CHÛÚNG 4 7 NGUYÏN NHÊN CUÃA  MÖÅT HÒNH AÃNH TÛÅ THÊN YÏËU KEÁM  NHÛÄNG KEàBÚÁI LÖNG TÒM VÏËT

S E E Y O U A T T H E T O P
56
àûúåc”. Khi ài hoåc vïì, àûáa con buöìn baä noái vúái böë: “Böë úi, con
e rùçng con khöng thïí hoåc gioãi toaán àûúåc!” vaâ ngûúâi böë an uãi
con: “Àûâng buöìn con trai. Ngaây trûúác böë cuäng hoåc dúã mön
Toaán”. Ngûúâi meå chaâo taåm biïåt con gaái khi àûáa beá chuêín bõ
àïën trûúâng vaâ dùån doâ: “Cêín thêån keão bõ xe töng nheá con!”.
Khi chaâo hoãi nhau, ngûúâi ta thûúâng noái: “Moåi chuyïån cuäng
khöng quaá tïå!” hay “Moåi chuyïån vêîn öín vò höm nay múái chó
laâ àêìu tuêìn thöi”.
Nguyïn nhên thûá hai khiïën loâng tin cuãa chuáng ta bõ suåt
giaãm laâ do cha meå, thêìy cö, baån beâ vaâ cêëp trïn khöng ngûâng
chï bai, phï phaán chuáng ta. Nhûäng lúâi phï bònh, duâ chó laâ
boáng gioá xa xöi, nhûng nïëu lùåp ài lùåp laåi seä mang àïën taác haåi
ghï gúám. Àöi khi möåt nhêån xeát vö tònh cuäng àuã khiïën baån
mùåc caãm vaâ bõ töín thûúng. Dêìn dêìn, chuáng ta chêëp nhêån
rùçng nhêån xeát cuãa moåi ngûúâi laâ àuáng, rùçng nùng lûåc, ngoaåi
hònh vaâ khaã nùng tû duy cuãa chuáng ta laâ keám coãi thêåt. Àiïìu
naây àùåc biïåt coá haåi trong viïåc hònh thaânh nhên caách úã treã
em. Möåt ngûúâi meå heát toaáng lïn khi cêåu con trai laâm vúä caái
ly: “Meå chûa thêëy ai vuång vïì nhû con caã. Con luön laâm àöí bïí
moåi thûá!” thò quaã thêåt töåi nghiïåp vaâ oan uöíng cho cêåu beá, búãi
àêu phaãi noá laâm hû haåi têët caã nhûäng gò noá cêìm àïën! Hoùåc khi
coá möåt àûáa con naâo àoá trong gia àònh laâm àiïìu sai quêëy thò
öng böë laåi mùæng: “Thêåt khöng thïí tröng mong gò úã con caái
àûúåc!”. Caách thûác tûúng tûå cuäng thûúâng àûúåc sûã duång khi
chuáng ta ûáng xûã vúái nhên viïn hay àöìng nghiïåp. Chuáng ta
thûúâng quy kïët möåt ngûúâi laâ khöng coá nùng lûåc nïëu chùèng
may hoå phaåm löîi trong möåt viïåc naâo àoá. Mùåc duâ têët caã chuáng
ta àïìu hiïíu roä sûå khaác biïåt giûäa “möåt lêìn sai phaåm” vaâ “luön

H EÅ N B AÅ N T R Ï N À Ó N H T H A Â N H C Ö N G
57
luön sai phaåm” nhûng ñt ngûúâi nhêån ra hêåu quaã cuãa nhûäng
caách noái nhû vêåy! 
Bïn caånh àoá, nhûäng tûâ ngûä tiïu cûåc nhû “luân”, “beáo”,
“suán”, “bêët taâi”, “cao nghïìu”, “ngu si”… caâng thïí hiïån roä hún
nûäa möåt hònh aãnh tûå thên yïëu keám. Àûáa treã thûúâng xuyïn bõ
la mùæng seä nghô rùçng búãi vò noá “xêëu xñ”, “ngu ngöëc”, “vö
duång” nïn khöng àûúåc cha meå yïu thûúng, vaâ kïí tûâ àoá noá
cuäng khöng biïët, hoùåc khöng coân quyá troång baãn thên mònh. 
Liïn quan àïën àiïìu naây, trong möåt buöíi höåi thaão vïì
Nhûäng Xung Khùæc Trong Têm Lyá Con Treã, taác giaã Bill
Gothard noái rùçng caác bêåc phuå huynh khöng nïn khen ngúåi
veã bïì ngoaâi cuãa möåt àûáa treã khaác trûúác mùåt con mònh vò àiïìu
àoá seä khiïën àûáa con nghô rùçng cha meå chó thûúng yïu nhûäng
àûáa treã xinh xùæn, dïî thûúng; tûâ àoá dêîn àïën têm lyá mùåc caãm
cuãa con. Thay vaâo àoá, cha meå nïn àïì cêåp àïën nhûäng àûác tñnh
maâ hoå kyâ voång úã con mònh bùçng nhûäng cêu gúåi yá nhû: “Con
thêëy baån êëy gioãi khöng?” hay “Baån êëy thêåt laâ trung thûåc”. 
Hònh aãnh tûå thên yïëu keám (poor self-image), hay coân
àûúåc goåi laâ phûác caãm tûå ti (inferiority complex), thûúâng theo
treã suöët tûâ thúâi thú êëu cho àïën khi trûúãng thaânh. Vaâ nïëu
ngûúâi naây úã gêìn möåt ngûúâi khaác cuäng coá nhûäng yá nghô tiïu
cûåc, tûå ti nhû thïë thò vêën àïì laåi caâng trúã nïn trêìm troång hún.
Do vêåy, vúå/chöìng khöng nïn vaâ töët nhêët laâ àûâng bao giúâ
khen möåt ngûúâi khaác trûúác mùåt chöìng/vúå mònh vò nhûäng lúâi
noái àoá seä ùn sêu vaâo têm trñ khiïën ngûúâi baån àúâi khöng coân
tûå tin nhû trûúác, vaâ àiïìu naây phêìn naâo laâm cho àúâi söëng hön
nhên bõ aãnh hûúãng. 

S E E Y O U A T T H E T O P
58

tải về 2.72 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: