TI£U CHUÈN ViÖt nam TCVn 4459-1987
Nhãm H
H−íng dÉn pha trén vµ sö dông v÷a x©y dùng
Guidance for mixing and using of building mortars
Quy ®Þnh chung
-
Tiªu chuÈn nµy ¸p dông cho viÖc pha trén vµ sö dông c¸c lo¹i v÷a x©y dùng th«ng th−êng, v÷a hoµn thiÖn, v÷a chÞu axit, v÷a chÞu nhiÖt, v÷a b¬m vµ v÷a chèng thÊm.
§èi víi c¸c c«ng tr×nh x©y dùng ë vïng cãp ®éng ®Êt vµ c¸c c«ng tr×nh cã yªu cÇu dïng c¸c lo¹i v÷a ®Æc biÖt kh¸c ngoµi tiªu chuÈn nµy, ph¶i tu©n theo chØ dÉn riªng.
-
VËt liÖu dïng ®Ó pha trén v÷a (chÊt kÕt dÝnh, cèt liÖu, phô gia, n−íc) ph¶i b¶o ®¶m yªu cÇu theo c¸c tiªu chuÈn Nhµ n−íc hiÖn hµnh.
-
ViÖc sö dông xi m¨ng ®Ó pha trén v÷a ph¶i tu©n theo c¸c chØ dÉn trong tiªu chuÈn "quy®Þnh sö dông hîp lÝ xi m¨ng trong x©y dùng" nh»m b¶o®¶m chÊt l−îng c«ng tr×nh vµ tiÕt kiÖm xi m¨ng.
-
Hèn hîp v÷a lµ hèn hîp ®−îc chän mét c¸ch hîp lÝ, trén ®Òu cña chÊt kÕt dÝnh v« c¬, cèt liÖu nhá víi n−íc. Trong tr−êng hîp cÇn thiÕt, cã thªm c¸c phô gia v« c¬ hoÆc h÷u c¬.
-
Võa lµ hèn hîp ë tr¹ng th¸i ®· ®«ng cøng.
-
C¸c ®Æc tÝnh quan träng cña hçn hîp v÷a: Nh− ®é l−u ®éng, ®é ph©n tÇng, ®é t¸ch n−íc (kh¶ n¨ng gi÷ n−íc) ®−îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn "v÷a vµ hèn hîp v÷a x©y dùng. Ph−¬ng ph¸p thö c¬ lÝ -TCVN 3121 :
-
§é bÒn chÞu uèn, ®é bÒn chÞu nÐn cña v÷a (m¸c v÷a) ®−îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn "v÷a hçn hîp x©y dùng. Ph−¬ng ph¸p thö c¬ lÝ -TCVN 3121 : 1979".
-
ViÖc chÕ t¹o, d−ìng hé vµ ph−¬ng ph¸p thö mÉu v÷a vµ hãn hîp võa ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn "v÷a hçn hîp x©y dùng. Ph−¬ng ph¸p thö c¬ lÝ -TCVN 3121 : 1979".
ChÊt l−îng v÷a ph¶i kiÓm tra b»ng c¸c mÉu lÊy ngay t¹i chç thi c«ng.
Hèn hîp võa míi chén ph¶i b¶o ®¶m ®é l−u ®éng yªu cÇu vµ kh¶ n¨ng gi÷ n−íc sao cho khi x©y, v÷a ch¾c ®Æc vµ b»ng ph¼ng.
§èi víi v÷a ®· bÞ ph©n tÇng do vËn chuyÓn, tr−íc khi dïng ph¶i trén l¹i t¹i chç thi c«ng. Kh«ng cho phÐp dïng v÷a ®· ®«ng cøng, v÷a bÞ kh«.
-
Khi pha trén hçn hîp v÷a, ph¶i b¶o ®¶m c©n hoÆc ®ong c¸c thµnh phÇn cèt liÖu chÝnh x¸c. Khi cho thªm c¸c chÊt phô gia, cÇn theo chØ dÉn cña thÝ nghiÖm vµ quy ®Þnh cña thiÕt kÕ.
-
Chç trén vµ tr÷ v÷a trong qu¸ tr×nh sö dông, cÇn ®−îc che m−a n¾ng. Khi thi c«ng trong mïa hÌ, mïa kh«, mïa giã kh« nãng, cÇn b¶o ®é Èm cho v÷a b»ng c¸ch: nhóng n−íc g¹ch ®¸ tr−íc khi x©y, t−íi −ít bÒ mÆt tiÕp xóc víi v÷a, dïng v÷a cã ®é l−u ®äng cao.
-
M¸c xi m¨ng dïng ®Ó pha trén v÷a ®−îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn hiÖn hµnh.
-
V÷a th«ng th−êng
-
V÷a th«ng th−êng (gäi t¾t lµ v÷a), dïng ®Ó x©y g¹ch ®¸, chÌn c¸c mèi nèi khi l¾p ghÐp c¸c cÊu kiÖn lín b»ng g¹ch ®¸ vµ bª t«ng.
-
V÷a ®−îc ph©n lo¹i nh− sau:
Theo khèi l−îng thÓ tÝch (khi ®· sÊy kh« tíi khèi l−îng kh«ng ®æi) gåm hai lo¹i:
V÷a nhÑ: Khèi l−îng thÓ tÝch nhá h¬n 1500 kg/m3;
V÷a nÆng: Khèi l−îng thÓ tÝch lín h¬n hoÆc b»ng 1500kg/m3;
Theo chÊt kÕt dÝnh dïng cho v÷a, gåm: v÷a v«i, v÷a xi m¨ng, v÷a hçn hîp(xi m¨ng- v«i, xi m¨ng- sÐt);
Theo giíi h¹ bÒn chÞu nÐn gåm:v÷a m¸c 10,25,50,75,100,150,200;
Ngoµi ra, cßn c¸c lo¹i vòa sö dông chÊt kÕt dÝnh kh¸c (v÷a v«i- xØ v«i - puzolan...)
-
§Ó chÕ t¹o v÷a v«i vµ v÷a xi m¨ng-v«i, cã thÓ dïng v«i ®«ng r¾n trong kh«ng khÝ( gäi t¾t la v«i) hoÆc v«i thuû. NÕu sö dông v«i thuû ®Ó chÕ t¹o v÷a, ph¶i sau khi thi c«ng 7 ngµy míi cho tiÕp xóc víi n−íc. C¸c yªu cÇu kÜ thuËt vµ mét sè ®Æc ®iÓm cña v«i thuû ®−îc quy ®Þnh trong phô lôc 5.
-
C¸t dïng lµm cèt liÖu cho v÷a ph¶i tu©n theo tiªu chuÈn "C¸t x©y dùng -yªu cÇu kÜ thuËt. TCVN 1770 : 1975".
-
Khi pha trén v÷a x©y g¹ch ®¸ hoÆc chÌn c¸c mèi nèi, cÇn lùa chän hÊt kÕt dÝnh tuú theo m¸c v÷a vµ ®iÒu kiÖn sö dông nh− chØ dÉn trong b¶ng1
-
Muèn t¨ng ®é l−u ®éng cña hçn hîp v÷a, cã thÓ cho thªm c¸c phô gia ho¸ dÎo v« c¬ v«i, ®Êt sÐt) hoÆc c¸c phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬.
-
§Ó x¸c ®Þnh thµnh phÇn phèi hîp vËt liÖu hèn hîp v÷a xi m¨ng vµ v÷a xi m¨ng v«i cã m¸c cho tr−íc, ph¶i theo c¸c quy ®Þnh sau ®©y:
B¶ng 1
Chó thÝch:
1)Khi dïng v÷a Xi m¨ng Poocl¨ng -xØ vµ Xi m¨ng Poocl¨ng -puzolan, cho c¸c kÕt cÊu trªn mÆt ®Êt trong thêi tiÕt nãng kh« ph¶i b¶o®¶m ®ñ Èm cho v÷a ®«ng r¾n nh−: t¨ng l−îng n−íc trong v÷a vµ nhóng −ít g¹ch tr−íc khi x©y.
2) Xi m¨ng dïng cho v÷a x©y dùng vµ c¸c lo¹i v÷a kÕt dÝnh v«i xØ, v«i Puzolan, v«i tro chØ nªn dïng chov÷a m¸c thÊp (nhá h¬n vµ b»ng 25), ®ång thêi ph¶i b¶o ®¶m thËt tèt chÕ ®é Èm cho v÷a ®«ng r¾n.
3) Kh«ng dïng c¸c chÊt kÕt dÝnh v«i xØ, v«i Puzolan khi nhiÖt ®é kh«ng khÝ d−íi 10OC (v× c¸c chÊt kÕt dÝnh nµy ®ãng r¾n chËm). Khi pha tr«n v−© dïng c¸c chÊt kÕt dÝnh nãi trªn, cã thÓ cho thªm tõ 15 ®Õn 25% xi m¨ng Poocl¨ng (theo thÓ tÝch kÕt dÝnh) vµ tõ 15 ®Õn 25% c¸t (theo khèi l−îng).
4) §èi víi v÷a m¸c 10, khi kh«ng cã chÊt kÕt dÝnh m¸c thÊp, cã thÓ dïng xi m¨ng m¸c tõ 200 ®Õn 300, nh−ng ph¶i cã c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ, kÜ thuËt.
2.7.2. L−îng hå v«i hoÆc hå sÐt ®−îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
Khi dung g¹ch ®¸ cã ®é hót n−íc cao trong mïa hÌ, mïa kh«, l−îng hå v«i cã thÓ t¨ng thªm 1,5lÇn theo khèi l−îng.
-
C¨n cø vµo l−îng chÊt kÕt dÝnh vµ chÊt ho¸ dÎo (hå v«i, hå sÐt) ®· tÝnh, lËp tØ lÖ thµnh phÇn v÷a theo thÓ tÝch (Vx : Vh : 1). Tõ ®ã, cã thÓ tÝnh tØ lÖ phèi hîp theo thÓ tÝch cña v÷a víi:
-
Hå v«i ph¶i cã khèi l−îng thÓ tÝch 1400kg/m3 hoÆc ®é lón s©u cña c«n tiªu chuÈn vµo hå v«i lµ 12cm.
Khi sö dông hå v«i cã khèi l−îng thÓ tÝch kh¸c 1400kg/m3, lÊy l−îng v«i (m3) cã khèi l−îng thÓ tÝch 1400kg/m3 nh©n víi hÖ sè cho ë phô lôc 4.
-
§Ó hçn hîp v÷a ®¹t ®−îc ®é l−u ®éng yªu cÇu th× l−îng n−íc cho 1m3 c¸t (phô thuéc vµo thµnh phÇn v÷a, lo¹i chÊt kÕt dÝnh vµ cèt liÖu) ®−îc x¸c ®Þnh theo kinh nghiÖm.
§èi víi v÷a xi m¨ng, khi t¹o mÉu kiÓm tra ph¶i cho thªm n−íc dÇn tíi khi hèn hîp v÷a cã ®é l−u ®éng yªu cÇu, tõ ®ã tÝnh ra l−îng n−íc cho 1m3 c¸t.
§èi víi v÷a hèn hîp, l−îng n−íc cho 1m3 c¸c c«ng tr×nh ®−îc tÝnh gÇn ®óng theo c«ng thøc.
-
Tõ c¸c sè liÖu tÝnh to¸n cho 1m3 c¸t, ph¶i ®óc mÉu kiÓm tra theo chØ dÉn ë phô lôc 1 vµ ®iÒu chØnh l¹i c¸c thµnh phÇn cña v÷a. B¶ng tÝnh s½n c¸c thµnh phÇn vËt liÖu cho 1m3 v÷a m¸c nhá h¬n hoÆc b»ng 75 ®−îc quy ®Þnh trong phô lôc 2.
-
Khi dïng v÷a xi m¨ng cã phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬ sinh bät khÝ (lo¹i kh«ng cã v«i) ®é bÒn tÝnh to¸n cña khèi x©y c¸c lo¹i g¹ch ®¸ cèt thÐp ph¶i gi¶m ®i 10%.
Chó thÝch: C¸c phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬ sinh bät khÝ chØ cho phÐp sö dông trong v÷a xi m¨ng hoÆc xi m¨ng -v«i dïng c¸t thiªn nhiªn, kh«ng dïng trong v÷a xi m¨ng-sÐt, v÷a dïng trong chÊt kÕt dÝnh v«i -xØ, v«i tro vµ c¸c chÊt kÕt dÝnh kh¸c.
-
L−îng dïng, c¸ch pha chÕ, sö dông vµ b¶o qu¶n c¸c phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬ ph¶i tu©n theo c¸c chØ dÉn riªng cho tõng lo¹i phô gia. Nªn tiÕn hµnh thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra ®é l−u ®éng, khèi l−îng thÓ tÝch, ®é ph©n tÇng cña hçn hîp v÷a vµ m¸c v÷a khi dïng c¸c lo¹i phô gia nµy.
-
Thµnh phÇn cña v÷a v«i cho trong b¶ng 2.
B¶ng 2
Chó thÝch: TØ lÖ v«i trong b¶ng 2 tÝnh víi hå v«i cã khèi l−îng thÓ tÝch 1400kg/m3.
NÕu khèi l−îng thÓ tÝch hå v«i kh¸c 1400kg/m3, ph¶i ®iÒu chØnh theo quy ®Þnh ë ®iÒu 2.7 cña tiªu chuÈn
-
Khi vËn chuyÓn hçn hîp võa tõ nhµ m¸y ®Õm c«ng tr−êng, ph¶i trë b»ng «t« chuyªn dïng hoÆc «t« tù ®æ cã thiÕt bÞ riªng ®Ó phôc vô cho trë v÷a. kh«ng nªn ®æ th¼ng hçn hîp v÷a ra ®Êt, nªn dïng hÕt v÷a tr−íc khi ninh kÕt.
-
Khi pha trén v÷a ph¶i b¶o ®¶m:
-
C©n hoÆc ®ong vËt liÖu theo ®óng thµnh phÇn;
-
Khi thay ®æi lo¹i phô gia, m¸c chÊt kÕt dÝnh, ®é Èm vµ khèi l−îng thÓ tÝch cña cèt liÖu...ph¶i ®iÒu chØnh l¹i thµnh phÇn v÷a.
-
Nªn tr«n hçn hîp v÷a b»ng m¸y, tr−êng hîp kh«ng cã ®iÒu kiÖn hoÆc khèi l−îng sö dông v÷a Ýt, cã thÓ trén hçn hîp v÷a b»ng tay.
-
Khi trén hçn hîp v÷a b»ng m¸y ph¶i theo tr×nh tù: Cho n−íc vµo m¸y trén,sau ®ã ®æ cèt liÖu, chÊt kÕt dÝnh, phô gia vµo m¸y. Khiv÷a cã phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬, tr−íc hÕt trén phô gia víi n−íc kho¶ng tõ 30 ®Õn 45gi©y, sau ®ã míi cho vËt liÖu kh¸c vµo m¸y. ChØ ngõng trén sau khi hçn hîp v÷a ®ång nhÊt, nh−ng thêi gian trén kh«ng nhá h¬n 2 phót.
Chó thÝch:
1) Cho m¸y ch¹y råi míi ®æ vËt liÖu vµo.
2) Kh«ng ®−îc thay ®æi tèc ®é quay cña m¸y trén.
3) Khèi l−îng (hoÆc thÓ tÝch) mçi lÇn trén kh«ng qu¸ khèi l−îng (hoÆc thÓ tÝch) cho phÐp
cña mçi lo¹i thïng trén.
4) Ph¶i th−êng xuyªn kiÓm tra m¸y trén. Kh«ng ®Ó v÷a kh« cøng, b¸m trong thïng.
-
Khi trén hçn hîpv÷a b»ng tay, s©n trén cÇn b»ng ph¼ng, kh«ng thÊm n−íc vµ kÝn n−íc. §ång thêi ph¶i réng ®Ó c«ng nh©n thao t¸c dÔ dµng.
Dông cô trén hçn hîp v÷a ph¶i s¹ch, kh«ng ®−îc dÝnh b¸m ®Êt vµ v÷a cò.
C¸ch trén hçn hîp v÷a b»ng tay nh−sau: trén ®Òu xi m¨ng víi c¸t råi ®¸nh thµnh hèc (®Ó tròng ë gi÷a). Hoµ hå v«i víi n−íc thµnh n−íc v«i. §æ n−íc v«i (hoÆc n−íc nÕu trén v÷a xi m¨ng-c¸t) vµo hèc vµ trén ®Òu cho tíi khi nhËn ®−îc hçn hîp ®ång mÇu. NÕu cã sö dông phô gia ho¸ dÎo th× ph¶i hoµ phô gia vµo n−íc tr−íc.
Trén xong ®¸nh gän vµo thµnh tõng ®èng.
Chó thÝch:
1) Kh«ng tuú tiÖn ®æ thªm n−íc vµo ®Ó trén cho dÔ.
2) Chó ý ®Õn l−îng ngËm n−íc cña c¸t ®Ó ®iÒu chØnh l−îng n−íc cho phï hîp.
-
Tuú theo yªu cÇu sö dông v÷a vµ ®iÒu kiÖnthêi tiÕt hoÆc ®é Èm kh«ng khÝ mµ quy ®Þnh ®é l−u ®éng cña hçn hîpv÷a nh−sau:
- V÷a b¬m theo èng dÉn: 14 cm;
- V÷a x©y ®¸ tù nhiªn tõ 9- 13cm;
- V÷a x©y g¹ch nung: tõ 7 - 8cm;
- V÷a x©y ®¸ héc, g¹ch, bª t«ng: tõ 4 - 6cm;
- V÷a ®Ó dæ vµo lç rçng trong khèi x©y ®¸ héc: tõ 13 - 14cm;
- V÷a x©y ®¸ héc b»ng ph−¬ng ph¸p rung: tõ 1 - 3cm.
Khi x©y trong ®iÒu kiÖn khÝ hËu nãng, vËt liÖu kh«, vËt liÖu nhiÒu lç rçng, ph¶i lÊy c¸c trÞ sè lín.
Khi vËt liÖu ch¾c ®Æc vµ rçng (®¸ nhóng n−íc kÜ) x©y trong ®iÒu kiÖn Èm −ít, trong mïa ®«ng -lÊy gi¸ trÞ nhá.
-
Khi thay ®æi tØ lÖ phèi hîp thµnh phÇn, chÊt l−îng ®é Èm cña cèt liÖu vµ chÊt kÕt dÝnh, phô gia, ph¶i thö l¹i ®é l−u ®éng cña hçn hîp v÷a.
-
Hèn hîp v÷a ®Ó n©u ch−a dïng tíi hay sau khi vËn chuyÓn hçn hîp v÷a cã ®é ph©n tÇng lín h¬n 30cm3, cÇn trén l¹i ngay t¹i n¬i thi c«ng tr−íc khi dung.
-
Tr−êng hîp g¹ch hoÆc vËt liÖu x©y hót n−íc nhiÒu, cÇn thö kh¶ n»ng gi÷ n−íc cña hçn hîp ®Ó tÝnh to¸n tØ lÖ phèi hîp v÷a cho b¶o ®¶m ®é bÒn tÝnh to¸n cña v÷a.
-
NÕu dón phô gia ho¸ dÎo h÷u c¬, nªn kiÓm tra khèi l−îng thÓ tÝch cña hçn hîp v÷a vµ m¸c v÷a.
-
KiÓm tra m¸c v÷a ph¶i tiÕn hµnh:
- Tr−íc khi x©y l¾p cÊu kiÖn, chän tØ lÖ phèi hîp v÷a, ®óc mÉu kiÓm tra;
- Khi cã thay ®æi chÊt l−îng vËt liÖu, tØ lÖ phèi hîp v÷a trong qu¸ tr×nh x©y hay l¾p ghÐp.
-
Cã thÓ kiÓm tra ®é bÒn v÷ng cña v÷a trong g¹ch x©y h¶ytong mèi nèi cña c¸c tÊm l¾p ghÐp, b»ng c¸chlÐn c¸c khèi lËp ph−¬ng cã kÝch th−íc tõ 30 -49mm. MÉu vòa ®−îc chÕ t¹o nh−sau: lÊy hai miÕng v÷a hÝnh vung ë m¹ch n»m ngang cña khèi x©y, chiÒu dÇy miÕng v÷a b»ng chiÒu dµy m¹ch v÷a, c¹nh mçi miÕng lín h¬n 1,5 chiÒu dÇy, d¸n hai t©m l¹i thµnh mét khèi lËp ph−¬ng vµ xoa lªn bÒ mÆt khèi ®ã líp hå th¹ch cao máng (tõ 1 -2mm), sau mçi ngµy ®ªm ®em ra thö ®é bÒn cña v÷a, lÊy gi¸ trÞ trung b×nh céng kÕt qu¶ cña 5 mÉu thö. Khi quy ®æi sang ®é bÒn cña mÉu võa lËp ph−¬ng cã kÝch th−íc 70.7mm ph¶i lÊy kÕt qu¶ thö ®é bÒn cña mÉu võa lËp ph−¬ng cã kÝch th−íc tõ 30 -40mm nh©n víi hÖ sè 0,8.
3. V÷a hoµn thiÖn
V÷a hoµn thiÖn ph¶i b¶o ®¶m ®é b¸m dÝnh víi bÒ mÆt c«ng tr×nh, bÒn n−íc, bÒn ¸nh s¸ng vµ kh«ng khÝ.
-
V÷a tr¸t th«ng th−êng (gäi t¸t lµ v÷a tr¸t), dïng ®Ó tr¸t c¸c mÆt cña c¸c c«ng tr×nh d©n dông, c«ng nghiÖp khi kh«ng cã c¸c yªu cÇu ®Æc biÖt.
-
ChÊt kÕt dÝnh dïng cho v÷a tr¸t ph¶i c¨n cí vµo ®iÒu kiÖn sö dông, ®é Èm cña m«i tr−êng nh− chØ dÉn ë b¶ng 3.
B¶ng 3
-
KÝch th−íc lín nhÊt cña c¸c vïng cho v÷a tr¸t lãt kh«ng ®−îc lín h¬n 2,5mm, tr¸t mÆt kh«ng lín h¬n 1,2 mm.
3.1.3. V«i dïng cho tr¸t ph¶i ®¹t yªu cÇu theo quy ®Þnh ë ®iÒu 2.8 cña tiªu chuÈn nµy.
-
§é l−u ®éng cña hèn hîp v÷a tr¸t phô thuécvµo c«ng dông, ph−¬ng ph¸p tr¸t vµ ®−îc quy ®Þnh trong b¶ng 4.
B¶ng 4
-
§Ó t¨ng ®é l−u ®éng cho v÷a tr¸t, cã thÓ dïng c¸c phô gia h÷u c¬ theo chØ dÉn trong c¸c ®iÒu 2.11; 2.12 cña tiªu chuÈn nµy.
-
Tuú theo môc ®Ých vµ ®iÒu kiÖn sö dông cña c«ng tr×nh mµ lùa chon v÷a tr¸t theo b¶ng 5.
B¶ng 5
-
V÷a trang trÝ, dïng ®Ó tr¸t trang trÝ c¸c phßng cña c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ c«ng céng nh− nhµ h¸t, r¹p chiÕu bãng, c©u l¹c bé... hoÆc trang trÝ mÆt ngoµi c¸c c«ng tr×nh c«ng dông vµ c«ng nghiÖp.
-
C¸c chÊt t¹o mÇu tù nhiªn hoÆc nh©n t¹o ph¶i b¶o ®¶m tÝnh bÒn ¸nh s¸ng, chÞu axit hoÆc kiÒm theo yªu cÇu, ®ång thêi kh«ng ¶nh h−ëng ®Õn c−êng ®é cña v÷a. tuú thuéc vµo yªu cÇu thiÕt kÕ, chÊt l−îng bét mÇu mµ pha trén bét mÇu cho thÝch hîp. L−îng c¸c chÊt mÇu kh«ng lín h¬n tõ 2 -6% khèi l−îng xi m¨ng trong v÷a, ®èi víi lo¹i bét mÇu tèt vµ kh«ng qu¸ 2% ®èi víi lo¹i bét mÇu yÕu. Bét mÇu tr¾ng th−êng dïng lµ v«i, xi m¨ng tr¾ng, ®¸ tr¾ng thiªn nhiªn.
-
Tuú theo môc ®Ých sö dông vµ ph−¬ng ph¸p tr¸t mµ chän ®é l−u ®éng cña v÷a trang trÝ theo b¶ng 6
-
KÝch th−íc cèt liÖu ®Ó lµm líp ®Öm vµ líp mÆt cho v÷a trang trÝ, theo yªu cÇu thiÕt kÕ. NÕu trßn thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh th× ph¶i tu©n theo quy ®Þnh ë ®iÒu 3.1.2 cña tiªu chuÈn nµy.
-
§èi víi bÒ mÆt trang trÝ cã yªu cÇu mÜ thuËt cao (mµu s¾c ãng ¸nh) th× cho thªm vµo v÷a c¸c m¶nh kÝnh vì hoÆc mica.
B¶ng 6
-
V÷a tr¸t trang trÝ ®¬n gi¶n, cã yªu cÇu kÜ thuËt gièng v÷a tr¸t th«ng th−êng, líp lãt tr¸t b»ng v÷a v«i xi m¨ng, líp mÆt tr¸t b»ng v÷a cã trén bét mµu hoÆc thay 30% l−îng c¸t trong vøa b»ng bét c¸t. C¸t ®Ó trén v÷a cã kÝch th−íc h¹t lín nhÊt kh«ng lín h¬n 1,2mm. Muèn t¹o ®−êng nÐt trªn mÆt v÷a th× cho thªm mét l−îng c¸t cì h¹t 3mm, khi xoa b»ng bµn xoa sÏ t¹o nªn c¸c ®−êng v©n trang trÝ.
-
Tr¸t gai gåm c¸c líp sau:
-
Líp lãt b»ng v÷a xi m¨ng m¸c 50, kh«ng xoa nh½n mµ chØ c¸n ph¼ng mÆt;
-
Líp mÆt dóng v÷a v«i -xi m¨ng cã trén bét ®¸ vµ bét mµu, tr¸t b»ng c¸ch vÈy hoÆc dïng hép quay v÷a phôn lªn t−êng. V÷a ®−îc vÈy mét líp hoÆc nhiÒu líp, nÕu vÈy nhiÒu líp, ph¶i xoa qua líp tr−íc vµ ®Ó se mÆt råi míi vÈy líp sau.
-
C¸c kiÓu tr¸t gi¶ ®¸: tr¸t röa, tr¸t mµi, tr¸t b¨m, gåm c¸c líp tr¸t sau:
-
Líp lãt b»ng v÷a xi m¨ng m¸c 50;
-
Líp mÆt gåm v÷a xi m¨ng (tr¾ng hoÆc mµu) trén víi bét mµu vµ ®¸ h¹t lùu cã kÝch th−íc tõ 3 -8m.Trong v÷a, cã trén thªm bét ®¸.
-
Líp lãt c¸c kiÓu tr¸t gi¶ ®¸ ®−îc tr¸t dÇy 10mm, chê cho kh« råi míi tr¸t líp mÆt. Tr−íc khi tr¸t, ph¶i t−íi −ít líp lãt.
-
Tr¸t mµi: th−êng tr¸t líp mÆt dµy 10mm. TØ lÖv÷a tr¸t lµ: ®¸ h¹t rén víi 1,1 chÊt bét theo khèi l−îng (chÊt bét gåm xim¨ng + bét ®¸ + bét mµu).
Sau khi tr¸t kho¶ng tõ 1 -2ngµy, ph¶i mµi nh½n mÆt ®¸ nh− quy ®Þnh sau: §Çu tiªn, mµi b»ng ®¸ mµi th«; sau ®ã, dïng hèn hîp bét mµu gåm xim¨ng + bét ®¸ + bétmµu lÊp kÝn c¸c chç rçng cña bÒ mÆt; ®Ó 2ngµy sau míi mµi b»ng ®¸ mµi mÞn.
Thµnh phÇn v÷a tr¸t mµi dïng ®Ó l¸n nÒn, sµn, cÇu thang ®−îc quy ®Þnh trong b¶ng 7.
B¶ng 7
-
Tr¸t röa: bÒ dÇy líp tr¸t tuú cì ®¸. Sau khi tr¸t tõ 1 -3giê, dïng n−íc röa cho v÷a v«i ®i cßn tr¬ l¹i nh÷ng h¹t ®¸, kh«ng ®−îc röa xím qu¸ khi v÷a cßn −ít lµm c¸c h¹t ®¸ ch«i ®i. NÕu röa muén qu¸ th× xi m¨ng ®«ng cøng khã röa. MÆt t−êng sau khi röa nh− võa tr¸t ngoµi thµnh phÇn v÷a tr¸t röa t−îng tù nh− v÷a tr¸t mµi .
-
Tr¸t b¨m: th−êng tr¸t dÇy h¬n c¸c kiÓu tr¸t mµi, tr¸t röa. Sau khi tr¸t xong líp mÆt s¸u ngµy, dïngbóa gai ®Ó b¨m cho h¹t ®at nh«lªn t¹o ra bÒ mÆt sÇn sïi nh− ®¸ thiªn nhiªn... kh«ng b¨m sím qu¸, h¹t ®¸ ch−a dÝnh kÕt chÆt víi v÷a sÏ bÞ r¬i ®i.
LiÒu l−îng pha trén v÷a tr¸t b¨m (t×nh cho 1m2) ®−îc quy ®Þnh trong b¶ng 8
B¶ng 8
4. V÷a chÞu axit
V÷a chÞu axit dïng ®Ó b¶o vÖ c¸c kÕt cÊu lµm viÖc trong m«i tr−êng chÞu t¸c dông cña axit hoÆc h¬ axit. Cã nhiÒu vËt liÖu ®Ó pha trén v÷a chiu axit. Trong tiªu chuÈn nµy chØ giíi thiÖu lo¹i v÷a chÞu axit dïng chÊt kÕt dÝnh lµ thuû tinh láng.
-
Thuû tinh lãng dïng cho v÷a chÞu axit ë hai d¹ng:Thuû tinh láng Natri cã m«®un silic tõ 2,6 -2,8, khèi l−îng riªng tõ 1,3 -1,4. thuy tinh láng Kali cã m«®un silic tõ 3 -3,2, khèi l−îng riªng tõ 1,4 -1,5.
-
Cèt liÖu dïng cho v÷a chÞu axit lµ c¸c th¹ch anh, c¸t nh©n t¹o ®Ëp tõ ®¸ hoÆc sµnh sø chÞu axit. Giíi h¹n bÒn nÐn cña ®¸ tù nhiªn dïng lµm cèt liÖu ph¶i lín h¬n 600kg/cm2. §é hót n−íc kh«ng lín h¬n 1%.
§é Èm cèt liÖu kh«ng lín h¬n 3%. §é chÞu axit lín h¬n 96%. Cèt liÖu ph¶i s¹ch kh«ng lÉn sÐt hay c¸c t¹p chÊt. C¸t dïng cho v÷a chÞu axit cã thµnh phÇn h¹t gièng nh− c¸t dïng cho v÷a th«ng th−êng.
-
§Ó lµm t¨ng sù tr¾c ®Æc cña v÷a, cã thÓ cho thªm chÊt ®én mÞn. ChÊt ®én mÞn ë d¹ng bét mÞn lµ s¶n phÈm nghiÒn mÞn cña lo¹ivËt liÖu chøa oxyt silic tù nhiªn vµ bÒn trong m«i tr−¬ng axit nh− ®¸ Bazan, diaba, qu¾c, phezit, c¸c lo¹i s¸nh sø chÞu axit.
ChÊt ®én mÞn ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau:
-
§é chÞu axit ph¶i lín h¬n 96%;
-
§é Èm tõ nhiªn ph¶i nhá h¬n 2%;
-
§é mÞn: c¸c h¹t cßn l¹i trªn sµng No 0,009 ph¶i nhá h¬n 15%.
-
ChÊt ho¸ r¾n trong v÷a chÞu axit cã thÓ dõng c¸c muèi Fluo-Siliccat cña kim lo¹i nh−:Na2SiF6, MgSiF6, ZnSiF6, PbSiF6, CuSiF6. Tèc ®é ®«ng r¾n cña v÷a phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®é hµo tan trong n−íc cña muèi, muèi hoµ tan cµng nhiÒu v÷a ®«ng r¾n cµng nhanh.
Th−êng hay dõng nhÊt lµ Na2SiF6 v× muèi nµy cã ®é hoµ tan nhá nhÊt, gi¸ thµnh rÎ.
Muèi Na2SiF6 ph¶i ®¹t c¸c yªu cÇu sua:
-
Hµm l−¬ng Fluo - Slicat ph¶i lín h¬n 90%;
-
§é Èm tù nhiªn nhá h¬n 2%;
-
Muèi ë d¹ng tù bét mÞn ,t¬i, kh«ng vãn côc, kh«ng lÉn c¸c chÊt bôi bÈn.
-
C¸c phô gia ®Æc biÖt, chøa silic ho¹t tÝnh nh−: siliccaze, diatomit, trªpenv.v... dïng ®Ó n©ng cao ®é bÒn n−íc cña vòa chÞu axit. L−îng SiO2 trong phô gia phai chiÕm tõ 84 dÕn 97%, luäng SiO2 ho¹t tÝnh tõ 5 ®Õn 22%.
-
Thêi gian b¾t ®Çu ninh kÕt cña hçn hîp vòa chÞu axit dao ®éng tõ 30 phót ®Õn 4 giê, thêi gian kÕt thóc ninh kÕt tõ 4 ®Õn 6 giê.
Khèi l−îngthÓ tÝch cña vòa tõ 2,2 - 2,3 T/m3.
Giíi h¹n bÒn nÐn cña v÷a chÞu axÝt ë tuæi 28 ngµy ®ªm trong ®iÒu kiÖn kh« r¸o th−êng lín h¬n 100 kg/cm2.
V÷a chÞu axÝt cã thÓ chÞu ®−îc t¸c dông cña hÇu hÕt c¸c lo¹i axÝt v« c¬ vµ h÷u c¬. C¸c mÉu v÷a khi chÞu t¸c dông cña axÝt sunfuric nång ®é cao th−êng cã ®é bÒn chÞu nÐn cao h¬n tõ 25-35% so víi ®é bÒn chÞu nÐn cña c¸c mÉu cïng lo¹i gi÷ trong kh«ng khÝ kh«.
-
NÒn hoÆc t−êng ®−îc l¸ng, tr¸t hay èp vËt liÖu chÞu axit ph¶i ®−îc c¹o röa s¹ch rªu mèc, bôi... bÒ mÆt ph¶i thËt kh« (®é Èm cña t−êng vµ nÒn ë ®é s©u tõ 10 -20 mm ph¶i nhá h¬n 5%). NÕu cã líp tr¸t lãt th× chØ nªn tr¸t b»ng v÷a xi m¨ng (kh«ng tr¸t v÷a hçn hîp).
-
Líp v÷a lãt trung gian pha trén theo tû lÖ sau: thuû tinh láng, chÊt ®én mÞn, chÊt ho¸ r¾n b»ng 1:1:0,15 (theo khèi l−îng).
ChÊt ho¸ r¾n vµ chÊt ®én mÞn ®−îc trén thËt kü trong tõng mÎ trén nhá, sau ®ã cho thuû tinh láng vµo trén ®Òu cho nhuyÔn. Dïng hçm hîp ®ã quÐt lªn t−êng thµnnh 2 líp, mçi líp dµy 1 mm, líp nä quÐt nªn c¸ch líp kia 4 giê. Líp lãt nµy ph¶i quÐt ph¼ng vµ kÝn ®Òu. Khi quÐt xong 2 líp lãt, 12 giê sau míi tiÕn hµnh tr¸t v÷a chÞu axit (líp b¶o vÖ).
-
Thµnh phÇn cña 1m3 v÷a chÞu axit ®−îc quy ®Þnh ë b¶ng 9, c¸c vËt liÖu ®−îc c©n hoÆc ®ong thËt chÝnh
B¶ng 9
-
§é l−u ®éng cña hçn hîp v÷a phô thuéc vµo yªu cÇu tr¸t, l¸ng nh−ng chØ trong kho¶ng tõ 4 ®Õn 6 cm. ViÖc thö ®é l−u ®éng cña v÷a chÞu axit ®−îc tiÕn hµnh gièng v÷a th«ng th−êng.
-
Tr×nh tù trén v÷a ph¶i tiÕn hµnh nh− sau: Cho chÊt ho¸ r¾n trén kü víi chÊt ®én mÞn, sau ®ã cho c¸t th¹ch anh vµo trén ®Òu, phô gia ho¹t tÝnh ®−îc cho thªm vµo khi trén kh«. Cuèi cïng míi cho thuû tinh láng trén nhuyÔn ®Òu vµ ®em sö dông ngay. Mçi mÎ trén kh«ng ®Ó l©u qu¸ 30 phót.NÕu thÊy v÷a bÞ bãn kh« ph¶i bá ®i kh«ng ®−îc trén thªm thuû tinh láng ®Ó dïng tiÕp.
-
Ph¶i dïng bay miÕt m¹ch ®Ó v÷a b¸n ®Òu vµo t−êng h¬Æc nÒn khi tr¸t (hoÆc l¸ng) ®é dµy mçi líp v÷a ®−îc quy ®Þnh nh− sau :
-
Tr¸t t−êng th¼ng ®øng: tõ 3-4mm;
-
Tr¸t mÆt n»m ngang: tõ 4-6 mm;
-
Sau mçi líp chê 4 giê míi tr¸t líp sau. Tr¸t (l¸ng) phÇn nµo xong phÇn ®ã, kh«ng ®Ó m¹ch dõng;
-
Sau khi tr¸t xong 1ngµy ph¶i dïng kÝnh lóp cã ®é phãng ®¹i tõ 5 ®Õn 10 lÇn ®Ó kiÓm tra nh÷ng chç cã vÕt nøt. Dïng bóa nhá gâ nhÑ, chç nµo bÞ bép ph¶i cËy nªn söa l¹i.
-
Sau khi tr¸t (l¸ng) xong ph¶i che ®Ëy kÝn, kh«ng ®Ó n−íc m−a hay ®Ó n−íc bÈn vµo mÆt tr¸t. sau 20 ngµy, trªn mÆt v÷a trÞu axit cã mét líp l«ng t¬ mµu tr¾ng næi lªn, dïng bµn ch¶i nhóng vµo dung dÞch axit cïng lo¹i vµ nång ®é gièng lo¹i axit nµo c«ng tr×nh sÏ ph¶i chÞu , ch¶i vµi lµn cho ®Õn khi kh«ng cßn xuÊt hiÖn l«ng t¬ trªn mÆt v÷a.
-
Trong khi thi c«ng, c«ng nh©n ph¶i ®−îc trang bÞ mò, ¸o quÇn, khÈu trang, gang tay, ñng b¶o hé.Trong khi lµm viÖc,nªn h¹n chÕ nãi chuyÖn. CÊm hót thuèc, ¨n uèng t¹i n¬i lµm viÖc. HÕt giê nªn t¾m röa s¹ch sÏ vµ thay quÇn ¸o.
Khi thi c«ng ë n¬i kÝn vµ nãng cø sau mét giê lao ®äng nªn ra chç tho¸ng thay ®æi kh«ng khÝ tõ 5 ®Õn 10 phót. Råi míi tiÕp tôc lµm viÖc.
Nh÷ng ng−êi mÆc bÖnh ®−êng h« hÊp kh«ng ®−îc tiÕp xóc víi v÷a chÞu axit.
-
Chç bÞ d©y thuû tinh láng hay Na2SiF6 ph¶i röa n−íc l· thËt kÜ. Ph¶i cã s½n dung dÞch xót 10% ®Ó trung hoµ nÕu axit bÞ ®æ ra.
-
Hµng ngµy, c¸n bé kÜ thuËt ph¶i ghi chÐp tØ mØ vµonhËt kÝ c«ng tr×nh vÒ chÊt l−îng nguyªn vËt liÖu, t×nh h×nh thêi tiÕt.
-
V÷a chÞu nhiÖt
Tuú theo nhiÖt ®é vµ ®Æc tÝnh ho¸ häc cña moi tr−êng mµ c«ng tr×nh sÏ ph¶i chÞu, cã thÓ dïng nhiÒu lo¹i vËt liÖu kh¸c nhau ®Ó pha chén v÷a chÞu nhiÖt t−¬ng øng. Trong tiªu chuÈn nµy, chØ giíi thiÖu c¸ch pha trén vµ sö dông v÷a chÞu nhiÖt cã chÊt kÕt dÝnh lµ xi m¨ng vµ cèt liÖu lµ bét samot (gäi t¾t lµ v÷a chÞu nhiÖt).
-
V÷a chÞu nhiÖt xi m¨ng -samot dïng ®Ó x©y c¸c lß c«ng nghiÖp cã nhiÖt ®é lµm viÖc kh«ng qu¸ 1150OCnh− c¸c lß nung g¹ch gãi, c¸c lß sÊy, c¸c ®−êng dÉn giã nãng hoÆc khÝ th¶i, c¸c lß luyÖn gang cì nhá.
-
ChÊt kÕt dÝnh dïng cho v÷a chÞu nhiÖt xi mang -samot th−êng lµ xi mang poocl¨ng hay xi m¨ng poocl¨ng ho¸ dÎo.
Kh«ng dïng lo¹i xim¨ng poocl¨ng puz¬lan, xi m¨ng poocl¨ng bÒn sunfat vµ xi m¨ng poocl¨ng - xØ.
-
Bét samot ®Ó lµm cèt liÖu cho v÷a xi m¨ng chÞu nhiÖt ®−îc lÊy tõ c¸c m¶nh phÕ liÖu samot (trõ c¸c sè liÖu cña samot nung ch−a chÝn) vµ ph¶i b¶o ®¶m c¸c chØ tiªu c¬ lÝ sau:
-
Hµm l−îng Al2O3 + TiO2 kh«ng nhá h¬n 28%;
-
§é Èm kh«ng lín h¬n 4%;
-
§é chÞu löa kh«ng nhá h¬n 1580OC.
5.4. KÝch th−íc h¹t cña bét samot ph¶i b¶o ®¶m:
-
L−îng h¹t cßn l¹i trªn sµng cã kÝch th−íc m¾t l−íi 2mm: 0%;
-
L−îng h¹t cßn l¹i trªn sµn cã kÝch th−íc m¾t l−íi 1,5mm: kh«ng lín h¬n 5%;
-
L−îng h¹t cßn l¹i trªn sµn cã kÝch th−íc m¾t l−íi 1mm: kh«ng nhá h¬n 80%.
-
§Êt sÐt chÞu löa trong v÷a chÞu nhiÖt ph¶i ®¸p øng c¸c yªu cÇu sau:
-
§é chÞu löa kh«ng nhá h¬n 1620OC;
-
Hµm l−îng Al2O3 + TiO2 kh«ng nhá h¬n 28%.
-
TØ lÖ phèi hîp cña v÷a chÞu nhiÖt ®−îc quy ®Þnh trong b¶ng 10.
-
Tuú theo ®é l−u ®éng cña hçn hîp v÷a mµ tÝnh l−îng n−íc cho v÷a. l−îng n−íc vµ phô gia ho¸ dÎo (®Êt sÐt chÞu löa) chiÕm kho¶n tõ 30 ®Ðn 35% khèi l−îng xi m¨ng vµ bét samot.
5.8. Dùa vµo chiÒu dÇy m¹ch x©y mµ quy ®Þnh ®é l−u ®éng cña hçn hîp võa nh− sau:
M¹ch dµy 2mm trë xuèng: ®é l−u ®éng tõ 11 ®Õn 12cm;
M¹ch dµy 3mm: tõ 8 ®Õn 10cm;
M¹ch dµy h¬n 3mm: kh«ng lín h¬n 7,5cm:
5.9. ViÖc c©n, ®ong vËt liÖu ph¶i tiÕn hµnh nh− sau:
-
Xim¨ng vµ bét samot: tÝnh theo khèi l−îng (kg).
§Êt sÐt chÞu löa ë d¹ng bét kh«: lÊy theo khèi l−îng; ë d¹ng huyÒn phï: cã thÓ lÊy theo
khèi l−îng hoÆc thÓ tÝch tõ ®ã tÝnh ra l−îng chÊt kh« trong huyÒn phï.
B¶ng 11
-
Khèi l−îng ®Êt sÐt chÞu löa kh« trong 1lit huyÒn phñ ®−îc tÝnh theo c«ng thøc sau (hoÆc tra b¶ng 11).
-
Khi trén v÷a, kh«ng quy ®Þnh tr×nh tù cho vËt liÖu vµo m¸y trén. Khi cÇn ®ong ®Êt sÐt ë d¹ng huyÒn phï, ph¶i khuÊy trén tr−íc.
ViÖc thö ®é l−u ®éng cña v÷a chÞu nhiÖt gièng nh− v÷a th«ng th−êng.
Phô lôc 1
§óc mÉu kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh tØ lÖ phèi hîp vËt liÖu ®· tÝnh cho lm3 c¸t
1. §óc mÉu kiÓm tra:
Tõ c¸c sè liÖu ®· tÝnh cho 1m3 c¸t theo c¸c c«ng thøc (l), (4), (5) tÝnh ra liÒu lîng ®ñ cho 5 lÝt c¸t: trong ®ã mét liÒu lîng lÊy theo sè liÖu ®· tÝnh, 2 liÒu lîng cßn l¹i lÊy ± 15% lîng xi m¨ng tÝnh to¸n. NÕu lµ v÷a hçn hîp th× hai liÒu lîng nµy cÇn tÝnh l¹i lîng v«i vµ níc theo c«ng thøc (4) vµ (5);
Trén v÷a vµ ®iÒu chØnh ®é lu ®éng:
Víi v÷a xim¨ng: trén xim¨ng víi c¸t trong 5 phót ®æ dÇn níc trén cho tíi khi ®¹t yªu cÇu:
Víi v÷a hçn hîp: sau khi trén xim¨ng, c¸t, hßa níc víi hå v«i thµnh s÷a v«i råi ®æ vµo trén tiÕp.
Khi hßa s÷a v«i, kh«ng sø dông lîng níc theo tinh to¸n mµ ®Ó l¹i mét Ýt, kiÓm tra ®é lu ®éngcña hçn bîp. NÕu ®é lu ®éng cha ®¹t yªu c¶u th× cø cho dÇn níc vµo tíi khi ®¹t. NÕu vît qu¸ yªu cÇu th× thªm tõ 5 níc thªm vµo ®Ó sau nµy tÝnh l¹i tØ lÖ phèi hîp cña v÷a cho lm3 c¸t.
-
§iÒu chØnh tØ lÖ phèi hîp vËt liÖu:
Sau khi Ðp 3 mÉu v÷a, gi¸ trÞ giíi h¹n bÒn chiu nÐn trung b×nh ®¹i diÖn cho 3 tØ lÖ phèi hîp ®îc x¸c ®Þnh:
Rvo- øng víi lîng xim¨ng Qx ®· tÝnh theo c«ng thøc (l):
Rv2-– øng víi lîng xim¨ng Qx2 = 1,15 Qx
Rvl - øng víi lîng xim¨ng Qxl= 0,85 Qx
Dùng biÓu ®å quan hÖ Rv=f(Qx)
Trong ®ã: trôc hoµnh ®Æt c¸c gi¸ trÞ Qx' trôc tung ®Æt c¸t gi¸ trÞ Rv (theo biÓu ®å sau):
Trªn trôc tung x¸c ®inh gi¸ tri Rv yªu cÇu, kÎ ®êng song song víi trôc hoµnh cho c¾t ®êng biÓu
diÔn R= f(qx) råi dßng xuèng trôc hoµnh ®Ó x¸c ®inh xi m¨ng yªu cÇu cho 1 m3 c¸t. Tõ gi¸ trÞ Qxy
sÏ tÝnh l¹i Vh vµ N theo c¸c c«ng thøc (2) vµ (4) ë ch¬ng 2.
Tõ ®ã x¸c ®inh ®îc tØ lÖ phèi hîp vËt liÖu chÝnh thøc (cã thÓ tÝnh theo thÓ tÝch hoÆc khèi lîng).
Phô lôc 2
B¶ng tÝnh s½n liÒu lîng pha trén 1m3 v÷a hân hîp theo modun ®é lín cña c¸t ( kg)
Phô lôc 3
Phô lôc 4
B¶ng tÝnh ®æi tõ hè v«i cã khèi lîng thÓ tÝch kh¸c 1400 kg/m3
sang d¹ng hè v«i cã khèi lîng thÓ tÝch 1400 kg/m3
Phô lôc 5
V«i thuû
Nguyªn liÖu chÕ t¹o v«i thñy lµ ®¸ v«i chøa tõ 8 ®Õn 20% sÐt. Trong thiªn nhiªn, ®¸ v«i cã hµm
lîng sÐt cao nh vËy rÊt hiÕm nªn ngêi ta dïng hçn bîp v«i vµ ®Êt sÐt.
TÝnh chÊt cña v«i thñy:
-
V«i thñy cã khèi lîng thÓ tÝch xèp: (o =0,5 ± 0,8 kg/dm3 vµ khèi lîng riªng lµ a = 2,2-3g/cm3).
-
§é mÞn: yªu cÇu lîng sãt l¹i trªn sµng No 0,008 kh«ng vît qu¸ 15% vµ toµn bé ph¶i lät sµng No 0,09.
-
Thêi gian ninh kÕt: v«i thñy cã thêi gian ninh kÕt tõ 4 ®Õn 10 ngµy, ®èi víi lo¹i v«i thñy thËt m¹nh, tõ 2 ®Õn 4 ngµy.
-
Cêng ®é: cêng ®é chiu kÐo vµ chiu nÐn cña v«i thñy ®îc x¸c ®inh b¶ng c¸c mÉu thÝ nghiÖm.
C¸c mÉu nµy ®îc dìng hé trong kh«ng khÝ 7 ngµy råi tiÕp tôc trong níc 21 ngµy tríc khi
®em nÐn vµ kÐo thÝ nghiÖm.
-
Cêng ®é chÞu kÐo vµ chÞu nÐn cña v«i thñy ë tuæi 28 ngµy vµ 56 ngµy ®îc quy ®Þnh trong b¶ng sau:
Sö dông v«i thñy:
C«ng dông chñ yÕu cña v«i thñy lµ ®Ó t¹o v÷a x©y tr¸t vµ bª t«ng m¸c thÊp dïng cho c¸c c«ng tr×nh díi níc hoÆc thêng xuyªn tiÕp xóc víi níc mµ yªu cÇu kh¶ n¨ng chiu lùc kh«ng lín. Trong thñy lîi, v«i thñy ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt c¸c cèng dÉn níc, x¸y dùng c¸c bÓ chøa níc, c¸c c«ng tr×nh nhá trªn kªnh tíi vµ tiªu v.v...
B¶o qu¶n v«i thñy:
Tr¸nh Èm ít ®Ó c¸c thµnh phÇn kho¸ng vËt kh«ng bi thñy hèa, lµm mÊt kh¶ n¨ng dÝnh kÕt khi sö dông.
Phô lôc 6
Thuû tinh láng
Thñy tinh láng lµ chÊt kÕt dÝnh kh«ng khÝ, cã hai lo¹i thêng dïng lµ:
Thñy tinh láng Natri: Na2O.mSiO2+n.H2O;
Thñy tinh láng Kali: K2O.mSiO2nH2O
Trong ®ã : m- tØ sè phÇn tö gam SiO2 (hoÆc K2O) - gäi lµ M« ®un Silic hay cña thñy tinh láng (thêng lÊy m b»ng tõ 2,5 ®Õn 3,2).
Thñy tinh láng cã khèi lîng riªng tõ 1,3 ®Õn 1,5 g/cm3, rÊt dÔ hßa tan trong níc. Kh¶ n¨ng hßa
tan trong níc phô thuéc vµo m« ®un cña thñy tinh láng (m). Thñy tinh láng cã m cµng lín cµng
khã hßa tan. Thêng dïng dung dÞch thñy tinh láng cã tõ 50 ®Õn 70% níc. Qu¸ tr×nh ®«ng r¾n
cña thñy tinh láng trong kh«ng khÝ diÔn biÕn theo ph¶n øng:
Na2OMSiO2+CO2+nH2O=Na2CO+m.SiO2nH2O
§Ó qu¸ tr×nh ®«ng r¾n diÔn ra nhanh, ph¶i ®un nãng thñy tinh láng hoÆc pha mét Ýt chÊt xóc t¸c
nh NA2SIF5 tríc khi sö dông.
Ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nhanh m« ®un silic cña thñy tinh láng: mÉu thö lÊy tõ líp trªn mÆt cña thñy tinh láng, sau khi ®· hít bá líp v¸ng trªn cïng (kh«ng khuÊy trén),
X¸c ®Þnh thµnh phÇn «xýt Natri trong thñy tinh láng b»ng c¸ch pha lo·ng thñy tinh láng tíi nång
®é 1,88 theo khèi lîng riªng; sÊy kho¶ng 1 gam mÉu thö, pha thªm níc nãng trong cèc cã dung
dÞch tö 250 ®Õn 300 ml khuÊy kÜ dung dÞch trong cèc vµ ®Ëy b»ng mét tÊm kÝnh, sau ®ã ®un s«i
trong 1 phót; khi nguéi, nhá vµo dung dÞch tõ 8 ®Õn 4 giät mªtin da cam 0,2%, ®un ®Þnh ph©n bÇng dung tÝch xÝt clohydric (IICL) cã nång ®é 1/10 phÇn tö gam ®Õn khi dung dÞch chuyÓn tõ mµu vµng sang mµu hång nh¹t.
M«®un thñy tinh láng ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
m=162f/L-2,5
Trong ®ã: f - khèi lîng cña thñy tinh láng (g);
L- thÓ tÝch dung dich HCL (ml) cã nång ®é 1/10 ph©n tö gam; 162 vµ 2,5 lµ c¸c
th«ng sè thùc nghiÖm.
Phô lôc 7
X¸c ®Þnh hµm lîng Na2SiF6 trong chÊt hãa r¾n cña v÷a chÞu axÝt
MÉu thö Na2SiF6 ®îc ®em sÊy kh« tíi träng lîng kh«ng ®æi ë nhiÖt ®é tö 100 ®Õn 110 oC vµ
NghiÒn nhá.
LÊy 1 gam mÉu thö hßa vµo 100 ml níc uèng vµ chuÈn ®é b»ng dung dÞch xót ¨n da cã nång ®é
0,5 ph©n tö gam. Cho 2 giät hoÆc 3 giät Ftalªin, khi nµo xuÊt hiÖn mµu hång nh¹t lµ ®îc.
Sau ®ã, ®un dung dich vµ chuÈn ®é tiÕp cho tíi khi dung dich kh«ng ®æi mµu n÷a (nÕu dung dÞch
®ang s«i mµ mµu hång nh¹t vÉn gi÷ nguyªn th× ngõng chuÈn ®é) .
TØ lÖ phÇn tr¨m cña Fluosilicat Natri ®îc tÝnh gÇn ®óng theo c«ng thøc:
0,0235n
m = ---------------- . 100(%)
K
Trong ®ã :
n- thÓ tÝch cña dung dÞch xót ¨n da nång ®é 0,5 ph©n tö gam dïng ®Ó chuÈn ®é (ml);
0,0235 - lîng Na2SiF6 t¬ng øng víi 1 kg dung dÞch xót ¨n da nång ®é 0,5 ph©n tö gam.
K - khèi lîng chÊt hãa r¾n Na2SiF6(g)
Phô lôc 8
V÷a b¬m cho bã thÐp trong dÇm dù øng lùc
-
V÷a b¬m cho bã thÐp trong dÇm dù øng lùc (gäi t¾t lµ v÷a b¬m) ®Ò b¶o vÖ bã thÐp, hç trî cho neo vµ kh¶ n¨ng lµm viÖc cho dÇm, ph¶i cã mét sè tinh n¨ng c¬ lÝ nh sau:
- §é t¸ch níc cña hçn hîp v÷a: kh«ng lín h¬n 3% vµ ®îc x¸c ®inh nh sau:
Hçn hîp v÷a trén xong cho vµo èng ®o 1000 cc ®Ó sau 1 giê, phÇn níc trong næi lªn trªn biÓu thÞ ®é t¸ch níc cña hçn hîp v÷a (kh«ng lín h¬n 33 cc).
§é nhít (®é sÖt) cña hçn hîp v÷a: tõ 30 ®Õn 40 gi©y hoÆc ®é lu ®éng: 14cm:
- §é nhít ®îc x¸c ®inh bÇng 1 chiÕc phÔu cã thÓ tÝch 1000 cc vµ cuèng dµi l0cm, ®êng kÝnh trong cña cuèng phÔu l cm. Thêi gian 1000cc hçn hîp v÷a ch¶y hÕt qua cuèng phÔu (tÝnh b»ng gi©y) biÓu thÞ ®é nhít cña v÷a;
- V÷a kh«ng bi co ngãt sau khi ®«ng cøng;
- Cêng ®é cña v÷a kh«ng nhá h¬n 300kg/cm2.
2. VËt liÖu ®Ó pha trén hçn hîp v÷a b¬m:
Xim¨ng Poocl¨ng cã m¸c tõ 400 ®Õn 500 vµ ph¶i tháa m·n c¸c tiªu chuÈn hiÖn hµnh. Kh«ng dïng xim©ng bi vãn hßn.
KÝch thíc cña h¹t c¸t kh«ng lín h¬n 2mm. M« ®un ®é lín cña c¸t tõ 1 ®Õn 1,5. C¸c chØ tiªu kh¸c ph¶i tu©n theo "TCVN 1770 : 1975".
Phô gia: kh«ng ®îc dïng c¸c lo¹i phô gia cã tÝnh ¨n mßn cèt thÐp, phô gia ®«ng cøng nhanh CaCl2
Nªn dïng phô gia dÎo ®Ç tiÕt kiÖm xim¨ng, chèng co ngãt vµ t¨ng tÝnh lu ®éng cho hçn hîp v÷a. Cã thÓ sö dông c¸c lo¹i phô gia chèng gØ ®Ó b¶o vÖ cèt thÐp.
Níc ph¶i b¶o ®¶m c¸c chØ tiªu theo tiªu chuÈn hiÖn hµnh. .
3. TÝnh thµnh phÇn v÷a b¬m vµ bã thÐp:
Lîng c¸t (kg) cho lm3 v÷a b¬m tÝnh theo c«ng thøc:
Qx
Qc = (1000 - -------- N)c
x
Trong ®ã :
Qc - lîng c¸t cho lm8 v÷a (kg);
x,c - khèi lîng thÓ tÝch cña xim¨ng vµ cña c¸t (kg/cm3);
N vµ Qx - lîng níc (lÝt) vµ lîng xi m¨ng cho 1m3 v÷a ®îc lÊy theo b¶ng sau:
M« duyn ®é lín cña c¸t
mm
|
Xi m¨ng 400
|
Xi m¨ng 450
|
Xi m¨ng 500
|
Lîng níc N ( LÝt)
|
Xi m¨ng
Qx( kg)
|
N
|
Qx
|
N
|
Qx
|
1,0
|
350
|
766
|
353
|
712
|
349
|
670
|
1,1
|
352
|
751
|
347
|
698
|
343
|
661
|
1,2
|
345
|
737
|
342
|
693
|
337
|
643
|
1,3
|
340
|
722
|
335
|
672
|
331
|
630
|
1,4
|
334
|
708
|
329
|
659
|
325
|
622
|
1,5
|
328
|
694
|
323
|
646
|
319
|
607
|
Sau khi ®· x¸c ®inh s¬ bé thµnh phÇn vua, ®óc mÉu kiÓm tra chØ tiªu c¬ lÝ cña hçn hîp v÷a vµ m¸c v÷a. §é lu ®éng cña hçn hîp v÷a vµ m¸c v÷a x¸c dinh theo TCVN 3121 : 1979. §é t¸ch níc, ®é nhít cña hçn hîp vµ x¸c ®Þnh theo chØ dÉn ë phÇn ®¸u cña phô lôc nµy. NÕu mét trong c¸c chØ tiªu trªn cña v÷a vµ hçn hîp v÷a kh«ng phï hîp, ph¶i ®iÒu chØnh l¹i thµnh phÇn v÷a. Khi ®iÒu chØnh thµnh phÇn v÷a, ph¶i tu©n theo nguyªn tÊc sau: nÕu thªm (hoÆc bít) l kg xi m¨ng th× ph¶i thªm (hay bít) 0,1 lÝt níc t¬ng øng.
4. Ph¬ng ph¸p trén hçn hîp võa b¬m:
Ph¶i trén hçn hîp v÷a b»ng m¸y trén cã sè vßng quay cña c¸nh qu¹t tõ 26 ®Õn 30 vßng/phót. VËt
liÖu tríc khi cho vµo m¸y trén ph¶i cµn ®ong chÝnh x¸c. '
Tr×nh tù trén hçn hîp v÷a nh sau: tríc hÕt ®æ níc vµo m¸y trén, nÕu sö dông phu gia, ph¶i hßa phô gia vµo níc; sau ®ã ®è xim¨ng vµo m¸y trén ®ªu; cuèi cïng ®æ c¸t vµo m©y vµ trén cho tíi khi nhËn ®îc hçn hîp ®ång mµu. Khi ®æ xim¨ng vµo m¸y, ph¶i ®æ tõ tõ ®Ó tr¸nh sù c¶n gi÷ c¸nh qu¹t cña m¸y.
Thêi gian trén hçn hîp v÷a tõ 10 ®Õn 15 phót. Hçn hîp v÷a trén xong thêng kh«ng dïng ngay
v× ph¶i chê cho ®ñ khèi lîng ®Ó b¬m liªn tôc cho 1 dÇm.
Lîng v÷a b¬m cho 1 dÇm tÝnh theo c«ng thøc:
V=K (Vl - V2)
Trong ®ã:
V - thÓ tÝch hçn hîp v÷a cÇn ®Ó b¬m liªn tôc cho 1 dÇm;
Vl - thÓ tÝch cña dÇm;
V2 - thÓ tÝch bã thÐp trong dÇm;
K - hÖ sè d, tÝnh ®Õn lîng hçn hîp v÷a tiªu hao trong ®êng èng vµ r¬i v·i. K= 1,05-1,1.
Ph¶i tr÷ v÷a trong c¸c thiÕt bÞ chuyªn dïng vµ ph¶i khuÊy ®¶o hçn hîp v÷a ®Ó hçn hîp khái bÞ
ph©n tÇng. Thêi gian tr÷ hçn hîp v÷a kh«ng nªn qu¸ 80 phót. hçn hîp v÷a ®Ó l©u qu¸ 30 phót ®Õn
1 giê mµ ®é lu ®éng kh«ng gi¶m th× vÉn sö dông ®îc.
5. C¸c yªu cÇu trong khi b¬m v÷a:
Nªn sö dông m¸y b¬m cã kh¶ n¨ng ®a v÷a ®i xa theo ®êng èng 150 m vµ ®a lªn cao 45 m. Kh«ng dïng m¸y b¬m kiÓu Ðp khÝ.
Tríc khi b¬m v÷a ph¶i dïng níc ®Ó b¬m thö m¸y vµ th«ng èng dÉn.
Trêng hîp dÇm cha ®Çy mµ bÞ t¾c èng dÉn hoÆc háng m¸y b¬m, kh«ng thÓ tiÕp tôc b¬m ®îc
n÷a, ph¶i lËp tøc röa s¹ch v÷a trong m¸y vµ trong èng dÉn b»ng vßi phun níc cao ¸p. Khi ngõng
b¬m kh«ng qu¸ 1 giê, kh«ng cÇn röa èng dÉn mµ ph¶i b¬m v÷a cho ®Çy èng ®Ó tr¸nh kh«ng khÝ
chiÕm chç trong èng.
Trêng hîp ph¶i ngõng b¬m kh«ng ph¶i t¹i m¸y b¬m vµ èng dÉn th× cho m¸y ch¹y 5 phót l¹i nghØ 5 phót liªn tôc.
Trong khi trén vµ b¬m hçn hîp v÷a vµo dÇm, ph¶i cã c¸n bé gi¸m s¸t vµ bè trÝ nh©n lùc b¶o ®¶m
cho qu¸ tr×nh b¬m ®îc liªn tôc. C«ng nh©n ph¶i ®îc trang bÞ c¸c thiÕt bÞ phßng hé lao ®éng nh kÝnh, mò, g¨ng tay
Phô lôc 9
V÷a chèng thÊm
V÷a chèng thÇm ®îc tr¸t l¸ng bao bäc kÕt cÊu chÞu níc kh«ng cã ®é ¨n mßn hoÆc ®é ¨n m«n
kh«ng ®¸ng kÓ.
V÷a chèng thÊm thêng dïng v÷a xim¨ng hoÆc v÷a xi m¨ng cã thªm phô gia chèng thÊm.
V÷a chèng thÊm ph¶i b¶o ®¶m:
C¸t cè m« ®un ®é lín thÝch hîp nhÊt tõ 1 ®Õn 1,5.
Xim¨ng Poocl¨ng dïng m¸c 300 trë lªn, víi m¸c 300 th× trén 350kg cho l m3 v÷a.
Sau khi tr¸t l¸ng chèng thÊm, bÒ mÆt cÇn ®¸nh mµu bÇng xim¨ng nguyªn chÊt, c¸c gèc c¹nh cÇn
vª tr¬n, t¹o ®êng lîn chuyÓn tiÕp. Líp tr¸t chèng thÊm nªn lµm nhiÒu líp. (Tæng chiÒu dµy c¸c
líp thêng tõ 20mm trë lªn).
Khi líp tr¸t phÝa trong se mÆt, míi ®îc tr¸t líp ngoµi. Thêi gian ®¸nh mµu thÝch hîp lµ 30 ®Õn
40 phót sau khi tr¸t líp ngoµi cïng.
NÕu dïng m¸y phun, mçi líp v÷a kh«ng nªn dµy qu¸ 5mm. Sau khi c¸n ph¼ng b»ng thíc tÇm
còng ph¶i xoa nhÉn bÒ mÆt ®Ó ®¸nh mµu.
NÕu dïng phô gia, ph¶i tu©n theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ vµ n¬i s¶n xuÊt phô gia vÒ c¸ch sö dông vµ
LiÒu lîng pha trén.
Th«ng thêng, phô gia chèng thÊm lµm t¨ng nhanh tèc ®é hãa cøng cña xim¨ng, do ®ã tèc ®é thi
c«ng ph¶i khÈn tr¬ng.
MÆt tr¸t l¸ng ph¶i chèng thÊm cÇn ®îc che phñ, b¶o vÖ cÈn thËn. Sau 4 giê, ph¶i b¶o dìng b»ng c¸ch tíi níc gi÷ cho mÆt v÷a ®ñ Èm, kh«ng tíi sòng níc hoÆc dïng víi níc xèi trùc tiÕp lµm háng líp ®¸nh mµu vµ líp tr¸t.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |