84
Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 2 (85)
.
2011
(1)
(2)
(3)
21. Rhamnaceae
Taùo ta
38. Zizyphus mauritiana Lamk.
Taùo ta
22. Rhizophoraceae
Ñöôùc
39. Carallia brachiata (Lour.) Merr.
Xaêng maõ cheû
23. Rutaceae
Cam
40. Zanthoxylum avicenniae (Lamk.) DC.
Muoàng truoång
24. Sapindaceae
Boà hoøn
41. Arytera littoralis Bl.
Tröôøng duyeân haûi
42. Lepisanthes rubiginosa (Roxb.) Leenh.
Nhaõn deâ
43. Lepisanthes tetraphylla (Vahl.) Radlk.
Gioù khôi, Tröôøng tröôøng,
Xöông tröôøng
25. Sapotaceae
Xa-poâ-cheâ
44. Palaquium annamense Lec.
Chay Trung boä
26. Sterculiaceae
Troâm
45. Heritiera littoralis Dryand
Cui bieån
46. Sterculia parviflora Roxb.
Troâm laù nhoû
27. Symplocaceae
Dung
47. Symplocos racemosa Roxb.
Dung cheø
28. Verbenaceae
Coû roi ngöïa
48. Premna corymbosa (Burm.f.) Rottb. & Willd. Caùch
49. Vitex sp.
Chaép caù, Chaïng ba
2.2. Ña daïng loaøi caây buïi baûn ñòa
Caây buïi laø moät boä phaän thöïc vaät coù vai troø quan troïng trong dieãn theá
sinh thaùi. Ñoái vôùi vuøng caùt ven bieån mieàn Trung Vieät Nam, ñieàu kieän laäp
ñòa khaéc nghieät, chuùng caøng quan troïng hôn. Nhìn vaøo caùc quaàn hôïp caây buïi
öu theá, chuùng ta cuõng döï ñoaùn ñöôïc ñieàu kieän moâi tröôøng soáng cuûa chuùng,
coù theå xem chuùng laø nhöõng quaàn hôïp chæ thò. Hieåu ñöôïc taàm quan troïng ñoù,
chuùng toâi ñaõ nghieân cöùu thoáng keâ ñöôïc khoaûng 52 loaøi caây buïi ôû baûng 2.
Baûng 2. Danh muïc caùc loaøi caây buïi treân vuøng caùt ven bieån mieàn Trung.
Hoï thöïc vaät
Loaøi thöïc vaät
Teân khoa hoïc
Teân Vieät Nam
(1)
(2)
(3)
Magnoliopsida - Lôùp Ngoïc lan (Dicotyledonae - Lôùp Hai laù maàm)
1. Acanthaceae
OÂ roâ
1. Acanthus ilicifolius L.
OÂ roâ gai
2. Annonaceae
Maûng caàu, Na
2. Annomianthus dulcis (Dun.) Sinclair
Voâ danh hoa, Beø cheù
3. Polyalthia suberosa (Roxb.) Benth.
Buø tru
4. Rauwenhoffia siamensis Scheff.
Duû deû, Buø tru
5. Uvaria microcarpa Champ. ex
Benth. & Hook.
Boø boø
3. Apocynaceae
Truùc ñaøo
6. Strophanthus divaricatus (Lour.)
Hook. & Arn.
Söøng deâ
5. Boraginaceae
Voøi voi
7. Carmone retusa (Vahl.) Matsam.
Cuøm ruïm
8. Carmone microphylla (Lam.) Don.
[
Erehtia buxifolia Roxb.]
Cuøm ruïm laù nhoû
6. Cactaceae
Xöông roàng
9. Cereus peruvianus (L.) Mill.
Xöông roàng kheá
10. Nopalea cochinillifera (L.) Lyons
[
Opuntia cochenillifera (L.) Mill.]
Tay cuøi, Vôït gai, Nopal
7. Connaraceae
Kheá röøng
11. Rourea minor (Gaertn.) Aubl.
Troùc caåu
8. Dilleniaceae
Soå
12. Tetracera scandens (L.) Merr.
Chaïc chìu
86
Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 2 (85)
.
2011
Tuy nhieân, do moâi tröôøng phaûi gaùnh
chòu lieân tuïc nhöõng taùc ñoäng baát lôïi,
khieán cho dieãn theá khoù xaûy ra moät
caùch hoaøn haûo. Maët khaùc, vôùi nhieàu
taùc ñoäng thieáu kieåm soaùt, con ngöôøi
ñaõ laøm maát heát caùc ñieàu kieän toái
thieåu ñeå caùc loaøi thöïc vaät hoang daïi
töï ñieàu chænh traïng thaùi quaàn theå
theo höôùng ña daïng hoùa sinh thaùi.
Vì vaäy, caùch toát nhaát laø con ngöôøi
phaûi baét tay vaøo taùi taïo nhöõng ñieàu
kieän toái thieåu ñeå taän duïng khaû naêng
tieân phong cuûa caùc loaøi caây
hoang
daïi hieän höõu nhaèm taïo ra nhöõng kieåu röøng nhaân taïo theo höôùng beàn vöõng.
Taát nhieân, moät yeâu caàu cô baûn vaø toái thieåu mang tính quyeát ñònh söï thaønh
coâng chính laø loaïi tröø tö töôûng ñaët naëng vaán ñeà kinh teá. Phaûi ñaët ra tieâu
chí cho vieäc thaønh taïo röøng laø “röøng phoøng hoä”. Hieän nay, nhieàu daûi röøng
phoøng hoä ñaõ ñöôïc kieán taïo doïc theo chieàu daøi caùc coàn caùt vaø traûng caùt ven
bieån, nhöng toaøn boä nhöõng röøng troàng ñoù ñeàu laø röøng caây ngoaïi lai, bao goàm
nhöõng röøng Phi lao truyeàn thoáng vaø nhöõng röøng keo caùc loaïi (Keo laù traøm,
Keo tai töôïng, Keo löôõi lieàm...) môùi ñöôïc troàng trong khoaûng chuïc naêm trôû
laïi ñaây. Nhieàu minh chöùng cho thaáy raèng chuùng coù söùc choáng chòu gioù baõo
keùm, sau nhöõng traän baõo lôùn, chuùng chòu thieät haïi raát nhieàu, thaäm chí bò
caøn queùt traéng. Trong luùc ñoù, beân caïnh chuùng, nhöõng reûo ruù caây baûn ñòa vaãn
choáng chòu toát, ít bò thieät haïi vaø khoâng maát traïng thaùi.
Nhö vaäy, muoán coù nhöõng daûi röøng phoøng hoä beàn vöõng, phaùt huy hieäu
quaû phoøng hoä toát, khoâng gì hôn laø phaûi nghó ngay tôùi vieäc phuïc hoài nhöõng
röøng caây baûn ñòa. Ñaây laø moät baøi toaùn khoù, nhöng khoâng phaûi khoâng giaûi
ñöôïc. Toâi tin raèng, neáu chuùng ta quyeát taâm vaø kieân trì baét tay vaøo vieäc tìm
ra giaûi phaùp roài thöïc hieän giaûi phaùp moät caùch nghieâm tuùc, khoâng noùng voäi
chaéc chaén seõ thaønh coâng. Do moâi tröôøng ñaõ suy thoaùi cöïc ñoä, neân ñeå phuïc
Döùa gai ven bieån.
Ruù caùt ven bieån Ñieàn Höông, Phong Ñieàn, TTH.
Thaûm thöïc vaät ven bieån Ñieàn Höông.
87
Taïp chí Nghieân cöùu vaø Phaùt trieån, soá 2 (85)
.
2011
hoài röøng caây baûn ñòa ña loaøi, ña chöùc naêng baèng caùch troàng röøng môùi vaø
khoanh nuoâi, xuùc tieán taùi sinh, troàng daëm ñeå môû roäng phaùt trieån ruù caùt
laø moät vieäc laøm ñaày cam go, phaûi maát nhieàu thaäp nieân. Moät trong nhöõng
phöông caùch toái thieåu, caáp thieát laø phaûi söû duïng caùc loaøi caây tieân phong ñeå
vöøa caûi thieän moâi tröôøng vöøa laøm vaät che chaén, phoøng hoä chaén gioù, chaén caùt
bay, caùt chuoài... tröôùc khi ñöa troàng caùc loaøi muïc ñích.
Theo toâi, trong soá hôn moät traêm loaøi caây baûn ñòa ñöôïc giôùi thieäu ôû treân
coù raát nhieàu loaøi caây coù khaû naêng ñoùng vai troø tieân phong cho vieäc thaønh
taïo röøng phoøng hoä treân bôø. Trong soá ñoù caàn chuù yù caùc nhoùm loaøi sau ñaây.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: 
