Rác thải nhựa từ sinh hoạt: Là rác thải phát sinh từ hoạt động sinh hoạt hàng ngày
của con người như túi nilon, chai nhựa, hộp nhựa,… Đặc biệt, với đời sống ngày
càng bận rộn như hiện nay thì nhu cầu sử dụng các sản phẩm thức ăn nhanh, đồ
dùng 1 lần ngày càng cao, kéo theo đó là lượng rác thải nhựa cũng tăng lên theo cấp
số nhân.
2
Rác thải nhựa từ hoạt động công nghiệp: Rác thải nhựa cũng xuất hiện từ các
nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp… trong cả quá trình sản xuất, thi công lẫn quá
trình sinh hoạt của cán bộ nhân viên, công nhân viên.
Rác thải nhựa từ các khu du lịch, dịch vụ: Các điểm buôn bán, khu vui chơi giải
trí, nhà hàng, khách sạn… cũng là nơi xuất phát của rất nhiều rác thải nhựa.
Rác thải nhựa từ y tế: Do đặc thù của ngành y tế là sử dụng đồ dùng 1 lần để giảm
thiểu nguy cơ lây nhiễm, quy định nghiêm ngặt về an toàn nên lượng rác thải nhựa
từ y tế là rất lớn. Các loại rác thải từ y tế gồm: túi nilon, bao gói vật tư thiết bị y tế,
dụng cụ đóng gói thuốc, hóa chất hay kim tiêm, găng tay, chai, lọ, thuốc…
Rác thải từ hàng hóa nhập khẩu: Khi nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài, nhất là
nhu cầu mua hàng Trung Quốc tăng cao thì lượng rác thải nhựa từ các túi, hộp nhựa
đựng đồ tăng lên rất nhanh.
1.1.3 Nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm rác thải nhựa .
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm rác thải nhựa. Nguyên nhân căn bản và
nghiêm trọng nhất tạo ra rác thải nhựa nằm ở văn hóa môi trường hạn chế của con
người. Đó là ý thức của con người còn chưa tốt, điều đó được thể hiện qua những
hành động rất phổ biến hiện nay: Lạm dụng sử dụng túi nylon, đồ nhựa dùng 1 lần,
đặc biệt là trong kinh doanh bởi giá thành rẻ, tiện dụng mà không quan tâm đến đặc
tính khó phân hủy của nhựa. Vứt rác bừa bãi, không đúng nơi qui định, không phân
loại rác thải: Việc xả rác xuống cống rãnh còn gây tắc nghẽn đường ống, làm ngập
lụt đường phố. Người dân chưa thật sự quan tâm đến việc phân loại rác thải gây ra
nhiều khó khăn.
Tiếp theo, nguyên nhân từ hoạt động nông nghiệp: rác thải đến từ hoạt động nông
mang nhiều hóa chất độc hại, gây ô nhiễm nguồn nước, nhiều người nông dân còn
“ tiện tay” vứt xuồng ao, sông, mương,…
Nguyên nhân từ các hoạt động y tế: Rác thải từ hoạt động y tế đã qua sử dụng nếu
không được xử lý đúng. Đặc biệt, trong dịch bệnh covid vừa qua, lượng rác thải y tế
là một áp lực lớn đối với Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung, bởi lượng lớn
rác thải như áo bảo hộ, khẩu trang, các thiết bị y tế dung 1 lần cho người bệnh,…
Nếu không xử lí cẩn thận, rác thải không những ảnh hưởng đến môi trường, mà còn
có thể là nguy cơ lây lan dịch bênh, hoặc khiến bệnh dịch bùng phát tại một số địa
phương.
3
Nguyên nhân từ các hoạt động du lịch: lượng du khách càng lớn, thì lượng rác thải
càng nhiều, gây nên áp lực lớn cho việc thu gom, xử lí rác thải. Đã có nhiều quốc
gia buộc phải đóng cửa một số địa điểm du lịch bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì rác
thải của khách du lịch như Thái Lan, Phillipines,…
Nguyên nhân từ qui trình xử lí rác thải còn nhiều lỗ hổng: Nhiều nước đang phát
triển trong đó có Việt Nam, có qui trình xử lí rác thải còn lạc hậu, hiệu suất kém,
chưa xử lí, phân loại, tái sử dụng một cách triệt để.
Nguyên nhân từ sự bàng quan đến từ chính quyền địa phương: Nhiều địa phương
chưa thưc hiện đúng các qui định, nghị định, luật lệ ban hành về việc xử lí rác thải,
chưa chấp hành nghiêm túc những mức xử phạt hành chính đối với các hành động
xả rác bừa bãi không đúng nơi qui định, chưa sát sao trong việc quản lí hệ thống xử
lí rác thải.
Nguyên nhân gián tiếp đến từ ngành giáo dục: Giáo dục có vai trò đặc biệt đến
chuyển đổi văn hóa (kiến thức, thái độ..) về môi trường, tự nhiên cho thanh niên.
Tuy nhiên giáo dục quên đi việc bồi đắp cho học sinh những kĩ năng và ý thức cần
thiết nói chung và việc bảo vệ môi trường nói chung. Việc phân loại rác thải, hay
vứt rác đúng nơi qui định chưa được sát sao nghiêm khắc, có chăng chỉ là vài buổi
thuyết giảng nhàm chán, không được đầu tư để thu hút học sinh và giúp các em hiểu
được tầm quan trọng của việc giảm thiểu rác thải.
1.1.4 Rác thải nhựa ảnh hưởng đến sức khỏe con người như thế nào
Rác thải nhựa gây ra rất nhiều hậu quả lớn, Chúng bị thải ra môi trường hoặc bị chôn
lấp sẽ bị phân rã thành những mảnh nhựa với kích cỡ khác nhau như: micro,
nano, pico... lẫn vào đất, môi trường, không khí khiến cho các loài sinh vật biển, con
người ăn phải bị đe dọa đến sức khỏe. Rác thải nhựa xử lý tốt sinh ra các loại khí
độc: khí dioxin, furan…sẽ ảnh hưởng rất lớn đến tuyến nội tiết, giảm khả năng miễn
dịch, thậm chí gây ung thư. Trong túi nilon có thể lẫn lưu huỳnh, dầu hỏa nguyên
chất, đốt cháy gặp hơi nước tạo thành axit sunfuric gây mưa axit, nguy hiểm cho sức
khỏe con người. Nhiều sản phẩm nhựa kém chất lượng được sản xuất số lượng lớn,
trong quá trình sử dụng sẽ sản sinh ra BPA - đây là chất độc hại và gây ra nhiều bệnh
lý nguy hiểm ở người như vô sinh, tiểu đường, ung thư… Ảnh hưởng đến hoạt động
du lịch của con người: khi môi trường bị ô nhiễm thì du khách cũng có ấn tượng
không tốt về các điểm du lịch, gây ảnh hưởng đến thu nhập du lịch của địa phương,
đất nước, làm khu du lịch không thể phục hồi lại được và trở thành điểm du lịch
“chết”. Ảnh hưởng đến hoạt động khai thác thủy sản của con người: Số lượng sinh
vật chết vì rác thải nhựa nhiều thì sản lượng khai thác thủy hải sản giảm. Hơn nữa,
rác thải nhựa chặn cửa hút nước hoặc vướng vào lưới đánh cá, cuốn vào chân vịt,…
có thể gây hỏng hóc thiết bị.
4
1.1.5 Rác thải nhựa ảnh hưởng đến môi trường và sinh vật biển như thế nào
Đối với môi trường: Không thể phủ nhận độ tiện dụng mà đồ nhụa mang lại cho
cuộc sống con người nên chúng đã hiện diện ở mọi nơi xung quanh chúng ta. Từ
những vật dụng nhỏ bé hàng ngày như: túi nilon, ống hút , hộp đựng thực phẩm...
Thế nhưng, đằng sau sự tiện dụng đất là một mối nguy hại cho cả thế giới loài
người.Sự tồn tại của rác thải nhựa trong môi trường sẽ gây ảnh hưởng tới đất và
nước, bởi túi nilon lẫn vào đất sẽ làm thay đổi tính chất vật lý của đất gây xói mòn,
làm cho đất không giữ được nước, dinh dưỡng, ngăn cản ôxy đi qua đất, ảnh hưởng
đến sinh trưởng của cây trồng.
Do tính chất khó phân hủy trong điều kiện tự nhiên. Nên ngay cả khi được thu gom
đưa đi chôn lấp vào đất, chúng vẫn tồn tại hàng trăm năm làm thay đổi tính chất vật
lý của đất, đồng thời gây ô nhiễm môi trường đất, làm đất không giữ được nước dẫn
đến tình trạng xói mòn, thiếu dinh dưỡng và oxi, làm ảnh hưởng đến sự phát triển
của cây trồng.
Đặc biệt, nếu xử lý rác thải nhựa không đúng cách. Ví dụ như đốt nhựa không đúng
quy chuẩn còn là nguy cơ gây ô nhiễm môi trường không khí, tạo ra hiệu ứng nhà
kính và làm ảnh hưởng một cách tiêu cực đến đời sống con người và các sinh vật
sống.
Đối với sinh vật biển : Việc xả thải rác thải nhựa tràn lan trên biển đã gây ra hiện
tượng "ô nhiễm trắng" và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến các loài thủy, hải sản
như: Có gần 300 loài sinh vật biển bị vướng hay ăn phải các mảnh rác thải nhựa trên
biển, gây phá hủy tế bào, tác động xấu tới hệ tiêu hóa hoặc làm tắt khí quản gây
nghẹt thở. Khi sinh vật biển ăn phải chất phụ gia trong nhựa và tác động tiêu cực
đến hệ thống nội tiết và điều hòa hormone trong cơ thể chúng. Các sinh vật biển này
có thể chết do nhựa hoặc bị thiếu thức ăn do nhựa đã giết chết các sinh vật trong
chuỗi thức ăn của chúng. Đối với những sinh vật biển khi vướng vào lưới đánh cá bị
bỏ đi hoặc các loại rác thải nhựa khác, chúng sẽ không thoát ra được nên sẽ yếu dần
và chết. Ngoài ra, rác nhựa gây ra một bãi rác khổng lồ trên biển, làm ô nhiễm trầm
trọng môi trường biển, khiến nhiều sinh vật biển không còn “nhà” để sống và phát
triển.
5
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |