê c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ lý luËn ©m nh¹c. -379. A-tª-n©y (cuèi thÕ kû II- ®Çu thÕ kû III) - nhµ tu tõ häc vµ nhµ v¨n cæ Hy L¹p. - 408. ¸c-ke-xi-lai (kho¶ng 315 - kho¶ng 240 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p, ngêi theo chñ nghÜa hoµi nghi, ngêi s¸ng lËp trêng trung häc, nhµ t tëng cña giíi quý téc chñ n«. -156. ¸c-nim (Arnim), BÐt-ti-na (1785-1859) - nhµ v¨n n÷ §øc, theo khuynh híng l·ng m¹n, ngêi t«n sïng G¬-t¬. -755, 756. ¸c-nim-B«i-txen-bua (Arnim- Boytzenburg), A-®«n-ph¬ Hen-rÝch, b¸ tíc (1803-1868) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Phæ, ®¹i biÓu ph¸i gioong - ke Phæ, bé trëng néi vô (1842-1845) vµ thñ tíng (19-29 th¸ng Ba 1848).- 506. ¸c-sª-lai (thÕ kû V tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña A-na -xa-go.-88. ¸c-sª-t¬-r¸t (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ th¬ cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ trêng ca trµo phóng vÒ Ga-xt¬-r«-l«-ghi.- 348, 408. ¸c-si-mÐt (kho¶ng 287-212 tríc c«ng nguyªn) - nhµ to¸n häc vµ c¬ häc vÜ ®¹i cæ Hy L¹p.- 376. Ai-s¬-hoãc (Eichhorn) - ch¸nh cè vÊn c¬ mËt vµ viÖn trëng c«ng tè viÖn thanh tra vµ phóc thÈm tØnh Ranh, BÐc-lin, b¹n cña Hen-rÝch M¸c. -1042. Ai-s¬-hoãc (Eichhorn), I-«-han An-bÕch-t¬ Phri-®rÝch (1779-1856) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Phæ, bé trëng phô tr¸ch c¸c vÊn ®Ò tÕ lÔ, gi¸o dôc vµ y tÕ cña Phæ.-506. An-b«-in (chÕt n¨m 537) - vua cña nh÷ng ngêi Lan-g«-b¸c-®¬. -665-685. An-ti-xphen ë R«-®«-x¬ (thÕ kû II tríc c«ng nguyªn) - nhµ sö häc vµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña A-ri-xtèt.- 241, 249, 293, 362. B Ba-di-r¬ (Bazire), Clèt (1764-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ngêi ñng hé §¨ng-t«ng. -556. Ba-khman (Bachmann), C¸c Phri-®rÝch (1785-1855) - nhµ triÕt häc §øc, gi¸o s Trêng ®¹i häc tæng hîp Giª-na. - 416, 1099. Ba-re-r¬ §¬ Vi-e-d¾c (Barrere de Vieuzac), BÐc-t¬-ran (1755-1841)- luËt s vµ nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo nh÷ng ngêi thuéc ph¸i Gia-c«-banh, sau nµy tham gia cuéc ®¶o chÝnh th¸ng Nãng.-539,552. Ba-ua (Baur), PhÐc-®i-n¨ng Cri-xti-an (1792-1860) - nhµ thÇn häc §øc, ®øng ®Çu trêng ph¸p Tuy-bin-ghen, gi¸o s ë Tuy-bin-ghen. -204-210. B¸c-ba-ru (Barbaroux), S¸c - l¬ (1767-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ngêi theo ph¸i Gi-r«ng - ®anh. - 542, 543, 550 - 555. Ban-b¬ (Balbus) - quan chÊp chÝnh La M· (n¨m 40 tríc c«ng nguyªn).-244. Bau-¬ (Bauer), Bru-n« (1809-1882) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, mét trong nh÷ng ngêi næi tiÕng cña trêng ph¸i Hª-ghen trÎ, ngêi cÊp tiÕn t s¶n; sau n¨m 1866 lµ ngêi theo ph¸i tù do-d©n téc.-33, 423-429, 523, 1101. Bau-¬ (Bauer), G.L. gi¶ng viªn Trêng ®¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1097. B©y-l¬ (Bayle), Pi-e (1647-1706) - nhµ triÕt häc Ph¸p, ngêi theo chñ nghÜa hoµi nghi, ngêi phª ph¸n chñ nghÜa gi¸o ®iÒu t«n gi¸o.-250, 303, , 304, 309, 381. BÐc-n¬-ca-xten (Berncastel) - b¸c sÜ ë T¬-ria.-1023. Ben-x¬ (Beltz), Pª-t¬ - thî may ë Croi-x¬-n¾c, ngêi lµm chøng khi lµm giÊy ®¨ng ký kÕt h«n gi÷a C.M¸c vµ Gi.Ph«n Ve-xt¬-pha-len.-111,112. BÐt-ti-na (Bettina) - xem ¸c-nim, BÐt-ti-na. Bª-c¬n (Bacon), Phren-xÝt, nam tíc Vª-ru-lam (1561-1626) - nhµ triÕt häc xuÊt s¾c ngêi Anh, thuû tæ cña chñ nghÜa duy vËt Anh; nhµ v¹n vËt häc vµ nhµ sö häc.-31. Bi-r«n (Biron), ¸c-man Lu-i ®¬ H«n-t¬, quËn c«ng (1747-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tíng vµ ngêi ñng hé La-phay-Ðt. -555. Boa-l« (Boileau), Gi¾c (1752-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, thµnh viªn Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-551. Boa-l« (Boileau - DesprÐaux), Ni-c«-la (1636-1711) nhµ th¬ næi tiÕng ngêi Ph¸p vµ nhµ lý luËn cña chñ nghÜa cæ ®iÓn.-905. Boa-xi ®'An-gla-x¬ (Boissy d'Anglas), Phr¨ng-xoa ¡ng-toan (1756-1826) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, luËt s vµ nhµ v¨n, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ®¹i biÓu cña ph¸i "®Çm lÇy".-539. B«-ni-pha-xi (Bonifacius) (kho¶ng 680-755) - nhµ ho¹t ®éng t«n gi¸o ë buæi ®Çu thêi trung cæ, ngêi gãp søc truyÒn b¸ ®¹o C¬ §èc trong c¸c bé l¹c ngêi GiÐc-manh.-906. Bran-®i-x¬ (Brandis), Cri-xti-an ¸p-gu-xt¬ (1790-1867) - nhµ nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc ngêi §øc, tham gia xuÊt b¶n toµn tËp A-ri-xtèt.-359, 377. Bru-n« (Bruno), Gioãc-®a-n« (1548-1600) - nhµ t tëng vÜ ®¹i cña i-ta-li-a, nhµ duy vËt vµ ngêi theo chñ nghÜa v« thÇn, ngêi tiÕp tôc ph¸t triÓn häc thuyÕt cña C«-pÐc-nÝch vÒ cÊu t¹o vò trô, v× kh«ng chÞu tõ bá nh÷ng t tëng cña m×nh nªn ®· bÞ toµ ¸n gi¸o héi ho¶ thiªu.-204. Bróc-ke-r¬ (Brücker), I-«-han I-a-cèp (1696-1770) - nhµ nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc §øc, ngêi theo chñ nghÜa duy t©m.-321, 392. Bruy-ghe-man (Brüggemann), Tª-«-®o (1796-1866) - uû viªn hoµng gia Phæ, thµnh viªn héi ®ång thi t¹i trêng Trung häc T¬-ria.-1007, 1011. Buª-kinh (Böcking), £-®u-¸c (1802-1870) - luËt s §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1027. Bue-m¬ (Böhme), I-a-cèp (1575-1624) - thî thñ c«ng §øc, nhµ triÕt häc thÇn bÝ.-133. Bun (Buhl), Lót-vÝch (1814 - ®Çu nh÷ng n¨m 80) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ, ngêi xuÊt b¶n t¹p chÝ "Ngêi yªu níc".-495. Buèc-g¬ (Burger), Vin-hem Cri-xti-an Hen-rÝch - chëng khÕ ë Croi-x¬-n¾c. -1109, 1111. Buy-d« (Buzot), Phr¨ng-xoa Lª-«-n¸c Ni-c«-la (1760-1793) nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu cña Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-538, 542, 543, 552, 553, 556. Buy-lèp-Cum-me-rèp (Bülow - Cummerow), Ðc-n¬-xt¬ Gèt-phrÝt Ghª-oãc (1775-1851) - nhµ chÝnh luËn ph¶n ®éng vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ §øc, ngêi biÓu hiÖn cho nh÷ng quan ®iÓm cña giíi gioong-ke Phæ.-513. C Ca-bª (Cabet), £-chiªn (1788-1856) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ®¹i biÓu næi tiÕng cña chñ nghÜa céng s¶n kh«ng tëng «n hoµ, t¸c gi¶ cña cuèn s¸ch "Cuéc hµnh tr×nh tíi I-ca-ri".-551, 552. Ca-t«n (M¸c-c¬ Poãc-xi Ca-t«n Lín) (234-149 tríc c«ng nguyªn) - nhµ v¨n vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc La M·.-443. C¸c-l« M¸c-ten (kho¶ng 688-741) - quan thÞ vÖ Phr¨ng-c¬.-892. C¸c-lèt, §«n, Lín (1788-1855) - ngêi cã kú väng ng«i vua T©y Ban Nha, trong thêi gian cuéc chiÕn tranh C¸c-lèt lÇn thø nhÊt 1833-1840 mu toan chiÕm chÝnh quyÒn.-904. C¸c-nª-¸t ë Ki-rª-na (kho¶ng 214-129 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi theo chñ nghÜa hoµi nghi, ngêi s¸ng lËp ra viÖn Hµn l©m míi.-228. C¸c-n« (Carnot), La-da-r¬ Ni-c«-la (1753-1823) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, mét trong nh÷ng ngêi tæ chøc qu©n ®éi c¸ch m¹ng.-545. Cam-ba-xª-re-x¬ (CambacÐres), Gi¨ng Gi¾c Rª-gi-x¬ §ê (1753-1824) - ngêi tham gia cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, luËt s, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh, sau nµy lµ nhµ ho¹t ®éng cña níc Ph¸p Na-p«-lª-«ng.-542, 552. Cam-b«n (Cambon), Pi-e Gi«-dÐp (1756-1820) nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Nói.-542. 545,552. Cam-p¬-hau-den (Camphausen), Lu-®«n-ph¬ (1803-1890) - chñ ng©n hµng §øc, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña giai cÊp t s¶n tù do vïng Ranh, th¸ng Ba - th¸ng S¸u 1848, thñ tíng Phæ.-514-518, 528, 529 Can-t¬ (Kant), I-ma-nu-in (1724-1804) - nhµ triÕt häc næi tiÕng §øc, thuû tæ cña chñ nghÜa duy t©m §øc cuèi thÕ kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX.-27, 104, 413, 826, 906. Cau-phman (Kaufmann) - ngêi chñ c¸c vÐ xæ sè b¸n ë Bon.-1021. Clai-n¬ (Klein), Ðc-n¬-xt¬ PhÐc-®i-n¨ng (1743-1810) - luËt s §øc, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ luËt h×nh sù vµ luËt d©n sù.-28. Cl©y-n¬ (Kleinerz) - b¹n cña C¸c M¸c.-1024.1025, 1042. tõ A-x¬ (331-232 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p theo chñ nghÜa kh¾c kû, häc trß cña Dª-n«ng.-30. Clª-m¨ng A-lÕch-x¨ng-®ri, Ti-tót Phla-vi-ót (kho¶ng 150 - kho¶ng 215) - nhµ thÇn häc C¬ ®èc gi¸o, nhµ triÕt häc duy t©m.-236-239, 287, 356, 363, 384. Clª-men-x¬ (Clemens), Hen-rÝch (kho¶ng 1818-1852) - sinh viªn trêng §¹i häc tæng hîp Bon, sau nµy lµ luËt s.-1024, 1025, 1042. Clª-xen (Claessen), Hen-rÝch I-«-dÐp (1813-1883) - b¸c sÜ §øc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, mét trong nh÷ng ngêi ®øng ®Çu c«ng ty cæ phÇn xuÊt b¶n tê "Rheinishe Zeitung" vµ lµ céng t¸c viªn cña tê b¸o nµy.-1108. Cli-ni-ót (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p. -379. Clèt-vÝch I (465-511) - vua Phr¨ng-c¬ (481-511) xuÊt th©n lµ ngêi Mª-r«-vin-g¬, ngêi ®Æt nÒn mãng cho nhµ níc Phr¨ng-c¬.-904. Clèt-x¬ (Klotz), R©y-n¬-h«n-®¬ (1807-1870) - nhµ ng÷ v¨n häc, mét trong nh÷ng ngêi xuÊt b¶n tê "Archiv für Philologie und Pädagogik".-381. C«-l«ng (Colombo), Cri-xtèp (1451-1506) - nhµ hµng h¶i næi tiÕng, ngêi kh¸m ph¸ ra ch©u Mü, gèc g¸c lµ ngêi Ghª-n¬.113. C«-lèt ë Lam-px¾c - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi cïng thêi víi £-pi-quya vµ lµ häc trß cña «ng.-109, 137-151. C«-pÐc-nÝch (Kopernik), Ni-c«-lai (1473-1543) - nhµ thiªn v¨n häc vÜ ®¹i Ba Lan, ngêi s¸ng t¹o häc thuyÕt mÆt trêi lµ trung t©m cña vò trô.-506. Cèt-ta (Caius Aurelius Cotta) Cai ¸p-rª-li (kho¶ng 120 - kho¶ng 73 tríc c«ng nguyªn) - nhµ hïng biÖn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ La M·, n¨m 74 tríc c«ng nguyªn lµ quan chÊp chÝnh.-472, 473, 495. Cèt-ta (Cotta), I-«-han Ghª-oãc (1796-1863) - nhµ xuÊt b¶n, tõ 1832 ®øng ®Çu Nhµ xuÊt b¶n Cèt-ta ë Stót-g¸t.-246, 286. Cra-me-r¬ (Cramer), An-®rª-¸t Vin-hem (1760-1833) - luËt gia vµ nhµ ng÷ v¨n häc §øc, gi¸o s vÒ luËt ph¸p La M· thuéc trêng §¹i häc tæng hîp Ki-l¬.-31. Crau-d¬ (Krause) - ph¸p quan t¹i trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1098. Crèp-p¬ (Kropp), Ma-ti-¸t - viªn chøc ë T¬-ria.-991. Cru-g¬ (Krug), Vin-hen T¬-rau-gèt (1770-1842) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc. -890, 906. Cu-ni-mun-®¬ (Cu-nª-mun-®¬) (chÕt n¨m 566) - vÞ vua cuèi cïng cña nh÷ng ngêi Hª-pÝt, bÞ vua An-b«-in giÕt chÕt.-667-672, 676, 677, 678. Cu-t«ng (Couthon), Gioãc-gi¬ (1755-1794) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh, ñng hé R«-be-xpi-e.-561. D Da-lÐt (Sallet), Phri-®rÝch Ph«n (1812-1843) nhµ th¬ §øc.-522-528. Dan-®t¬ (Sandt) - luËt s cña toµ thîng thÈm BÐc-lin, anh em víi Gèt-phrÝt Dan-®t¬.-1030. Dan-®t¬ (Sandt), Gèt-phrÝt A-lÕch-x¨ng-®r¬ Ma-ri-a R«-bíc (1786-1839) - luËt s toµ thîng thÈm ë Khuªn.-1030. De-n«ng £-lª (thÕ kû V tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh vµ phÐp biÖn chøng chñ quan vÒ ý niÖm. -202, 227, 241, 358. Dª-b«-®¬ (Seebode), I-«-a-khim §i-t¬-rÝch Gèt-phrÝt (1792-1868) - nhµ ng÷ v¨n häc, gi¶ng viªn vµ nh©n viªn th viÖn, mét trong nh÷ng ngêi xuÊt b¶n tê "Archiv für Philologie und Pädagogik".-381. D«n-g¬ (Solger), C¸c Vin-hem PhÐc-®i-n¨ng (1780-1819) - nhµ triÕt häc thÇn bÝ §øc, nhµ lý luËn nghÖ thuËt.-28. § §'An-t«n (D'Alton), £-®u-¸c (1772-1840) - gi¸o s, gi¶ng viªn m«n lÞch sö nghÖ thuËt t¹i trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1027. §¨ng-t«ng (Danton), Gioãc-gi¬ Gi¾c-c¬ (1759-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®øng ®Çu c¸nh h÷u ph¸i Gia-c«-banh.-541-545, 549-553, 559, 560. §ª-c¸c-t¬ (Descartes), R¬-nª (1596-1650) - nhµ b¸c häc vµ triÕt häc Ph¸p. -79. §ª-da-mi (DÐzamy), Tª-«-®o (1803-1850) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, ®¹i biÓu næi tiÕng theo khuynh híng c¸ch m¹ng cña chñ nghÜa céng s¶n kh«ng tëng. -504. §ª-l«-nª (Delaunay d'Angers), Gi«-dÐp (1746-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-553. §ª-mª-t¬-ri ë M¸c-nª-di (thÕ kû I tríc c«ng nguyªn) - nhµ v¨n cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ bé su tËp vÒ c¸c nhµ t tëng vµ triÕt häc cæ ®¹i.-293, 362. §ª-m«-crÝt (kho¶ng 460 - kho¶ng 370 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy vËt næi tiÕng cña Hy L¹p cæ ®¹i, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp ra thuyÕt nguyªn tö.-43, 44, 86, 87, 135-141, 178, 214, 215, 232-238, 248, 253, 279-301, 302, 303, 309, 313-324, 328-336, 344, 345, 355-370, 375, 380, 381, 384-391, 399, 415, 416, 417. §ª-m«-xten (kho¶ng 384-322 tríc c«ng nguyªn) - nhµ hïng biÖn vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ cæ Hy L¹p.-986. §ª-mu-lanh (Desmoulins), Ca-mi-l¬ (1760-1794) - nhµ chÝnh luËn Ph¸p, nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, thuéc ph¸i Gia-c«-banh c¸nh h÷u.-561. §i-«-gien Ba-bi-lon (kho¶ng 240 - kho¶ng 150 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p theo chñ nghÜa kh¾c kû.-242. §i-«-gien La-Ðc-x¬ (thÕ kû III) - nhµ nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc ë Hy L¹p cæ ®¹i, ngêi so¹n th¶o bé su tËp lín vÒ triÕt häc thêi cæ.-41, 53, 78, 79, 85, 235, 328, 289, 292, 295, 315, 321-326, 355, 358-367, 376-380, 384, 386-408. §i-«-ni-di-èt(kho¶ng 200-265) - gi¸o chñ C¬ ®èc gi¸o A-lÕch-x¨ng-®ri-a, t¸c gi¶ bé toµn tËp cã khuynh híng chèng l¹i c¸c nhµ duy vËt nguyªn tö.- 298, 320. §«n-ne-r¬ (Donner) - cã lÏ lµ Phi-lÝp Khri-xti-an Vin-hem §«n-ne-r¬ (1799-1887) - thµnh viªn cña h·ng th¬ng m¹i Phran-phuèc Kh.Ph. §«n-ne-r¬ .-1031. §¬ Me-d« (Des Maizeaux), Pi-e (1666-1745) - nhµ phª b×nh vµ nhµ sö häc Ph¸p, giao du víi c¸c nhµ triÕt häc lín cuèi thÕ kû XVIII- nöa ®Çu thÕ kû XVIII (Lai-b¬-nÝt-x¬, B©y-l¬ vµ nh÷ng ngêi kh¸c) vµ xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm cña hä.- 357. §uª-be-r©y-n¬ (Döbereiner), I-«-han V«n-ph¬-g¨ng (1780-1849) - gi¸o viªn m«n ho¸ trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na.- 1099. §uy-boa §¬ Cran-x¬ (Dubois de CrancÐ), Ðt - m«ng Lu-i A-lÐch-xÝt (1747-1814) - ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ngêi thuéc ph¸i Nói.- 558. §uy-c« (Ducos), R«-gi¬ (1747-1816) nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, n¨m 1794 lµ chñ tÞch c©u l¹c bé Gia-c«-banh, sau nµy tham gia cuéc ®¶o chÝnh n¨m 1799 cña ph¸i B«-na-p¸c-t¬.- 561. §uy-lo-r¬ (Dulaure), Gi¾c ¡ng-toan (1755-1835) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ®øng ®Çu ph¸i "§Çm lÇy".- 539. §uy-mu-ri-ª (Dumouriez) S¸c-l¬ Phr¨ng-xoa (1739-1823) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tíng, gÇn gòi víi ph¸i Gi-r«ng-®anh, n¨m 1793 ph¶n béi c¸ch m¹ng Ph¸p.- 557, 559. §uy-tan (Dutens) Lu-i (1730-1812) - nhµ ng÷ v¨n vµ nhµ sö häc Ph¸p, ngêi xuÊt b¶n toµn tËp cña Lai-b¬-nÝt-x¬.- 357. e
Ðp-xª-vi (kho¶ng 264-kho¶ng 340) nhµ thÇn häc theo ®¹o C¬ ®èc ë Kª-xa-ri, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ lÞch sö gi¸o héi.- 296, 297, 376-320, 362, 364-368, 387, 390, 395. Ðt-x¬ (Esser) ch¸nh cè vÊn c¬ mËt viÖn phóc thÈm tØnh Ranh ë BÐc-lin.- 1029, 1039, 1042, 1064. £-pi-h¸c-m¬ (kho¶ng 540 - kho¶ng 450 tríc c«ng nguyªn) - nhµ so¹n kÞch cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ c¸c vë hµi kÞch.- 87, 287. £-pi-quya (kho¶ng 341 - kho¶ng 270 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy vËt xuÊt s¾c cæ Hy L¹p, theo chñ nghÜa v« thÇn.- 41, 43, 46, 50, 52, 56, 57, 62-75, 77-96, 109-134, 137-148, 149-156, 167, 185, 192, 193, 202, 215-244, 246-259, 275, 276, 277, 278, 279, 281, 283-300, 302, 303, 304, 305, 306-311,. 313-340, 342-353, 355-369, 375-378, 380-401, 405, 408, 409, 415, 416. £-si-l¬ (525-456 tríc c«ng nguyªn) - nhµ viÕt kÞch næi tiÕng cæ Hy l¹p, t¸c gi¶ cña c¸c bi kÞch cæ ®iÓn.- 113, 277, 340. £-vÐc-x¬ (Evers) anh em víi Ph vµ G.£-vÐc-x¬, nh÷ng sinh viªn cña trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1078. £m-pª-®èc-cl¬ (kho¶ng 490 - kho¶ng 430 tríc c«ng nguyªn) nhµ triÕt häc duy vËt cæ Hy L¹p.-86, 142-146, 167, 286, 358. £p-ri-®Ých (cuèi thÕ kû IV- III tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p häc trß cña ngêi theo chñ nghÜa hoµi nghi Pi-r«n.- 364. Õp-ri-pÝt(kho¶ng 480 -kho¶ng 406 tríc c«ng nguyªn) - nhµ so¹n kÞch cæ Hy L¹p xem Ðp ri-pÝt.- G.
Gan-ga-nª-li (Ganganelli), Gi«-va-ni Vi-sen-x« (1705-1774) - Gi¸o hoµng La M· lÊy tªn lµ Cli-m¨ng XIV (1769-1774) .- 524. Gan-x¬ (Gans), £-®u-¸c (kho¶ng 1798-1839) - nhµ triÕt häc ph¸p quyÒn §øc, theo ph¸i Hª-ghen.-1096, 1097. Gót-x¨ng-®i (Gassendi), Pi-e (1592-1655) nhµ triÕt häc duy vËt næi tiÕng ngêi Ph¸p, ñng hé tuyªn truyÒn thuyÕt nguyªn tö cña £-pi-quya; nhµ vËt lý vµ to¸n häc.- 41, 67-71, 77,78, 275, 322, 393. GhÐc-la-kh¬ (Gerlach), Ph«n - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña giíi quan liªu ph¶n ®éng Phæ, ®øng ®Çu chÝnh quyÒn ë Khuªn (1839-1844).- 459, 464. GhÐc-t¬-n¬ (Gärtner), Gu-xt¸p Phri-®rÝch (chÕt n¨m 1841). - luËt s §øc, gi¸o s trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-33. GhÐp-pÐc-t¬ (Geppert), C¸c £-®u-¸c (1811-1881) -nhµ ng÷ v¨n cæ ®iÓn, tõ n¨m 1836 lµ phã gi¸o s ë BÐc-lin.- 1097. Gi¨ng-x«n-nª (GensonnÐ), ¸c-m¨ng (1758-1793) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 549. Gi«-dÐp £-ga-li-t¬ (quËn c«ng Oãc-lª-¨ng) - xem Phi-lÝp £-ga-li-t¬. Gluých (Gluck), Cri-xtèp Vi-lÝch-ban-®¬ (1714-1787), nhµ so¹n nh¹c vÜ ®¹i ngêi §øc.- 755. Goãc-da-x¬ (Gorcas) ¡ng-toan Gi«-dÐp (1751-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, nhµ chÝnh luËn, ngêi xuÊt b¶n tê b¸o "Courrier de Versailles µ Paris et de Paris µ Varsailles", ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 557. Goãc-ghi ë Lª-«-tin (kho¶ng 483 - kho¶ng 375 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc ngôy biÖn cæ Hy L¹p, ngêi ñng hé nÒn d©n chñ chñ n«.- 214. G«n-®¬-xmÝt (Goldsmith), ¤-li-v¬ (1728-1774) nhµ v¨n Anh.- 891. G¬-t¬ (Goethe), I-«-han V«n-ph¬-g¨ng (1749-1832) - nhµ v¨n, nhµ t tëng vÜ ®¹i §øc.- 97, 525 - 531, 926, 1066. Gr¸t-x¬ (Gratz) Pª-t¬ A-l«-Ýt (1769-1849) - gi¸o s khoa thÇn häc Thiªn chóa gi¸o trêng §¹i häc tæng hîp Bon (1819-1825), cè vÊn trêng häc ë T¬-ria (1825-1839).- 1017. Gr«n-man (Grolmann), C¸c Lót-vÝch Vin-hem (1775-1829) - luËt s §øc, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm luËt h×nh sù vµ d©n sù.- 31. Grª-goa (GrÐgoire), H¨ng-ri (1750 - 1831) - linh môc, tham gia cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh.- 541, 550. Gra-kh¬ (Grach), £ - quan chøc toµ thÞ chÝnh ë T¬-ria, phô tr¸ch nh÷ng vÊn ®Ò vÒ hé tÞch.- 992. Gran-xi-an, Phran-xi-xc¬ (kho¶ng thÕ kû XII) - tu sÜ I-ta-li-a, t¸c gi¶ mét cuèn kh¶o cøu vÒ luËt cña gi¸o héi.- 31. Gróp-p¬ (Gruppe), èt-t« Phri-®rÝch (1804-1876) - nhµ chÝnh luËn vµ nhµ triÕt häc §øc, n¨m 1842 ®· ®äc bµi v¨n ®¶ kÝch chèng l¹i B. Bau-¬.- 423-429. Guª-rÐt (Görres), I-«-hannÐt I-«-dÐp Ph«n (1776-1848) - nhµ v¨n §øc, nhµ ng÷ v¨n häc vµ nhµ sö häc, ngêi ñng hé Thiªn chóa gi¸o.- 512. GuÕc-ghen (görgen) - môc s hoÆc th ký toµ ¸n ë T¬ ria.- 1024. GuÕc-linh-g¬ (Goettling), C¸c Vin-hem (1793-1869) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na.- 1099. Goa-®ª (Guadet), M¸c-ghi-rÝt £-li (1758-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 549. Guyn-xte-r¬ (Günster) - luËt s ë T¬-ria.-1016. H
Ha-rin - thèng ®èc ë A-ten nh÷ng n¨m 308-307 tríc c«ng nguyªn.- 22. H¸c-®en-bÐc-g¬ (Hardenberg), C¸c Au-gu-xt¬, c«ng tíc (1750-1822) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Phæ; ®· tiÕn hµnh mét lo¹t c¶i c¸ch t s¶n nöa vêi (1810-1813) nh»m cñng cè nhµ níc Phæ.- 506. Hai-m¬ (Heim)- ngêi truyÒn gi¸o.- 1057. Hai-nÕch-xi-ót (Heineccius), I-«-han Gèt-lÝp (1681-1741) - luËt s §øc, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ lÞch sö luËt ph¸p La M·.- 22. Hai-n¬ (Heine), Hen-rÝch (1797-1856) - nhµ th¬ c¸ch m¹ng vÜ ®¹i cña §øc.- 30. Hai-txinh-g¬ (Haizinger) - A-ma-li-a (1800-1884) - n÷ nghÖ sÜ §øc.- 1102. Han-®¬ (Hand), PhÐc-®i-n¨ng Gèt-hen-ph¬ (1786-1851) - nhµ ng÷ v¨n häc ngêi §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na.-1099. HÐc-man (Hermann) - b¹n cña M¸c.- 1108. HÐc-mi-p¬ ë XmiÕc-na (kho¶ng 200 tríc c«ng nguyªn) - nhµ v¨n cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ viÕt tiÓu sö c¸c nhµ triÕt häc cæ.- 364. HÐc-vÕch (Herwegh), Ghª-oãc (1817-1875) - nhµ th¬ næi tiÕng cña §øc, nhµ d©n chñ tiÓu t s¶n.- 648, 474. Hen-mi-hÝt (thÕ kû VI) - mét ngêi hÇu cËn cña An-b«-in.- 675, 677- 684. HÐp-pht¬ (Heffter) -¸p-gu-xt¬ Vin-hem (1796-1880) - luËt s §øc.- 1097. He-di-èt (kho¶ng thÕ kû VIII tríc c«ng nguyªn)- nhµ th¬ cæ Hy L¹p, ®¹i biÓu cho c¸c s¸ch b¸o viÕt vÒ lý luËn d¹y häc.- 85, 242. Hª-ghen (Hegel), Ghª-oãc Vin-hem Phri-®rÝch (1770-1831) - nhµ triÕt häc lín nhÊt cña §øc, ngêi theo chñ nghÜa duy t©m kh¸ch quan, ph¸t triÓn mét c¸ch toµn diÖn nhÊt phÐp biÖn chøng duy t©m.- 29- 34, 103, 202- 210, 212, 218, 276, 370, 412, 506, 531, 824, 825, 890, 1101. Hª-ra-clÝt (kho¶ng 540 - kho¶ng 480 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc kiÖt xuÊt cæ Hy L¹p, mét trong nh÷ng ngêi ®Æt nÒn mãng cho phÐp biÖn chøng, nhµ duy vËt tù ph¸t.- 206, 284. Hª-r«-®èt - ngêi cïng thêi vµ häc trß cña £-pi-quya.- 53, 67, 235, 315, 323, 333, 334, 340, 404. Hi-um (Hume), §a-vÝt (1711-1776), nhµ triÕt häc Anh, theo c hñ nghÜa duy t©m chñ quan, theo thuyÕt bÊt kh¶ tri; nhµ sö häc vµ nhµ kinh tÕ häc cña giai cÊp t s¶n.- 277, 906. HÝp-p«-cr¸t (kho¶ng 460 - kho¶ng 377 tríc c«ng nguyªn) - b¸c sÜ næi tiÕng cæ Hy L¹p, mét trong nh÷ng ngêi s¸ng lËp nÒn y häc cæ ®¹i.-114. H«-me - nhµ th¬ viÕt trêng ca nöa truyÒn thuyÕt cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ "I-li-¸t" vµ "¤-®i-xª".-87, 88, 182, 236, 242, 285, 286, 357, 529, 776, 1027. H«-ra-x¬ (Kinh-tót H«-ra-xi-ót Phla-cót) (65-8 tríc c«ng nguyªn) - nhµ th¬ lçi l¹c La M·.-1004. H«m-m¬ (Hommer), I-«-dÐp Lót-vÝch A-l«-Ýt Ph«n (1760-1836) - gi¸o chñ ë T¬-ria.-1024. H«n-b¸ch (Holbach), P«n H¨ng-ri (1723-1789) - nhµ triÕt häc Ph¸p næi tiÕng, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc, theo chñ nghÜa v« thÇn, mét trong nh÷ng nhµ t tëng cña giai cÊp t s¶n c¸ch m¹ng Ph¸p.-409. Hèp-man (Hoffmann) - b¹n cña cha M¸c ë T¬-ria.-1021. Hèp-man (Hoffmann) Ðc-n¬-xt¬ Tª-«-®o A-ma-®©y (1776-1822) - nhµ v¨n §øc. -909. Hèp-x¬ (Hobbes), T«-m¸t (1588-1679) - nhµ triÕt häc næi tiÕng ngêi Anh, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt m¸y mãc; quan ®iÓm chÝnh trÞ - x· héi cña Hèp-x¬ næi bËt ë khuynh híng ph¶n d©n chñ râ rÖt.-182. I I-an (Jahn), I-«-han Cri-xti-an (1797-1847) - gi¶ng viªn vµ nhµ ng÷ v¨n häc, mét trong nh÷ng ngêi xuÊt b¶n "Archiv für Philologie und Pädagogik). -381. I-®«-me-n©y ë Lam-px¾c (kho¶ng 325-270 tríc c«ng nguyªn), nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña £-pi-quya.-223, 224. I-ª-ni-ghen (Jaehnigen) - luËt s §øc.-1029, 1037, 1039, 1042, 1054, 1064. I-ª-ni-ghen (Jaehnigen) - vî cña I-ª-ni-ghen ngêi võa nãi trªn.-1054. I-ri-n©y (kho¶ng 130 - kho¶ng 202) - nhµ thÇn häc theo C¬ ®èc gi¸o, tõ n¨m 177 lµ gi¸o chñ ë Li-«ng; lµ ngêi chèng l¹i tµ gi¸o vµ biÖn gi¶i cho thuyÕt gi¸o ®iÒu C¬ ®èc gi¸o.-208. I-rnª-ri-ót (Irnerius) (kho¶ng 1055-1125) - luËt s, ngêi s¸ng lËp ra trêng ph¸i tõ ®iÓn cæ ng÷ ë B«-l«-nh¬.-903. K KÐc-xanh (Kersaint), ¸c-m¨ng Ghi-Xi-m«ng, b¸ tíc §ê (1742-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-541, 550. Kiu-p¬ (Küpper) (chÕt n¨m 1850) - gi¸o viªn d¹y c¸c bé m«n vÒ t«n gi¸o t¹i trêng Trung häc T¬-ria.-1007. KhrÝp-dÝp (kho¶ng 280 - kho¶ng 205 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ®¹i biÓu næi tiÕng cña chñ nghÜa kh¾c kû.-233, 242, 348, 408. KhuÕp-pen (Köppen), C¸c Phri-®rÝch (1808-1863) - nhµ chÝnh luËn cÊp tiÕn vµ nhµ sö häc §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ.-276. Kxª-n«-cr¸t ë Han-kª-®«n (kho¶ng 396-314 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña Pla-t«n, ®øng ®Çu ViÖn hµn l©m cæ (339-314 tríc c«ng nguyªn).-141. Kxª-n«-phan ë C«-l«-ph«n (kho¶ng 580-470 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc vµ nhµ th¬ cæ Hy L¹p, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh, ngêi s¸ng lËp trêng ph¸i £-l©y.-217, 337, 358, 401. Kxi-lan-®¬ (Xylander), Gui-len-mót (1532-1576) - nhµ xuÊt b¶n vµ ngêi dÞch c¸c t¸c phÈm cña Plu-t¸c-x¬ vµ cña c¸c nhµ v¨n Hy L¹p kh¸c ra tiÕng la-tinh.-93, 137, 356, 409. L La-croa (Lacroix), Gi¨ng Phr¨ng-xoa (1754-1794) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ñng hé §¨ng-t«ng. -522, 561. La-i-xa - tªn cña hai phô n÷ cæ Hy L¹p cã häc vÊn, kh«ng lÊy chång, sèng vµo nöa cuèi thÕ kû V - ®Çu thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn.-276. La-m¸c-tin (Lamartine), An-ph«ng-x¬ (1790-1869) - nhµ th¬ Ph¸p, nhµ sö häc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ, trong nh÷ng n¨m 40 lµ phÇn tö tù do.-534. La-mÐt (Lameth), A-lÕch-xan-®r¬ (1760-1829) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn, mét trong nh÷ng ngêi ®øng ®Çu ph¸i lËp hiÕn «n hoµ (ph¸i Phª-li-¨ng) sau khi chÕ ®é qu©n chñ bÞ lËt ®æ ®· ch¹y khái níc Ph¸p.-540, 548. La-mÐt (Lameth), S¸c-l¬ (1757-1832) - nhµ ho¹t ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, anh cña A. La-mÐt, ®¹i biÓu Quèc héi lËp hiÕn, theo ph¸i Phª-li-¨ng; sau khi chÕ ®é qu©n chñ bÞ lËt ®æ ®· ch¹y khái níc Ph¸p.-540, 548. La-m¬-ne (Lamennais), Phª-li-xi-tª (1782-1854) - tu viÖn trëng, ngêi Ph¸p, nhµ chÝnh luËn, nhµ t tëng cña chñ nghÜa x· héi C¬ ®èc gi¸o.-534. La-ph¸c-gi¬ (Laffarge), Ma-ri (nguyªn hä lµ Ca-pen) (1816-1852) - ngêi bÞ buéc téi ®Çu ®éc chång m×nh.-1108. La-phay-Ðt (La Fayette), Ma-ri Gi«-dÐp P«n (1757-1834) - tíng Ph¸p, mét trong nh÷ng l·nh tô cña giai cÊp ®¹i t s¶n trong thêi kú c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII vµ trong cuéc c¸ch m¹ng th¸ng B¶y 1830.-537. La-ri-vi-e-r¬ (LariviÌre), Pi-e Phr¨ng-xoa (1761-1838) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh, sau ngµy 9 th¸ng Nãng ñng hé viÖc kh«i phôc chÕ ®é qu©n chñ. -554. La Xuèc-x¬ (La Source), Ma-ri §a-vit An-ben (1762-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-556-560. Lai-b¬-nÝt-x¬ (Leibniz), Gèt-phrÝt Vin-hem (1646-1716) - nhµ to¸n häc vÜ ®¹i §øc, nhµ triÕt häc duy t©m.-186. Lan-sen-lèt-ti (Lancellotti), Gi Pao-l« (1511-1591) - luËt s I-ta-li-a, gi¸o s gi¶ng d¹y vÒ luËt cña gi¸o héi.-31. Lan-xi-tx«-lª (Lancizolle), C¸c-l¬ Vin-hem Ph«n (1796-1871) - luËt gia §øc, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ lÞch sö c¸c quèc gia ë §øc.-1098. Lau-th¬-b¸ch (Lauterbach), V«n-ph¬-g¨ng A-®am (1618-1678) - luËt gia §øc, t¸c gi¶ c¸c t¸c phÈm viÕt vÒ luËt ph¸p La M·.-31. L¨ng-giuy-n¬ (Lanjuinais), Gi¨ng §ª-ni, b¸ tíc (1753-1827) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-549, 554. LÐp-kÝp (thÕ kû V tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy vËt xuÊt s¾c thêi cæ Hy L¹p, ngêi khëi ®Çu thuyÕt nguyªn tö.-214, 235, 236, 247, 314, 318, 319, 325, 359, 365, 378, 384-391. LÐt-xinh (Lessing), Gèt-kh«n-®¬ £-phra-im (1729-1781) - nhµ v¨n §øc vÜ ®¹i, nhµ phª b×nh vµ nhµ triÕt häc, mét trong nh÷ng nhµ khai s¸ng næi tiÕng thÕ kû XVIII.-28. Lª-«ng-t©y ë Lam-px¾c (kho¶ng thÕ kû III tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña £-pi-quya.-138, 286, 356. Li-xi-phan (H¸p-xi-phan) (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, m«n ®å cña §ª-m«-crÝt.-364. LÝch-ten-st©y-n¬ (Lichtenstein), M¸c-tin Hen-rÝch C¸c (1780-1857) - hiÖu phã ®îc sù uû quyÒn cña chÝnh phñ hoµng gia t¹i trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1098. Lèc-c¬ (Loche), Gi«n (1632-1704) - nhµ triÕt häc ngêi Anh, ngêi theo thuyÕt nhÞ nguyªn, nhµ kinh tÕ häc.-900, 1011. L¬-pª-lÐt-chi-e §¬ Xanh Ph¸c-gi« (Le Peletier de Saint - Fargeau), Mi-sen (1760-1793) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÓ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh.-545, 556. L¬-v¸t-x¬ (Levasseur de la Sarthe), R¬-nª (1747-1834) - b¸c sÜ, nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh, t¸c gi¶ håi ký viÕt vÒ c¸ch m¹ng Ph¸p.-536, 556, 561. Lu-cre-x¬ (Ti-tót Lu-cre-x¬ Ca-r¬) (kho¶ng 99 - kho¶ng 55 tríc c«ng nguyªn)- nhµ triÕt häc vµ nhµ th¬ næi tiÕng La M·, nhµ duy vËt theo chñ nghÜa v« thÇn.-64, 106, 153, 156, 164-171, 182, 193, 305, 307, 312, 315, 323, 325, 334, 348, 381-387, 392, 393, 397, 395-402, 408. Lu-i XVI (1754-1793) - vua Ph¸p (1774-1792), bÞ xö tö h×nh trong thêi gian c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII.-556. Lu-i XVIII (1755-1824) vua Ph¸p (1814-1815 vµ 1815-1824).-531. Lu-i-da (1776-1810) - vî cña vua Phæ Phri-®rÝch Vin-hem III (1793-1810). -1048. Lu-i-Phi-lÝp (1773-1850) - c«ng tíc Oãc-lª-¨ng, vua Ph¸p (1830-1848). -531, 906. Lu-the (Luther), M¸c-tin (1483-1546) - nhµ ho¹t ®éng næi tiÕng cña phong trµo c¶i c¸ch t«n gi¸o, ngêi s¸ng lËp ®¹o Tin lµnh (gi¸o ph¸i Lu-the) ë §øc; nhµ t tëng cña giíi thÞ d©n §øc.-324, 462; Lu-vª (Louvet de Couvray), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ (1760-1797) - nhµ v¨n vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p trong cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-543, 544, 551-555. Luª-ben (Loebell), I-«-han Vin-hem (1786-1863) nhµ sö häc §øc, trëng khoa triÕt trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1028. Luª-r¬-x¬ (Loers), Vi-tu-x¬ (chÕt n¨m 1862) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, gi¸o viªn ng«n ng÷ t¹i trêng Trung häc T¬-ria, tõ n¨m 1835 lµ gi¸m ®èc thø hai cña trêng trung häc.-1007, 1011. Luy-®en (Lu®en), Hen-rÝch (1780-1847) - nhµ sö häc t s¶n §øc, gi¸o s ë Giª-na.-28, 1099. M Ma-r¸t (Marat), Gi¨ng P«n (1743-1793) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, mét trong nh÷ng l·nh tô cña ph¸i Gia-c«-banh.-539-554, 557-561. Ma-ri-a Xtiu-¸t (1542-1587) - n÷ hoµng Xcèt-len (1560-1567).-935-941. Ma-ri-ót, Cai-ót (kho¶ng 156-86 tríc c«ng nguyªn) - tíng La M· vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc, quan chÊp chÝnh.-370. M¸c (Marx), Ca-r«-li-na (1824-1847) - em cña C¸c M¸c.-1083. M¸c (Marx), £-®u-¸c (1826-1837) - em cña C¸c M¸c.-33, 1014, 1032, 1051, 1064, 1076, 1087. M¸c (Marx), £-mi-li-a (1822-1888) - em cña C¸c M¸c.-1084. M¸c (Marx), HÐc-man (1819-1842) - em cña C¸c M¸c.-1031, 1066. M¸c (Marx), Hen-ri-Ðt-ta (1787-1863) - mÑ cña C¸c M¸c.-33, 1008, 1014, 1015, 1016, 1019, 1020, 1024, 1031, 1037, 1050-1055, 1065-1066, 1076, 1082-1083. M¸c (Marx), Hen-ri-Ðt-ta (1820-1845) - em cña C¸c M¸c.-991, 1084. M¸c (Marx), Hen-rÝch (1777-1838) - cha cña C¸c M¸c, luËt s, cè vÊn t ph¸p t¹i T¬-ria.-19, 20, 31-35, 745, 924, 991, 1007-1026, 1020-1038, 1039-1043, 1044-1095. M¸c (Marx), Lu-i-da (1821-1893) - em cña C¸c M¸c.-1083. M¸c (Marx), X«-phi (1816-1886) - chÞ cña C¸c M¸c.-1036, 1038, 1046, 1055. M¸c-tin Tuèc-xki (kho¶ng 316-400) - theo tôc truyÒn cña ®¹o C¬ §èc lµ vÞ th¸nh.-890, 892. Me-n«i-c©y - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi cïng thêi vµ häc trß cña £-pi-quya.-44, 328. Mª-t¬-r«-®oãc ë Hi-èt-x¬ (kho¶ng thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña §ª-m«-crÝt.-93, 219-224, 236, 328, 364, 396. Mª-t¬-r«-®oãc ë Lam-px¾c (kho¶ng 331-278 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, häc trß cña £-pi-quya.-119. Mª-txª-n¸t, Gai Txi-ni (sinh kho¶ng n¨m 74-64 - chÕt n¨m thø 8 tríc c«ng nguyªn) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ La M·, mét trong nh÷ng phô t¸ cña hoµng ®Õ ¤-guy-xt¬.-1003. Mem-mi (thÕ kû thø nhÊt tríc c«ng nguyªn), Gai - nhµ hïng biÖn, diÔn gi¶ vµ nhµ th¬ La M·.-392. Mª-®em (Medem) - th ký trêng hîp §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1098. M«-den (Mosen), I-u-li-ót (1803-1867) - nhµ v¨n §øc.- 472, 474. M«i-rin (Meurin) - vî cña M«i-rin.-1030, 1037, 1043, 1049, 1064. M«i-rin (Meurin), Ph«n - viªn chøc cao cÊp cña tæng nha tµi chÝnh.-1043. Muy-len-bruých (Mühlenbruch), Cri-xti-an Phri-®rÝch (1785-1843) - luËt s §øc, chuyªn gia vÒ luËt ph¸p La M·.-31. Muy-l¬ (Müller) - c«ng chøng viªn ë T¬-ria.-1021, 1024. N Na-pia (Napier), S¸c-l¬ (1786-1860) - thuû s ®« ®èc Anh.-1102. Na-p«-lª-«ng I B«-na-p¸c-t¬ (1769-1821) - hoµng ®Õ Ph¸p (1804-1814 vµ 1815). -699, 701, 906, 1049. Nen-l¬ (Nell), Ghª-oãc Phri-®rÝch Ph«n - chñ h·ng bu«n b¸n gç ë T¬-ria. -1031. Nª-«-cl¬ (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - cha cña £-pi-quya.-356. Nª-r«ng Cr¸p-®i Xª-da (37-68) - hoµng ®Õ La M· (54-68). -1001, 1102. Ni-c«-lai ë §a-ma-xca (sinh kho¶ng 64 tríc c«ng nguyªn) -nhµ sö häc vµ triÕt häc cæ Hy L¹p, m«n ®å cña A-ri-xtèt.-41, 286, 355. Ni-c«-lai (Nicolai), Phri-®rÝch (1733-1811) - nhµ v¨n §øc, ñng hé "chÕ ®é chuyªn chÕ cã häc vÊn", trong triÕt häc lµ ngêi chèng Can-t¬ vµ Phi-st¬. -206. Niu-t¬n (Newton), I-x¾c (1642-1727)- nhµ vËt lý vÜ ®¹i Anh, nhµ thiªn v¨n häc vµ to¸n häc, ngêi s¸ng lËp m«n c¬ häc cæ ®iÓn. - 1011. Nèt-x¬ (Notz), Hen-rÝch Ph«n (kho¶ng 1818-1848) - ngêi b¹n cïng líp víi C. M¸c, häc ë Bon vµ BÐc - lin. -1043. Nuy-ren-bÐc-g¬ (Nürnberger), I-«-han B¸p-ti-xt¬ C¸c-l¬ (1762-1807) - gi¸o s triÕt häc vµ to¸n häc ë §oãc-muy-®¬. -315. 0 ¤-guy-xtanh (cßn ®îc gäi lµ "kÎ u mª") (354-430) - nhµ thÇn häc C¬ ®èc gi¸o vµ ngêi theo triÕt häc duy t©m, ngêi truyÒn gi¸o ®Êu tranh cho thÕ giíi quan t«n gi¸o. -309, 383. ¤-guy-xt¬ (Augustus), Gai-ót I-u-li-ót Xª-da, ¤c-ta-vi-an ¤-guy-xt¬ (63 tríc c«ng nguyªn - 14 sau c«ng nguyªn) - hoµng ®Õ La M· (27 tríc c«ng nguyªn - 14 sau c«ng nguyªn)-895, 999 - 1004. ¤-ri-ghen (¤-ri-ghen ë A-lÕch-x¨ng-®ria) (kho¶ng 185-kho¶ng 254) - nhµ thÇn häc C¬ ®èc gi¸o, mét trong nh÷ng "ngêi cha cña gi¸o héi". -208. ¤-vi-®i-ót (Pu-bli-ót ¤-vi-®i-ót Na-d«n) (43 tríc c«ng nguyªn - kho¶ng 17 sau c«ng nguyªn) - nhµ th¬ næi tiÕng La M·. -28, 769, 778, 894, 904. èc-ta-vi-an - xem ¤-guy-xt¬. èp-pen-hai-m¬ (Oppenheim), §a-g«-bÐc (1809-1889) - nhµ chÝnh luËn §øc, mét trong nh÷ng ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm xuÊt b¶n tê "Rheinische Zeitung". -1108. èp-pen-hèp (Oppenhoff) - th ký trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1028. P Pa-s¬ (Pache), Gi¨ng Ni-c«-la (1746-1823) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, theo ph¸i Gia -c«-banh, bé trëng chiÕn tranh vµ thÞ trëng Pa-ri (th¸ng Mêi 1792 - th¸ng N¨m 1794).- 545, 555, 558. Pa-xi (Pacius), Giuy-li-« (1550-1635) luËt gia I-ta-li-a.- 903. P¸c-mª-nÝt ë £-l©y (cuèi thÕ kû VI ®Çu thÕ kû thø V tríc c«ng nguyªn) nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy vËt siªu h×nh.- 147, 286, 365. Pª-chi-«ng (PÐtion de Villeneuve), Giª-r«m (1753-1794), nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tõ n¨m 1792 lµ thÞ trëng Pari, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-r«ng-®anh.- 537, 538, 549, 550, 554. Pª-t¬-ra-s¬ (Petrasch), C¸c-l¬-viªn chøc ë T¬ ria.- 991. Phª-mi-xt«-cl¬ (kho¶ng 525 - kho¶ng 460 tríc c«ng nguyªn) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc vµ thèng so¸i cæ Hy L¹p trong thêi kú chiÕn tranh Hy L¹p - Ba T, ngêi ñng hé nÒn d©n chñ chñ n«.- 202. Phi-lÝp £-ga-li-tª (Philippe EgalitÐ) Lu-i Phi-lÝp Gi«-dÐp (1747 - 1793), anh em hä víi vua Ph¸p Lu-i XVI, n¨m 1789 ch¹y sang phÝa c¸ch m¹ng, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc.- 542, 543, 551, 555. Phi-lÝp II Ma-xª-®oan (382-336 tríc c«ng nguyªn) - vua xø Ma-xª-®oan cæ.- 987. Phi-lÝp-p« (Philippeaux), Pi-e Ni-c«-la (1754-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh c¸nh h÷u, ñng hé §¨ng-t«ng.- 542, 543, 552, 526. Phi-l«-p«n (hay cßn gäi lµ I-«-han Gram-ma-tÝch) (cuèi thÕ kû V - ®Çu thÕ kû VI)- nhµ triÕt häc duy t©m vµ thÇn häc Hy L¹p.- 317, 388, 392. Phi-s¬ (Fichte), I-«-han Gèt-lÝp (1762-1814) - nhµ triÕt häc §øc duy t©m chñ quan.- 23, 206, 825, 900. Phoi-¬-b¾c (Feuerbach), An-den-m¬ (1775-1833) luËt gia §øc, chuyªn gia vÒ luËt h×nh sù; cha cña L. Phoi-¬-b¾c.-31. Phoi-¬-b¾c (Fuerbach), Lót-vÝch ( 1804-1872) - nhµ triÕt häc duy vËt lín nhÊt cña §øc thêi kú tríc M¸c .- 78, 393, 523. Phr©y-t¸c (Freytag), Ghª-oãc Vin-hem (1788-1861) - nhµ §«ng ph¬ng häc, gi¸m ®èc trêng §¹i häc tæng hîp Bon.- 1028. Phran-clin (Franklin), Ben-gia-min (1706-1790) - nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ næi tiÕng ngêi Mü vµ nhµ ngo¹i giao, nhµ d©n chñ t s¶n, nhµ b¸c häc lín.- 890. Phri-d¬ (Fries), I-a-cèp Phri-®rÝch (1773-1843) - nhµ triÕt häc §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na.- 1099. Phri-®rÝch C¸c-l¬, hoµng tö (1828-1885) - tíng Phæ, sau nµy lµ ®¹i nguyªn so¸i.- 1056. Phri-®rÝch - Vin-hem III(1770-1840) -vua Phæ (1797-1840).- 462. Phri-®rÝch - Vin-hem IV (1795-1861) - vua Phæ (1840-1861).- 444, 445, 453, 460. Phri-®rÝch II(Cßn gäi lµ "§¹i ®Õ") (1712-1786) - vua Phæ (1740-1786).- 462. Phun-®¬ (Fould), A-sin (1800-1867) - chñ ng©n hµng vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ Ph¸p, theo ph¸i Oãc-lª-¨ng, sau nµy theo ph¸i B«-na-p¸c-t¬; n¨m 1849-1867 ®· nhiÒu lÇn gi÷ chøc bé trëng tµi chÝnh.- 493. Phuèc-ni-ª (Fournier), Clèt (biÖt danh Fhu-r¬-ni-ª - ngêi Mü), (1745-1825), nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, theo ph¸i Coãc -®ª-li-ª.-558. Pi-phèc-cl¬ - ngêi cïng thêi vµ häc trß cña £-pi-quya.- 71, 223, 299, 324, 340, 404. Pi-r«n (kho¶ng 365-kho¶ng 275 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi ®Æt nÒn mãng cho chñ nghÜa hoµi nghi cæ ®¹i.- 87-89, 363. Pi-ta-go (kho¶ng 571-497 tríc c«ng nguyªn) - nhµ to¸n häc cæ Hy L¹p, nhµ triÕt häc duy t©m, nhµ t tëng cña giíi quý téc chñ n«.- 86. Pl«-tin (kho¶ng 204-270) - nhµ triÕt häc thÇn bÝ, ®¹i biÓu xuÊt s¾c cña chñ nghÜa Pla-t«n míi.- 214. Pla-t«n (kho¶ng 427 - kho¶ng 347 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p; nhµ t tëng cña giíi quý téc chñ n«.-103-107, 141, 146-151, 200, 205, 207-215, 228, 286, 377, 379, 993. Pli-ni-ót Con (Cai-ót Pli-ni-ót Xª-xi-li-ót Xª-cun-®u-x¬) (kho¶ng 62- kho¶ng 114) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc vµ nhµ v¨n cæ Hy L¹p.- 1215. Plu-t¸c-x¬ (kho¶ng 46 - kho¶ng 127) - nhµ v¨n, nhµ lu©n lý häc, nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p.- 67, 93, 94, 109-129, 131-140, 146-155, 165, 166, 250, 275, 277, 286, 308, 312, 315, 317, 326, 351, 354-365, 380-387, 391, 395, 396, 409, 410. P«-li-en ë Lam-px¾c - nhµ to¸n häc vµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi cïng thêi vµ häc trß cña £-pi-quya.- 222. P«-xi-®«-ni ë Apa-m©y(kho¶ng 135- kho¶ng 51 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc, kh¾c kû cæ Hy L¹p.- 41, 286, 355. Pr¾c-xi-phan (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, nhµ ng÷ ph¸p häc, m«n ®å cña A-ri-xtèt.- 364. Pr«-pÐc-xi, XÕch-xt¬ (kho¶ng 49 - kho¶ng 15 tríc c«ng nguyªn) - nhµ th¬ tr÷ t×nh La M·.- 1027. Pr«-ta-go ë ¸p - ®e-ra (kho¶ng 480- kho¶ng 411 tríc c«ng nguyªn), nhµ triÕt häc nguþ biÖn cæ Hy L¹p, nhµ t tëng cña ph¸i d©n chñ chñ n«.- 214, 246. Pu-ghª (puggÐ), £-®u-¸c (1802-1836) - luËt s §øc, gi¸o s luËt ph¸p ë Bon, häc trß cña Xa-vi-nhi.-1027, 1028. Pu-xcu-khen-Glan-xèp (Pustkuchen Glanzow), I-«-han Phri-®rÝch Vin-hem (1793-1834) - nhµ v¨n §øc, t¸c gi¶ c¸c bµi th¬ v¨n nh¹i l¹i mét c¸ch vông vÒ vµ ®éc ¸c cuèn s¸ch cña G¬-t¬ "Vin-hem Mai-xt¬”.- 828. Q QuÐt-nèp (Quednow), C¸c Phri-®rÝch (1780-1836) - cã lÏ lµ cè vÊn chÝnh phñ vµ cè vÊn x©y dùng ë T¬-ria.- 757. R. Ra-be (Rabe) b¹n cña cha C¸c M¸c.- 1025. Rau-pa-kh¬ (Raupach), Ðc-ne-xt¬ (1784-1852) - nhµ so¹n kÞch cung ®×nh Phæ.- 890,906. R©y-kh¸c (Reinhard) - cè vÊn ph¸p lý c¬ mËt, luËt s.- 1030, 1064. R©y-ma-rót (Reimarus), HÐc-man Xa-mu-en (1694-1768) - nhµ triÕt häc thÇn luËn vµ nhµ ng÷ v¨n häc §øc, ®¹i biÓu cña phong trµo khai s¸ng thÕ kû XVIII ë §øc.- 31. R©y-n¬-h«n-®¬ (Reinhold), Ðc-n¬-xt¬ Cri-xti-an Gèt-lÝp (1793-1855) - nhµ triÕt häc §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na .- 1099. Rª-bÕch-ki (Rebecqui), Phr¨ng - xoa Tr«-phim (1760-1794) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ lû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-542, 551. Rª-n¸c (Renard)(1802-1863) - nhµ bu«n b¸n s¸ch ë Khuªn, trªn danh nghÜa lµ tæng biªn tËp chÞu tr¸ch nhiÖm cña tê "Rheinische Zeitung".- 459. Rª-phiu-x¬ (Rehfues), Phi-lÝp I-¤-dÐp Ph«n (1779-1843) - ngêi ®îc uû quyÒn bÊt thêng cña chÝnh phñ vµ lµ ngêi gi¸m s¸t trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1029. Ri-sít III (1452-1485) - vua Anh (1483-1485), ngêi cuèi cïng cña triÒu ®¹i I-oãc. Mét nh©n vËt trong bi kÞch lÞch sö cña SÕch-xpia "Ri-xít III”.- 887. RÝch-ke-x¬ (Rickes), I-«-han An-t«n - ngêi chøng kiÕn viÖc lËp ®¨ng ký kÕt h«n gi÷a M¸c vµ G.Ph«n Ve-xt¬-pha-len.-111. RÝt-t¬ (Ritter), C¸c (1779-1859) - nhµ ®Þa lý §øc, gi¸o s trêng §¹i häc Tæng hîp BÐc-lin.- 1097. RÝt-t¬ (Ritter), Hen-rÝch (1791-1869) - nhµ nghiªn cøu lÞch sö triÕt häc §øc, theo c¸c quan ®iÓm duy t©m - t«n gi¸o.- 97, 214, 215, 317, 359, 388, 890. RÝt-x« (Rizzio, Riccio), (kho¶ng 1533-1566) - th ký cña Ma-ri Xtiu-¸t.-936-941. R«-be-xpi-e (Robespierre), M¾c-xi-mi-li-an (1758-1794) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, l·nh tô cña ph¸i Gia-c«-banh, ®øng ®Çu chÝnh phñ c¸ch m¹ng (1793-1794).- 539- 544, 547, 551, 554, 556, 560. R«-dª-mun-®a (thÕ kû VI) - con g¸i ®øc vua nh÷ng ngêi Hª-pÝt Cu-ni-mun-®¬. -665, 670- 675, 679, 680, 684. R«-di-ni (Rosini), C¸c-l« Ma-ri-a (1748-1836) - nhµ sö häc, vµ kh¶o cæ häc I-ta-li-a, ngêi b×nh luËn vµ xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm cña £-pi-quya.- 319, 390. R«-khèp (Rochow), Gu-xt¸p (1792-1847) - bé trëng néi vô Phæ (1834-1842).- 506. R«-l¨ng (Roland de la PlatiÌre), Gi¨ng Ma-ri (1734-1793) - nhµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, bé trëng néi vô, mét trong nh÷ng ngêi ®øng ®Çu ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 540, 545, 552- 554. Ru-®oãc-ph¬ (Rudorff), A-®«n-ph¬ Phri-®rÝch (1803-1873) - gi¸o s luËt ph¸p §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.- 1097. Ru-g¬ (Ruge), ¸c-n«n (1802-1880) - nhµ chÝnh luËn §øc, theo ph¸i Hª-ghen trÎ, phÇn tö cÊp tiÕn t s¶n; sau n¨m 1866 lµ ngêi theo ph¸i tù do- d©n téc. - 468. Ru-ten-bÐc (Rutenberg), A-®«n-ph¬ (1808-1869) - nhµ chÝnh luËn §øc theo ph¸i Hª-ghen trÎ; sau n¨m 1866 lµ phÇn tö tù do - d©n téc.- 32, 33, 464. S Sa-b« (Chabot), Phr¨ng-xoa (1759-1794) - linh môc, tham gia cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gia-c«-banh.-556. Sa-l¬ (Salles), Gi¨ng Ba-ti-xt¬ (1760-1794), nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, thuéc ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 554. Sa-mi-x« (Chamisso), A-®an-bÐc Ph«n (1781-1838) - nhµ th¬ l·ng m¹n §øc, chèng l¹i thÕ lùc ph¶n ®éng phong kiÕn.- 32. S¸c-l¬-ma-nh¬ (kho¶ng 742-814) - vua Phr¨ng -c¬ (768-800) vµ hoµng ®Õ (800-814).- 986. S¸p-p¬ (Schaper), I-u-xtót Vin-hem £-®u-¸c Ph«n (1792-1868) - mét trong nh÷ng ®¹i biÓu cña giíi quan liªu Phæ; tØnh trëng tØnh Ranh.- 459, 501. Sau-b¾c (Schaubach), I-«-han C«n-r¸t (1764-1849) - nhµ thiªn v¨n §øc, t¸c gi¶ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu lÞch sö thiªn v¨n häc cæ.- 236, 304, 323-327, 381, 395. Sª-linh (Schelling), Phri-®rÝch Vin-hem (1775-1854) - nhµ triÕt häc §øc, ®¹i biÓu cña chñ nghÜa duy t©m §øc cuèi thÕ kû XVIII ®Çu thÕ kû XIX, sau nµy lµ kÎ thï nguy hiÓm cña khoa häc, ngêi b¶o vÖ t«n gi¸o.- 30, 412, 414. SÕch-xpia (Shakespeare), Uy-li-am, (1564-1616) - nhµ v¨n vÜ ®¹i Anh.-438, 446, 469, 470, 503, 514, 887, 905. SÕp-ph¬ (Schäfer) - cã lÏ ®©y lµ Mi-kha-en SÕp-ph¬ (1790-1847), gi¸o viªn trêng Trung häc T¬-ria, chuyªn vÒ v¨n häc .- 1023. Si-l¬ (Schiller), Phri-®rÝch (1759-1805) - nhµ th¬ lín cña §øc.- 474, 827, 828, 906, 925, 1018. Sl©y-kh¬ (Schleicher) - b¸c sÜ ë Khuªn -. 1100. Slª-ghen (Schlegel), Phri-®rÝch Ph«n (1772- 1829) - nhµ phª b×nh v¨n häc, nhµ ng÷ v¨n häc vµ nhµ th¬ §øc, mét trong nh÷ng nhµ lý luËn cña chñ nghÜa l·ng m¹n.- 206, 1027. SlÝch-c¬ (Schlick) A-l«-Ýt - thÇy gi¸o d¹y h¸t t¹i trêng Trung häc T¬-ria (1827-1838).- 1011. SmÝt (Schmidt), C¸c-l¬ - ngêi ®îc uû th¸c cña h·ng bu«n b¸n s¸ch cña I-u-li-ót Vun-®¬ ë Lai-pxÝch .- 33. Smit - hen-n¬ (Schmidthänner) - quan båi thÈm ë BÐc-lin, ngêi b¹n cña C. M¸c.- 33. Snai-®¬ (Schneider), I-«-han Gèt-lèp (1750-1822) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, t¸c gi¶ c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu vÒ lÞch sö khoa häc tù nhiªn cæ ®¹i .- 315. Sni-ª-man (Schneemann), I-«-han GhÐc-h¸c (1794-1864) - nhµ sö häc, thÇy gi¸o cña trêng Trung häc T¬-ria .- 1007. Sri-v¬ (Schriever) - cã lÏ lµ con trai cña Sri-v¬ cè vÊn chÝnh phñ ë T¬-ria vµ cè vÊn toµ ¸n t«n gi¸o, ngêi mµ Hen-rÝch M¸c cã quen biÕt .- 1042. Sri-v¬ (Schriever) - thµnh viªn gia ®×nh Sri-v¬.-1042. Stai-ninh-g¬ (Steininger), I-«-han (1794-1874) - gi¸o viªn d¹y to¸n vµ vËt lý t¹i trêng Trung häc T¬-ria, nhµ ®Þa chÊt.- 1007. Stai-n¬ (Stein), Hen-rÝch Phri-®rÝch C¸c-l¬ (1757-1831) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Phæ, nhµ canh t©n, trong nh÷ng n¨m 1804 - 1808 gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng.- 506. Stan (Stahl), Phri-®rÝch I-u-li-ót (1802-1861) - luËt gia §øc vµ nhµ ho¹t ®éng chÝnh trÞ theo khuynh híng tèi ph¶n ®éng, tõ n¨m 1840 lµ gi¸o s trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.- 507. St¬-rau-x¬ (Struβ), §a-vÝt Phri-®rÝch (1808-1874) - nhµ triÕt häc vµ nhµ chÝnh luËn §øc, mét trong nh÷ng ®¹i biÓu næi tiÕng cña ph¸i Hª-ghen trÎ; sau 1866 lµ phÇn tö tù do - d©n téc.- 523. Suªn (Schön), Hen-rÝch Tª-«-®o Ph«n (1773-1856) - nhµ ho¹t ®éng nhµ níc Phæ.- 506. Sun-tx¬ (Schulze), Phri-®rÝch Gèt-lèp (1795-1860) - gi¶ng viªn khoa triÕt t¹i trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na.-1099. Sven-®l¬ (Schwendler), Hen-rÝch (1792-1847) - linh môc, thÇy gi¸o d¹y tiÕng Ph¸p t¹i trêng Trung häc T¬-ria .-1077. T Ta-lÐt ë Mi-lÐt (kho¶ng 624 - kho¶ng 547 tríc C«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, ngêi khëi xíng trêng ph¸i duy vËt tù ph¸t Mi-lÐt.- 95, 206. Ta-li-en (Tallien), Gi¨ng Lam-bÐc(1769-1820) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, ®¹i biÓu cho ph¸i "§Çm lÇy", mét trong nh÷ng ngêi tham gia chÝnh vµo cuéc ®¶o chÝnh th¸ng Nãng.- 556. Ta-xÝt (Pu-bli-ót Coãc-nª-li-ót Ta-xÝt), ( kho¶ng 55 - kho¶ng 120) - nhµ sö häc næi tiÕng La M·.- 28, 1004. Tan- ma (Talma), Phr¨ng-xoa Gi«-dÐp (1763-1826) - nghÖ sÜ Ph¸p.-754. Tª-mi-xti-ót (thÕ kû IV) - nhµ triÕt häc Hy L¹p, ngêi b×nh luËn A-ri-xtèt.- 376, 377. Ti-b« (Thibaut), An-t«n Phri-®rÝch I-u-xtu-x¬ (1772-1840) - luËt gia §øc, chuyªn gia vÒ luËt d©n sù, nhµ sö häc vµ phª b×nh luËt ph¸p La M·.-22. T¬-ren-®ª-len-buèc (Trendelenburg), A-®«n-ph¬ (1802-1872) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, t¸c gi¶ b×nh chó c¸c t¸c phÈm cña A-ri-xtèt.-288-358. Tuy-ri-« (Thuriot), Gi¾c A-lÕch-xan-®r¬ (1753-1829) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, mét thêi gian ®· ng¶ theo ph¸i Gia-c«-banh.-552, 554. Txum-pt¬ (Zumpt), C¸c-l¬ Gèt-lèp (1792-1849) - nhµ ng÷ v¨n häc §øc, chuyªn vÒ v¨n häc R«-manh, gi¸o s trêng §¹i häc tæng hîp BÐc-lin.-1098. V Va-la-d¬ (ValazÐ) S¸c-l¬ £-lª-«-n¬-r¬ ®uy Phri-s¬, c«ng tíc §ê (1751-1793) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.-552. Va-lanh-x¬ (Valence), Xi-ruy-x¬ Ma-ri A-lÕch-xan-®r¬, b¸ tíc §ê (1757-1822) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tíng, b¹n chiÕn ®Êu cña §uy-mu-ri-ª.-555. Van-tÐc (Walter), PhÐc-®i-n¨ng (1794-1879) - luËt s ngêi §øc, trëng khoa luËt trêng §¹i häc tæng hîp Bon.-1017, 1027, 1028. Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), C¸c Han-x¬ VÐc-ne-r¬ Ph«n (1803-1840) - anh em cïng cha kh¸c mÑ víi Gien-ni Ph«n Ve-xt¬-pha-len, luËt s.-1042. Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), Ca-r«-li-na Ph«n (chÕt n¨m 1856) - mÑ cña Gien-ni Ph«n Ve-xt¬-pha-len.-1051, 1062, 1065-1069, 1103, 1107, 1111. Ve-xt¬-pha-len (Wesstphalen), Ðt-ga Ph«n (1819 - kho¶ng 1890) - em trai cña Gien-ni Ph«n Ve-xt¬-pha-len, cïng häc víi C¸c M¸c.-1065,1095. Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), Gien-ni Ph«n (1814-1881) - tõ 1843 lµ vî, b¹n vµ trî thñ cña C.M¸c.-21, 31-35, 567, 572, 74, 582, 597, 600, 605, 613-622, 640, 651, 661, 685, 687, 691, 694, 709, 715, 717, 722, 724, 728-733, 736, 790, 792, 843, 1032, 1033, 1038, 1040, 1047, 1051, 1065, 1068, 1071, 1074, 1079, 1085, 1089, 1100-1112. Ve-xt¬-pha-len (Westphalen), Lót-vÝch Ph«n (1770-1842) - cha cña Gien-ni Ph«n Ve-xt¬-pha-len, cè vÊn c¬ mËt ë T¬-ria.-273,1051,1065. VÐc-nhi-« (Vergniaud), Pi-e (1753-1793), nhµ ho¹t ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, mét trong nh÷ng thñ lÜnh cña ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 538, 542, 551, 552. Ven-c¬ (Welcker), Phri-®rÝch Gèt-lÝp (1784-1868), nhµ ng÷ v¨n häc §øc, gi¶ng viªn trêng §¹i häc tæng hîp Bon.- 1027. Vª-l©y, Gai (kho¶ng n¨m 100 tríc c«ng nguyªn) - nguyªn l·o nghÞ viªn La M·.- 241, 297. Vª-ning - In-ghen-hai-m¬ (Wenning- Ingenheim), I-«-han Nª-p«-mu (1790-1831) - luËt s ngêi §øc, gi¸o s gi¶ng d¹y m«n d©n luËt trêng §¹i häc tæng hîp Lan-xhót vµ §¹i häc tæng hîp Muyn-xen.- 31. Vi-g¨ng (Wigand), èt-t« (1795-1870), nhµ xuÊt b¶n ngêi §øc vµ lµ ngêi bu«n b¸n s¸ch, chñ h·ng ë Lai-pxÝch, xuÊt b¶n c¸c t¸c phÈm cña c¸c nhµ v¨n cÊp tiÕn.- 32. Vi-nen-bruy-g¬ (Wienenbriigge), Cri-xti-an HÐc-man (kho¶ng 1817-1851)- sinh viªn khoa triÕt t¹i Bon, sau nµy lµ nhµ s ph¹m ë T¬-ria .- 1012. ViÕc-gi-l¬ (Pu-bli-ót ViÕc-gi-li-ót Ma-r«n) (70-19 tríc c«ng nguyªn), nhµ th¬ lçi l¹c La M·.- 897, 1103. Vin-ken-man (Winckelmann), I-«-han I-«-a-khim (1717-1768), nhµ sö häc §øc nghiªn cøu nghÖ thuËt thÕ giíi cæ ®¹i, ®¹i biÓu cña trµo lu khai s¸ng thÕ kû XVIII ë §øc.- 28, 894. VÝt-ten-b¾c (Wyttenbach), I-«-han Gu-g« (1767-1848) - nhµ sö häc vµ nhµ s ph¹m §øc, hiÖu trëng trêng Trung häc ë T¬-ria (1815-1846).- 1007, 1011. V«-b¨ng (Vauban), b¹n cña C¸c M¸c vµ Gien-ni Ph«n Ve-xt¬-pha-len ë Bon.-1102. V«n-ph¬ (Wolf), th¬ng gia ë Croi-x¬-n¸c. -1107. V«n-ph¬ (Wolf), Cri-xti-an, nam tíc Ph«n (1679-1754) - nhµ triÕt häc duy t©m §øc, ®· hÖ thèng ho¸ vµ truyÒn b¸ triÕt häc cña L©y-b¬-nÝt.- 906. V«n-ph¬ (Wolf), ¤-xca Lót-vÝch BÐc-h¸c (1799-1851) - nhµ v¨n vµ nhµ nghiªn cøu lÞch sö v¨n häc, gi¸o s trêng §¹i häc tæng hîp Giª-na (1830-1851), b¹n cña Hen-rÝch Hai-n¬.- 418. X Xa-vi-nhi (Savigny), Phri-®rÝch C¸c-l¬ (1779-1861), luËt gia §øc, ®øng ®Çu trêng ph¸i lÞch sö luËt häc ph¶n ®éng.- 24, 31, 1096. XÐc-van (Servan de Gerbey), Gi«-dÐp (1741-1808), nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tíng, n¨m 1792 lµ bé trëng chiÕn tranh, theo ph¸i Gi-r«ng-®anh.- 545, 555. Xª-da (Cai-ót I-u-li-ót Xª-da) (kho¶ng 100- kho¶ng 44 tríc C«ng nguyªn ) - ®¹i nguyªn so¸i vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc næi tiÕng La M· .-06, 1102. Xª-nª-ca (Lu-xi An-n©y Xª-nª-ca) (kho¶ng 4 tríc C«ng nguyªn - 65 sau c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc La M·, ®¹i biÓu næi tiÕng cña chñ nghÜa kh¾c kû.- 219, 230, 295, 300, 362, 367, 369, 384. XÕch-xt¬ Em-pi-rÝch (thÕ kû II) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p theo chñ nghÜa hoµi nghi 67, 84-88, 93, 119, 202, 216, 286, 289, 325, 334, 357, 363, 387, 395, 399. Xi-©y-Ðt (SieyÌs), £-ma-nu-en Gi«-dÐp (1748-1836) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, linh môc, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i lËp hiÕn «n hoµ (phª-li-¨ng).- 539. Xi-le-ri (Sillery), S¸c-l¬ A-lÕch-xÝt, hÇu tíc §ê (1737-1793) - nhµ ho¹t ®éng cña c¸ch m¹ng Ph¸p cuèi thÕ kû XVIII, tíng, ®¹i biÓu Héi nghÞ Quèc íc, theo ph¸i Gi-r«ng - ®anh .- 555. Xi-xª-r«ng (M¸c - c¬ Tu-li Xi-xª-r«ng) (106-43 tríc c«ng nguyªn) - nhµ hïng biÖn vµ nhµ ho¹t ®éng nhµ níc næi tiÕng La M·, nhµ triÕt häc chiÕt trung. - 176,241, 248, 253, 275, 286, 287, 291, 293, 297, 302-311, 327, 355, 360-368, 380-385, 396. Xim-pli-xi (thÕ kû VI) - nhµ triÕt häc Hy L¹p theo ph¸i Pla-t«n míi, nhµ b×nh luËn A-ri-xtèt .- 69. X«-cr¸t (kho¶ng 469, kho¶ng 399 tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p, nhµ t tëng cña giíi quý téc chñ n« .- 86, 94-104, 138, 147, 153, 200, 204-208, 213, 228, 284, 286, 337. Xi-ti-«n ë A-lÕch-xan-®ri-a (thÕ kû II tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc cæ Hy L¹p, t¸c gi¶ t¸c phÈm viÕt vÒ lÞch sö triÕt häc cæ Hy L¹p, m«n ®å cña A-ri-xtèt.- 41, 286, 355. Xpi-n«-da (Spinoza), Ba-róc (Bª-nª-®Ých-t¬) (1632-1677) - nhµ triÕt häc duy vËt xuÊt s¾c Hµ Lan, theo chñ nghÜa v« thÇn.- 167, 210, 315. Xtª-phen-x¬ (Steffens), Hen-rÝch (1773-1845) - nhµ v¹n vËt häc, nhµ v¨n, nhµ triÕt häc §øc, gèc g¸c lµ ngêi Na Uy.- 1096. Xtin-p«n ë Mª-g¸c (thÕ kû IV tríc c«ng nguyªn) - nhµ triÕt häc duy t©m cæ Hy L¹p, m«n ®å cña X«-cr¸t, 154, 120, 221-286. Xt«-b©y, I-«-han (kho¶ng thÕ kû V) - nhµ v¨n Hy L¹p, ngêi so¹n th¶o bé su tËp lín c¸c t¸c phÈm cña c¸c t¸c gi¶ cæ.- 223, 231, 235, 296, 299, 317, 326, 334, 365, 369, 378, 380, 387-402. Xvª-®en-boãc (Swedenborg), £-ma-nu-en (1688-1772) - nhµ triÕt häc thÇn bÝ Thuþ §iÓn, kÎ ph¶n ®éng cùc ®oan.- 376. Каталог: Portals Portals -> Phan Chau Trinh High School one period test no 2 Name: English : 11- time : 45 minutes Class: 11/ Code: 211 Chọn từ hoặc cụm từ thích hợp A, B, C, d để điền vào chỗ trống trong đoạn văn sau Portals -> PHẦn I: thông tin cơ BẢn về ĐẠi hàn dân quốc và quan hệ việt nam-hàn quốc I- các vấN ĐỀ chung Portals -> Năng suất lao động trong nông nghiệp: Vấn đề và giải pháp Giới thiệu Portals -> LẤy ngưỜi học làm trung tâM Portals -> BÀi tậP Ôn lưu huỳnh hợp chất lưu huỳnh khí sunfurơ so Portals -> TỜ trình về việc ban hành mức thu phí tham gia đấu giá quyền sử dụng đất Portals -> CỘng hòa xã HỘi chủ nghĩa việt nam độc lập – Tự do – Hạnh phúc Portals -> GIẤY Ủy quyền tham dự Đại hội đồng Cổ đông thường niên năm 2016 tải về 254.93 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|
1 2