Bảng 1: Xu hướng chuyển dịch sè lượng lao động từ nông thôn ra thành
thị thời kỳ 1996-2007. ( tr.người)
Năm Cả nước Thành
thị Nông
thôn Nông
thôn
ra
thành thị
1996 36,1
7,2
28,8
0,21
1997 36,7
7,9
28,7
0,26
1998 37,8
8,3
29,5
0,25
1999 39,0
8,7
30,4
0,24
2000 39,3
8,9
30,4
0,27
2001 40,1
9,3
30,8
0,24
2002 41,0
9,8
31,2
0,25
2003 42,1
10,2
31,9
0,23
2004 `43,2
10,6
32,7
0,23
2005 44,4
11,1
33,3
0,24
2006 45,6
11,7
33,9
0,25
2007 46,7
12,3
34,4
0,26
Nguồn : Số liệu thống kê việc làm và thất nghiệp Việt Nam giai đoạn 1996-2007. Bộ
LĐTB&XH. NXBLĐ-XH. 2006
Như vậy, từ 1996 - 2007, lực lượng lao động nông thôn, chủ yếu là nông
dân rời đồng ruộng di chuyển ra thành thị làm việc lên tới xấp xỉ 2,93 triệu
người. Trung bình mỗi năm có khoảng 240 nghìn lao động từ nông thôn ra làm
việc ở thành thị . Xu hướng này diễn ra khắp các địa vùng và địa phương,
nhưng địa bàn có lao động nông thôn di chuyển nhiều nhất là vùng đồng bằng
sông Hồng, đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung. Địa bàn đến
chủ yếu là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó là các thành phố các khu
công nghiệp vùng Đông Nam Bộ, nhất là các thành phố, thị xã có nhiều khu
công nghiệp như Biên Hoà, Bình Dương, Bà Rịa -Vũng Tàu.
Trong thêi kú ®æi míi, nhÊt lµ nh÷ng n¨m gÇn ®©y(1996 – 2007) xu
h−íng chuyÓn ®æi lùc l−îng lao ®éng tõ klhu vùc n«ng nghiÖp sang c«ng
nghiÖp vµ dÞch vô trong n«ng th«n ViÖt Nam diÔn ra kh¸ s«i ®éng. Thực hiện
đường lối công nghiệp hoá theo Nghị quyết Đại hội VIII, xu hướng chuyển
20
dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu ngành nghề và lao động đã đạt được những kết quả
bước đầu đáng ghi nhận. Do t¸c ®éng cña quy luËt cung – cÇu vµ tèc ®é ®« thÞ
ho¸, CNH diÔn ra kh¸ nhanh nªn thÞ tr−êng lao ®éng n«ng th«n diÔn biÕn theo
chiÒu h−íng tÝch cùc: §a ngµnh nghÒ, ®a thµnh phÇn, ®a h×nh thøc qu¶n lý, sö
dông, chuyÓn ®æi, ®µo t¹o, båi d−ìng, hîp t¸c, xuÊt khÈu. LuËt lao ®éng vµ hÖ
thèng luËt ph¸p kh¸c ®· thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c¸c thÞ tr−êng, trong ®ã
cã thÞ tr−êng lao ®éng, kÓ c¶ khu vùc n«ng th«n. Thùc tr¹ng nµy liªn quan trùc
tiÕp ®Õn xu h−íng biÕn ®éng cña lao ®éng, viÖc lµm n«ng th«n, tõ n«ng nghiÖp
sang c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô theo c¸c ch−¬ng tr×nh ph¸t
triÓn kinh tÕ - x· héi cña c¶ n−íc. Xu h−íng ®ã diÔn ra nhanh tõ 1996 ®Õn nay
cïng víi tèc ®é ®« thÞ ho¸, c«ng nghiÖp ho¸ vµ nhÊt lµ ph¸t triÓn khu c«ng
nghiÖp, khu chÕ xuÊt, c¸c lµng nghÒ vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ nghiÖp cña
n«ng d©n. TÝnh riªng tõ n¨m 2001-2007, c¬ cÊu lao ®éng x· héi ®· cã b−íc
chuyÓn dÞch tÝch cùc tõ n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp vµ dÞch vô. N¨m 2001,
lao ®éng n«ng nghiÖp (theo nghÜa réng) chiÕm 62,7% , n¨m 2007 ®· gi¶m
xuãng cßn 55,7%, lao ®éng khu vùc c«ng nghiÖp vµ x©y dùng tõ 14,5% t¨ng
lªn 19,1% cßn khu vùc dÞch vô tõ 22,85% t¨ng lªn 25,2% trong thêi gian
t−¬ng øng.
KÕt qu¶ ®ã chñ yÕu do sù dÞch chuyÓn ®Þa bµn lao ®éng cña n«ng d©n tõ
n«ng nghiÖp sang c«ng nghiÖp dÞch vô theo h−íng ®a ngµnh nghÒ, xo¸ dÇn t×nh
tr¹ng ®éc canh ®Ó t¨ng thu nhËp.
Theo kết quả điều tra, năm 2006 khu vực nông thôn cả nước có 30,62 triệu
lao động trong tuổi có khả năng lao động, tăng 1,52 triệu (5,23%) so víi năm
2001. Đáng chú ý là lao động nông nghiệp của hộ nông dân có 20 triệu người,
giảm 2 triệu 24 nghìn người so víi năm 2001 (- 9,16%). Địa bàn lao động
nông nghiệp chuyển đến là ngành nghề phi nông nghiệp như công nghiệp và
dịch vụ ở nông thôn và di cư ra thành thị. T¹i khu vực nông thôn, lao động
công nghiệp có 2,82 triệu người, tăng 1,12 triệu người, (65,42% so víi năm
2001), lao động xây dựng có 992,2 nghìn người, tăng 557 nghìn người (128%);
21
lao động thương nghiệp có 2,118 triệu người, tăng 956 nghìn người (54,3%);
lao động vận tải có 427 nghìn người, tăng 131 nghìn người (44%) và lao động
làm các dịch vụ khác có 1,737 triệu người tăng 446 nghìn người (34,6%) trong
thời gian tương ứng.
Cũng theo số liệu Tổng điều tra, đến năm 2006 cả nước có 22,93 triệu
lao động nông, lâm nghiệp và thủy sản, giảm 1,29 triệu lao động (-5,3%) so
với năm 2001. Đây là xu hướng mới và tích cực về chuyển dịch lao động ở
nước ta, phản ánh kết quả thực hiện CNH, H§H nông nghiệp, nông thôn và
chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn của Đảng và Nhà nước. Lao động
nông nghiệp, lâm nghiệp và thuỷ sản có xu hướng và mức độ biến động
khác nhau: Lao động nông nghiệp giảm, lao động thủy sản và lao động lâm
nghiệp tăng nhanh.
NÕu tính cả lao động nông nghiệp khu vực thành thị, cả nước có 21,26
triệu lao động nông nghiệp, giảm 1,79 triệu lao động (-7,76%) so với năm
2001; bình quân mỗi năm giảm 358 nghìn lao động. 4/8 vùng có lao động nông
nghiệp giảm so với năm 2001; Đồng bằng sông Hồng là vùng giảm nhiều nhất
với 1,25 triệu lao động (-23,5%), tiếp đến là các vùng Duyên Hải Nam Trung
bộ (-15,1%), Đồng bằng sông Cửu Long (-10,9%), Bắc Trung bộ (-4,1%).
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |