Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali
Lokal adreslar. Tarmoqning IP-adreslari
tải về 37.32 Kb.
|
Lokal adreslar. Tarmoqning IP-adreslari.IP-adreslash asoslari. IP-adres o‘nlik sonlarda ifoda etilgan, W.X.Y.Z shaklida nuqtalar bilan ajratilgan. Unda nuqtalar oktetlarni ajratish uchun foydalaniladigan (masalan, 10.0.0.1) noyob to‘rt oktetlik (32-bitlik) kattalikni o‘zida ifoda etadi. Adresning 32 biti ikki qismdan iborat: tarmoq yoki aloqa adresi (o‘zida adresning tarmoq qismini ifoda etuvchi) va xost adresi (tarmoq segmentida xostni identifikatsiyalovchi). Tarmoqlarni ulardagi xostlar soni bo‘yicha ajratish IP-adreslarni sinflarga ajratish asosida amalga oshiriladi. IP- adreslarning 5 ta: A, B, C, D va E sinflari mavjud. Faqatgina A, V va S sinflari adreslari noyob sifatida foydalanilishi mumkin. D sinfiga oid adreslar tugunlar to‘plamiga murojaat qilish uchun qo‘llaniladi, «E» sinfiga oid adreslar esa tadqiqot olib borish maqsadida zahiralashtirilgan va hozirgi vaqtda ulardan foydalanilmaydi. Bundan tashqari, barcha sinflardagi bir necha adreslar maxsus maqsadlar uchun zahiralashtirilgan. «A» sinf adreslari. «A» sinf tarmoqlari adresdagi eng katta (chap) bitning 0 qiymati bilan aniqlanadi. Birinchi oktet (0 dan 7 gacha bitlar) adresdagi chap bitdan boshlanadi. Ushbu oktet tarmoqdagi tarmoqosti (tarmoqning ichidagi kichik tarmoq)lar sonini belgilaydi, ayni vaqtda, qolgan uchta oktet (8 dan 31 ga qadar bitlar) tarmoqdagi xostlar sonini ifoda etadi. Misol uchun, tarmoqdagi A 124.0.0.1 sinfi adresini olaylik. Bunda 124. — tarmoq adresini ifoda etadi, adres oxiridagi 0.0.1 esa, ushbu tarmoqdagi birinchi xostni anglatadi. «A» sinfi adreslari yordamida, har bir tarmoqda faqatgina 16 777 214 (224-2) ta xostlarni ifoda etish mumkin. «B» sinf adreslari. «B» sinf tarmoqlari adresning katta bitlarida 1 va 0 qiymatlar bilan belgilanadi. Adresdagi birinchi ikkita oktet (0 dan 15 ga qadar bitlar) tarmoq adreslarini ifoda etish uchun xizmat qiladi, qolgan ikkita oktet esa, ushbu tarmoqlardagi xostlar raqamlarini ifoda etadi. Natijada biz 65534ta xostlarning har biridan 16384ta tarmoqlar adreslariga ega bo‘lamiz. Misol uchun, «B» sinfi adresidagi 172.16.0.1, tarmoq adresi — 172.16, xost raqami — 0.1. «C» sinf adreslari. «C» sinf tarmoqlari adresdagi katta bitlar 1, 1 va 0 qiymatlari bilan aniqlanadi. Birinchi uchta oktet (bitlar 0 dan 23 ga qadar) tarmoqlar raqamlarini ifoda etish uchun foydalaniladi, so‘nggi oktet esa (bitlar 24 dan 31 ga qadar) tarmoqdagi xostlar raqamini o‘zida ifoda etadi. Shunday qilib, 2 097 152 ta tarmoqqa ega bo‘lamiz, ularning har birida 254ta xost bo‘ladi. Misol uchun, S 192.11.2.1 sinfi tarmog‘idagi adresni olaylik, undagi 192.11.2 tarmoq adresini o‘zida ifoda etadi, tarmoqdagi xostning raqami esa — 1. «D» sinf adreslari. «D» sinf tarmoqlari IP — adresning birinchi to‘rtta bitlarida 1, 1, 1 va 0 qiymatlari bilan belgilanadi. «D» sinfining adres kengligi tugunlar to‘plamini adreslash uchun foydalanuvchi, guruhiy IP — adreslarni ifoda etish uchun zahiralashtirilgan. Bu mazkur paketning adres maydonida ko‘rsatilgan raqam bilan guruhni tashkil etuvchi bir nechta tugunlarga darhol yetkazilish lozimligini anglatadi. «E» sinf adreslari. «E» sinf tarmoqlari IP — adresning katta to‘rtta bitlarida 1, 1, 1 va 1 qiymatlari bilan belgilanadi. Hozirgi vaqtda ushbu diapazon adreslaridan foydalanilmaydi. Ular tajriba maqsadlari uchun zahiralashtirilgan. Tarmoqostilarni adreslash. «A» sinfi, «V» sinfi va «S» sinfi tarmoqlaridagi xost-mashinalari raqamlari singari, tarmoqosti adreslari lokal ravishda beriladi. Boshqa IP — adreslari singari, tarmoqostining har bir adresi noyobdir. IPv6 4-versiyaning vorisi bo‘lgan Internet protokolining yangi versiyasini ifoda etadi. IPv4 ga nisbatan IPv6 dagi o‘zgarishlarni quyidagi guruhlarga ajratish mumkin: Adreslashning kengayishi. IPv6 da adres uzunligi 128 bitgacha kengaytirilgan (IPv4 da 32 bit), bu esa adreslash iyerarxiyasining ko‘proq darajalarini ta’minlash, adreslashtiriladigan tugunlar sonini oshirish, avto-konfiguratsiyani soddalashtirish imkonini beradi. Multikasting- marshrutlashtirish imkoniyatlarini kengaytirish uchun adres maydoniga «scope» (adreslar guruhi) kiritilgan. Adresning yangi «anycast address» turi aniqlangan. U mijoz so‘rovlarini serverning istalgan guruhiga yuborish uchun foydalaniladi. Anycast adreslash o‘zaro harakat qiluvchi serverlar to‘plami bilan foydalanish uchun mo‘ljal-langan bo‘lib, ularning adreslari mijozga oldindan ma’lum bo‘lmaydi. Qo‘shimcha optsiyalar. IP-sarlavhalar optsiyalari kodlashtirilishining o‘zgartirilishi paketlarni qayta adreslashtirilishini yengillashtirish imkonini beradi. Optsiyalar uzunligiga bo‘lgan cheklovlarni kamaytiradi va kelajakda qo‘shimcha optsiyalar kiritilishini yanada ochiqroq qiladi. Ma’lumotlar oqimlariga belgilar qo‘yish imkoniyati. Muayyan transport oqimlariga tegishli bo‘lgan, ular uchun jo‘natuvchi qayta ishlashning muayyan tartibini so‘ragan paketlarga belgi qo‘yish imkoniyati, masalan, TOS (xizmatlar turi)ning nostandart turi yoki ma’lumotlarga vaqtning real tizimida qayta ishlash joriy qilindi. Xususiy almashishlarni identifikatsiyalash va himoyalash. IPv6 da ma’lumotlarning yaxlitligini va istalganda xususiy ma’lumotni himoyalash uchun tarmoq obyektlarida yoki subyektlarida identifikatsiyalash tasnifi joriy qilingan. OSI va TCP modellari juda ko'p o'xshashliklarga ega. Ikkala model ham mustaqil protokollar to'plami tushunchasiga asoslanadi. Pog’onalar funksionalligi ham asosan o'xshash. Misol uchun, ikkala modelda ham transport qatlamlari va undan yuqorisi ma'lumot almashishni xohlovchilar uchun jarayonlarni tarmoqdan mustaqil transport xizmatini taqdim etadi. Ushbu pog’onalar transport provayderini tashkil qiladi. Shuningdek, har bir modelda transportdan yuqori pog’onalar transport xizmatlarining amaliy iste'molchilari hisoblanadi. Ushbu asosiy o'xshashlikka qaramay, ushbu modellarning bir qator farqli jihatlari ham mavjud. Ushbu bo'limda biz asosiy farqlarni ko'rib chiqamiz. Shunga e'tibor bering-ki, biz ularga mos keladigan protokollar steklarini emas, balki etalon modellarini solishtiramiz. Protokollarning o'zlari keyinroq muhokama qilinadi. Pog’ona interfeysi uning yuqorisidagi pog’onaga tomonidan pog’onaga qanday jarayonlar kirishni belgilaydi. U parametrlarni va kutilgan natijani tavsiflaydi. Shuningdek, u pog’ona ichidagii narsalar haqida hech narsa oshkor etmaydi. Nihoyat, pog’onada ishlatiladigan tengdosh protokollar pog’onaning o'ziga xosdir. O'ziga yuklangan vazifani bajarish (ya'ni xizmat ko'rsatish) uchun u har qanday protokollardan foydalanishi mumkin. Bundan tashqari, pog’ona yuqori darajadagi ilovalarning ishlashiga ta'sir qilmasdan protokollarni o'zgartirishi mumkin. Ushbu g'oyalar ob'ektga yo'naltirilgan dasturlashning zamonaviy g'oyalariga juda mos keladi. Pog’onani tashqi jarayon orqali kirish mumkin bo'lgan usullar (operatsiyalar) to'plamiga ega bo'lgan ob'ekt sifatida ko'rsatish mumkin. Ushbu usullarning semantikasi ob'ekt tomonidan taqdim etiladigan xizmatlar to'plamini belgilaydi. Usullarning parametrlari va natijalari ob'ekt interfeysini tashkil qiladi. Ob'ektning ichki tuzilishini pog’ona protokoli bilan solishtirish mumkin. Dastlab, TCP/IP modelini garchi OSI modeliga oʻxshash qilish uchun uni oʻzgartirishga urinishlar qilingan boʻlsa-da, xizmatlar, interfeys va protokollar oʻrtasida aniq boʻlinish yoʻq edi. Shunday qilib, masalan, Tarmoq pog’onasi tomonidan taqdim etiladigan yagona haqiqiy xizmatlar SEND IP PACKET (IP-paket yuborish) va RECEIVE IP PACKET (IP-paketni qabul qilish). Natijada, protokollar TCP/IP modeliga qaraganda OSI modelida yaxshiroq yashiringan va texnologiya o'zgarishi bilan nisbatan oson almashtirilishi mumkin. Bunday o'zgarishlarni boshqa pog’onalarga ta'sir qilmasdan amalga oshirish qobiliyati pog’onali protokollarning asosiy maqsadlaridan biridir. OSI etalon modeli uning protokollari ixtiro qilinishidan oldin ishlab chiqilgan. Voqealarning bunday ketma-ketligi ushbu modelning biron bir protokollar to'plamiga sozlanmaganligini anglatardi, bu esa uni universal qildi. Ushbu harakatlar tartibining salbiy tomoni shundaki, ishlab chiquvchilar bu sohada kam tajribaga ega edilar va har bir pog’ona qanday funktsiyalarni bajarishi kerakligi haqida aniq tasavvurga ega emas edilar. Masalan, ma'lumotlarni uzatish pog’onasi dastlab faqat tugundan tugunga uzatiladigan tarmoqlarda ishlagan. Keng eshittirishli tarmoqlarning paydo bo'lishi bilan modelga yangi quyi pog’onani kiritish zarurati paydo bo’ldi. Keyinchalik, OSI modeliga asoslanib, ular mavjud protokollardan foydalangan holda haqiqiy tarmoqlarni qurishni boshlaganlarida, ular xizmat ko'rsatishning talab qilinadigan spetsifikatsiyalariga javob bermasligi aniqlandi. Shuning uchun, nomuvofiqlikni bartaraf etish uchun modelga pastki pog’onalarni qo'shish kerak edi. Nihoyat, dastlab har bir mamlakat OSI protokollaridan foydalangan holda hukumat tomonidan boshqariladigan bitta tarmoqqa ega bo'lishi kutilgan edi, shuning uchun hech kim turli tarmoqlarni birlashtirish haqida o'ylamagan. Aslida, hammasi boshqacha bo'lib chiqdi. TCP/IP modelida esa aksincha edi: birinchi navbatda protokollar paydo bo'ldi va shundan keyingina mavjud protokollarni tavsiflovchi model yaratildi. Shuning uchun, modelning protokollarini moslashtirishda hech qanday muammo bo’lmadi. Ular unga juda mos keladi. Yagona muammo shundaki, model boshqa protokollar stekiga mos kelmadi. Natijada, u TCP/IP dan boshqa tarmoqlarni tavsiflash uchun ishlatilmadi. Agar ushbu ikkita modelni diqqat bilan ko'rib chiqsangiz, unda, birinchi navbatda, pog’onalar sonidagi farq e'tiborni tortadi: OSI modelida ettita pog’ona va TCP / IP modelida to'rtta pog’ona mavjud. Ikkala modelda ham tarmoq, transport va amaliy pog’onalari mavjud va boshqa pog’onalari turlicha. Modellar orasidagi yana bir farq ulanishga asoslangan aloqa va ulanishga asoslanmagan aloqadan foydalanish imkoniyatidadir. Tarmoq sathidagi OSI modeli aloqaning ikkala turini qo'llab-quvvatlaydi, transport pog’onasida esa faqat ulanishga asoslangan aloqa (chunki transport xizmatlari foydalanuvchiga ko'rinadi). TCP/IP modeli tarmoq sathida faqat bitta aloqa rejimiga ega (ulanishsiz), lekin transport sathida u ikkala rejimni ham qoʻllab-quvvatlaydi va foydalanuvchilarga tanlash imkoniyatini beradi. Ushbu tanlov oddiy so'rov-javob protokollari uchun ayniqsa muhimdir.tải về 37.32 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|