Nghiên cứu sự tác động của hiệp định . . .
nghiệp
tư nhân; không can thiệp đến hình thức
thành phần
kinh tế
của một quốc gia và chỉ chi
phối hành vi của DNNN khi có sự cạnh tranh
của khu vực tư nhân.
Thông tin cho thấy, 12 nước TPP đều có
DNNN, là các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ
công và các hoạt động khác nhưng các thành
viên TPP đều nhận thấy lợi ích của việc thống
nhất một khung khổ quy định về cạnh tranh liên
quan đến DNNN.
Cụ thể, TPP sẽ đảm bảo các DNNN sẽ tiến
hành các hoạt động thương mại trên cơ sở tính
toán thương mại, trừ trường hợp không phù hợp
với nhiệm vụ và các DNNN đó đang phải thực
hiện để cung cấp các dịch vụ công và đảm bảo
các DNNN hoặc các đơn vị độc quyền sẵn có
không có những hoạt động phân biệt đối xử với
các doanh nghiệp, hàng hóa, dịch vụ của các
thành viên khác.
Bên cạnh đó, TPP cũng trao cho Tòa án
quyền tài phán đối với các hoạt động thương
mại của các DNNN nước ngoài và đảm bảo rằng
các cơ quan hành chính quản lý cả các DNNN
và doanh nghiệp tư nhân cũng làm như vậy một
cách công bằng; không tạo ra những ảnh hưởng
tiêu cực đối với lợi ích của các thành viên TPP
khác khi cung cấp hỗ trợ phi thương mại cho các
DNNN sản xuất và bán hàng hóa trên lãnh thổ
của các thành viên khác và chia sẻ danh sách các
DNNN với các thành viên khác và khi được yêu
cầu sẽ cung cấp thông tin bổ sung về mức độ sở
hữu hoặc kiểm soát của Chính phủ và những hỗ
trợ phi thương mại cho các DNNN.
Đối với Việt Nam, cho đến nay, DNNN vẫn
đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế (lĩnh
vực kinh doanh, số lượng lao động, tài sản, đóng
góp ngân sách nhà nước, đóng góp GDP). Do
đó, tham gia TPP vừa là thách thức song cũng là
cơ hội để Việt Nam thực hiện cải cách khu vực
DNNN. Khi tham gia TPP, các DNNN sẽ không
còn được hưởng các ưu đãi, không còn những
đặc quyền, đặc lợi, các doanh nghiệp tư nhân sẽ
có cơ hội để phát triển và cạnh tranh bình đẳng.
Đồng thời, TPP sẽ tạo sức ép thúc đẩy các
DNNN chủ động nâng cao năng lực cạnh tranh.
Tham gia TPP, Việt Nam sẽ phải hoàn thiện thể
chế kinh tế thị trường định hước XHCN theo
hướng cải cách mạnh mẽ DNNN, tạo lập môi
trường cạnh tranh bình đẳng giữa các doanh
nghiệp thuộc mọi thành phần kinh tế. Thực hiện
nhất quán cơ chế giá thị trường, loại bỏ mọi hình
thức trợ cấp trái với quy định của WTO, cải cách
và hoàn thiện thể chế về pháp luật kinh doanh.
Ngoài ra, công khai minh bạch cũng là một
thách thức đối với DNNN khi tham gia TPP.
TPP yêu cầu DNNN phải công khai và minh
bạch tuyệt đối trong sử dụng ngân sách, trong đó
có quy định công khai và minh bạch giao dịch
và tài chính của DNNN.
Trong khi đó, đối với DNNN Việt Nam,
việc công khai tài chính đã khó, công khai giao
dịch (toàn bộ hoạt động mua, bán, ký kết, đàm
phán...) lại càng phức tạp. Tuy nhiên, quy định
này một mặt tạo sức ép, song đồng thời cũng tạo
động lực tái cấu trúc khu vực DNNN và là cơ
hội tốt để sàng lọc lại hệ thống DNNN. Thực tế
đã chứng minh, nhiều doanh nghiệp Việt Nam
theo thời gian đã trở nên thành công nhờ cổ
phần hóa như: Bảo Việt hay Công ty cổ phần
Sữa Việt Nam... Vì vậy, thách thức hiện nay của
Chính phủ là phải đẩy mạnh đổi mới, cải cách hệ
thống DNNN, đặc biệt là các DNNN hoạt động
trong lĩnh vực dịch vụ.
Song Hiệp định TPP cũng không bắt buộc
DNNN công khai giao dịch của mình. Những gì
thuộc về bí mật kinh doanh của doanh nghiệp sẽ
không ai được quyền đòi hỏi. Chỉ khi nào TPP
nhận thấy doanh nghiệp có biểu hiện đang được
hỗ trợ quá mức của nhà nước, gây tác động tiêu
cực đến thương mại và đầu tư cho các bên, khi
đó mới phải công khai thông tin.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |