Tcvn tiêu chuẩn quốc gia tcvn 9901: 2014 Xuất bản lần 1 CÔng trình thủy lợi yêu cầu thiết kế ĐÊ biểN

trong đó:

d₁₅ và d₅₀ là đường kính hạt của lớp ngoài lọt được qua mắt sàng chiếm 15 % và 50 % khối lượng hạt;

d’₁₅, d’₅₀ và d’₈₅ là đường kính hạt của lớp trong liền kề lọt được qua mắt sàng chiếm lần lượt là 15 %, 50 % và 85 % khối lượng hạt.

a) Tính theo công thức : d₀ = 50.d₁₅ (31)

b) Lấy theo kinh nghiệm:

- Lớp trong: d₀₂ = 10 cm đến 15 cm;

- Lớp ngoài: d₀₁= 15 cm đến 20 cm.

11.5.2 Tầng lọc sử dụng vải địa kỹ thuật

Thiết kế và thi công tầng lọc sử dụng vải địa kỹ thuật thực hiện theo chỉ dẫn thiết kế và sử dụng vải địa kỹ thuật để lọc trong công trình thủy lợi.

K_t = H_đ/H₀ (32)

trong đó:

H_đ là chiều cao sóng ở chân đê;

H₀ là chiều cao sóng ở phía trước đai rừng ngập mặn.

12.1.2 Rừng ngập mặn phát triển tốt ở các khu vực bãi lầy bằng phẳng hoặc dốc thoải, đất phù sa chứa nhiều mùn hữu cơ và khoáng chất, vùng ven biển và cửa sông có nhiều đảo che chắn. Tuỳ theo điều kiện tự nhiên của khu vực như lượng mưa, chế độ thủy triều, độ mặn của đất và nước, đặc điểm địa hình và địa chất để chọn loại cây chịu mặn thích hợp:

- Các vùng bãi bồi chưa ổn định, có sóng to gió lớn, mặt đất luôn bị ngập trong nước biển, độ mặn thường xuyên từ 3,0 % trở lên: trồng cây mắm biển, mắm trắng hoặc bần trắng;

- Các bãi ngập triều trung bình, thế nền đã ổn định, thời gian ngập triều từ 24 ngày đến 26 ngày trong tháng: trồng cây đước hoặc cây mắm đen;

- Vùng nước lợ cửa sông có độ mặn từ 1,5 % trở xuống: trồng cây bần chua, dừa nước hoặc ô rô;

- Vùng bãi ngập triều cao, mỗi tháng ngập từ 15 ngày đến 22 ngày: trồng cây giá biển, cóc vàng, ô rô;

- Các bờ đầm ít bị ngập triều, thời gian ngập triều trong tháng từ 5 ngày đến 7 ngày: trồng cây tra biển.

a) Trồng cây theo hình “hoa mai”. Với chủng loại cây thấp (cao dưới 10 m) đảm bảo mật độ 10 000 cây/ha (khoảng cách giữa các cây khi trồng là 1,0 m x 1,0 m). Với chủng loại cây cao từ 10 m trở lên đảm bảo mật độ 1 600 cây/ha (khoảng cách giữa các cây khi trồng là 2,5 m x 2,5 m);

b) Phạm vi trồng rừng tính từ chân đê trở ra (chiều rộng rừng trồng) tối thiểu phải lớn hơn 3 lần chiều dài bước sóng của gió cấp 11 (vận tốc gió từ 28,5 m/s đến 32,6 m/s, độ cao sóng trung bình 11,5 m).

12.2 Mỏ hàn và tường giảm sóng

12.2.1 Phạm vi áp dụng

12.2.1.1 Mỏ hàn áp dụng cho các vùng bãi biển có dòng chảy ven dọc bờ chiếm ưu thế, vùng bãi biển bị xâm thực, không trồng được cây chắn sóng. Mỏ hàn làm cho phương của dòng hải lưu gần bờ thích ứng với phương truyền sóng, che chắn cho bờ khi bị sóng xiên góc truyền tới và tạo ra vùng nước yên tĩnh, ngăn chặn bùn cát chuyển động dọc bờ, gây bồi lắng vào giữa hai mỏ hàn, mở rộng và nâng cao thềm bãi để củng cố đê, bờ.

12.2.1.2 Tường giảm sóng dùng để che chắn sóng cho vùng sau tường, giảm dòng ven bờ và giảm tác động của sóng vào vùng bờ bãi, chống xâm thực, làm lắng đọng bùn cát.

12.2.1.3 Để tăng hiệu quả làm giảm tác dụng của sóng biển vào vùng bờ bãi, chống xâm thực và gây bồi, nên bố trí thành hệ thống nhiều mỏ hàn hoặc nhiều tường giảm sóng hoặc kết hợp giữa mỏ hàn và tường giảm sóng. Tuỳ từng trường hợp cụ thể của khu vực xây dựng mà lựa chọn loại công trình phù hợp. Hình 15 giới thiệu một số dạng công trình mỏ hàn và tường giảm sóng được áp dụng rộng rãi ở trong nước và thế giới.



Hình 15 - Một số giải pháp bảo vệ đê biển bằng công trình ngăn cát, cản sóng

12.2.2 Mỏ hàn

12.2.2.1 Các bộ phận tạo thành mỏ hàn gồm mũi, thân và gốc, xem sơ đồ hình 16.

12.2.2.2 Lựa chọn vị trí tuyến và bố trí mặt bằng tổng thể mỏ hàn thực hiện theo quy định sau:

a) Phải hoạch định đường bờ mới cho đoạn bờ cần bảo vệ. Đường bờ mới này cần trơn thuận và nối tiếp trơn thuận với đường bờ đoạn không có mỏ hàn. Chiều dài của mỏ hàn được xác định theo khu sóng vỡ và đặc tính của bùn cát tại khu vực cần xây dựng mỏ hàn, phải ra tới dải sóng vỡ và tới vùng có dòng ven mạnh;

b) Tuyến mỏ hàn đặt vuông góc với bờ biển. Nếu hướng sóng ổn định thì bố trí phương của tim trục mỏ hàn tạo với hướng của sóng một góc  từ 100^o đến 110^o;

c) Hình 17 giới thiệu sơ đồ bố trí mỏ hàn hợp lý trong đó  và  là góc tạo bởi hướng gió và phương của tim trục mỏ hàn với đường bờ:

- Khi góc  từ 30⁰ đến 35^o :  = 110⁰;

- Khi góc  từ 60⁰ đến 90^o :  = 90⁰.

CHÚ DẪN:

M Chiều dài đỉnh mũi kè: M lấy từ 2 b đến 3 b;

G Chiều dài đoạn dốc tính từ điểm A đến điểm B của gốc mỏ hàn: G lấy từ 4 b đến 6 b;

La Chiều dài của thân kè.

- Đối với bãi biển sỏi đá nhỏ : từ 40 m đến 60 m;

- Đối với bãi biển là đất cát : từ 100 m đến 150 m.

12.2.2.4 Cao trình trung bình của đỉnh mỏ hàn đặt ở mực nước triều trung bình, có độ dốc song song với độ dốc mặt bãi. Chiều cao mỏ hàn càng cao thì khả năng gây bồi càng lớn nhưng tác động do sóng phản xạ cũng vì thế mà mạnh hơn và khả năng gây xói chân mỏ hàn cũng nhiều hơn. Đối với bãi cát, chiều cao mỏ hàn chỉ nên cao hơn mặt bãi từ 0,5 m đến 1,0 m. Đối với bãi sỏi có thể tăng chiều cao hơn so với bãi cát từ 0,3 m đến 0,5 m.

12.2.2.5 Khoảng cách giữa các mỏ hàn lấy theo quy định sau:

- Đối với bãi biển sỏi đá nhỏ : từ 1,5 lần đến 2,0 lần chiều dài mỏ hàn;

- Đối với bãi biển đất cát : từ 1,0 lần đến 1,5 lần chiều dài mỏ hàn.

Công trình đê biển cấp I và cấp II phải tiến hành thử nghiệm, tổ chức quan trắc để điều chỉnh thiết kế cho phù hợp.

a) Tường nhô :

Z_đ = Z_tkp + 0,5H_Sp + H_L (33)

b) Tường ngầm :

Z_đ = Z_tkp - 0,5H_Sp + H_L (34)

trong đó:

Z_tkp là mực nước biển thiết kế tại vị trí xây dựng tường, m;

H_Sp là chiều cao sóng thiết kế ở vị trí đê, m. H_s xác định theo phụ lục E;

H_L là chiều sâu lún của tường trong thời gian khai thác, m.

CHÚ THÍCH: Nên thiết kế tường giảm sóng kiểu ngầm có cao trình đỉnh thấp hơn mực nước thiết kế 0,5 m.

a) Mặt bằng

c) Cắt ngang Hình 18 - Sơ đồ cấu tạo tường giảm sóng

Trong điều kiện chế độ thủy hải văn phức tạp nên bố trí công trình ngang bờ và công trình dọc bờ. Tùy từng trường hợp cụ thể của khu vực xây dựng công trình mà lựa chọn một trong các sơ đồ bố trí ở hình 19:

c) Hệ thống công trình phức hợp giữa phư­ơng ngang, phương dọc và cao thấp khác nhau

Hình 19 - Các sơ đồ bố trí hệ thống công trình phức hợp

Tuỳ theo điều kiện thực tế về địa hình, địa chất khu vực dự kiến xây dựng công trình và kết quả tính toán các chỉ tiêu về kinh tế, kỹ thuật, có thể lựa chọn một số loại kết cấu sau:

a) Công trình kết cấu trọng lực:

Theo vật liệu xây dựng, công trình được chia thành hai kiểu chính được mô tả trong sơ đồ hình 20:

- Kiểu chuồng gỗ: trong chuồng chất bao tải cát hoặc đá hộc, đỉnh chuồng phủ tấm bê tông;

- Kiểu ống bê tông cốt thép: bên trong ống đổ cát, đỉnh ống phủ tấm bê tông;

b) Công trình kết cấu cọc, cừ:

Theo vật liệu xây dựng và sơ đồ bố trí cọc, cừ, công trình được được chia thành bốn loại (xem sơ đồ hình 21):

- Loại một hàng cọc gỗ (xem sơ đồ a): các cọc gỗ đóng thẳng đứng, bố trí dích dắc (so le), có thanh giằng, rải đá hộc ở xung quanh chân cọc để chống xói. Loại kết cấu này thường được áp dụng để làm các công trình ngăn cát ven bờ hoặc các công trình giảm sóng có chiều cao tường không lớn (từ 1,5 m trở xuống);

- Loại hai hàng cọc gỗ (xem sơ đồ b): các cọc gỗ đóng thành tư­ờng vây có liên kết ngang, dọc tạo thành các chuồng gỗ (cũi gỗ). Bên trong cũi được lấp đầy bằng các bao tải cát, trên đỉnh cũi chất đầy đá hộc;

- Loại cọc bê tông cốt thép đơn (hoặc kép), có bản chắn: áp dụng trong các công trình chắn sóng không lớn, có điều kiện thi công đóng cọc bê tông cốt thép thuận tiện (xem sơ đồ c);

- Loại cừ thép đơn hoặc kép: dùng trong các vùng ven biển có sóng lớn, bãi biển tương đối sâu (xem sơ đồ d).

a) Kiểu chuồng gỗ b) Kiểu ống bê tông

Đơn vị tính bằng cm

a) Cọc gỗ	b) Chuồng gỗ
c) Cọc bê tông cốt thép
d) Cọc cừ thép