Lớp 11 nc giáo viên : Trần Thị Bích Thuận trưỜng thpt chuyên lưƠng văn cháNH



MÔN : LỊCH SỬ

LỚP : 11 NÂNG CAO

NĂM HỌC :2009- 2010

Họ và tên giáo viên : Trần Thị Bích Thuận

Tổ : Sử - GDCD

Học xong bài này , HS :

Giúp HS hiểu được các vấn đề : Nguyên nhân bùng nổ , diễn biến , tính chất , ý nghĩa lịch sử của cách mạng Hà Lan .

- Rèn luyện kỹ năng học tập , sử dụng đồ dùng trực quan tìm hiểu về một cuộc CM : xác định sự kiện chủ yếu , phân tích sự kiện , rút ra kết luận .

- Rèn luyện khả năng phân tích sự kiện lịch sử để tìm hiểu sâu hơn khái niệm "CMTS" đã học ở lớp 8 THCS , vận dụng vào việc học tập các bài tiếp theo .

3. Về thái độ

Nhận thức được CM Hà Lan nổ ra là phù hợp với sự phát triển của xã hội ; từ đó , đồng tình với những cuộc đấu tranh chống áp bức , GPDT .

- Lược đồ CM Hà Lan .

- Các hình ảnh trong SGK .

- Tài liệu , tranh , ảnh liên quan .

GV giới thiệu sơ lược chương trình lịch sử lớp 11 NC

Sau đó giới thiệu vào bài .

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cơ bản

Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân Sử dụng lược đồ , GV giới thiệu sơ lược về Nê-đec-lan : là vùng thấp ( thấp hơn mực nước biển ) nằm ở bờ biển Bắc Âu, gồm lãnh thổ 2 nước Hà Lan và Bỉ ngày nay . Sau đó , GV nêu câu hỏi : Những biểu hiện nào chứng tỏ Nê-đec-lan có nền kinh tế công thương nghiệp phát triển nhất châu Âu ? HS theo dõi SGK , trả lời . GV nhận xét và chốt lại : - CN : Xuất hiện nhiều CTTC ( nấu đường , làm xà phòng ở An-vec-pen ; dệt, luyện kim ở Ludơ ) - TN : Nhiều thành thị trở thành trung tâm sản xuất , thương mại lớn . - Nhiều ngân hàng được thành lập ... GV hỏi tiếp : Sự phát triển kinh tế dẫn đến sự thay đổi gì về mặt xã hội ? HS tìm hiểu SGK , trả lời . GV nhận xét , giảng giải và kết luận : - GCTS sớm ra đời . - GCCN được hình thành từ thợ thủ công và nông dân bị phá sản . - Tầng lớp thị dân nghèo đông đảo hơn . Hoạt động 2 : Cả lớp và cá nhân GV nêu câu hỏi : Chính sách cai trị của Tây Ban Nha như thế nào ? HS theo dõi SGK , trả lời . GV nhận xét và chốt lại : - Nhân dân nộp thuế bằng 2/5 ngân sách chung ( DT vùng đất này bằng 6% DT của chính quốc ). - Đàn áp những người chống lại đạo Thiên chúa . - Hàng hóa nhập vào Nê-đec-lan phải chịu thuế cao . - Thương nhân Nê-đec-lan bị hạn chế buôn bán với các thuộc địa của TBN . Hoạt động 3 : Cá nhân GV nêu câu hỏi : Chính sách cai trị của TBN đã dẫn đến hậu quả gì ? HS suy nghĩ để trả lời . GV nhận xét , phân tích thêm và chốt lại : Làm cho mâu thuẫn dân tộc ngày càng sâu sắc . Đây chính là nguyên nhân sâu xa dẫn đến các cuộc đấu ttranh ... Hoạt động 1 : Nhóm GV nêu yêu cầu cho từng nhóm - Nhóm 1 : Xác định những sự kiện chính của giai đoạn 1 . - Nhóm 2 :Xác định những sự kiện chính của giai đoạn 2 . HS mỗi nhóm thảo luận , cử đại diện trả lời . GV nhận xét và chốt lại : * Giai đoạn 1566 - 1572: - Tháng 8/1566, cuộc đấu tranh của nhân dân Nê-đéc-lan chống Tây Ban Nha trở thành làn sóng mạnh mẽ. - Tháng 10/1566, phong trào lan rộng ra 12 tỉnh. - Tháng 4/1972, quân khởi nghĩa giải phóng nhiều vùng rộng lớn ở phía Bắc. * Giai đoạn 1572 - 1648 - Chính quyền Tây Ban Nha tiếp tục điều quân sang Nê-đéc-lan để cướp phá. - Nhân dân Nê-đéc-lan thành lập Ủy ban quản lí xã hội gồm đa số đại biểu tư sản và bình dân để thống nhất các lực lượng kháng chiến. - Ngày 23/1/1579, các đại biểu các tỉnh các miền Bắc họp ở U-trếch đã quyết định: + Thống nhất hệ thống tiền tệ, đo lường, tổ chức quân sự. + Xác định chính sách đối ngoại. + Đạo Can-vanh được công nhận là Quốc giáo. - Tháng 7/1581, vua Tây Ban Nha Phi-líp II bị phế truất. - Các tỉnh miền Bắc trở thành một nước cộng hòa với Thủ đô là Am-xtéc-đam. - Ý nghĩa: Đánh dấu bước thắng lợi của cuộc đấu tranh lâu dài chống sự thống trị của chính quyền phong kiến Tây Ban Nha. - Năm 1609, Hiệp định đình chiến được kí kết, nhưng đến năm 1648 mới được công nhận độc lập. Hoạt động 2 : Cá nhân GV nêu câu hỏi : Qua diễn biến cho biết thái độ của quần chúng nhân dân và quý tộc , tư sản ? HS tìm hiểu SGK và suy nghĩ để trả lời . GV nhận xét và kết luận : - Quần chúng : kiên quyết đấu tranh , thể hiện vai trò và sức mạnh của mình trong thắng lợi . - Quý tộc , tư sản : tổ chức , lãnh đạo nhân dân đấu tranh song lại lo sợ trước phong trào quần chúng nên dao động dễ thỏa hiệp . Hoạt động 1 : Nhóm GV nêu câu hỏi cho từng nhóm - Nhóm 1 : CM thắng lợi đã mang lại kết quả gì cho nhân dân Nê-đec-lan ? - Nhóm 2 : Vì sao nói CM Hà Lan là CMTS ? - Nhóm 3 : Tính chất của CM Hà Lan ? HS các nhóm thảo luận , đại diện trả lời . GV nhận xét và chốt lại : - Nhóm 1 : phải phân tích được hình 2 ( hải cảng Amxtecđam )để minh họa . - Nhóm 2 : + Nhiệm vụ : Lật đổ chế độ phong kiến . + Động lực : Quần chúng nhân dân . + Lãnh đạo : GCTS . + Chính quyền : Theo con đường TBCN . - Nhóm 3 : Tính chất là CMTS nhưng không triệt để vì : + Chỉ mới giải phóng các tỉnh miền Bắc . + Vẫn còn tàn tích PK . + Nông dân chưa có ruộng đất .

I. Tình hình Nê-đec-lan giữa thế kỷ XVI 1. Sự phát triển kinh tế của Nê-đec-lan - Có nền kinh tế công thương nghiệp phát triển nhất châu Âu . - Xã hội tư bản ở Nê-đec-lan bước đầu hình thành . 2. Cuộc đấu tranh của nhân dân Nê-đec-lan chống ách thống trị Tây Ban Nha - Chính sách thống trị của TBN đã cản trở sự phát triển của Nê-đec-lan mâu thuẫn giữa các tầng lớp nhân dân với bọn thống trị TBN ngày càng sâu sắc bùng nổ các cuộc đấu tranh . - Hình thức : + Dùng thơ ca chế giễu , đả kích nhà thờ . + Đập phá tượng thánh . + Vũ trang chống chính quyền PK . II. Diễn biến của CM : Trải qua 2 giai đoạn 1. Từ 1566 đến 1572 2. Từ 1572 đến 1648 III. Kết quả và ý nghĩa lịch sử 1. Kết quả - Lật đổ chế độ PK Tây Ban Nha , giành độc lập dân tộc . - Mở đường cho CNTB phát triển . 2. Ý nghĩa lịch sử : - Là cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc . Đồng thời là cuộc CMTS đầu tiên trên thế giới . - Mở đầu thời đại mới - Thời cận đại . 3. Tính chất : Là cuộc CMTS nhưng là CMTS chưa triệt để .

IV. Hướng dẫn tự học

1. Bài vừa học : Nắm vững

- Tình hình Nê-đec-lan giữa thế kỷ XVI .

- Chính sách cai trị của TBN nguyên nhân bùng nổ cách mạng .

- Diễn biến , kết quả , ý nghĩa lịch sử và tính chất của CM Hà Lan .

- Những tiền đề của CMTS Anh .

- Diễn biến và kết quả của CM .

- Tính chất và ý nghĩa lịch sử .

Học xong bài này , HS :

Hiểu được các vấn đề : nguyên nhân bùng nổ, diễn biến, tính chất và ý nghĩa lịch sử của CMTS Anh .

- Hình thành các khái niệm cơ bản " CMTS", "Quý tộc mới , "Nội chiến, "Quân chủ lập hiến ".

- Phân tích được vai trò của quần chúng nhân dân đối với CMTS Anh ; ý nghĩa , tính chất và hạn chế của CM .

- So sánh điểm giống nhau và khác nhau của CM Hà Lan với CMTS Anh .

Nhận thức được vai trò của quần chúng , tính chất tiến bộ xã hộicũng như hạn chế của CMTS Anh để có thái độ đúng đối với một cuộc CMTS .

- Lược đồ nước Anh thế kỷ XVIII .

- Kênh hình trong SGK .

III. Nội dung và phương pháp

1. Kiểm tra bài cũ

- Nguyên nhân , diễn biến và kết quả của cách mạng Hà Lan .

- Tính chất và ý nghĩa lịch sử .

2. Bài mới

GV giới thiệu vào bài

Hoạt động của GV và HS

Nội dung cơ bản

Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân GV giới thiệu : Vào đầu thế kỷ XVII, QHSX TBCN phát triển mạnh ở Anh . Đặc biệt là trong nông nghiệp . Sau đó, GV nêu câu hỏi : Sự thâm nhập cuả QHSXTBCN vào nông nghiệp dẫn đến sự thay đổi như thế nào ? HS tìm hiểu SGK, suy nghĩ trả lời . GV nhận xét và chốt lại : Địa chủ đuổi tá điền lấy đất trồng cỏ nuôi cừu thay đổi cơ cấu kinh tế và phương thức kinh doanh công nghiệp len dạ xuất hiện và phát triển . Hoạt động 2 : Cả lớp và cá nhân GV nêu câu hỏi : Tình hình xã hội nước Anh trước CM có nét nổi bật nào ? HS theo dõi SGK , trả lời . GV nhận xét và chốt lại : - Địa chủ đuổi tá điền, chiếm đất tạo thành một vùng rộng lớn trồng cỏ nuôi cừu - phong trào "Rào đất cướp ruộng " nông dân phá sản đi làm thuê Quá trình chuyển từ nông nghiệp PK sang nông nghiệp TBCN bằng bạo lực tàn khốc . Quá trình này đã dẫn đến sự ra đời của Tầng lớp Quý tộc mới ( Quý tộc đã tư sản hóa ). + Ưu thế hơn PK vì có địa vị và giàu có . + Ưu thế hơn GCTS vì có nhiều đặc quyền đặc lợi . GV hỏi tiếp : Mâu thuẫn xã hội được biểu hiện như thế nào? HS suy nghĩ , trả lời . GV nhận xét và chốt lại : Chế độ PK Sự phát triển CNTB - GC cơ bản : PK và nông dân . - Kinh tế nông nghiệp là chủ yếu. - Kìm hãm sự phát triển kinh tế TBCN . - Sự xuất hiện của quý tộc mới , tư sản , công nhân làm thuê . - Quan hệ kinh tế hàng hóa , sản xuất để buôn bán trong và ngoài nước . - Công nghiệp tư bản phát triển mạnh mẽ , tìm cách thoát khỏi sự ràng buộc của kinh tế PK . Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân GV lưu ý HS, tình hình trên chính là nguyên nhân sâu xa . Sau đó, nêu câu hỏi : Duyên cớ trực tiếp làm bùng nổ nội chiến ở Anh ? HS tìm hiểu SGK , trả lời . GV nhận xét, giải thích và chốt lại : - Anh giáo : Do Henri VIII lập ra vì bất đồng với giáo hoàng Rôma ( Vua Anh đứng đầu Giáo hội Anh giáo ) - Tư sản Anh lập ra một tôn giáo mới là Thanh giáo ( lấy đạo Can vanh làm cơ sở ) để chống lại Anh giáo . - Quốc hội : được lập từ thế kỷ XIII, gồm Quý tộc võ sĩ, Tăng lữ, thị dân để cùng vua bàn bạc, giải quyết việc nước nhưng từ đầu thế kỷ XVII không còn hoạt động ... GV Hoạt động 2 : Cả lớp và cá nhân GV nêu câu hỏi : Cuộc nội chiến diễn ra như thế nào ? HS theo dõi SGK, trả lời . GV nhận xét và chốt lại : * Từ 1642 - 1649 : - 14/6/1645, Trận Nêdơbi quân đội Quốc hội thắng lớn . - 30/1/1649, xử tử vua Sáclơ I, tuyên bố thành lập nền cộng hòa CM đạt đến đỉnh cao . * Từ 1649 - 1689 : - 1653 - 1658, thiết lập chế độ độc tài quân sự do Crôm-oen làm Bảo hộ công . - 1660, phục hồi vương triều Xtiu - ơt. - 1689, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến , quyền lực tập trung vào Quốc hội ( tư sản và quý tộc mới ) Nền cộng hòa 1649 1653,nền độc tài quân sự 1689 , QCLH Nội chiến 1642 1640 , QCCC 1660 , phục hồi chế độ PK GV hỏi tiếp : Nhờ đâu mà Quốc hội chiến thắng vua ? HS suy nghĩ , trả lời . GV nhận xét và chốt lại : - Tài lãnh đạo của Crôm-oen . - Sự ủng hộ và quyết tâm của nhân dân . Hoạt động 1 : Cả lớp và cá nhân GV nêu câu hỏi : Cuộc nội chiến ở Anh mang tính chất gì và có ý nghĩa như thế nào ? HS theo dõi SGK, trả lời . GV nhận xét và chốt lại theo SGK . GV hỏi tiếp : Vì sao cách mạng tư sản Anh không triệt để ? HS suy nghĩ, trả lời . GV nhận xét, giải thích và chốt lại : Vì do lãnh đạo cách mạng là liên minh giữa tư sản và quý tộc mới nên cách mạng diễn ra quanh co, phức tạp có lúc thỏa hiệp tàn tích PK chưa được xóa bỏ .

I. Những tiền đề của cách mạng 1. Sự phát triển kinh tế - Nông nghiệp : QHSXTBCN thâm nhập vào nông thôn thay đổi cơ cấu kinh tế và phương thức kinh doanh : nuôi cừu lấy bông công nghiệp len dạ xuất hiện và phát triển . - Công thương nghiệp : Phát triển, nhiều CTTC, nhiều ngân hàng thành lập . Đầu thế kỷ XVII, nước Anh có nền kinh tế phát triển nhất châu Âu . 2. Những biến đổi về xã hội - Đông đảo nông dân bị phá sản phải bán sức lao động . - Một số địa chủ, quý tộc chuyển sang kinh doanh theo lối TBCN Tầng lớp Quý tộc mới ( giữ vai trò lớn trong quá trình CM ) . - Nhiều thành thị trở thành trung tâm công thương nghiệp tập trung đông dân. - Sự cản trở của chế độ PKMâu thuẫn xã hội gay gắt cuộc đấu tranh chống chế độ PK, tạo điều kiện cho CNTB phát triển . II. Diễn biến của cách mạng 1. Nguyên nhân trực tiếp - Năm 1640, vì cần tiền để đàn áp cuộc khởi nghĩa của người Scôtlen, vua Saclơ I phải triệu tập Quốc hội . - Bị Quốc hội phản đối, vua dùng quân đội đàn áp, nhân dân ủng hộ Quốc hội . - Tháng 8/1642, Sáclơ I dựa vào địa chủ quý tộc tuyên chiến với Quốc hội - Cuộc nội chiến bắt đầu . 2. Diễn biến : 2 giai đoạn * Từ 1642 - 1649 : - 14/6/1645, Trận Nêdơbi quân đội Quốc hội thắng lớn . - 30/1/1649, xử tử vua Sáclơ I , tuyên bố thành lập nền cộng hòa CM đạt đến đỉnh cao . * Từ 1649 - 1689 : - 1653 - 1658, thiết lập chế độ độc tài quân sự do Crôm-oen làm Bảo hộ công . - 1660, phục hồi vương triều Xtiu - ơt. - 1689, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến , quyền lực tập trung vào Quốc hội ( tư sản và quý tộc mới ) III. Tính chất và ý nghĩa lịch sử của cách mạng 1. Tính chất : Là CMTS chưa triệt để vì chưa xóa bỏ được tàn dư PK và chưa giải quyết được các nhiệm vụ dân chủ . 2. Ý nghĩa lịch sử - Lật đổ chế độ PK, mở đường cho CNTB phát triển . - Ảnh hưởng đến sự phát triển xã hội loài người trong buổi đầu chuyển từ chế độ PK sang chế độ TBCN .