TS. Nguyễn Hoàng Anh Giảng viên Bộ môn Dược lực, Phó giám đốc Trung tâm di & adr quốc gia
Yêu cầu của cơ sở dữ liệu về thông tin thuốc
tải về 0.72 Mb.
|
- Điều hướng trang này:
- 1.2.3. Các cơ sở dữ liệu thường dùng trong thực hành thông tin thuốc
- AHFS Drug Information (AHFS)
- Martindale: The Complete Drug Reference (MAR)
- Drug Prescribing in Renal Failure (DPRF)
- Dược thư quốc gia Việt Nam (DT)
- British National Formulary (BNF)
- Drug Information Handbook (DIH)
- Thuốc, Biệt dược và cách sử dụng (TBD)
- MIMS Annual Cẩm nang sử dụng thuốc (MA)
- MIMS Cẩm nang Nhà thuốc Thực hành (MNT)
- Một số vấn đề liên quan đến tờ HDSD.
1.2.2. Yêu cầu của cơ sở dữ liệu về thông tin thuốcMột CSDL thông tin thuốc cần đạt được các tiêu chí sau: Tính phạm vi thể hiện ở khả năng bao quát thông tin ở nhiều lĩnh vực khác nhau của CSDL [20]. Các tài liệu chuyên khảo cần cung cấp tên biệt dược, tên thông thường, nhóm thuốc, cơ chế tác dụng, thông tin dược động học, thông tin về liều người lớn và liều trẻ em, tác dụng và chỉ định, chống chỉ định và thận trọng, tác dụng không mong muốn, tương tác thuốc, thông tin sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai, cho con bú, hạn sử dụng, dạng bào chế, nhà sản xuất và thông tin về giá cả [29]. Tính đầy đủ thể hiện khả năng cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác [20]. Các CSDL không chỉ cần cung cấp đầy đủ các lĩnh vực thông tin như trên mà thông tin còn phải chính xác, không nên có lỗi in hoặc bỏ sót thông tin [29]. Tính dễ sử dụng thể hiện ở khả năng tìm kiếm câu trả lời nhanh chóng [20]. Đối với cơ sở dữ liệu trực tuyến, thông tin cần trình bày theo cách để cho những người sử dụng có thể dễ dàng cài đặt, cập nhật và truy cập thông tin thuốc [29]. Tính cập nhật của các CSDL cũng rất quan trọng. Đây là đặc điểm nổi bật của CSDL tra cứu trực tuyến so với các sách tham khảo. CSDL tra cứu trực tuyến được cập nhật thường xuyên hàng ngày, hàng tháng [29]. Còn các sách tham khảo cập nhật rất chậm, thậm chí nếu có cập nhật thì cũng chỉ cập nhật một phần thông tin [14]. Mỗi chuyên luận riêng và phần phụ lục đặc biệt trong mỗi CSDL cần được trích dẫn đầy đủ tài liệu tham khảo. Thông tin trong tài liệu cần thống nhất với nguồn tài liệu gốc của tác giả [29]. 1.2.3. Các cơ sở dữ liệu thường dùng trong thực hành thông tin thuốcCSDL về thông tin thuốc có vai trò lưu trữ và cập nhật các thông tin về mọi lĩnh vực liên quan đến thuốc dưới nhiều hình thức trình bày và tra cứu khác nhau. CSDL giúp dược sĩ cung cấp câu trả lời cho rất nhiều các nhu cầu thông tin thuốc. Điều đó một mặt có tác dụng kích thích việc lựa chọn CSDL dễ dàng nhất, quen thuộc nhất để tìm kiếm thông tin, nhưng mặt khác tìm kiếm bằng cách đó sẽ có khả năng bị thiếu nguồn thông tin mới được cập nhật hoặc hạn chế tính toàn diện của thông tin được tìm thấy. Một số cơ sở dữ liệu thường được dùng để tra cứu thông tin theo các lĩnh vực cụ thể như sau [31]:
lĩnh vực cụ thể
Trong các CSDL có khả năng cung cấp thông tin toàn diện, thông thường nội dung của mỗi một chuyên luận thuốc bao gồm: tên hoạt chất, tác dụng, cơ chế tác dụng, dược động học, dược lực học, liều dùng, cách dùng, khoảng điều trị, chú ý và thận trọng khi dùng, chỉ định, chống chỉ định, tác dụng không mong muốn, quá liều/ngộ độc, tương tác thuốc, tương tác với xét nghiệm, dạng bào chế, hướng dẫn pha chế, độ ổn định, thông tin cho bệnh nhân, thông tin cho y tá, chế độ ăn uống. Dưới đây là các cơ sở dữ liệu được sử dụng trong nghiên cứu: AHFS Drug Information (AHFS)Do Hiệp hội Dược sĩ thuộc hệ thống y tế Hoa Kỳ (American Society of Health System Pharmacists) biên soạn và được cập nhật hàng năm [13]. Đây là nguồn thông tin thuốc được Cơ quan quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt. Nguồn cơ sở dữ liệu này cung cấp các chuyên luận toàn diện về các thuốc đang lưu hành ở Mỹ, được phân loại theo nhóm điều trị hoặc nhóm dược lý [31], [24]. Martindale: The Complete Drug Reference (MAR)Xuất bản lần đầu tiên vào năm 1883 với tên Martindale: The Extra Pharmacopoeia, đến nay được đổi tên thành Martindale: The Complete Drug Reference. Đây là nguồn CSDL cung cấp thông tin toàn diện về thuốc rất uy tín được biên soạn bởi Sean C Sweetman và được cập nhật 2 năm một lần. Mục đích của Martindale là cung cấp thông tin khách quan, chính xác cho các chuyên gia y tế về tất cả các thuốc trên thế giới. Đó có thể là thuốc đang lưu hành, thuốc mới xuất hiện, hay thuốc cũ hiện nay ít dùng thậm chí những thuốc được thay đổi công thức... Người sử dụng có thể tra cứu theo nhóm thuốc hoặc tra cứu theo tên hoạt chất [31], [24], [43]. Drug Prescribing in Renal Failure (DPRF)Được xuất bản bởi Trường môn Y khoa Hoa Kỳ (AMA). Tài liệu này chỉ chủ yếu tập trung vào việc sử dụng thuốc cho bệnh nhân suy thận. DPRF nhấn mạnh tầm quan trọng của tốc độ lọc cầu thận của bệnh nhân (GFR) và cung cấp thông tin về cách tính liều dựa trên GFR [18]. Dược thư quốc gia Việt Nam (DT)Được biên tập bởi ban chỉ đạo biên soạn Dược thư Quốc Gia và Hội đồng Dược điển Việt Nam, bao gồm 600 chuyên luận thuốc và các chuyên luận chung như sử dụng thuốc cho phụ nữ có thai, nguyên tắc sử dụng thuốc giảm đau, nguyên tắc sử dụng kháng sinh… Người sử dụng có thể tra cứu theo tên hoạt chất hoặc tên biệt dược [3]. British National Formulary (BNF)British National Formulary là một ấn phẩm chung của Hiệp hội Y khoa Anh và Hiệp hội Dược sĩ Hoàng gia Anh, được xuất bản 6 tháng một lần. BNF nhằm cung cấp cho bác sĩ, dược sĩ và các cán bộ y tế khác các thông tin cập nhật về việc sử dụng thuốc, ít có thông tin dành cho cộng đồng. BNF là tài liệu tham khảo nhanh, do đó nó không phải luôn luôn bao gồm đầy đủ tất cả thông tin cần thiết về qui định, phân phối [34]. Drug Information Handbook (DIH)Là một sản phẩm của LexiComp dưới dạng sổ tay tra cứu nhanh, không phải là nguồn thông tin đầy đủ. CSDL này cung cấp thông tin về các thuốc hay được sử dụng và một số thông tin liên quan đến lâm sàng (một số phác đồ điều trị, đánh giá chức năng gan thận, bảng so sánh các thuốc…) [27]. Thuốc, Biệt dược và cách sử dụng (TBD)Do dược sĩ Phạm Thiệp, dược sĩ Vũ Ngọc Thúy và cộng sự biên tập, cập nhật mỗi năm một lần, cung cấp thông tin ngắn gọn súc tích về thuốc có mặt trên thị trường Việt Nam. Thông tin về thuốc bao gồm các chuyên khảo tổng quan về 33 nhóm thuốc và chuyên khảo riêng của từng thuốc. Hai cách để tra cứu là tìm kiếm theo tên hoạt chất hoặc theo tên biệt dược [10]. Vidal Việt Nam (VDVN)Là một sản phẩm của công ty CMP Medica Pte Ltd, được cập nhật mỗi năm một lần. Vidal giúp người sử dụng nhân dạng được một số sản phẩm trên thị trường, tìm kiếm thông tin về nhà sản xuất và công ty, thông tin về dược phẩm mới lưu hành ở các nước trong khu vực, thông tin lâm sàng hỗ trợ kê đơn. Phần thông tin sản phẩm được trình bày theo thứ tự bảng chữ cái theo tên biệt dược. Ngoài ra còn có phần thông tin hoạt chất nhằm bổ sung thông tin cho phần thông tin sản phẩm [8]. Vidal Pháp 2010 (VDP)Là sản phẩm của Édition Vidal, bao gồm thông tin liên quan đến hơn 6800 thuốc và 4000 chế phẩm chăm sóc sức khỏe. Vidal Pháp được cập nhật thường xuyên vào tháng 5 và tháng 10 năm 2010. Tất cả các chuyên luận đều được soạn thảo dựa trên những tài liệu kinh điển, từ những tổng kết đặc tính sản phẩm của Pháp hay của châu Âu và từ các tạp chí uy tín. Để tra cứu một thuốc, người sử dụng có hai cách: dựa vào tên hoạt chất hay dựa vào nhóm điều trị dược lý [48]. MIMS Annual Cẩm nang sử dụng thuốc (MA)Là một phần của hệ thống tham khảo MIMS, sản phẩm của CMP Medica Pte Ltd, cập nhật 4 tháng một lần. MA cung cấp thông tin về thuốc đang lưu hành tại thị trường Việt Nam, bao gồm: thông tin về các chế phẩm mới, thông tin nhà sản xuất và công ty, thuốc sử dụng an toàn trong thai kì và thông tin chi tiết của sản phẩm. Phần thông tin của sản phẩm được trình bày theo tên biệt dược, sắp xếp theo nhóm tác dụng dược lý, tra cứu theo tên hoạt chất, tên biệt dược hoặc tác dụng điều trị [7]. MIMS Online (MO)Là một cơ sở dữ liệu nằm trong chuỗi sản phẩm của CMP Medica Pte Ltd. MIMS Online cung cấp công cụ tra cứu về thuốc, nhận diện hình ảnh thuốc, phát hiện tương tác thuốc, thông tin chẩn đoán, thông tin cho bệnh nhân, tìm kiếm thông tin về nhà sản xuất. Tra cứu thuốc có thể sử dụng từ khóa tên hoạt chất, tên biệt dược hay nhóm thuốc [49]. MIMS Cẩm nang Nhà thuốc Thực hành (MNT)Là một phần của hệ thống tham khảo MIMS, sản phẩm của CMP Medica Pte Ltd. Cẩm nang nhà thuốc thực hành là một tài liệu tham khảo nhanh với mục tiêu cung cấp cho các dược sĩ và những người hoạt động trong hệ thống bán lẻ dược phẩm những kiến thức cơ bản để xử lý các tình huống thông thường về sức khỏe và hướng dẫn khách hàng sử dụng thuốc đúng đắn. Cẩm nang nhà thuốc thực hành góp phần giúp các nhà thuốc, hiệu thuốc tránh được những sai sót trong việc bán lẻ thuốc cho nhân dân, tăng cường việc tư vấn cho người dùng thuốc bằng cách cung cấp các thông tin đúng đắn, làm cho người sử dụng thuốc có ý thức trách nhiệm hơn trong việc sử dụng thuốc và tự chăm sóc sức khỏe cho bản thân mình [6]. Tờ hướng dẫn sử dụngTờ hướng dẫn sử dụng (HDSD) cũng là một nguồn cung cấp thông tin thuốc được Cơ quan Quản lý Dược phẩm của Quốc gia cấp phép phê duyệt [17]. Tờ hướng dẫn sử dụng là tài liệu đi kèm theo bao bì thương phẩm của thuốc trong đó ghi hướng dẫn sử dụng và những nội dung khác theo quy định [5]. Nguồn thông tin này đặc biệt quan trọng vì nó cung cấp thông tin trực tiếp cho bác sĩ và bệnh nhân. Thông tin trong tờ HDSD thường bắt nguồn từ dữ liệu thu được qua các thử nghiệm lâm sàng trong quá trình phát minh thuốc mới hoặc cấp độ thấp hơn là thông tin thu được từ các cơ sở dữ liệu có sẵn[32].
Ở trẻ em, thông tin về liều dùng cũng rất quan trọng do có sự khác biệt về dược động học và dược lực học [40]. Tuy nhiên, thông tin cho đối tượng này trong MIMS thường không được chú trọng và vẫn còn thiếu sót. Trong khi đây là CSDL được sử dụng phổ biến ở rất nhiều nước trên thế giới như Hàn Quốc, Thái Lan, Singapore... Một nghiên cứu tiến hành đánh giá thông tin thuốc được đăng tải trong MIMS Malaysia 2007 thu được kết quả như sau: có tới 69% trong số 421 tờ HDSD đưa thông tin về liều dùng cho trẻ em không đầy đủ và chính xác [37]. Nghiên cứu tương tự được tiến hành ở Australia cũng có nhận định khá tương đồng với nghiên cứu trên. Nghiên cứu này đã chỉ ra rằng thông tin về liều dùng cho trẻ em không đạt yêu cầu đều chiếm tỷ lệ hơn 70% ở mọi nhóm tuổi [44]. Thông tin giữa các tờ HDSD của cùng một chế phẩm có thể khác nhau do quan điểm của nhà sản xuất [38]. Không những thế, thông tin trong tờ HDSD có thể có sự sai lệch so với các tài liệu chuẩn. Một nghiên cứu đã tiến hành so sánh thông tin về hiệu chỉnh liều cho bệnh nhân suy thận trong các tờ HDSD của Đức với thông tin trong các tài liệu chuẩn (BNF). Kết quả cho thấy, hơn một nửa (15/26) tờ HDSD không có khuyến cáo liều cho bệnh nhân suy thận, mặc dù các thuốc này có thể tích lũy gây độc với thận. Nghiên cứu này cũng chỉ ra rằng nếu trường hợp suy thận mà không có khuyến cáo định lượng về liều dùng thì thông tin thường bị bỏ qua [33].
Каталог: SiteData SiteData -> Trường Đại học Dược Hà Nội Nguyễn Thị Thu Thủy so sánh thẩM ĐỊnh mối quan hệ nhân quả phảN Ứng có HẠi của thuốc trong báo cáo tự nguyện về trung tâm di & adr quốc gia SiteData -> SỔ tay hưỚng dẫn xử trí VÀ phòng ngừa hen suyễn chiến lưỢc toàn cầu về hen suyễN Ủy ban Điều hành (2006) SiteData -> Căn cứ Nghị định số 75/2017/NĐ-cp ngày 20 tháng 6 năm 2017 của Chính phủ quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Bộ y tế tải về 0.72 Mb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|