Triệu châu ngữ LỤc recorded Sayings of joshu

The master asked, “Bright or dark²²?”

Nan-ch ‘uan returned to his room.

The master left the hall and said, “At one question of mine that old priest was forced into silence and could not answer.”

The head monk said, “Don’t say that he was silent. It is only that you didn’t understand.”

The master struck him [with a stick] and said, “Actually, this blow should have been given to that old fool Nan-ch’uan himself.”

Nam Tuyền bảo:

- Ði làm một con trâu đực nơi nhà đàn việt trước núi.

Sư thưa:

Nam Tuyền bảo:

- Canh ba đêm rồi trăng đến song.

4. Sư ở Nam Tuyền làm lô đầu (trông coi củi lửa trong chùa). [Một hôm khi] đại chúng cùng chung lựa rau, Sư ở trong tăng đường la lên: “Cứu lửa! Cứu lửa!”

Ðại chúng liền đó chạy đến trước tăng đường, [nhưng] Sư đã đóng cửa tăng đường. Đại chúng không [biết làm sao]. [Cuối cùng] Nam Tuyền ném chìa khóa vào trong qua cửa sổ, Sư liền mở cửa.

- Cứu [tôi]! Cứu [tôi]!

Nam Tuyền đi lên bậc thang nói:

- Một, hai, ba, bốn, năm.

Giây lát Sư đến lễ tạ, thưa:

- Vừa rồi tạ ơn hòa thượng cứu.

- Nói được thì chẳng chém, nói chẳng được thì chém quách!

Nan-ch’uan said, “They go to be a water buffalo at the house of a lay person at the foot of the mountain.”

The master said, “I am grateful for your instruction.”

Nan-ch’uan said, “At midnight last night, the moonlight came through the window.”

Everyone rushed back to the monk’s hall, but the master had closed and barred the door. No one knew what to do. Finally, Nan-ch’uan (Nansen) took the key from its hook and threw it into the room through the window.’

Nan-ch’uan held up a ladder and cried out, “One, two, three, four, five.”

The master immediately got up and gave his thanks to Nan-ch’uan saying, “Just now, thanks to you, I was saved.”

6. At Nan-ch’uan’s (Nansen’s) temple one day, the monks of both the east and west halls were arguing about a cat. Nan-ch’uan came into the room, held up the cat, and said, “If you can say something, I won’t kill it. If you can’t say anything, I’ll kill it.”

Ðại chúng thưa trình (hạ ngữ) đều chẳng khế hợp ý Nam Tuyền, ngay đó Ngài chém quách con mèo.

Ðến chiều, Sư ra ngoài trở về đến chào, Nam Tuyền thuật lại chuyện trên rồi hỏi: “Ông làm sao cứu được con mèo?”

Sư bèn cổi một chiếc dép đội trên đầu đi ra.

Nam Tuyền bảo: “Nếu có ông ở đó đã cứu được con mèo!”

7. Sư hỏi Nam Tuyền: “Khác tức chẳng hỏi, thế nào là đồng?”

Nam Tuyền lấy hai tay chống xuống đất [thế giống như con chó]. Sư liền đạp té nhào, rồi đi về nhà Niết-bàn la lên: “Tội nghiệp! Tội nghiệp!”

Nam Tuyền nghe, bèn sai người đến hỏi: “Tội nghiệp cái gì?”

Sư nói: “Tội nghiệp chẳng cho thêm cái đạp thứ hai.”

Dục đầu thưa: “Nấu nước tắm.”

Nam Tuyền bảo: “Nhớ gọi con trâu đực đi tắm!”

Dục đầu thưa: “Dạ!”

Ðến chiều, dục đầu vào phương trượng, Nam Tuyền hỏi: “Làm gì?”

Dục đầu thưa: “Mời con trâu đực đi tắm.”

Nam Tuyền bảo: “Có đem được dây thừng đến chăng?”

Dục đầu không đáp được.

Sư đến hỏi thăm Nam Tuyền, Ngài thuật lại cho Sư nghe. Sư thưa: “Con có lời.”

Nam Tuyền nói:

- Có đem được dây thừng đến chăng?

No one in the assembly could understand Nan-ch’uan’s mind, so he killed the cat.

The next evening, the master returned from somewhere and, while they were exchanging greetings, Nan-ch’uan told him what happened and said, “What would you have done to save the cat?”

The master took off one of his sandals, put it on his head, and left. Nan-ch’uan said, “If you had been there, the cat would have been saved.”

Nan-ch’uan placed both hands on the ground [in the pose of a dog]. The master kicked him over, went to the infirmary, and shouted, “What a pity! What a pity!”

Nan-ch’uan heard this and sent someone to find out what the trouble was.

The master said, “It’s a pity that I didn’t get to kick him over a second time.”

The monk answered, “Stoking the fire.”

Nan-ch’uan said, “Don’t forget to call the water buffalo in to have a bath.”

The monk assented.

The next evening the monk came into Nan-ch’uan’s room. Nan-ch’uan said, “What are you doing?”

The monk said, “Asking the water buffalo to come to the bath.”

Nan-ch’uan said, “Did you bring a lead rope or not?”

The monk could not respond.

When the master came to call on Nan-ch’uan, Nan-ch’uan told him what had happened.

The master said, “I would have had something to say.”

Nan-ch’uan said, “Well, have you brought a rope with you?”

Sư liền tiến tới gần nhéo ngay mũi Nam Tuyền rồi đẩy vào nhà tắm. Nam Tuyền bảo:

- Phải thì phải, mà thô quá!

9. Sư hỏi Nam Tuyền:

- Lìa bốn câu và bặt trăm chẳng phải (ly tức cú, tuyệt bách phi²⁵), thỉnh thầy nói!

Nam Tuyền liền trở về phương trượng.

Sư nói:

- Ông hòa thượng này bình thường lắm mồm lắm miệng, đến khi hỏi tới một lời cũng nói chẳng ra.

- Chớ bảo hòa thượng không nói nhá!

Sư liền tát một tát.

10. Nam Tuyền đóng cửa phương trượng, lấy tro rải chung quanh, hỏi một vị tăng: “Nói được thì mở cửa!”

Nhiều người hạ ngữ đều chẳng khế hợp ý Nam Tuyền. Cuối cùng khi Sư đến liền nói: “Trời! Trời!”

Nam Tuyền liền mở cửa.

11. Sư hỏi Nam Tuyền:

- Tâm chẳng phải Phật, trí chẳng phải đạo. Lại có lỗi hay không?

Nam Tuyền đáp:

- Có.

- Lỗi ở chỗ nào? Thỉnh thầy nói!

Nam Tuyền lặp lại [câu trên], Sư liền đi ra.

The master came forward, grabbed him by the nose, and began pulling him to the bath house.

Nan-ch’uan said, “Okay! Okay! Beast!”

9. The master asked Nan-ch’uan (Nansen), “Please say something that is apart from the four statements and beyond the hundred negations²⁶.”

Nan-ch’uan returned to his room.

The master said, “That old priest. Every day he chatters and chatters, yet at this one question of mine he cannot say one word in reply.”

The attendant said, “It is better if you do not say that he did not speak.”

The master slapped him.

10. One day Nan-ch’uan (Nansen) shut the door to his room, made a circle around the door with ashes, and said to a monk, “If you can say something, I’ll open the door.”

Though there were many monks there, no one could understand Nan-ch’uan’s mind.

Finally, the master came and said, “Good Heavens!”

11. The master asked Nan-ch’uan (Nansen), “Mind is not Buddha, Wisdom is not the Way. Then is there any mistake or not?”

Nan-ch’uan said, “Yes, there is.”

The master said, “Please tell me where the mistake is.”

Nan-ch’uan said, ‘Mind is not Buddha, Wisdom is not the Way.”

The master left the room.

12. Sư thượng đường bảo chúng:

Việc này quá rõ ràng và hiển nhiên. Ngay cả một người có khả năng vô hạn cũng không thể vượt qua được.

Khi lão tăng đến Qui Sơn²⁷, tăng hỏi: ‘Thế nào là ý Tổ sư²⁸ từ Tây sang²⁹?’

Qui Sơn đáp: ‘Ðem cái ghế qua cho ta!”

Nếu là bậc tông sư, phải đem việc bổn phận (lẽ thực của tự tánh) mà tiếp người mới được.’

Lúc đó có vị tăng hỏi: “Thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang?”

Sư đáp: “Cây bách trước sân.”

Tăng thưa: “Hòa thượng chớ dùng cảnh mà chỉ dạy người!”

Sư bảo: “Ta chẳng dùng cảnh mà chỉ dạy người.”

Tăng lại hỏi: “Thế nào là ý Tổ sư từ Tây sang?”

Sư đáp: “Cây bách trước sân.”

13. Sư lại nói: “Lão tăng chín mươi năm về trước thấy dưới Mã Tổ³⁰ hơn tám mươi vị thiện tri thức³¹, mỗi người đều là bậc tác gia (bậc sáng đạo).

12. The master addressed the assembly saying,

“This fact is clear and obvious. Even a person of limitless power cannot go beyond it. When I went to Kuei-shan’s³² (Isan’s) place a monk asked him, ‘What is the mind that the Patriarch³³ brought from the west³⁴?’

A monk then asked, “What is the mind that the Patriarch brought from the west?”

The master said, “Oak tree in the front garden.”

The monk said, “Don’t instruct by means of objectivity.”

The master said, “I don’t instruct by means of objectivity.”

The monk again asked, “What is the mind that the Patriarch brought from the west?”

The master said, “Oak tree in the front garden.”

13. On another occasion the master said, “Ninety years ago I saw Matsu³⁵ (Baso) who had more than eighty accomplished people³⁶ under him. Every one of them was a good Ch’an (Zen) person.

“[Các ngài] chẳng giống như hạng tri thức ngày nay, [họ] trên cành nhánh mọc thêm cành nhánh³⁷, và đều cách bậc thánh lâu xa.” Đời sau chẳng bằng đời trước.

“Chỉ như Nam Tuyền bình thường nói, ‘Cần nhằm trong dị loại (sai biệt và bình đẳng) mà đi.’ Làm sao lãnh hội? Hiện nay trẻ con [miệng vàng³⁸] nhằm ngã tư đường nói lăng nhăng, để được cơm ăn, tìm lễ bái; nhóm năm ba trăm chúng để nói ta là thiện tri thức còn ông là người học.’”

14. Tăng hỏi: “Thế nào là già-lam³⁹ thanh tịnh?”

Sư đáp: “Bé gái chừa hai chỏm⁴⁰.”

- Thế nào là người trong già-lam?

- Bé gái chừa hai chỏm có thai.

15. Tăng hỏi: “Vốn nghe hòa thượng đích thân gặp Nam Tuyền, phải chăng?”

Sư đáp: “Châu Trấn sản xuất củ cải to.”

Sư lấy tay trỏ bên tây nói: “Hướng tây.”

- Pháp không pháp khác, thế nào là Pháp?

Sư đáp:

- Chẳng ngoài, chẳng trong, chẳng trong lẫn ngoài.

“For example, Nan-ch’uan (Nansen) always said, ‘You must act being in the midst of differentiation and sameness.’ Now what do you understand by this? The yellow-mouthed babies⁴² of today talk of vines and creepers on the main streets and highways, earning their living and looking for acclaim. Gathering assemblies of three hundred or five hundred monks they say, ‘I am the accomplished person, you are the seeker.’”

The master said, “A girl in pigtails⁴⁴.

The monk asked, “What are the people in the sangha?”

The master said, “The girl in pig-tails is pregnant.”

The master said, “in the province of Chen large radishes are produced.”

The master pointed with his hand, faced towards the west, and said, “West.”

The master said, “Nothing outside; nothing inside. Nothing inside and outside.”

Sư đáp: “Có cái gì [ông] ghét bỏ chăng?”

Sư đáp: “Khuôn mẫu xưa nay.”

Sư đáp: “Sơn tăng chẳng hỏi vợ.”

- Thế nào là khách trong chủ?

- Lão tăng không có [cha] chồng.

Sư đáp: “Lão tăng chẳng kỵ tránh chư Tổ.”

Vị tăng ấy hỏi lại [câu trên], Sư bảo: “Ngày nay chẳng đáp thoại.”

22. Sư thượng đường: “Huynh đệ, chớ đứng lâu! Có việc thì bàn bạc, không việc thì ngay trên sàng [thiền] ngồi xét cho tột lý đi. Lão tăng lúc đi hành cước, trừ hai thời cơm cháo là chỗ tạp dụng tâm lực, ngoài ra không có chỗ nào khác dụng tâm, nếu chẳng như thế, xuất gia còn rất xa!”

23. Tăng hỏi: “Trong muôn vật, vật gì cứng nhất?”

Sư đáp: “Mắng chửi nhau mặc cho ông tiếp mỏ, khạc nhổ nhau mặc cho ông tưới nước.”

The master said, “Is there anything else you don’t like?”

The master said, “The examples of the past and present”

The master said, “I do not ask for a wife.”

The monk said, “What is the guest amidst the host?”

The master said, “I have no father-in-law.”

The master said, “I don’t give names to the Patriarchs.”

The monk repeated his question.

The master said, “Today, I’ll give no answer.”

Sư đáp: “Đối với người tu không có việc gì giống như trăm họ chịu thuế hai kỳ thu hạ.”

Sư đáp: “Nếu bám giữ một câu, chết mất ông rồi!”

- Huynh đệ! Ông chính đang ở trong [báo] oán [cõi] thứ ba. Do đó nói: “Chỉ thay đổi hành động quá khứ, không làm lại con người quá khứ.” Mỗi người đều tự mình xuất gia và vô sự.

Lại hỏi thiền hỏi đạo, hai ba mươi người dụm nhau đến hỏi giống như đang thiếu thiền thiếu đạo. Dù ông gọi [ta] là thiện tri thức, ta [cũng] đồng [chịu] lời như ông⁴⁸. Lão tăng chẳng phải [nói nhiều] và sợ làm liên lụy đến người xưa, do đó nói đông nói tây.

28. Tăng hỏi:

- Trong mười hai giờ dụng tâm thế nào?

The master said, “For a monk there is nothing like the two taxations on the populace.”

The master said, “If you hold on to one word it will make an old man of you.”

“Furthermore, we ask about Zen and ask about the Way. Twenty or thirty of us come together and ask. However, it looks very likely that you are lacking Zen and the Way. Though you call me an ‘accomplished person’, I have received the same sentences as you⁵⁰. I’m not a good talker and don’t want to get bogged down with the ancients, so I talk about the east and talk about the west.”

Sư đáp:

Sư quát to bảo: “Gã đánh đai thùng!”

Sư bảo: “Hãy đúng như pháp đánh đai thùng đi!”

Sư đáp: “Rung cây [thì] chim bay, làm cá sợ [thì] nước đục.”

- Lão tăng chẳng bằng ông.

- Chẳng muốn là gì hết.

- Ông vì sao ngu độn?

Sư đáp: “Từng có người hỏi ta năm năm rồi mà ta biện biệt chẳng được.”

The master said, “You are used by the twenty-four hours; I use the twenty-four hours. Which of these ‘times’ are you talking about?”

29. A monk asked, “What is Chao-chou’s (Joshu’s) master⁵⁶?”

The master shouted, “You hooped barrel!”

The monk answered, “Yes⁵⁷?

The master said, “A well-done hooped barrel.”

The master said, “Shake the tree and the birds take to the air, startle the fish and the water becomes muddy.”

The master said, “I’m not as good as you.”

The monk said, “I’m not trying to be anything.”

The master said, “Why are you an imbecile?”

The master said, “Once I was asked about this, but it’s been five years now and I still can’t define it.”

Sư đáp: “Trong nhà quan nhơn ai là người biến rau sống thành rau chín?”

Vị ấy thưa: “Kẻ tôi tớ.”

Sư bảo: “Y quả là tay khéo.”

Sư bèn cầm tay vị tăng bảo: “Ông thấy cái gì?”

Sư đáp: “Chớ sanh con.”

Ni thưa: “Hòa thượng chớ giao thiệp.”

Sư bảo: “Ta nếu giao thiệp cùng với ngươi thì [ngươi] kham làm gì?”

The master said, “In your house, who is it that transforms raw vegetables into cooked vegetables?”

The official said, “The servant.”

The master said, “Well, he is quite skilful.”

The master took hold of the monk’s hand and said, “What do you see?”

The master said, “Don’t bear any children.”

The nun said, “If not for you, there would be no involvements.”

The master said, “If I had some involvement with you, what could you do to withstand it?”

Sư đáp: “Ông thật quê mùa.”

Sư đáp: “Ông hãy nói cần lão tăng việc gì?”

Sư đáp: “Nói gì huyền trong huyền, bảy trong bảy hay tám trong tám!”

Sư đáp:

- Làm thế nào lãnh hội?

- Trên dưới bốn phía.