H×nh 14 : Híng nhµ tèt cã thÓ ¸p dông ë ViÖt Nam
Híng giã chÝnh mïa nãng
Trùc x¹ (mËt ®é chÊm thÓ hiÖn cêng ®é bøc x¹ mÆt trêi)
Híng nhµ tèt.
Chó thÝch : ë ViÖt Nam phÇn lín nhµ ë chung c díi 5 tÇng ®îc thiÕt kÕ kiÓu hµnh lang bªn, v× vËy hai mÆt nhµ cña mét phßng ®Òu cã cöa sæ. Híng chÝnh cña nhµ cöa ®îc hiÓu lµ híng nhµ cã hµnh lang víi c¸c cöa sæ vµ cöa ra vµo
8.5. ¶nh hëng cña quy ho¹ch kiÕn tróc ®Õn th«ng giã tù nhiªn.
Khi thiÕt kÕ quy ho¹ch kiÕn tróc mét côm c«ng tr×nh, cÇn ph¶i ®¸nh gi¸ ®îc hiÖu qu¶ th«ng giã trong toµn bé tiÓu khu, nhãm nhµ ë v× nã quyÕt ®Þnh ®Õn th«ng giã cho tõng ng«i nhµ.
- CÇn ph¶i so s¸nh gi¶i ph¸p th«ng giã trong c¸c ph¬ng ¸n quy ho¹ch khu nhµ ë ®Ó chän ph¬ng ¸n cã lîi nhÊt.
Khi quy ho¹ch kiÕn tróc khu nhµ, côm nhµ, tiÓu khu nhµ ë nãi chung cÇn lu ý nh÷ng yÕu tè ¶nh hëng ®Õn th«ng giã tù nhiªn cña khu vùc nh sau :
+ Híng nhµ, híng giã trong khu vùc.
+ VÞ trÝ, kÝch thíc, c¸ch bè trÝ c«ng tr×nh, bè trÝ c©y xanh (c©y cao, c©y thÊp, c©y bôi, c©y l¸ to, l¸ nhá, c©y nhiÒu l¸ vµ c©y Ýt l¸, th¶m cá...), ®êng giao th«ng.
+ Tæ hîp kh«ng gian cña thµnh phè hoÆc khu nhµ ë ®ang xem xÐt.
+ Cã thÓ tham kh¶o mét sè gi¶i ph¸p quy ho¹ch ®¹t yªu cÇu vµ kh«ng ®¹t yªu cÇu vÒ th«ng giã tù nhiªn trªn h×nh 15.
a) Kh«ng ®¹t yªu cÇu b) §¹t yªu cÇu
H×nh 15. mét sè gi¶I ph¸p quy ho¹ch ®¹t yªu cÇu vµ kh«ng ®¹t yªu cÇu ®èi víi th«ng giã tù nhiªn
8.6. Tæ chøc th«ng giã tù nhiªn trong nhµ ë
8.6.1. ChÊt lîng th«ng giã tù nhiªn trong nhµ ë t¹i vïng nhiÖt ®íi Èm ®îc ®¸nh gi¸ b»ng vËn tèc vµ diÖn tÝch ®îc th«ng giã trùc tiÕp qua phßng (th«ng giã xuyªn phßng), ®Æc biÖt lµ nh÷ng phßng ë, lµm viÖc, sinh ho¹t, phßng ngñ, phßng ¨n...
ChÊt lîng th«ng giã tù nhiªn, phô thuéc hoµn toµn vµo gi¶i ph¸p kh«ng gian (trªn mÆt c¾t ngang vµ trªn mÆt ®øng) vµ h×nh d¹ng kÝch thíc, vÞ trÝ, kÕt cÊu cña ng«i nhµ, sau khi ®· x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ híng nhµ hîp lý trªn tæng mÆt b»ng toµn khu nhµ ë .
8.6.2. C¸c nguyªn t¾c t¹o th«ng giã xuyªn phßng trong nhµ ë lµ :
Cöa ®ãn giã nªn cã diÖn tÝch nhá h¬n cöa giã ra mét chót (xem h×nh 16).
Kh«ng ®îc bè trÝ c¸c vËt c¶n, kh«ng gian lµm t¾c nghÏn luång giã. Khi b¾t buéc cã c¸c bé phËn lµm c¶n trë giã cÇn ph¶i t¹o c¸c hµnh lang dÉn giã tíi c¸c kh«ng gian sö dông phÝa sau (h×nh 17).
Trªn h×nh 18- giíi thiÖu ¶nh hëng cña vÞ trÝ lç cöa ®Õn ®êng ®i cña luång giã, ®Ó ngêi thiÕt kÕ lùa chän c¸ch bè trÝ cöa hîp lý.
8.6.3. Khi thiÕt kÕ cô thÓ tõng c«ng tr×nh nhµ ë cÇn lu ý nh÷ng vÊn ®Ò sau (¶nh hëng ®Õn th«ng giã tù nhiªn trong nhµ).
+ Tæ chøc mÆt b»ng vµ kh«ng gian c«ng tr×nh.
+ VÞ trÝ, h×nh d¹ng, kÝch thíc c¸c lç cöa sæ.
+ CÊu t¹o cöa, kÕt cÊu che n¾ng vµ c¸c chi tiÕt kiÕn tróc kh¸c nh : ban c«ng, l« gia, m¸i hiªn, s¶nh, hµnh lang.
H×nh 16. tæ chøc cöa ®ãn giã vµ cöa tho¸t giã
H×nh 17. tæ chøc hµnh lang th«ng giã qua nhiÒu kh«ng gian
8.6.4. Lùa chän kÝch thíc cöa sæ hai phÝa cña phßng.
a. ViÖc lùa chän tû lÖ kÝch thíc cöa sæ phÝa giã vµo vµ giã ra rÊt quan träng, kh«ng chØ t¸c dông lµm t¨ng lu lîng kh«ng khÝ mµ cßn t¨ng tèc ®é dßng kh«ng khÝ qua phßng.
b. Lu lîng giã khi tèc ®é giã t¨ng lªn ë c¸c lç cöa lªn ®îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc :
L = 3600 v..F (m3/s) (9)
Trong ®ã : - hÖ sè lu lîng cña lç cöa.
v- vËn tèc giã qua lç cöa (m/s)
F- diÖn tÝch lç cöa (m2)
c. Cöa ®ãn giã nªn cã diÖn tÝch lín h¬n cöa giã ra
H×nh 18. ¶nh hëng cña vÞ trÝ lç cöa ®Õn th«ng giã tù nhiªn
H×nh 19. t¸c dông uèn luång giã cña kÕt cÊu che n¾ng
d. Theo quy luËt khÝ ®éng häc, vËn tèc giã trong phßng sÏ t¨ng lªn khi tû lÖ kÝch thíc c¸c lç cöa giã ra vµ giã vµo gÇn b»ng 1,5 lÇn.
e. VÞ trÝ, diÖn tÝch, cÊu t¹o cöa sæ :
+ Trong tæ chøc th«ng giã tù nhiªn kiÓu “kiÕn tróc tho¸ng hë”, cöa sæ cã diÖn tÝch cµng lín cµng tèt. VÊn ®Ò chñ yÕu lµ lùa chän híng më cöa giã vµo vµ ra.
+ ChiÒu réng cöa sæ kh«ng ®îc nhá h¬n 0,5 lÇn chiÒu réng cña phßng. §Ó ®¶m b¶o chiÒu réng cña vïng cã vËn tèc giã lín th× diÖn tÝch cöa sæ kh«ng nhá h¬n 60% diÖn tÝch phßng.
+ CÊu t¹o cöa cã vai trß quan träng. Do yªu cÇu che n¾ng, ma, nªn cÇn ph¶i tÝnh ®Õn ¶nh hëng cña kÕt cÊu che ch¾n n¾ng ®Õn lu lîng vµ híng giã qua phßng. V× vËy cÇn lùa chän kÕt cÊu che n¾ng Ýt ¶nh hëng ®Õn lu lîng giã vµ cã kh¶ n¨ng híng ®îc luång giã ®Õn nh÷ng vïng cÇn thiÕt trong phßng ë (kÕt hîp cã thÓ dïng c¸c tÊm ch¾n ®øng, ngang ®Ó híng luång giã).
ChiÒu cao cöa sæ ph¶i x¸c ®Þnh tõ yªu cÇu vÖ sinh søc khoÎ, lîng th¸n khÝ, béi sè th«ng giã cho phÐp.
g. Lu lîng kh«ng khÝ lµm m¸t phßng.
Kh«ng khÝ ngoµi nhµ cã nhiÖt ®é te (oC) khi vµo phßng, ®îc n©ng cao ®Õn nhiÖt ®é trong phßng ti (oC). Khi tho¸t khái phßng kh«ng khÝ mang theo mét lîng nhiÖt lµ :
Qg = Co.G(ti- te), (10)
Trong ®ã : Qg- lîng nhiÖt th«ng giã, W;
C- nhiÖt dung riªng cña kh«ng khÝ, J/kgoC;
o - khèi lîng riªng kh«ng khÝ, kg/m3;
G- lîng th«ng giã, m3/s.
Th«ng thêng trÞ sè Co = 1,2.103 J/oC.m3.
Khi ®ã ta cã lu lîng kh«ng khi cÇn thiÕt lµ :
G = , m3/s (11)
víi t = ti- te, oC
8.7. Th«ng giã c¬ khÝ vµ b¸n c¬ khi trong nhµ ë
8.7.1. Nhµ ë trong c¸c ®« thÞ ph¶i thiÕt kÕ hÖ thèng th«ng giã c¬ khÝ vµ b¸n c¬ khÝ theo chiÒu ®øng, ®Æc biÖt lµ c¸c khu vÖ sinh vµ bÕp.
8..7.2. Cã thÓ kÕt hîp buång thang, giÕng trêi (nhµ cao trªn 5 tÇng) lµm ®êng th«ng giã chÝnh. CÇn cã hÖ thèng cöa giã trªn m¸i ®Ó ®iÒu chØnh tèc ®é luång giã theo sù thay ®æi thêi tiÕt.
8.7..3. Trong trêng hîp cÇn thiÕt cã thÓ kÕt hîp bè trÝ hÖ thèng qu¹t th«ng giã hoÆc chong chãng th«ng giã nhê chªnh lÖch ¸p lùc gi÷a tÇng mét vµ c¸c tÇng trªn.
9. Vai trß cña c©y xanh, mÆt níc trong quy ho¹ch kiÕn tróc, che ch¾n n¾ng, chèng nãng/l¹nh cho nhµ ë
9.1. T¸c dông lµm s¹ch kh«ng khÝ cña c©y xanh :
+ C©y xanh cung cÊp khÝ «xy chñ yÕu cho m«i trêng sèng.
+ C©y xanh cã kh¶ n¨ng läc vµ gi÷ bôi (nhÊt lµ bôi l¬ löng trong kh«ng khÝ). VÝ dô : l¸ c©y phong cã thÓ gi÷ ®îc tõ 21% ®Õn 80% lîng bôi trong ph¹m vi c©y cho¸n chç.
+ Mét sè lo¹i thùc vËt cßn to¶ ra m«i trêng chÊt fitonxit, cã kh¶ n¨ng øc chÕ vµ diÖt khuÈn g©y bÖnh;
+ C©y xanh cã t¸c dông i «n ho¸ kh«ng khÝ (lµm cho i «n ©m vµ d¬ng c©n b»ng), cã lîi cho søc khoÎ con ngêi.
+ C©y xanh cßn cã kh¶ n¨ng hÊp thô c¸c chÊt khÝ ®éc h¹i trong kh«ng khÝ.
+ C©y xanh cã kh¶ n¨ng khö c¸c chÊt ®éc ë níc th¶i n¬i cèng ngÇm ®æ ra s«ng, ngay c¶ níc th¶i cã hµm lîng phãng x¹ thÊp. VÝ dô c©y bÌo t©y läc níc s¹ch, c©y sËy rÔ cã kh¶ n¨ng hÊp thô c¸c chÊt ho¸ häc ®éc h¹i trong níc th¶i c«ng nghiÖp.
(Xem phô lôc K)
9.2. T¸c dông lµm gi¶m bøc x¹ mÆt trêi cña c©y xanh.
a. HÊp thô n¨ng lîng mÆt trêi ®Ó quang hîp : hÊp thô tõ 30% ®Õn 80% bøc x¹ trùc tiÕp cña mÆt trêi. Tuú theo c©y nhiÒu l¸ hay Ýt l¸, t¸n l¸ réng hay hÑp, b¶n l¸ to hay b¶n l¸ nhá.
b. C¶n bøc x¹ mÆt trêi, t¹o bãng r©m che cho kh«ng gian díi t¸n l¸ vµ c¸c bÒ mÆt kiÕn tróc : têng, m¸i, ®êng x¸ vµ c¸c bÒ mÆt ®Êt...
- Cã thÓ ng¨n ®îc tõ 40% ®Õn 90% lîng bøc x¹ mÆt trêi
- Th¶m cá dµy c¶n ®îc 80% bøc x¹ chiÕu xuèng mÆt ®Êt
c. Gi¶m bít bøc x¹ ph¶n x¹ ra m«i trêng xung quanh do hÖ sè ph¶n x¹ nhiÖt nhá h¬n so víi c¸c bÒ mÆt kh¸c.
Chó thÝch : Tû sè bøc x¹ ph¶n x¹ tõ bÒ mÆt vµ bøc x¹ mÆt trêi tæng céng chiÕu trªn bÒ mÆt ®ã gäi lµ hÖ sè A (Anbª®«) . HÖ sè nµy phô thuéc vµo ®Æc ®iÓm bÒ mÆt, tÝnh chÊt vËt lý, mÇu s¾c vµ tr¹ng th¸i cña bÒ mÆt ®ã).
HÖ sè Anbe®« (A) cã t¸c dông lµm gi¶m bøc x¹ ph¶n x¹ cña c©y leo trªn têng. Nh÷ng c©y l¸ cµng to, t¸n cµng lín, rËm r¹p th× kh¶ n¨ng c¶n bøc x¹ cµng lín.(xem h×nh 20)
9.3. T¸c dông tæng hîp cña c©y xanh, mÆt níc ®èi víi viÖc c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn vi khÝ hËu : nhiÖt ®é, ®é Èm kh«ng khÝ.
- Lµm t¨ng ®é Èm kh«ng khÝ ë vïng che bëi c©y xanh do vïng bãng r©m nhiÖt ®é kh«ng khÝ gi¶m xuèng : t¨ng tõ 5% ®Õn 8% so víi vïng kh«ng cã c©y xanh.
- Lµm gi¶m nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong vïng díi t¸n c©y xanh vµo mïa hÌ, thÊp h¬n nhiÖt ®é kh«ng khÝ n¬i trèng tr¶i vµo mïa hÌ : tõ 0,80C ®Õn 3oC.
- NhiÖt ®é kh«ng khÝ t¹i vïng cã nhiÒu c©y xanh, mÆt níc thêng thÊp h¬n nhiÖt ®é kh«ng khÝ ë nh÷ng vïng kh«ng cã c©y xanh, mÆt níc vµo mïa hÌ : tõ 20C ®Õn 3oC.
9.4. ¶nh hëng cña c©y xanh mÆt níc tíi chÕ ®é giã vµ dßng chuyÓn ®éng cña kh«ng khÝ
- C©y xanh cã t¸c dông c¶n giã qu¸ m¹nh vµo mïa hÌ, c¶n giã l¹nh vµo mïa ®«ng: nÕu bè trÝ c©y xanh hîp lý.
- C©y xanh cã thÓ híng dßng chuyÓn ®éng kh«ng khÝ theo mét híng cã lîi cho th«ng giã xuyªn phßng cña ng«i nhµ.
- Khi trång c©y xanh hai bªn ®êng phè, sÏ t¹o ra hµnh lang, th«ng giã m¸t cho ®« thÞ., ®ång thêi cã thÓ c¶n bít giã nãng ë nh÷ng vïng khÝ hËu nãng kh« (khu vùc miÒn Trung).
¶nh hëng cña c©y xanh ®èi víi tr¹ng th¸i kh«ng khÝ thæi vµo nhµ- xem h×nh 21- (cã thÓ coi c©y xanh lµ mét m¸y ®iÒu hoµ kh«ng khÝ tù nhiªn cho nhµ - khu nhµ ë...).
H×nh 20. t¸c dông gi¶m bøc x¹ cña c©y leo trªn têng
H×nh 21. ¶nh hëng cña c©y xanh ®èi víi tr¹ng th¸i kh«ng khÝ thæi vµo nhµ
9.5. T¸c dông cña c©y xanh, mÆt níc vÒ thÈm mü
ViÖc phèi hîp gi÷a c©y xanh - mÆt níc ë bÊt kú ph¹m vi lín hay nhá trong vµ ngoµi nhµ ®Òu t¹o nªn nh÷ng t¸c dông lµm gi¶m sù c¨ng th¼ng thÇn kinh. cña con ngêi.
9.6. Nguyªn t¾c bè trÝ c©y xanh
a) Ph©n lo¹i c©y xanh theo tÝnh chÊt sö dông.
- C©y xanh c«ng céng (trång trong khu nhµ ë hay khu c«ng céng hoÆc c«ng viªn).
- C©y xanh sö dông côc bé (trong vµ ngoµi nhµ, c¨n hé).
- C©y xanh ®Æc dông (sö dông theo môc ®Ých).
b). Riªng víi nhµ ë cã hai lo¹i chÝnh : (néi bé nhµ).
- C©y xanh trång ngo¹i thÊt : thêng lµ nh÷ng c©y to d¹ng th©n leo vµ th©n gç nhá cao tõ 0,5m ®Õn 3m.
- C©y xanh néi thÊt : thêng thÊp, nhá tõ 0,1m ®Õn 1,5m, thêng kÕt hîp víi nghÖ thuËt c©y c¶nh - non bé.
(Tham kh¶o phô lôc K vÒ tÝnh chÊt khö khÝ ®éc h¹i cña c©y xanh)
10. ThiÕt kÕ c¸ch nhiÖt chèng nãngcho kÕt cÊu bao che.
10.1. Yªu cÇu chung vÒ c¸ch nhiÖt trong mïa nãng
10.1.1. §èi víi nhµ cã sö dông vi khÝ hËu tù nhiªn:
- Têng, m¸i n»m ë híng cã bøc x¹ mÆt trêi mïa hÌ lín nhÊt ®Òu ph¶i thiÕt kÕ c¸ch nhiÖt;
- KÕt hîp víi th«ng giã tù nhiªn lµ yÕu tè quan träng ®Ó c¶i t¹o vi khÝ hËu trong nhµ ë;
- KÕt hîp víi c¸c gi¶i ph¸p che n¾ng c©y xanh, kÕt cÊu che n¾ng... nh»m t¹o vi khÝ hËu tèt cho c¸cphßng ë;
- Tr¸nh lµm t¨ng nhiÖt ®é mÆt trong cña kÕt cÊu bao che (g©y c¶m gi¸c nãng do bøc x¹ tõ mÆt trong cña kÕt cÊu bao che);
- Khi thiÕt kÕ c¸ch nhiÖt cÇn tham kh¶o tiªu chuÈn TCVN 4605-1988 “ Kü thuËt nhiÖt- KÕt cÊu ng¨n che- Tiªu chuÈn thiÕt kÕ” vµ c¸c tiªu chuÈn hiÖn hµnh cã liªn quan.
10.1.2. §èi víi nhµ ë cã sö dông vi khÝ hËu t¹o:
- Ph¶i tÝnh to¸n c¸ch nhiÖt cho kÕt cÊu ng¨n che ®Ó gi¶m tiªu hao ®iÖn n¨ng;
- Khi thiÕt kÕ c¸ch nhiÖt cÇn tham kh¶o tiªu chuÈn TCVN 4605-1988 “ Kü thuËt nhiÖt- KÕt cÊu ng¨n che- Tiªu chuÈn thiÕt kÕ”. tiªu chuÈn TCXD 232-1999 “HÖ thèng th«ng giã, ®iÒu hoµ kh«ng khÝ vµ cÊp l¹nh- ChÕ t¹o, l¾p ®Æt vµ nghiÖm thu” vµ c¸c tiªu chuÈn hiÖn hµnh cã liªn quan.
10.1.3. C¸c lo¹i m¸i vµ gi¶i ph¸p c¸ch nhiÖt chñ yÕu
-
M¸i dèc:
Thêng dïng tÇng hÇm m¸i cã lç cöa th«ng giã trao ®æi nhiÖt víi kh«ng khÝ bªn ngoµi (nhµ cã trÇn);
NÕu kh«ng cã trÇn, cÇn lµm d·y lç cöa th«ng giã ë ch©n m¸i hoÆc têng ®Çu håi.
-
M¸i b»ng c¸ch nhiÖt:
ThiÕt kÕ thªm tÇng kh«ng khÝ lu th«ng trong m¸i (m¸i kÐp) hoÆc trªn m¸i (m¸i ®¬n) nhng tÊt c¶ ph¶i cã gi¶i ph¸p kü thuËt ®¶m b¶o chèng thÊm tèt, bÒn.
-
M¸i cã phun níc, chøa níc, níc ch¶y tuÇn hoµn :
CÇn cã gi¶i ph¸p , vËt liÖu c¸ch níc tuyÖt ®èi
10.1.4. Têng c¸ch nhiÖt (tham kh¶o h×nh D4 phô lôc D)
- Têng híng §«ng, T©y nhËn bøc x¹ mÆt trêi cùc ®¹i cÇn ph¶i cã gi¶i ph¸p c¸ch nhiÖt
- Têng c¸ch nhiÖt cÇn ®¶m b¶o c¸ch nhiÖt ban ngµy, to¶ nhiÖt nhanh ban ®ªm. Träng lîng têng cµng nhá cµng tèt (th«ng thêng sö dông bª t«ng bät, bª t«ng xØ , bª t«ng sái gèm ceramic hoÆc têng cã cÊu t¹o rçng c¸ch nhiÖt. MÆt ngoµi s¬n mµu cã hÖ sè ph¶n x¹ lín.).
10.2. BiÖn ph¸p chèng nåm cho bÒ mÆt nÒn nhµ
10.2.1. Cã hai qu¸ tr×nh ngng ®äng níc trªn mÆt nÒn nhµ vµ thiÕt bÞ : ngng thµnh mµng níc vµ ngng thµnh giät níc.
10.2.2. §iÒu kiÖn h×nh thµnh sù ngng ®äng níc trªn mÆt nÒn nhµ vµ thiÕt bÞ x¶y ra trong c¸c ®iÒu kiÖn sau:
a/ §é Èm cña m«i trêng 85%.
b/ NhiÖt ®é kh«ng khÝ ®ét ngét t¨ng lªn trong khi nhiÖt ®é bÒ mÆt nÒn, têng, thiÕt bÞ cha kÞp t¨ng vµ nhá h¬n nhiÖt ®é ®iÓm s¬ng cña kh«ng khÝ (ts) : bm ts.
c/ Chªnh lÖch gi÷a nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong nhµ vµ ngoµi nhµ tõ 0,70C ®Õn 1,5oC d/ NhiÖt ®é kh«ng khÝ ngoµi nhµ t¨ng ®ét ngét, khi tk = tk.ng - tk.h 1,8oC,
e/ Khi ®é Èm kh«ng khÝ k rÊt cao, nhiÖt ®é ngoµi nhµ t¨ng ®ét ngét, l¹i cã ma phïn hoÆc ma nhá .
10.2.3. C¸c nguyªn t¾c chèng ngng ®äng níc trªn bÒ mÆt nÒn nhµ, thiÕt bÞ :
a/ H¹ thÊp nhiÖt ®é kh«ng khÝ trong nhµ (t¬ng ®¬ng víi viÖc h¹ thÊp nhiÖt ®é ®iÓm s¬ng (ts) xuèng thÊp h¬n nhiÖt ®é bÒ mÆt kÕt cÊu).
b/ Gi¶m ®é Èm kh«ng khÝ trong nhµ;
c/ N©ng nhiÖt ®é bÒ mÆt kÕt cÊu cao h¬n nhiÖt ®é ®iÓm s¬ng.
Chó thÝch : Cã thÓ dïng mét trong ba gi¶i ph¸p hoÆc phèi hîp c¶ ba gi¶i ph¸p trªn.
10.2.4. Nguyªn t¾c thiÕt kÕ sµn chèng ngng ®äng níc (chèng nåm).
a/ Ph¬ng ph¸p tÝnh to¸n thiÕt kÕ theo TCXD 230-1998- nÒn nhµ chèng nåm- Tiªu chuÈn thiÕt kÕ vµ thi c«ng.
b/ Mét sè chØ tiªu thiÕt kÕ nÒn nhµ chèng nåm :
+ Chän cÊu t¹o sµn víi líp bÒ mÆt cã qu¸n tÝnh nhiÖt (D), hÖ sè æn ®Þnh nhiÖt () vµ hÖ sè dÉn nhiÖt t¬ng ®¬ng nhá nhÊt nh»m lµm nhiÖt ®é bÒ mÆt thay ®æi nhanh theo nhiÖt ®é m«i trêng. NÕu nhiÖt ®é mÆt sµn (tbm) lín h¬n nhiÖt ®é ®iÓm s¬ng cña kh«ng khÝ (ts), nh ë ®iÒu 10.2.2 th× kh¶ n¨ng chèng nåm cña nÒn nhµ ®îc x¸c ®Þnh theo biÓu thøc thùc nghiÖm sau :
t = f (Y) ( xem h×nh 22 vµ h×nh 23)
H×nh 22 : §å thÞ ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ chèng nåm t = 0,7351n Y - 1,383.
i =, Y1 = Y
Y2
Y3
Ym
Y®Êt nÖn
H×nh 23 :nhiÖt truyÒn tõ bÒ mÆt kÕt cÊu sµn nhµ xuèng líp ®Êt nÖn cña nÒn nhµ
- ChØ tiªu nÒn nhµ chèng nåm tèt nhÊt lµ :
t 0,05; Y 6,5; td 0,35 (11)
- ChØ tiªu h¹n chÕ nåm cña nÒn nhµ lµ :
t 0,00; 6,6 Y 8,3 (12)
0,36 td 0,60
Trong ®ã : t - chªnh lÖch nhiÖt ®é gi÷a nhiÖt ®é ®iÓm s¬ng cña kh«ng khÝ vµ nhiÖt ®é bÒ mÆt nÒn nhµ, (oC)
t = (13)
Y lµ hÖ sè æn ®Þnh nhiÖt ®é bÒ mÆt cña kÕt cÊu nÒn nhµ.
Y phô thuéc vµo líp bÒ mÆt cña kÕt cÊu nÒn “dµy” (Kcal/m2.h.oC) hay “máng” (nghÜa lµ chØ sè qu¸n tÝnh nhiÖt D lín hay nhá h¬n 1).
td - lµ hÖ sè dÉn nhiÖt t¬ng ®¬ng cña kÕt cÊu nÒn nhµ, phô thuéc vµo tÝnh chÊt vËt lý cña vËt liÖu c¸c líp nÒn vµ chiÒu dµy c¸c líp Êy.
td = (14)
Trong ®ã : di - lµ chiÒu dµy líp nÒn nhµ thø i (m)
i - hÖ sè dÉn nhiÖt líp nÒn nhµ thø i cña kÕt cÊu sµn (Kcal/m.h.oC)
+ NÒn nhµ cã kh¶ n¨ng chèng nåm khi t < 0; hoÆc dao ®éng tõ 0 1oC; hay Y = 6,6 1,6 Kcal/m2.h.oC.
+ ThiÕt kÕ nÒn chèng nåm lµ lùa chän c¸c lo¹i vËt liÖu vµ kÕt cÊu cã Y; td = min, n»m trong giíi h¹n trªn mµ vÉn ®¶m b¶o tÝnh kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng chÞu lùc cña nÒn.
C¸c gi¸ trÞ nµy cµng nhá th× kh¶ n¨ng chèng nåm cµng cao.
+ C¸c lo¹i vËt liÖu phï hîp cho nÒn nhµ chèng nåm lµ c¸c vËt liÖu èp l¸t máng nh: g¹ch men sø, gç hoÆc tÊm l¸t b»ng nhùa composit, vËt liÖu c¸ch nhiÖt nhÑ nh polystirol, polyurethane, gèm bät.
10.2.5. Ph¬ng ph¸p tÝnh hÖ sè æn ®Þnh nhiÖt bÒ mÆt cña kÕt cÊu nÒn nhµ nhiÒu líp :
+ ChØ sè qu¸n tÝnh nhiÖt D cña kÕt cÊu nÒn nhiÒu líp, x¸c ®Þnh theo c«ng thøc :
D = Ri . Si; Kcal/m2.h (15)
Trong ®ã : Ri = di/i lµ nhiÖt trë cña kÕt cÊu sµn i, tÝnh b»ng m2.h.oC.
di - chiÒu dµy líp sµn thø i, tÝnh b»ng (m).
Si = 0,51 . , lµ hÖ sè hµm nhiÖt cña vËt liÖu líp thø i, tÝnh b»ng Kcal/m2.h.oC.
+ HÖ sè æn ®Þnh nhiÖt bÒ mÆt ®îc tÝnh nh sau :
NÕu kÕt cÊu líp thø i cña sµn cã Di 1, ta cã :
Yi = Si
NÕu Di < 1 ®ång thêi Di + Di + 1 1, tøc lµ hÖ sè æn ®Þnh nhiÖt bÒ mÆt cã kÓ tíi ¶nh hëng cña líp thø (i + 1) nh sau :
Yi = Ri. + Si + 1 (16)
NÕu Di + Di + 1 < 1 th×
Yi = (17)
+ Khi cã hiÖn tîng nåm th× nhiÖt truyÒn tõ bÒ mÆt nÒn xuèng theo c¸c líp thø tù i, i + 1...; m) ®îc ®¸nh sè nh h×nh 24.
+ Khi thiÕt kÕ nÒn nhµ chèng nåm, nªn chän vËt liÖu sao cho chØ cÇn 2 - 3 líp vËt liÖu ®· ®¶m b¶o Di 1.
+ §èi víi nÒn cã líp kh«ng khÝ kÝn trong kÕt cÊu nÒn nhµ, hÖ sè hµm nhiÖt cña líp kh«ng khÝ ®îc coi b»ng kh«ng (Sk = 0)
+ Víi líp kh«ng khÝ kÝn cã chiÒu dµy :
d = 15 - 20mm, lÊy k = 0,05 Kcal/m.h.oC
d = 21 - 25mm; lÊy k = 0,09 Kcal/m.h.oC.
10.2.6. C¸c gi¶i ph¸p cÊu t¹o nÒn nhµ chèng nåm thÝch hîp :
CÇn lùa chän gi¶i ph¸p cÊu t¹o nÒn nhµ thÝch hîp ®Ó mÆt sµn ng¨n c¸ch ¶nh hëng cña nhiÖt ®é, ®é Èm, qu¸n tÝnh nhiÖt cña khèi ®Êt nÒn. CÇn dïng vËt liÖu cã qu¸n tÝnh nhiÖt lín ®Ó h¹n chÕ ®äng níc trªn mÆt sµn nhµ. CÇn lùa chän cÊu t¹o c¸c líp nh sau :
Líp 1 : Líp c¬ häc cao - lµ líp cã yªu cÇu thÈm mü, chèng mµi mßn, ®é bÒn c¬ häc cao, qu¸n tÝnh nhiÖt lín - nªn dïng vËt liÖu cã ®é dµy cµng nhá cµng tèt.
C¸c vËt liÖu l¸t phï hîp lµ : g¹ch gèm nung cã chiÒu dµy 10mm; g¹ch men 7mm; vËt liÖu tÊm nhùa composit 5mm; gç packet hoÆc v¸n sµn 15mm. KÕt hîp tr¶i c¸c lo¹i th¶m len, th¶m ®ay, th¶m cãi (cÇn sÊy kh« vµo nh÷ng thêi ®iÓm cã ®é Èm cao); lãt.
Líp 2 : Líp v÷a lãt liªn kÕt cã 10 - 20mm; líp nµy cµng máng cµng tèt. HiÖn nay nÕu ®iÒu kiÖn cho phÐp, nªn dïng keo liªn kÕt ®Ó bá líp v÷a lãt liªn kÕt.
Líp 3 : Lµ líp c¸ch nhiÖt c¬ b¶n, cã qu¸n tÝnh nhiÖt nhá; cÇn chän vËt liÖu võa chÞu ®îc t¶i träng võa cã nhiÖt trë lín .
Líp 4: Líp chèng thÊm ®Ó b¶o vÖ líp c¸ch nhiÖt khái Èm do mao dÉn tõ nÒn ®Êt lªn. Cã thÓ dïng: giÊy bitum, mµng polyetilen, s¬n bitum cao su cã cèt v¶i th« hoÆc v¶i mµn.
Líp 5: líp bª t«ng chÞu lùc 9hoÆc bª t«ng g¹ch vì)
Líp 6: §Êt nÒn ®Çm chÆt (hoÆc c¸t ®en)
(xem c¸c h×nh vÏ minh ho¹ tõ h×nh 24 ®Õn h×nh 30).
H×nh 24. CÊu t¹o c¸c líp nÒn nhµ chèng Èm
H×nh 25. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông xØ than lß cao d¹ng h¹t
H×nh 26. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông tÊm granit« cã líp kh«ng khÝ kin
H×nh 27. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông gç l¸t cã líp kh«ng khÝ kÝn
H×nh 28. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông cvËt liÖu xèp polystirol cêng ®é cao
H×nh 29. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông g¹ch gèm bät
H×nh 30. mÉu nÒn nhµ chèng nåm sö dông líp c¸ch nhiÖt hçn hîp gåm bª t«ng bät vµ
polystirol cêng ®é cao
Phô lôc A: BiÓu ®å tr¹ng th¸I kh«ng khÝ (biÓu ®å I-d)
(BiÓu ®å I-d cña kh«ng khÝ Èm khi ¸p suÊt khÝ quyÓn bµng 760mmHg)
Phô lôc B
c¸c §¹i lîng vËt lý sö dông trong tÝnh to¸n thiÕt kÕ
chèng nãng cho nhµ ë
Stt
|
Tªn gäi
|
Ký hiÖu
|
§¬n vÞ
|
HÖ kü thuËt
|
HÖ SI
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
1
|
NhiÖt ®é kh«ng khÝ tÝnh to¸n trong nhµ
|
Ti
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
2
|
NhiÖt ®é mÆt trong kÕt cÊu bao che
|
t (i)
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
3
|
NhiÖt ®é bÒ mÆt cao nhÊt trong nhµ
|
tmax
(i M·)
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
4
|
NhiÖt ®é ®iÓm s¬ng
|
ts
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
5
|
Biªn ®é dao ®éng nhiÖt ®é tÝnh to¸n ngoµi nhµ
|
Ate
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
6
|
Biªn ®é dao ®éng nhiÖt ®é tÝnh to¸n trong nhµ
|
Ati
|
|
|
7
|
Biªn ®é dao ®éng nhiÖt ®é bÒ mÆt trong
|
Ai
|
oC
|
(oC + 273)oK
|
8
|
HÖ sè hÊp thô bøc x¹ mÆt trêi
|
|
|
|
9
|
HÖ sè hÊp thô nhiÖt cña c¸c líp vËt liÖu
|
B
|
|
|
10
|
Tæng hÖ sè t¾t dÇn dao ®éng nhiÖt ®é cña kÕt cÊu bao che
|
Uo
|
|
|
11
|
HÖ sè t¾t dÇn dao ®éng nhiÖt cña kh«ng khÝ trong nhµ ®Õn bÒ mÆt trong
|
U
|
|
|
12
|
VËn tèc giã tÝnh to¸n
|
v
|
m/s
|
m/s
|
13
|
VËn tèc giã trung b×nh
|
vtb
|
|
|
14
|
ChiÒu dµy líp kÕt cÊu bao che
|
|
m
|
M
|
15
|
DiÖn tÝch bÒ mÆt truyÒn nhiÖt cña kÕt cÊu bao che
|
F
|
m2
|
m2
|
16
|
Khèi lîng vËt liÖu
|
M
|
Kg/m3
|
Kg/m3
|
17
|
NhiÖt dung riªng
|
C
|
Kcal/Kg.oC
|
KJ/Kg.oK
|
18
|
Sè ngµy, giê sëi Êm
|
Z(d)
|
giê
|
giê
|
19
|
Sè ngµy, giê lµm m¸t
|
Sm
|
giê
|
giê
|
20
|
HÖ sè trao ®æi nhiÖt bÒ mÆt ngoµi
|
e
|
Kcal/m2hoC
|
W/m2 oC
|
21
|
HÖ sè trao ®æi nhiÖt bÒ mÆt trong
|
i
|
Kcal/m2hoC
|
W/m2 oC
|
Phô lôc C - B¶n ®å phÇn vïng khÝ hËu x©y dùng ViÖt Nam
Chó thÝch :
A- MiÒn khÝ hËu phÝa B¾c : Bao gåm c¸c tØnh phÝa B¾c ®Ìo H¶i V©n.
- §Æc ®iÓm : khÝ hËu c¬ b¶n lµ nhiÖt ®íi giã mïa cã mïa ®«ng l¹nh.
A.1. Vïng khÝ hËu §«ng B¾c vµ ViÖt B¾c.
- §Æc ®iÓm : L¹nh thÊp nhÊt díi 00C, khÝ hËu Èm ít, ma nhiÒu, chèng l¹nh lµ chñ yÕu.
A1.1. TiÓu vïng bao gåm c¸c tØnh §«ng B¾c
Kh¸c nhau vÒ møc ®é sëi
A1.2. TiÓu vïng bao gåm c¸c tØnh ViÖt B¾c
A.II. Vïng khÝ hËu nói T©y B¾c vµ B¾c Trêng S¬n.
- §Æc ®iÓm : Ýt l¹nh, nhiÖt ®é thÊp 0oC ë phÝa B¾c vµ 5oC ë phÝa Nam, thêi tiÕt kh« nãng cao nhÊt 40oC, tèc ®é giã l¹nh 40m/s trong n¨m mïa l¹nh kÐo dµi b»ng mïa kh« nhu cÇu sëi tõ hai ®Õn ba th¸ng.
A.II.1. TiÓu vïng T©y B¾c
Kh¸c nhau vÒ møc ®é sëi mïa ®«ng
A.II.2. TiÓu vïng B¾c Trêng S¬n
A.III. Vïng khÝ hËu ®ång b»ng vµ B¾c Trung Bé.
- §Æc ®iÓm : Mïa ®«ng l¹nh kh«ng xuèng tíi 0oC phÝa b¾c vµ 5oC phÝa nam nãng nhÊt lµ 40oC tõ Thanh Ho¸ vµo cã thÓ tíi 42 - 43oC, khÝ hËu Èm h¬n A.I vµ A.II, ma nhiÒu tèc ®é giã lín h¬n 40m/s¶n xuÊt
A.III.1. TiÓu vïng ®ång b»ng B¾c Bé.
A.III.2. TiÓu vïng ®ång b»ng Thanh Ho¸, NghÖ An, Hµ TÜnh.
Kh¸c nhau vÒ gi¶i ph¸p
A.III.3. TiÓu vïng ®ång b»ng Qu¶ng B×nh, Qu¶ng trÞ, Thõa Thiªn kü thuËt sëi Êm mïa ®«ng HuÕ.
B- MiÒn khÝ hËu phÝa Nam : bao gåm c¸c tØnh phÝa Nam ®Ìo H¶i V©n.
-§Æc ®iÓm : nhiÖt ®é giã mïa suèt n¨m chØ tån t¹i mét mïa nãng.
B.IV. MiÒn khÝ hËu T©y Nguyªn.
§Æc ®iÓm : Mang tÝnh chÊt khÝ hËu miÒn nhiÖt ®íi khÝ hËu thÊp nhÊt tõ 0-5oC, cao nhÊt 40oC, tõ vïng nói ph¶i phßng vµ chèng nãng cho vïng nµy.
B.IV.1. TiÓu vïng B¾c T©y nguyªn
Kh¸c nhau vÒ nhu cÇu phßng l¹nh
B.IV.2. TiÓu vïng Nam T©y nguyªn
B.V. Vïng khÝ hËu ®ång b»ng Nam bé vµ Trung bé.
-§Æc ®iÓm : khÝ hËu nhiÖt ®íi, mïa ®«ng kh«ng l¹nh nhiÖt ®é thÊp nhÊt 10oC, cao nhÊt 40oC, ë phÝa B¾c; 40oC ë phÝa Nam ma nhiÒu hµng n¨m cã hai mïa kh«, Èm phï hîp víi hai mïa giã.
B.V.1. TiÓu vïng Qu¶ng Nam, §µ N½ng, B¾c Qu¶ng Ng·i
B.V.2. TiÓu vïng Kh¸nh Hoµ, Nam Qu¶ng Ng·i
Kh¸c nhu cÇu chèng nãng vÒ mïa hÌ
B.V.3. TiÓu vïng ThuËn H¶i, §«ng Nam bé
B.V.4. TiÓu vïng T©y Nam bé
phô lôc d
Mét sè gi¶i ph¸p che ch¾n n¾ng
(tõ 1 – 6). C¸c tÊm che n¾ng n»m ngang chèng chãi trªn bÒ mÆt nhµ
H×nh D.1. VÞ trÝ tÊm ch¾n n¾ng trªn bÒ mÆt têng vµ biÓu ®å che n¾ng øng víi tõng kiÓu tÊm che n¾ng
(7, 8, 9): C¸c tÊm che n¾ng th¼ng ®øng trªn têng
(10, 11, 12): C¸c tÊm ch¾n n¾mg kiÓu « líi
H×nh D.2. VÞ trÝ tÊm ch¾n n¾ng trªn bÒ mÆt têng
vµ biÓu ®å che n¾ng øng víi kiÓu tÊm che n¾ng
a) KiÓu têng v¸ch che; b) TÊm ch¾n ®øng vµ ngang; ...
H×nh D.3. C¸c kiÓu tÊm ch¾n n¾ng ®¬n gi¶n
H×nh D.4. C¸c kiÓu têng tho¸ng che n¾ng vµ th«ng giã lµm gi¶m nhiÖt ®é c¸c vËt tÝch nhiÖt do diÖn tÝch tiÕp xóc lín
H×nh E. 7. C¸c kiÓu têng tho¸ng giã - che n¾ng cã hiÖu qu¶ vµ trang trÝ cho c¸c bÒ mÆt nhµ bít ®¬n ®iÖu
Phô lôc E- H×nh vÏ minh ho¹ híng dÉn lùa chän c¸c gi¶i ph¸p
quy ho¹ch khu nhµ ë - c©y xanh - th«ng giã tù nhiªn
(Nh»m t¹o m«i trêng sinh th¸i ngoµi nhµ - vi khÝ hËu trong nhµ)
H×nh E1 H×nh E2 H×nh E3
H×nh E1 : Kho¶ng c¸ch hµng rµo, c©y xanh vµ hiÖu qu¶ th«ng giã xuyªn phßng.
a. Hµng rµo s¸t têng nhµ, hoÆc c¸ch nhµ 3m, hoÆc c¸ch nhµ 6m.
b. C©y cao c¸ch gi÷a nhµ 1,5m hoÆc c¸ch gi÷a nhµ 3m hoÆc c¸ch gi÷a nhµ 15m.
H×nh E2. C¸ch bè trÝ nhµ n¬i ®åi dèc.
H×nh E3 (A) : Quan hÖ gi÷a c©y cao vµ c©y bôi (hµng rµo) vµ th«ng giã nhµ a, b, c.
H×nh E3 (D): C¸ch gi¶i quyÕt th«ng giã khi kh«ng ®ãn gãi trùc tiÕp ®îc
Chó thÝch : Bè trÝ d¶i c©y xanh - th¶m cá, c©y cao, c©y bôi, mÆt níc hîp lý cã thÓ lµm gi¶m nhiÖt ®é ngoµi nhµ 1,50C ~ 2,5oC vµ lµm gi¶m cêng ®é bøc x¹ mÆt trêi tõ 40% ~ 50%; gi¶m tèc ®é giã m¹nh tõ 50% ~ 60%; gi¶m ®é bôi bÈn cña kh«ng khÝ tõ 25% ~ 40%; lµm t¨ng ®é Èm t¬ng ®èi cña kh«ng khÝ ngoµi nhµ 7% ~ 12% so víi vÞ trÝ kh«ng cã c©y xanh.
H×nh E4 : Bè trÝ cöa ®Ó cã giã xuyªn c¸c phßng
|
H×nh E6 : H×nh d¹ng nhµ vµ c¸c vïng ¸p suÊt giã.
H×nh E5 : C¸ch bè trÝ cöa ®ãn giã xuyªn phßng
H×nh E7 : C¸ch bè trÝ nhµ ®Ó nhËn ®îc giã chñ ®¹o
H×nh E8 : C¸ch th«ng giã qua khe m¸i
H×nh E9 : C¸c kiÓu bè trÝ nhµ vµ hiÖu qu¶ th«ng giã
H×nh E10 : CÇn bè trÝ nhµ tÇng thÊp phÝa tríc nhµ cao tÇng so víi híng giã ®ãn
H×nh E11 : C¸ch më cöa ®Ó cã lîi cho th«ng giã xuyªn phßng
HÖ sè ph¶n x¹ bÒ mÆt m¸i lín
H×nh E12 : Th«ng giã ngang cho c¸c c¨n hé nhê dßng khÝ chuyÓn ®éng theo chiÒu ®øng däc buång thang hay giÕng trêi
|
|
H×nh E13 : Bè trÝ cöa theo chiÒu cao t¹o hiÖu qu¶ th«ng giã tù nhiªn
|
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |