TröÔØng ñAÏi hoïc sö phaïm kyõ thuaät tp. Hoà chí minh khoa cô khí cheá taïo maùy boä moân coâng ngheä cheá taïo maùY

Khi caét, treân maët tröôùc cuûa dao do phoi ñaäp vaøo neân coù löïc phaùp tuyeán N
1 
(hình 2.34), 
ñoàng thôøi do phoi chuyeån ñoäng neân coù löïc ma saùt F
1
, ta coù: 
1
1
1
N
F
Q
+
=
R
Q
2 
Q
1 
N
1 
N
2 
F
2 
F
1 
ϕ
Hình 2.34 
Löïc taùc duïng leân dao
Hình 2.35 
Caùc phöông löïc caét
Treân maët sau cuûa dao do bieán daïng ñaøn hoài vaø chuyeån ñoäng neân coù aùp löïc N
2
vaø ma 
saùt F
2
; ta coù: 
2
2
2
N
F
Q
+
=
Nhöng caùc löïc taùc duïng leân maët sau khoâng tham gia quaù trình taïo phoi maø gaây ra 
nhöõng taûi troïng voâ ích coù aûnh höôûng lôùn ñeán rung ñoäng vaø maøi moøn. Toång hôïp caùc löïc treân 
ta ñöôïc löïc caét R: 
2
1
Q
Q
R
+
=
Ñeå nghieân cöùu löïc caét ngöôøi ta phaân löïc caét thaønh caùc thaønh phaàn theo caùc phöông 
caàn thieát. Khi tieän, caùc thaønh phaàn löïc caét coù phöông truøng vôùi phöông cuûa caùc chuyeån 
ñoäng caét goït (hình 2.35): 
Pz - löïc tieáp tuyeán, truøng vôùi phöông vaän toác V, coù giaù trò lôùn nhaát. Duøng ñeå kieåm 
nghieäm coâng suaát tieâu thuï cuûa maùy. 
Py - löïc höôùng kính, coù phöông truøng vôùi phöông chieàu saâu caét t. Löïc naøy gaây rung 
ñoäng trong maët phaúng ngang, aûnh höôûng ñeán ñoä chính xaùc vaø ñoä boùng beà maët gia coâng. 
Px - löïc chaïy dao, coù phöông truøng vôùi phöông chaïy dao s. Löïc naøy taùc duïng leân cô 
caáu chaïy dao. Cô caáu chaïy dao phaûi khaéc phuïc löïc naøy cuøng vôùi löïc ma saùt treân soáng tröôït 
cuûa maùy. 
Luùc naøy ta coù hôïp löïc laø : 
x
y
Z
P
P
P
R
+
+
=
hay coù theå vieát laïi: 
-48-

2
x
2
y
2
Z
P
P
P
R
+
+
=
Ñaây laø phöông phaùp phaân tích löïc phoå bieán nhaát, bôûi vì phöông caùc chuyeån ñoäng caét 
laø hoaøn toaøn xaùc ñònh, do vaäy vieäc ño caùc thaønh phaàn löïc caét ñöôïc tieán haønh deã daøng. 
b) Nhaân toá aûnh höôûng ñeán löïc caét 
Nhaân toá aûnh höôûng ñeán löïc caét cuøng quy luaät nhö aûnh höôûng ñeán bieán daïng cuûa phoi. 
Ví duï: 
- Tính chaát cô lyù cuûa vaät lieäu gia coâng aûnh höôûng lôùn ñeán löïc caét. Khi gia coâng vaät 
lieäu doøn, löïc caét nhoû hôn so vôùi vaät lieäu deûo. Kim loaïi coù ñoä haït caøng nhoû, ñoä cöùng caøng 
cao, löïc caét caøng lôùn. 
- Chieàu saâu caét t vaø löôïng chaïy dao s taêng, löïc caét taêng, nhöng aûnh höôûng cuûa t lôùn 
hôn s. Vaän toác caét v aûnh höôûng ñeán löïc caét cuõng töông töï nhö aûnh höôûng cuûa noù ñeán bieán 
daïng cuûa phoi (hình 2.23). Khi v taêng ñeán v
2
(15 ÷ 20 m/phuùt) löïc giaûm; Tieáp tuïc taêng ñeán 
v
3
(40 ÷ 50 m/phuùt) löïc taêng; Tieáp tuïc taêng nöõa löïc giaûm, cho ñeán v ≥ 200 m/phuùt thì löïc 
haàu nhö khoâng thay ñoåi. Hieän nay, xu höôùng caét vôùi vaän toác caét cao (v> 50 m/phuùt) neân coi 
quan heä giöõa v vaø löïc caét nhö sau: v taêng löïc caét giaûm. 
- Goùc γ vaø goùc α taêng löïc caét giaûm ... 
- Moãi loaïi vaät lieäu laøm dao khaùc nhau coù heä soá ma saùt khaùc nhau neân löïc caét cuõng 
thay ñoåi. 
- Maët sau dao caøng moøn thì dieän tích tieáp xuùc giöõa dao vaø maët gia coâng caøng lôùn neân 
löïc caét caøng taêng. 
- Khi caét goït coù töôùi dung dòch trôn nguoäi, nhieät caét giaûm, ma saùt giaûm ... neân löïc caét 
giaûm. 
Toång hôïp caùc nhaân toá aûnh höôûng treân vaøo coâng thöùc tính löïc caét, ta coù coâng thöùc thöïc 
nghieäm nhö sau: 
P
z
= C
pz 
t
xpz 
s
ypz
v
npz
K
pz
P
y
= C
py 
t
xpy 
s
ypy
v
npy
K
py
P
x
= C
px 
t
xpx 
s
ypx
v
npx
K
px
Trong ñoù: 
C
pz
, C
py
, C
px 
- Haèng soá phuï thuoäc nhoùm vaät lieäu gia coâng. 
xpz 
,
ypz 
,
npz
- Soá muõ chæ möùc ñoä aûnh höôûng cuûa t, s, v ñeán löïc P
z
. 
xpy
, 
ypy
, 
npy - 
Soá muõ chæ möùc ñoä aûnh höôûng cuûa t, s, v ñeán löïc P
y.
xpx
,
ypx
,
ypx
- Soá muõ chæ möùc ñoä aûnh höôûng cuûa t, s, v ñeán löïc P
x.
K
pz
, K
py
, K
px
- Caùc heä soá ñieàu chænh tính ñeán aûnh höôûng cuûa caùc 
thoâng soá coøn laïi nhö thoâng soá hình hoïc cuûa dao (vaät 
lieäu dao, goùc ñoä dao ...). 
Caùc trò soá treân ñöôïc tra trong soå tay coâng ngheä hoaëc soå tay cheá ñoä caét khi gia coâng cô. 
-49-

Ngoaøi ra trò soá löïc caét coøn coù theå tính theo caùc coâng thöùc khaùc nhö tính theo löïc caét 
ñôn vò (laø trò soá löïc caét khi caét moät dieän tích phoi 1 mm
2 
) vaø dieän tích lôùp caét hoaëc baèng 
caùch ño tröïc tieáp vôùi duïng cuï ño löïc caét. 
Ñeå ño löïc caét, trong thöïc teá thöôøng duøng caùc loaïi löïc keá khaùc nhau, caùc löïc keá naøy 
ñeàu döïa treân nguyeân taéc bieán daïng ñaøn hoài cuûa moät phaàn töû laøm vieäc chòu taùc duïng cuûa löïc 
caét. Phaàn töû naøy coù theå laø xaø ñaøn hoài ôû löïc keá cô khí, coù theå laø loø xo oáng ôû caùc löïc keá thuyû 
löïc, hay caùc maøng kim loaïi trong caùc löïc keá ñieän. 
Theo nguyeân lyù taùc duïng coù theå chia löïc keá ra laøm 3 nhoùm: löïc keá cô khí, löïc keá thuyû 
löïc vaø löïc keá ñieän. Tuøy vaøo yeâu caàu ño vaø phöông phaùp gia coâng maø duøng caùc loaïi löïc keá 
cho phuø hôïp. 
c) Coâng suaát caét 
Coâng suaát tieâu hao khi caét phuï thuoäc vaøo löïc Pz vaø Px (Py khoâng sinh ra coâng vì theo 
phöông Py khoâng coù chuyeån vò). 
Coâng suaát coù ích khi caét ñöôïc tính theo coâng thöùc : 
)
(
102
.
60
.
KW
v
P
N
z
c
=
Coâng suaát coù ích khi chaïy dao : 
)
(
102
.
10
.
60
.
.
3
KW
s
n
P
N
x
cd
=
Trong ñoù: 
Pz, Px: laø caùc löïc caét thaønh phaàn (KG). 
n : laø soá voøng quay cuûa chi tieát gia coâng (voøng/phuùt). 
s : löôïng chaïy dao(mm/voøng). 
v : toác ñoä caét ( m/phuùt). 
1KW = 102 
-1
KG.m/s 
Coâng suaát caét toaøn phaàn ñöôïc tính nhö sau: 
Cd
C
Ctp
N
N
N
+
=
Vì thöôøng N
Cd
raát beù neân khi tính toaùn coâng suaát gaàn ñuùng coù theå boû qua. Coâng suaát 
caàn thieát cuûa ñoäng cô ñieän ñöôïc xaùc ñònh: 
)
(KW
N
N
C
ñc
η
=
Trong ñoù: η - hieäu suaát höõu ích cuûa maùy (η = 0,7 ÷ 0,75) 
-50-

tải về 7.35 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: