rộng lớn khi nào những mục tiêu thực hành đó đuợc tôn giáo hóa nghĩa là
làm cho chúng huyền bí thiêng liêng siêu việt. Vua Pierre la Grand của
nước Nga mang văn minh Tây phương về Nga để thay đổi Nga vào văn
minh kỹ nghệ, ông thất bại. Trái lại Lénine thành công. Lý do Lénine đã
khuấy động được nhiệt tình dân chúng Nga bằng thứ tôn giáo mới: Cộng
sản chủ nghĩa.
Tính chất thiêng liêng của lòng yêu nước đã đem Mustapha Kemal lực
lượng vĩ đại hoàn thành cách mạng quốc gia và đẩy mạnh công cuộc tối tân
hóa nước Thổ nhĩ kỳ thủ cựu.
Theo Eric Hoffer chính vì Anh Mỹ không nắm được bí quyết "tôn giáo
hóa" những mục tiêu thực tế, nên thường bị chội tay khỏi nhiều phong trào
tại các nước Á châu. Chủ nghĩa dân chủ, triết lý thực hành (pragmatisme)
không có khả năng đốt cháy lên lòng cuồng tín của hàng bao nhiêu triệu
người trên những xứ sở phương Đông.
Tại sao phải tôn giáo hóa, phải làm cuộc đổi thay mang một ý nghĩa
thiêng liêng thì mới gây được phong trào quần chúng?
Ngàn xưa cổ học chính trị Đông phương đã đề cập đến:
Chia sẻ với bạn bè của bạn: