2/“Đài quan sát sóng hấp dẫn bằng GIAO THOA KẾ LASER” (Laser Interferometer Gravitational-Wave Observatory), viết tắt là LIGO. Chi phí 1 ty USD, có 900 nhà khoa học từ 15 nước tham gia.
2.1/ LIGO dectector tại Livingston bang Louisiana, nơi đầu tiên phát hiện sóng hấp dẫn vào ngày 14.9.2015
Tín hiệu sóng hấp dẫn được phát hiện trên máy dò ngày 14.9.2015 tại Livingston (Louisiana) (trái) và Hanford (Washington) (phải)
Tín hiệu sóng hấp dẫn được phát hiện trên máy dò ngày 14.9.2015 tại Livingston (Louisiana) (trái) và Hanford (Washington) (phải)khoảng cách trên hai máy dò này là 3002km (Khoảng cách lớn như vậy đủ để cảm nhận biến dạng của không gian khi sóng hấp dẫn lan truyền trên Trái đất)
2.2/ Mỗi máy dò gồm hai thanh ghép vuông góc thành hình chữ L, mỗi thanh dài 4 km, đặt trong ống chân không tuyệt đối. Tia laser chiếu từ đầu nọ tới đầu kia được phản chiếu nhiều lần nhờ các tấm gương gắn ở hai đầu mỗi thanh.
- Nếu không có sóng hấp dẫn, ánh sáng sẽ đi từ đầu này tới đầu kia mỗi thanh trong khoảng thời gian bằng nhau vì hai thanh dài bằng nhau.
-Nếu sóng hấp dẫn truyền qua, không gian bị GIÃN một chút theo một chiều và CO NGẮN một chút theo chiều vuông góc với nó. Kết quả là hai thanh sẽ có độ dài khác nhau. Bộ tách sóng quang sẽ ghi nhận SỰ SAI KHÁC ĐỘ DÀI đó qua SỰ DỊCH CHUYỂN trên phổ giao thoa của sóng ánh sáng truyền theo hai thanh vuông góc.
2.3/ Ngày 14.9.2015, lúc 16 giờ 50 phút 45 giây (giờ Hà Nội) sóng hấp dẫn đã tiến vào trái đất, và máy dò tại Louisiana phát tín hiệu. Sau đó 7 phần nghìn giây sóng hấp dẫn có dạng giống gần y chang cũng được phát hiện tại Washington.
Các sóng hấp dẫn này lướt với tần số tăng từ 35 Hz tới 250 Hz, tức trong dải âm thanh từ note Do thăng thấp nhất (C#1, 34.7 Hz) tới note Do giữa (C4, 261.6 Hz) của phím đàn piano. (Nghe tín hiệu sóng hấp dẫn tại đây.)
Sơ đồ giao thoa kế a LIGO. (Ảnh: IOP)
Các cơ sở nghiên cứu của LIGO trên toàn thế giới
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |
