- Trả lời phỏng vấn bất đắc dĩ

 5 - Cụ Le Jeune, còn gọi là ông già nuôi mèo

Chúng tôi ghé thăm Cụ Emile Lejeune, 89 tuổi. Với một giọng lai lai miền Trung, giọng Thanh Hóa. Mặc dù Emile tự giới thiệu mình là người Nghệ An. Con một vị thẩm phán người Pháp và một cô công chúa Nhà Nguyễn. Cụ Emile theo vai vế là ngang hàng với hàng Ưng, hàng chú của Bửu, hàng ông của Vĩnh. Như vậy là hàng ông của Đức Quốc trưởng Bảo Đại. Tuổi trẻ đẹp trai, đầu chải láng mướt, từng nổi tiếng với biệt danh “Tino Rossi de Hanoi”, Emile Lejeune vào quân đội Pháp năm 18 tuổi, bị tù và thoát nạn bị chém đầu ngày 9/03/45 khi Nhựt đảo chánh Pháp, nhờ vượt ngục. Bị tù 6 năm ở trại 113 của Việt Minh. Trong những năm chiến tranh Đông dương cứ bốn tù binh bị Việt minh bắt chỉ có 1 người sống sót. Cụ Emile hiện sống cùng bà vợ thứ người Sa Đéc. Bà Cụ nhớ thời niên thiếu và nhờ Cụ mà tôi biết rõ là tướng Chanson và Thủ hiến Thái lập Thành bị ám sát tại Sadéc, chứ không phải tại Cai Lậy như tôi thường nhớ lầm. Nay xin đính chánh và mong bà con sửa dùm. Cụ Emile Lejeune hiện nay có thú tiêu khiển là nuôi mèo. Tất cả mèo ở trại CAFI đều được Cụ săn sóc, vì lúc xưa khi bị Nhựt bỏ tù nhờ một con mèo đã chỉ đường cho Cụ vượt ngục.

Một tấm bảng bằng đá kỷ niệm chiến tranh Đông Dương. Lễ Quốc Khánh 14 /07 vừa qua cũng có những bó bông, bình nhang khói tưởng niệm. Nhưng có lẽ vì quá giận nhà nước, dân trại lột nhãn “ tam tài ” đem để phía sau bia đá.

 6 - Bia tưởng niệm chiến sĩ trân vong Đông Dương sau ngày lễ 14/7

À quên, thoạt đầu những nhà xí, cầu tiêu đề ở ngoài. Phải đi ra khỏi nhà mới đi vệ sanh được.

Đây là một cái nhìn sơ sài để giới thiệu với các bạn đọc Việt Nam gốc tỵ nạn cộng sản những người tỵ nạn lớp đầu tiên trên đất Pháp. Lịch sử Việt Nam với những trang sử oai hùng, với những trang sử buồn tủi, chúng ta có bổn phận phải biết. Người Việt Nam, ngày nay qua bao thăng trầm, bao tủi nhục, có mặt ở khắp mọi nơi trên thế giới. Pháp nợ ta, Mỹ nợ ta… Họ đến quê hương ta, nhân danh khai hóa hoặc đồng minh chết sống có nhau, rồi họ ra đi, họ gieo tình yêu, họ gieo ơn oán… Những người con Việt Nam, những giọng nói Việt Nam còn đó. Chúng tôi nghe lại những giọng Bắc trong sáng, không một chút ngọng, lẫn lộn nờ lờ, hay nói nhanh như chim... Thế mới biết chúng ta bị mất mát nhiều với người Cộng sản. Vậy giọng Bắc ở Sainte Livrade đúng giọng Bắc, hay giọng Bắc của người “Hà Lội” ngày nay đúng?

Chúc quý vị một ngày vui

 

LTS. Từ tuần tới, mời Quí bạn đọc theo dõi trên mục Thư Paris hằng tuần của Việt Luận ký sự “Một mảnh Hồ Tây trên đất Pháp ”của Nguyễn thị Cỏ May viết về Trại định cư Sainte Livrade của những người Việt nam tị nạn công sản năm 1956.

 

***Photos (trong bài từ trên xuống):

 1 - Trại định cư Ste Livrade

 2 - Tiệm tạp hóa và quán ăn. Bà cụ chủ quán sáng lập, cô con dâu và cháu nội

 3 - Bà Cụ Joséphine Le Crenn còn giử răng đen

 4 - Trả lời phỏng vấn bất đắc dĩ

 5 - Cụ Le Jeune, còn gọi là ông già nuôi mèo