So s¸nh c¬ cÊu kinh tÕ nhµ níc n¨m 2006 trong tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ x· héi vµ doanh thu dÞch vô cña Ninh B×nh (11,7%) víi c¬ cÊu kinh tÕ nhµ níc cña c¶ níc (12,4%) th× kinh tÕ nhµ níc Ninh B×nh thÊp h¬n c¶ níc lµ 0,7%, trong khi c¬ cÊu kinh tÕ ngoµi quèc doanh cña Ninh B×nh (88,3%) l¹i cao h¬n cña c¶ níc (83,6%) lµ 4,7%.
B¶ng 11: C¬ cÊu tæng møc b¸n lÎ hµng ho¸ vµ dÞch vô x· héi
tØnh Ninh B×nh so víi c¶ níc (ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ)
§¬n vÞ tÝnh : (%)
|
2000
|
2004
|
2005
|
2006
|
Ninh B×nh
|
|
|
|
|
TMBLHHXH&DTDV (Tr ®ång)
|
1.141.959
|
2313.558
|
2.996.679
|
3.749.317
|
- Kinh tÕ nhµ níc
|
13,1
|
13,8
|
11,9
|
11,7
|
- Kinh tÕ ngoµi quèc doanh
|
86,9
|
86,2
|
88,1
|
88,3
|
- Khu vùc cã vèn §TNN
|
0
|
0
|
0
|
0
|
C¶ níc
|
|
|
|
|
- Kinh tÕ nhµ níc
|
17,8
|
15,0
|
12,9
|
12,4
|
- Kinh tÕ ngoµi quèc doanh
|
80,6
|
81,2
|
83,3
|
83,6
|
- Khu vùc cã vèn §TNN
|
1,6
|
3,8
|
3,8
|
4,0
|
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nh vµ c¶ níc n¨m 2006
2. T×nh h×nh lu th«ng hµng ho¸ ra, vµo tØnh Ninh B×nh
* C¸c luång hµng ho¸ vµo:
§Ó c©n ®èi cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña d©n c trªn ®Þa bµn tØnh, c¸c luång hµng ho¸ vµo Ninh B×nh kh¸ ®a d¹ng, bao gåm c¸c mÆt hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng; hµng vËt t n«ng nghiÖp; c¸c hµng ho¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.
- §èi víi nhãm hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng: ®îc cung øng cho thÞ trêng Ninh B×nh cã nhiÒu nguån gèc kh¸c nhau, tõ s¶n xuÊt trong níc vµ tõ nhËp khÈu. Trong ®ã, ®¸ng chó ý lµ c¸c nguån hµng s¶n xuÊt trong níc ®îc cung øng tõ Hµ Néi, H¶i Phßng, vµ c¸c tØnh phÝa Nam; c¸c nguån hµng nhËp khÈu trùc tiÕp hay qua c¸c trung gian nhËp khÈu vµo Ninh B×nh chñ yÕu cã nguån gèc tõ Trung Quèc th«ng qua c¸c tuyÕn cöa khÈu L¹ng S¬n vµ Qu¶ng Ninh. Lùc lîng kinh doanh tham gia vµo c¸c luång hµng nµy chñ yÕu lµ t nh©n hay c¸c c¬ së ®¹i lý b¸n hµng cña nhµ s¶n xuÊt.
- §èi víi hµng vËt t nh ph©n bãn, thuèc trõ s©u, x¨ng dÇu, s¾t thÐp x©y dùng... §©y lµ nhãm hµng chñ yÕu do c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc (hiÖn nay ®· ®îc cæ phÇn ho¸) tiÕp tôc cung øng, b¸n bu«n vµ kÕt hîp víi c¸c doanh nghiÖp t nh©n, ®¹i lý b¸n lÎ trªn ®Þa bµn tØnh.
- §èi víi hµng ho¸ nguyªn liÖu ®Çu vµo cho s¶n xuÊt c«ng nghiÖp cña tØnh, hiÖn t¹i chñ yÕu phôc vô cho ngµnh dÖt may, ngµnh s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng vµ ngµnh c¬ khÝ. Luång hµng nµy bao gåm nguyªn phô liÖu may, s¾t thÐp vµ than. Trong ®ã, than tõ Qu¶ng Ninh vµ nguyªn phô liÖu may, s¾t thÐp tõ nguån nhËp khÈu trùc tiÕp hay c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong níc.
Nh×n chung, c¸c luång hµng ho¸ vµo Ninh B×nh kh«ng mang tÝnh trung chuyÓn, t¸i ph¸t luång ra khái ®Þa bµn mµ chñ yÕu phôc vô trùc tiÕp cho nhu cÇu s¶n xuÊt vµ tiªu dïng cña d©n c trong tØnh vµ tæ chøc cung øng trªn ®Þa bµn qua hÖ thèng chî hay c¸c ®¹i lý, c¸c doanh nghiÖp t nh©n trong tØnh.
* C¸c luång hµng ra:
- C¸c s¶n phÈm c«ng nghiÖp cña Ninh B×nh ®îc ph¸t luång ra ngoµi ®Þa bµn, chñ yÕu gåm:
+ C¸c s¶n phÈm dÖt may, thªu: do c¸c doanh nghiÖp may trong tØnh xuÊt khÈu trùc tiÕp ra níc ngoµi.
+ S¶n phÈm c¬ khÝ nh thÐp, m¸y b¬m vµ c¸c lo¹i m¸y n«ng nghiÖp ®îc tiªu thô tíi c¸c tØnh trong níc.
+ C¸c lo¹i vËt liÖu x©y dùng nh xi m¨ng (kÓ c¶ lanh ke), g¹ch, v«i cñ, ®¸ khai th¸c.
-
C¸c s¶n phÈm n«ng nghiÖp do Ninh B×nh s¶n xuÊt vµ cã kh¶ n¨ng ph¸t luång bao gåm: lóa, g¹o, ng«, l¹c, mÝa ... , lîn thÞt, th¶m cãi, hoa qu¶ c¸c lo¹i.
Nh×n chung, luång hµng n«ng s¶n cña Ninh B×nh ra khái ®Þa bµn do tÝnh chÊt nhá lÎ vµ ph©n t¸n cña s¶n xuÊt nªn thêng do t nh©n thu gom vµ trùc tiÕp ®a ®Õn c¸c thÞ trêng tiªu thô hoÆc lµm trung gian cho c¸c c¬ së, doanh nghiÖp chÕ biÕn trong níc.
* C¸c kªnh ph©n phèi hµng ho¸ trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh:
C¸c kªnh lu th«ng hµng hãa trªn thÞ trêng Ninh B×nh ®îc ®Þnh h×nh vµ cñng cè víi sù tham gia cña c¸c lo¹i h×nh th¬ng nh©n thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®· t¹o ra híng liªn kÕt hoÆc th©m nhËp lÉn nhau gi÷a th¬ng m¹i vµ s¶n xuÊt thÝch øng víi ®Æc ®iÓm th¬ng phÈm vµ quy tr×nh c«ng nghÖ kinh doanh cña tõng hµng hãa, nh c¸c mÆt hµng mÝa, x¨ng dÇu, ph©n bãn, xi m¨ng, s¾t thÐp, s÷a...
Hµng ho¸ trªn thÞ trêng Ninh B×nh vËn ®éng theo c¸c kªnh chñ yÕu nh hµng n«ng s¶n thùc phÈm tõ s¶n xuÊt trong tØnh (chñ yÕu ë n«ng th«n) ®Õn tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu; vËt t vµ hµng c«ng nghiÖp tõ s¶n xuÊt t¹i tØnh, trong níc vµ nhËp khÈu ®Õn tiªu dïng trong tØnh vµ xuÊt khÈu.
- C¸c kªnh ph©n phèi hµng ho¸ truyÒn thèng:
C¸c kªnh lu th«ng hµng n«ng s¶n, thùc phÈm: §Æc thï cña ngµnh n«ng s¶n thùc phÈm lµ s¶n xuÊt ph©n t¸n trªn ®Þa bµn réng, chñ thÓ s¶n xuÊt chñ yÕu lµ c¸c hé n«ng d©n víi quy m« nhá, phô thuéc rÊt nhiÒu vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn, s¶n xuÊt tù s¶n tù tiªu vµ dµnh mét phÇn b¸n ra thÞ trêng, hµng hãa phÇn lín lµ b¸n th«, ®¬n vÞ thu mua tù b¶o qu¶n, bao gãi, vËn chuyÓn.
§Æc thï trªn ®©y chi phèi viÖc tæ chøc c¸c kªnh lu th«ng hµng n«ng s¶n thùc phÈm. CÇn ph¶i cã m¹ng líi thu mua réng kh¾p, ®«ng ®¶o, ®a d¹ng vµ ph¶i cã c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô cho viÖc dù tr÷, b¶o qu¶n chÕ biÕn víi nhiÒu quy m« kh¸c nhau. Do ®ã c¸c kªnh lu th«ng hµng n«ng s¶n cña Ninh B×nh tËp trung ë 2 nhãm:
+ Nhãm kªnh lu th«ng hµng n«ng s¶n kh«ng hoÆc Ýt qua chÕ biÕn c«ng nghiÖp. Kªnh nµy hµng ho¸ ®i tõ ngêi s¶n xuÊt (hé gia ®×nh n«ng d©n) ®Õn tiªu dïng t¹i tØnh qua c¸c chî, c¸c cöa hµng, quÇy hµng cña th¬ng nh©n vµ ®Õn thÞ trêng ngoµi níc qua c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu (chñ yÕu lµ c¸c DN trong tØnh) hoÆc tõ ngêi s¶n xuÊt qua kh©u trung gian lµ th¬ng nh©n mua gom, dù tr÷, b¶o qu¶n vµ s¬ chÕ råi qua m¹ng líi ph©n phèi ®Ó ®i tiÕp ®Õn tiªu dïng trong níc vµ xuÊt khÈu th«ng qua c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu trong vµ ngoµi tØnh.
+ Nhãm kªnh lu th«ng hµng n«ng s¶n ph¶i qua chÕ biÕn c«ng nghiÖp: Kªnh nµy cã sù liªn kÕt gi÷a hé gia ®×nh n«ng d©n, víi c¬ së chÕ biÕn, gi÷a nhµ chÕ biÕn víi nhµ bu«n hoÆc liªn kÕt tay ba (n«ng d©n, nhµ s¶n xuÊt chÕ biÕn, th¬ng nh©n) víi t c¸ch lµ mét kh©u trung gian võa thu mua võa chÕ biÕn, dù tr÷, b¶o qu¶n råi tõ ®ã qua m¹ng líi ph©n phèi, hµng ho¸ tiÕp tôc ®i ®Õn ngêi tiªu dïng vµ xuÊt khÈu. C¸c doanh nghiÖp Trung ¬ng, ®Þa ph¬ng thu mua n«ng s¶n thùc phÈm qua hÖ thèng ®¹i lý hoÆc trùc tiÕp mua cña n«ng d©n th«ng qua c¸c c¬ së trùc thuéc hoÆc c¸c c¬ së s¶n xuÊt kh¸c tríc khi ®Õn c¸c ®Þa chØ tiªu dïng trong tØnh, c¶ níc còng nh ra thÞ trêng cña níc ngoµi.
C¸c kªnh lu th«ng vËt t, hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng: Do ®Æc thï cña ngµnh hµng nµy lµ s¶n xuÊt t¬ng ®èi tËp trung, nhng tiªu dïng l¹i ph©n t¸n trong ph¹m vi c¶ tØnh, tÝnh chÊt s¶n xuÊt cña hµng ho¸ kh¸ râ, dÔ b¶o qu¶n, bao gãi, vËn chuyÓn. Ngêi s¶n xuÊt vµ nhµ bu«n s¸t gÇn nhau, nhiÒu trêng hîp ®·, ®ang vµ sÏ liªn kÕt, hîp thµnh mét chñ thÓ duy nhÊt.
§Æc ®iÓm trªn quyÕt ®Þnh viÖc tæ chøc c¸c kªnh lu th«ng vËt t vµ hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng cña Ninh B×nh chñ yÕu ë chÝnh ngay kªnh ph©n phèi cña b¶n th©n chñ thÓ kinh doanh (DN s¶n xuÊt, doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i, xuÊt nhËp khÈu). Do ®ã, kªnh lu th«ng hµng ho¸ nµy t¹i tØnh chñ yÕu ®i theo hai kªnh sau:
+ Hµng ho¸ ®i th¼ng tõ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt qua m¹ng líi ph©n phèi cña chÝnh doanh nghiÖp s¶n xuÊt qua hÖ thèng tæng ®¹i lý hoÆc ®¹i lý thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ do doanh nghiÖp s¶n xuÊt tæ chøc ®Ó ®Õn tiªu dïng t¹i tØnh, c¶ níc vµ xuÊt khÈu. §ång thêi doanh nghiÖp cã thÓ xuÊt khÈu trùc tiÕp s¶n phÈm cña m×nh hoÆc qua c¸c doanh nghiÖp cã chøc n¨ng xuÊt khÈu kh¸c.
+ Hµng ho¸ tõ c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ tõ nhËp khÈu, tËp trung vµo c¸c doanh nghiÖp ®Çu mèi ph¸t luång (Tæng c«ng ty, c«ng ty cã ph¹m vi toµn quèc…) vµ qua hÖ thèng b¸n bu«n, b¸n lÎ cña c¸c tæng c«ng ty, c«ng ty hoÆc cña c¸c doanh nghiÖp trong tØnh (c«ng ty th¬ng m¹i - xuÊt nhËp khÈu…) ®Õn víi tiªu dïng trong tØnh hoÆc tõ doanh nghiÖp ®Çu mèi (trung ¬ng hoÆc cña tØnh) ®Ó xuÊt khÈu ra thÞ trêng níc ngßai.
Nh×n chung, do tr×nh ®é qu¶n lý hÖ thèng ph©n phèi cña nhµ s¶n xuÊt, cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i, cña c¸c tæng ®¹i lý nªn møc ®é liªn kÕt vµ hiÖu qu¶ liªn kÕt cha cao, ph¶n ¸nh qua sè kh©u ph©n phèi nhiÒu, quy m« ph©n phèi nhá, chi phÝ giao dÞch lín vµ v× vËy h¹n chÕ kh¶ n¨ng lùa chän vµ sù thuËn lîi còng nh sö dông c¸c dÞch vô ph©n phèi cña ngêi tiªu dïng. §iÒu ®ã lµ nh÷ng h¹n chÕ cÇn kh¾c phôc trong thêi gian tíi th«ng qua viÖc h×nh thµnh hÖ thèng thÞ trêng hµng vËt t s¶n xuÊt vµ hµng c«ng nghiÖp tiªu dïng còng nh c¶i c¸ch c¸c hÖ thèng ph©n phèi l¹c hËu sang hiÖn ®¹i.
- HÖ thèng kªnh ph©n phèi hµng hãa hiÖn ®¹i:
M¹ng líi kinh doanh th¬ng m¹i dÞch vô tiÕp tôc ®îc më réng trªn c¸c ®Þa bµn, thÞ x·, thÞ trÊn trong tØnh thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi nhiÒu lo¹i h×nh tæ chøc kh¸c nhau tham gia. Ph¬ng thøc kinh doanh cã ®æi míi vµ ®a ®¹ng h¬n. NhiÒu ph¬ng thøc mua b¸n (nh ®¹i lý, ñy th¸c, hµng ®æi hµng, mua b¸n t¹i nhµ, qua bu ®iÖn hoÆc qua catalogue…, nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n (nh tr¶ gãp, tr¶ chËm…) ®· phæ biÕn. T¹i c¸c thÞ trêng tËp trung nh ë thÞ x·, thÞ trÊn, thÞ tø ®ang cã xu híng tiÕp cËn víi th¬ng nghiÖp v¨n minh hiÖn ®¹i th«ng qua viÖc ¸p dông c¸c ph¬ng thøc kinh doanh tiÕn bé nh tù phôc vô, ®iÖn tho¹i…vµ ®ang tiÕp tôc tæ chøc c¸c h×nh th¸i th¬ng m¹i kiÓu míi (nh siªu thÞ, trung t©m giao dÞch hµng hãa…).Tuy nhiªn, m¹ng líi ph©n phèi hµng ho¸ hiÖn ®¹i cña Ninh B×nh vÉn cßn rÊt s¬ khai, cha cã sù xuÊt hiÖn cña c¸c lo¹i h×nh th¬ng m¹i míi nh c¸c trung t©m th¬ng m¹i hiÖn ®¹i, c¸c chuçi cöa hµng tiÖn lîi, siªu thÞ... trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh.
III. Kim ng¹ch xuÊt - nhËp khÈu hµng hãa
Tõ n¨m 2000 ®Õn nay, ho¹t ®éng xuÊt khÈu cã sù chuyÓn biÕn tÝch cùc, nhÊt lµ tõ n¨m 2003- 2006 kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng trëng kh¸ nhanh. Nhãm hµng c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín vµ gi¸ trÞ gia t¨ng ngµy cµng nhiÒu cho thÊy c¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cã sù chuyÓn dÞch theo híng t¨ng nhanh tû träng hµng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn chung. ThÞ trêng xuÊt khÈu ngµy cµng ®îc më réng, ®¶m b¶o duy tr× ®îc thÞ trêng truyÒn thèng vµ ph¸t triÓn thªm c¸c thÞ trêng míi cã nhiÒu tiÒm n¨ng phï hîp víi n¨ng lùc kinh tÕ cña ®Þa ph¬ng.
1. VÒ xuÊt khÈu
1.1. T×nh h×nh kinh doanh, tæng kim ng¹ch vµ c¬ cÊu xuÊt khÈu
- Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng hãa n¨m 2005 lµ 21,9 triÖu USD, n¨m 2006 ®¹t 25,93 triÖu USD, gÊp h¬n 2 lÇn kim ng¹ch xuÊt khÈu n¨m 2000.
Trong ®ã, n¨m 2006:
+ Kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ 82,6 ngh×n USD, chiÕm 0,03% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (gi¶m ®i rÊt nhiÒu vµ chØ b»ng 3% so víi n¨m 2000)
+ Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng l©m s¶n lµ 826,1 ngh×n USD, chiÕm 3,2% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (gÊp 26,6 lÇn víi n¨m 2000)
+ Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp lµ 24.211,1 ngh×n USD, chiÕm 93,4% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu (t¨ng lªn gÊp 2,6 lÇn so víi n¨m 2000).
B¶ng 12: Gi¸ trÞ xuÊt khÈu hµng ho¸ cña Ninh B×nh
giai ®o¹n 2000 – 2006
|
Tæng gi¸ trÞ (Ngh×n USD)
|
N«ng s¶n
|
L©m s¶n
|
C. nghiÖp, Thñ c«ng nghiÖp
|
NhÞp ®é ph¸t triÓn 2001-2006
|
2000
|
11.900,1
|
2.437,1
|
31,0
|
9.432,0
|
13,9%
|
2006
|
25.934,7
|
82,6
|
826,1
|
24.211,1
|
C¬ cÊu (%)
|
|
|
|
|
|
2000
|
100
|
20,5
|
0,26
|
79,26
|
|
2006
|
100
|
0,16
|
1,14
|
97,90
|
|
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nh n¨m 2005
NhÞp ®é t¨ng kim ng¹ch xuÊt khÈu giai ®o¹n 2001-2006 t¨ng b×nh qu©n 13,9%, thÊp h¬n so víi chØ tiªu chung cña c¶ níc giai ®o¹n 2001-2006 (cña c¶ níc lµ 14,4%). §iÒu nµy cho thÊy ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña Ninh B×nh cha ®ñ søc t¹o ®éng lùc cho sù ph¸t triÓn liªn tôc vµ mang tÝnh ®ét ph¸ trong c¸c n¨m gÇn ®©y tríc bèi c¶nh kinh tÕ trong níc vµ quèc tÕ cã nhiÒu biÕn ®éng.
C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu: kim ng¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n lµ n¨m 2006 chiÕm tû träng 0,16%, hµng l©m s¶n chiÕm tû träng 1,14% vµ hµng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp chiÕm 97,9%, trong khi hµng thñy s¶n cha cã kim ng¹ch xuÊt khÈu. C¬ cÊu nµy cho thÊy cã sù chuyÓn ®éng m¹nh trong s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng CN-TTCN, trong ®ã s¶n phÈm tõ c©y døa vµ cãi chiÕm tû träng lín h¬n rÊt nhiÒu so víi c¸c s¶n phÈm kh¸c.
MÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña Ninh B×nh lµ hµng tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ thñ c«ng mü nghÖ bao gåm c¸c s¶n phÈm cãi, m©y tre, gia c«ng hµng thªu vµ nguyªn liÖu th« cha qua chÕ biÕn, gi¸ trÞ xuÊt khÈu cha cao, thiÕu søc c¹nh tranh. Mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu míi th× mét mÆt cha t×m ®îc thÞ trêng chiÕn lîc vµ vµ cha cã thÞ trêng tiªu thô æn ®Þnh, mÆt kh¸c cha ®¸p øng ®îc vÒ mÆt c«ng nghÖ, nguån hµng cha lín vµ kh«ng æn ®Þnh.
VÒ t×nh h×nh ph¸t triÓn lùc lîng kinh doanh xuÊt khÈu, trªn ®Þa bµn tØnh hiÖn nay cã 64 doanh nghiÖp kinh doanh hµng xuÊt khÈu, trong ®ã chØ cã 24 doanh nghiÖp xuÊt khÈu trùc tiÕp. Tuy nhiªn, viÖc cñng cè vµ ph¸t triÓn lùc lîng kinh doanh hµng xuÊt khÈu ®îc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ quan t©m. Doanh nghiÖp nhµ níc hiÖn nay ®îc s¾p xÕp ®æi míi, cæ phÇn hãa vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng. Doanh nghiÖp ®Çu t níc ngoµi hiÖn nay cßn Ýt, míi chØ cã 1 doanh nghiÖp ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn tØnh. Doanh nghiÖp d©n doanh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¸ nhanh, tuy nhiªn qui m« ®Çu t cña c¸c doanh nghiÖp nµy vÉn cßn nhá bÐ. Mét sè doanh nghiÖp, kÓ c¶ doanh nghiÖp d©n doanh tõ chç cung øng hµng xuÊt khÈu th× nay ®· cã nhiÒu næ lùc v¬n ra t×m thÞ trêng vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp. C¸c doanh nghiÖp chÕ biÕn xuÊt khÈu døa vµ thÞt ®«ng l¹nh ho¹t ®éng tÝch cùc, s¶n xuÊt ra nh÷ng m¨t hµng kh¸ tËp trung, chÊt lîng tõng bíc ®îc n©ng lªn, bao b× mÉu m· ®îc c¶i thiÖn ®¸p øng theo thÞ hiÕu tiªu cña kh¸ch hµng .
VÒ xóc tiÕn th¬ng m¹i, tuy cßn míi mÎ nhng ngµy cµng ®îc më réng vµ n©ng cao chÊt luîng ho¹t ®éng. B»ng c¸c ch¬ng tr×nh xóc tiÕn th¬ng m¹i c¸c doanh nghiÖp ®· thu thËp ®îc nhiÒu th«ng tin míi vÒ thÞ trêng, giíi thiÖu ®îc s¶n phÈm, quan hÖ víi nhiÒu kh¸ch hµng, mét sè doanh nghiÖp ®· n¾m lÊy c¬ héi ký kÕt ®îc hîp ®ång míi vµ më réng thÞ trêng xuÊt khÈu.
VÒ chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, ®Ó ph¸t triÓn xuÊt khÈu Nhµ níc ®· ban hµnh nhiÒu c¬ chÕ, chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. TØnh ®· ban hµnh chÝnh s¸ch u ®·i ®Çu t trong níc vµ ®Çu t níc ngoµi, chÝnh s¸ch u ®·i ®èi víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn dõa bíc ®Çu ®· ph¸t huy t¸c dông, nh»m huy ®éng nguån vèn vµ kü thuËt cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong vµ ngoµi tØnh
VÒ ph¸t triÓn nguån nguyªn liÖu cung øng cho xuÊt khÈu, c¸c huyÖn, thÞ cã nhiÒu nç lùc phèi hîp víi c¸c ngµnh x©y dùng vïng s¶n xuÊt nguyªn liÖu n«ng s¶n, míi trong s¶n xuÊt thay ®æi gièng c©y trång vËt nu«i ®· t¹o ®îc mét sè s¶n phÈm hµng hãa ®¹t tiªu chuÈn xuÊt khÈu. C©y døa t¨ng nhanh vÒ diÖn tÝch vµ s¶n lîng, ®Õn n¨m 2006 diÖn tÝch c©y døa ®¹t 2.802 ha, s¶n luîng 43.448 tÊn, diÖn tÝch trång cãi lµ 854 ha vµ s¶n lîng ®¹t 6.838 tÊn, ®µn lîn cã 360,596 ngh×n con vµ ®µn gia cÇm cã 2.883 ngh×n con.
1.2. ThÞ trêng xuÊt khÈu
ThÞ trêng xuÊt khÈu truyÒn thèng tiÕp tôc ®îc duy tr×. Hµng ho¸ cña Ninh B×nh ®· xuÊt khÈu sang 35 quèc gia vµ vïng l·nh thæ trªn thÕ giíi gåm: khu vùc c¸c níc §«ng Nam ¸, §«ng B¾c ¸, EU, §«ng ¢u, B¾c Mü vµ ch©u §¹i D¬ng, trong ®ã kim ng¹ch xuÊt khÈu gi÷a c¸c thÞ trêng nµy t¬ng ®èi ®ång ®Òu. Trªn thùc tÕ, hµng ho¸ xuÊt khÈu cña Ninh B×nh trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cha cã kh¶ n¨ng th©m nhËp s©u vµo c¸c thÞ trêng míi.
2. NhËp khÈu
2.1. Tæng kim ng¹ch vµ c¬ cÊu nhËp khÈu
- Kim ng¹ch nhËp khÈu hµng hãa n¨m 2006 ®¹t 54.042,1 ngµn USD, t¨ng gÊp 24,5 lÇn so víi n¨m 2000 (2.202,1 ngh×n USD). Giai ®o¹n 2001-2006, kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng trëng b×nh qu©n 70,5%/n¨m.
- C¬ cÊu hµng nhËp khÈu:
Kim ng¹ch nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô n¨m 2005 lµ 2.203,7 ngh×n USD, chiÕm 4,25% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu (gÊp 58,6 lÇn so víi kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2000, nhng l¹i gi¶m ®i so víi n¨m 2003). Tuy nhiªn n¨m 2006 kim ng¹ch nhËp khÈu nhãm hµng nµy l¹i t¨ng ®ét biÕn, ®¹t 24.265,3 ngh×n USD, chiÕm 44,9% tæng kim ngh¹ch nhËp khÈu, cao h¬n rÊt nhiÒu so víi n¨m 2005.
Ngîc l¹i, kim ng¹ch nhËp khÈu cña nhãm hµng nguyªn, nhiªn vËt liÖu l¹i gi¶m ®i ®¸ng kÓ, gi¶m tõ 48.033 ngh×n USD (gÊp 31,6 lÇn so víi kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2000, t¨ng trëng trung b×nh 99,5%/n¨m vµ chiÕm 92,74% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu) n¨m 2005 xuèng 28.927,2 USD n¨m 2006 (chiÕm 53,5% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu, lµm cho møc t¨ng trëng cña c¶ giai ®o¹n 2001-2006 chØ cßn ë møc 63,4%/n¨m)
Kim ng¹ch nhËp khÈu hµng tiªu dïng ®¹t 1.556 ngh×n USD, chiÕm 3% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu (gÊp 2,4 lÇn so víi kim ng¹ch nhËp khÈu n¨m 2000, n¨m 2006 l¹i gi¶m xuèng cßn 849,6 ngh×n USD, chiÕm 1,6% tæng kim ng¹ch nhËp khÈu. NÕu xÐt trong c¶ giai ®o¹n 2001-2006, kim ng¹ch nhËp khÈu t¨ng trëng kh«ng ®ång ®Òu.
Nh vËy, sang ®Õn n¨m 2006 c¬ cÊu nhËp khÈu hµng ho¸ cña Ninh B×nh ®· cã sù ®iÒu chØnh râ nÐt theo híng gi¶m dÇn tû träng nhËp khÈu hµng tiªu dïng vµ nguyªn, nhiªn vËt liÖu, t¨ng m¹nh tû träng nhËp khÈu m¸y mãc thiÕt bÞ, dông cô phôc vô cho s¶n xuÊt. Xu híng nµy phï hîp víi t×nh h×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt hiÖn nay cña Ninh B×nh vµ xu híng chung cña c¶ níc vÒ ®iÒu hµnh nhËp khÈu theo ®óng chñ tr¬ng chung lµ tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, chñ yÕu lµ nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng thiÕt yÕu n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n.
B¶ng 13: Gi¸ trÞ nhËp khÈu tØnh Ninh B×nh giai ®o¹n 2000 – 2006
|
Tæng gi¸ trÞ (1.000 USD)
|
M¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô
|
T liÖu s¶n xuÊt
|
Hµng tiªu dïng
|
T¨ng b×nh qu©n 2001-2006
|
2000
|
2.202,1
|
37,6
|
1.518,6
|
645,9
|
70,5%
|
2006
|
54.042,1
|
24.265,3
|
28.927,2
|
849,6
|
C¬ cÊu (%)
|
|
|
|
|
|
2000
|
100
|
1,7
|
69,0
|
29,3
|
|
2006
|
100
|
44,9
|
53,5
|
1,6
|
|
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nhn¨m 2006
2.2. ThÞ trêng nhËp khÈu
ThÞ trêng nhËp khÈu chñ yÕu lµ ch©u ¸ vµ ch©u ¢u, trong ®ã nhËp khÈu tõ thÞ trêng ch©u ¢u chñ yÕu lµ m¸y mãc, thiÕt bÞ, dông cô phôc vô cho s¶n xuÊt cña tØnh.
3. §¸nh gi¸ chung
3.1. Thµnh tùu
Trong 6 n¨m qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cña Ninh B×nh ®· ph¸t triÓn nhng cha ®ång ®Òu gi÷a c¸c n¨m vµ trong mét sè nhãm hµng xuÊt nhËp khÈu, tuy nhiªn nh÷ng kÕt qu¶ ®ã sÏ lµ tiÒn ®Ò quan träng cho nh÷ng n¨m tíi ®Ó khai th¸c tiÒm n¨ng lîi thÕ cña ®Þa ph¬ng ph¸t triÓn xuÊt nhËp khÈu theo híng bÒn v÷ng vµ toµn diÖn h¬n, nh»m t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu, thu hót ®Çu t, më ®êng cho s¶n xuÊt ph¸t triÓn víi quy m« lín, gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cho nh©n d©n trong tØnh.
- Ho¹t ®éng xuÊt khÈu trong 3 n¨m trë l¹i ®©y cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc, kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng liªn tôc vµ cã tèc ®é t¨ng b×nh qu©n n¨m kh¸ cao. S¶n phÈm xuÊt khÈu qua chÕ biÕn, cã hµm lîng c«ng nghÖ vµ gi¸ trÞ gia t¨ng cao nhiÒu h¬n so víi nhng n¨m tríc. C¬ cÊu hµng xuÊt khÈu cã sù chuyÓn dÞch m¹nh theo híng tÝch cùc. Tû träng hµng c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp t¨ng lªn phï hîp víi xu híng ph¸t triÓn chung vµ thÞ trêng xuÊt khÈu ®îc më réng.
- ViÖc s¶n xuÊt t¹o nguån hµng xuÊt khÈu ®îc nhµ níc vµ nh©n d©n quan t©m ®Çu t, bíc ®Çu ®îc h×nh thµnh mét sè vïng chuyªn canh s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu.
- Quy m« s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu cña c¸c doanh nghiÖp ®îc ®Çu t më réng. §· xuÊt hiÖn mét sè nhµ m¸y chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu cã qui m« lín vµ thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®îc x©y dùng vµ ®i vµo ho¹t ®éng.
- ViÖc nhËp khÈu ®iÒu hµnh ®óng theo chñ tr¬ng chung lµ tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ, chñ yÕu lµ nhËp khÈu m¸y mãc, thiÕt bÞ, nguyªn liÖu phôc vô cho s¶n xuÊt vµ hµng tiªu dïng thiÕt yÕu n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n .
3.2. H¹n chÕ
- Tuy nguån nguyªn liÖu cung øng cho s¶n xuÊt chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu ®îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn, nhng n¨ng lùc xuÊt khÈu trùc tiÕp cßn h¹n chÕ, cung øng xuÊt khÈu vµ xuÊt khÈu ñy th¸c vÉn cßn chiÕm tØ träng lín.
- Cßn nhiÒu c¬ së chÕ biÕn hµng xuÊt khÈu quy m« nhá, cha ®ñ kh¶ n¨ng ®Çu t c«ng nghÖ míi, nghiªn cøu thiÕt kÕ mÉu m·, tiªu chuÈn hãa vÖ sinh thùc phÈm, bao b×, x©y dùng th¬ng hiÖu hµng hãa, tiÕp cËn thÞ trêng…nªn søc c¹nh tranh cña doanh nghiÖp vµ s¶n phÈm cßn yÕu.
- ThÞ trêng xuÊt khÈu cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p, khã lêng, ®Æc biÖt lµ nh÷ng rµo c¶n cña c¸c níc nhËp khÈu ph¸t triÓn ngµy cµng kh¾t khe vµ tinh vi.
- ViÖc ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé lµm c«ng t¸c xuÊt nhËp khÈu hiÖn nay cha ®¸p øng kÞp yªu cÇu tríc m¾t còng nh l©u dµi cho héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ vµ khu vùc.
IV. THùC TR¹NG HÖ THèNG Tæ CHøC KINH DOANH TH¦¥NG M¹I TØNH NINH B×NH
Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ níc ta h¬n mét thËp kû qua, cã thÓ thÊy r»ng, th¬ng m¹i lµ mét trong nh÷ng lÜnh vùc diÔn ra qu¸ tr×nh ®æi míi sím nhÊt, cã sù tham gia m¹nh mÏ cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ vµ víi nhiÒu h×nh thøc, cÊp ®é, quy m« tæ chøc kh¸c nhau. §Õn nay, c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®· trë nªn ®a d¹ng, ®a chiÒu h¬n, tr¶i réng h¬n vµ s©u s¾c h¬n trong c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ. Cïng víi qu¸ tr×nh ®ã, hÖ thèng tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i trªn ph¹m vi c¶ níc nãi chung vµ tØnh Ninh B×nh nãi riªng còng thay ®æi m¹nh mÏ, c¬ chÕ hµnh chÝnh trong hÖ thèng tæ chøc ®îc thay b»ng c¬ chÕ lîi Ých vµ c¹nh tranh ngay trong mét thµnh phÇn kinh tÕ vµ gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi nhau.
Theo sè liÖu niªn gi¸m Thèng kª Ninh B×nh n¨m 2005, trªn ®Þa bµn tØnh cã 14.269 c¬ së kinh doanh th¬ng m¹i, trong ®ã:
B¶ng 14: Sè c¬ së kinh doanh th¬ng m¹i
(Ph©n theo thµnh phÇn kinh tÕ)
|
2000
|
2004
|
2005
|
2006
|
Tæng sè
|
9.323
|
12.101
|
16.043
|
20.872
|
Trong ®ã
|
|
|
|
|
- Nhµ níc
|
11
|
49
|
52
|
52
|
- TËp thÓ
|
-
|
1
|
100
|
124
|
- T nh©n
|
53
|
224
|
264
|
320
|
- C¸ thÓ
|
9.259
|
11.827
|
15.627
|
20.376
|
Nguån : Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nh 2006
Nh vËy, trong giai ®o¹n 2001-2005, trªn ®Þa bµn tØnh sè c¬ së kinh doanh th¬ng m¹i thuéc thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc ®· cã sù t¨ng lªn vµo n¨m 2003 råi l¹i suy gi¶m râ rÖt trong nh÷ng n¨m 2005 vµ 2006, mµ chñ yÕu lµ thµnh phÇn kinh tÕ Nhµ níc t¹i ®Þa ph¬ng. Trong khi ®ã, sè c¬ së kinh doanh thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ®· ph¸t triÓn kh¸ nhanh (tõ 9.312 c¬ së n¨m 2000 t¨ng lªn 20.820 c¬ së n¨m 2006).
Qua sè liÖu ph©n lo¹i cho thÊy, ®Õn n¨m 2006 sè lîng c¸c c¬ së kinh doanh th¬ng m¹i chiÕm tû lÖ kh¸ lín, chiÕm kho¶ng 87,8% tæng sè c¸c c¬ së kinh doanh th¬ng m¹i, du lÞch, nhµ hµng, kh¸ch s¹n (n¨m 2000: 78,5%); tiÕp ®Õn lµ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kinh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng, chiÕm 12,1% (trªn thùc tÕ, sè c¬ së kinh doanh kh¸ch s¹n, nhµ hµng ®· gi¶m xuèng tõ 21,47% n¨m 2000 xuèng cßn 16,38% n¨m 2005 và 12,1% n¨m 2006), cuèi cïng lµ c¸c c¬ së ho¹t ®éng trong lÜnh vùc dÞch vô du lÞch, chØ chiÕm 0,1%. Tuy nhiªn, trong sè c¸c c¬ së qua ph©n lo¹i ngµnh nghÒ kinh doanh trªn ®©y, trong chõng mùc nµo ®ã, cho thÊy hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, ngo¹i trõ doanh nghiÖp kinh doanh l¬ng thùc, cßn l¹i phÇn lín c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c thùc hiÖn chøc n¨ng cung øng hµng ho¸ trªn ®Þa bµn lµ chñ yÕu, trong khi ho¹t ®éng tæ chøc khai th¸c nguån hµng ®Þa ph¬ng cã phÇn bÞ xem nhÑ h¬n, kh«ng cã tÝnh chñ ®éng vµ phã mÆc cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt.
1. Th¬ng m¹i Nhµ níc
N¨m 2005, sè DNNN tham gia ho¹t ®éng th¬ng m¹i ®ãng trªn ®Þa bµn tØnh lµ 2 doanh nghiÖp. Sè doanh nghiÖp Nhµ níc rÊt Ýt vµ gi¶m m¹nh tõ 6 doanh nghiÖp n¨m 2001 xuèng cßn 4 doanh nghiÖp vµo n¨m 2002, cßn 3 doanh nghiÖp vµo n¨m 2003 vµ ®Õn n¨m 2005 th× chØ cßn 2 doanh nghiÖp. Nh×n chung, sè lîng doanh nghiÖp th¬ng m¹i nhµ níc trong giai ®o¹n 2001 – 2005 gi¶m râ rÖt bëi lÏ c¸c c«ng ty th¬ng m¹i cÊp tØnh (trªn thùc tÕ Ninh B×nh kh«ng cßn c¸c c«ng ty th¬ng m¹i cÊp huyÖn v× c¸c c«ng ty nµy ®· ®îc s¸p nhËp vµo c«ng ty th¬ng m¹i tæng hîp tØnh tõ tríc n¨m 1995) lóc ®ã ®ang trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ s¾p xÕp l¹i theo chñ tr¬ng giao, b¸n, kho¸n, cho thuª vµ cæ phÇn ho¸ DNNN. Do ®ã, sang ®Õn n¨m 2006 trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh kh«ng cßn doanh nghiÖp nhµ níc do ®· ®îc hoµn toµn cæ phÇn ho¸.
2. Th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh.
Trong xu thÕ ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña thµnh phÇn th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ph¹m vi c¶ níc trong giai ®o¹n võa qua, thµnh phÇn th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn kh¸ nhanh víi nhiÒu lo¹i h×nh vµ quy m« tæ chøc kh¸c nhau.
2.1. Doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty TNHH, c«ng ty cæ phÇn
Trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh, cïng víi sù thu hÑp c¸c ®Çu mèi cña th¬ng nghiÖp quèc doanh trong lÜnh vùc b¸n lÎ lµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña hÖ thèng th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh. Theo sè liÖu thèng kª tØnh Ninh B×nh ®Õn n¨m 2006 cã 340 doanh nghiÖp t nh©n, c«ng ty TNHH vµ c«ng ty cæ phÇn ho¹t ®éng th¬ng m¹i (chiÕm 38% tæng sè c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn, n¨m 2000 cã 99 doanh nghiÖp, n¨m 2005 cã 328 doanh nghiÖp), t¨ng trëng b×nh qu©n 22,8%/n¨m trong giai ®o¹n 2001-2006.
2.2. C¸c hé kinh doanh th¬ng m¹i c¸ thÓ
VÒ sè hé c¸ thÓ kinh doanh th¬ng m¹i trong giai ®o¹n 2001-2006 trªn ®Þa bµn tØnh t¨ng b×nh qu©n 8,42%/n¨m. TÝnh ®Õn n¨m 2005 trªn ®Þa bµn tØnh cã 13.871 hé kinh doanh th¬ng m¹i c¸ thÓ, chiÕm 97,2% trong tæng sè c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i cña tØnh, ®Õn hÕt n¨m 2006, trªn ®Þa bµn tØnh íc tÝnh cã kho¶ng h¬n 14.000 hé. Lùc lîng nµy ph¸t triÓn nhanh chãng vµ ®· gãp phÇn kh«ng nhá trong viÖc cung øng hµng ho¸ tíi tay ngêi tiªu dïng ë c¸c lµng, x· vµ nhÊt lµ ë c¸c x· vïng s©u, vïng xa, d©n téc thiÓu sè, gi÷ vai trß quan träng trªn thÞ trêng n«ng th«n vµ mét phÇn b¸n lÎ trªn thÞ trêng thµnh thÞ. Trªn thùc tÕ, c¸c hé t th¬ng ph¸t triÓn cã xu híng t¨ng, tèc ®é ph¸t triÓn ë thµnh thÞ nhanh h¬n khu vùc n«ng th«n vµ kinh doanh tËp trung lín t¹i c¸c chî. Tuy nhiªn, xÐt vÒ khÝa c¹nh ph¸t triÓn thÞ trêng mét c¸ch toµn diÖn, th× ®iÒu ®ã ph¶n ¸nh thùc tr¹ng c¬ cÊu cña ngµnh th¬ng m¹i Ninh B×nh chñ yÕu lµ quy m« nhá cña c¸c hé kinh doanh th¬ng m¹i.
Nh×n chung, trong nh÷ng n¨m võa qua hÖ thèng th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh ®· cã bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ vÒ ph¹m vi, kh«ng gian vµ quy m« ho¹t ®éng còng nh sù phong phó, ®a d¹ng vÒ lo¹i h×nh tæ chøc ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ nµy. Sù tham gia nhanh chãng cña thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh vµo c¸c ho¹t ®éng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn lµ sù bæ sung, thay thÕ kÞp thêi vµo c¸c kh©u, nÊc, c«ng ®o¹n vµ lÜnh vùc cña qu¸ tr×nh th¬ng m¹i do yªu cÇu ®æi míi tæ chøc qu¶n lý cña thµnh phÇn th¬ng m¹i Nhµ níc hiÖn nay ®ang ®Ó l¹i.
Tuy vËy, cÇn thÊy r»ng, trªn ph¹m vi c¶ níc nãi chung vµ trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh nãi riªng, hÖ thèng th¬ng m¹i Nhµ níc cïng víi hÖ thèng th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh vÉn ®ang trong qu¸ tr×nh vËn ®éng ®Ó ®i ®Õn sù ph©n c«ng vµ liªn kÕt theo chiÒu ngang ®Ó ho¹t ®éng mét c¸ch hîp lý h¬n vµ h×nh thµnh hÖ thèng ph©n phèi quy m« lín, hiÖn ®¹i, cã hiÖu qu¶ h¬n, gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ dÉn d¾t ®èi víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh. Bªn c¹nh ®ã, c¬ cÊu th¬ng m¹i quy m« nhá lµ c¸c hé kinh doanh chiÕm sè lîng chñ yÕu cÇn ®îc liªn kÕt l¹i ®Ó më réng quy m« kinh doanh, cÇn ®îc hç trî ®Ó cã søc c¹nh tranh víi c¸c c¬ cÊu th¬ng m¹i kh¸c trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña thêi kú tíi.
V. THùC TR¹NG VèN KINH DOANH cña ngµnh TH¦¥NG M¹I TØNH NINH B×NH
Theo sè liÖu ®Õn n¨m 2005 th× vèn ®¨ng ký kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i lµ 816.190 triÖu ®ång, trong ®ã vèn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc lµ 51.117 triÖu ®ång, gi¶m ®i so víi n¨m 2001 (n¨m 2001: 73.156 triÖu ®ång) do sè lîng doanh nghiÖp nhµ níc bÞ gi¶m ®i trong thêi gian nµy. N¨m 2006, vèn ®¨ng ký kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i lµ 1.569.865 triÖu ®ång, t¨ng 1,9 lÇn so víi n¨m 2005 vµ t¨ng b×nh qu©n 65,1%/n¨m trong giai ®o¹n 2002 – 2006.
Trong giai ®o¹n 2001 - 2005, tæng sè vèn kinh doanh cña khu vùc doanh nghiÖp th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh t¨ng b×nh qu©n 93,2%/n¨m. N¨m 2001, tæng sè vèn kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp nµy lµ 54.924 triÖu ®ång th× n¨m 2005 tæng sè vèn ®· t¨ng lªn 765.073 triÖu ®ång.
B¶ng 15: Vèn ®¨ng ký kinh doanh cña c¸c ®¬n vÞ kinh doanh th¬ng m¹i
§VT: TriÖu ®ång
|
2001
|
2002
|
2003
|
2004
|
2005
|
2006
|
Tæng sè
|
128.080
|
151.499
|
295.805
|
456.804
|
816.190
|
1.569.865
|
Trong ®ã :
|
|
|
|
|
|
|
- DN nhµ níc
|
73.156
|
52.073
|
48.607
|
50.793
|
51.117
|
-
|
- DN ngoµi nhµ níc
|
54.924
|
99.426
|
247.198
|
406.011
|
765.073
|
-
|
Nguån: - Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nh 2005 vµ 2006
Cïng víi møc t¨ng trëng vèn chung cña th¬ng nghiÖp ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh, vèn b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp vµ hé c¸ thÓ kinh doanh th¬ng m¹i còng t¨ng lªn. NÕu chØ tÝnh vèn cña chñ së h÷u th× vèn b×nh qu©n cña c¸c doanh nghiÖp còng ®¹t 2,488 tû ®ång/doanh nghiÖp (møc vèn b×nh qu©n nµy kh¸ cao so víi c¸c tØnh kh¸c trong c¶ níc) vµ vèn b×nh qu©n hé c¸ thÓ kho¶ng 10-20 triÖu ®ång/hé. Nh×n chung, sè vèn s¶n xuÊt kinh doanh cña th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh tËp trung chñ yÕu ë Thµnh phè Ninh B×nh.
Tãm l¹i, thùc tr¹ng vèn kinh doanh th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh hiÖn nay cho thÊy:
- Tæng sè vèn kinh doanh th¬ng m¹i cña tØnh tuy thÊp vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi nhng nÕu tÝnh b×nh qu©n ®Çu ngêi d©n n¨m 2005 th× l¹i rÊt cao, ®¹t tíi 891,3 ngµn ®ång, b»ng 77,1% so víi møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi mét th¸ng cña lao ®éng khu vùc nhµ níc cña Ninh B×nh, n¨m 2006 c¸c chØ tiªu trªn lÇn lît lµ 1.700 ngµn ®ång vµ 96,1%. Râ rµng tû lÖ vèn/thu nhËp/th¸ng/lao ®éng nhµ níc n¨m 2006 ®· t¨ng lªn rÊt nhiÒu so víi n¨m 2005. Trªn c¬ së ®ã, viÖc më réng kinh doanh, t¨ng cêng lu chuyÓn hµng ho¸ b¸n lÎ, thu mua n«ng s¶n phÈm trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh sÏ bít khã kh¨n h¬n (tõ h¹n chÕ vÒ s¶n xuÊt vµ nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c) do kh¶ n¨ng vèn cña c¸c thµnh phÇn th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn. Tuy nhiªn, c¸c chØ tiªu tÝnh to¸n trªn bao gåm c¶ vèn cè ®Þnh cña c¸c doanh nghiÖp, nÕu chØ tÝnh to¸n dùa trªn vèn lu ®éng th× c¸c chØ tiªu trªn sÏ thÊp h¬n.
- Trong ®iÒu kiÖn vèn kinh doanh cha nhiÒu (vèn lu ®éng thÊp), sù ph©n bæ vèn kinh doanh th¬ng m¹i tËp trung chñ yÕu ë ®Þa bµn thµnh phè Ninh B×nh kÓ c¶ cña th¬ng m¹i Nhµ níc vµ th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh ®· cho thÊy, trªn ®Þa bµn tØnh, ë nhiÒu vïng, khu vùc thÞ trêng cßn kh¸ nghÌo nµn, nhu cÇu tiªu thô thÊp vµ nhÞp ®é tiªu dïng cßn chËm. C¸c khu vùc nµy võa thÓ hiÖn sù thiÕu n¨ng ®éng trong viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ cung øng ra thÞ trêng, võa cã nguy c¬ ngµy cµng chËm ph¸t triÓn h¬n so víi c¸c khu vùc kh¸c.
- XÐt vÒ n¨ng lùc vèn kinh doanh, nhÊt lµ vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i Nhµ níc trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh cho thÊy n¨ng lùc lµm ®Çu mèi b¸n bu«n hay thu mua n«ng s¶n hµng ho¸ lµ rÊt thÊp. H¬n n÷a, c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i Nhµ níc sÏ khã cã thÓ ®¶m nhËn vai trß chñ ®¹o trªn thÞ trêng.
VI. THùC TR¹NG LAO §éNG CñA NGµNH TH¦¥NG M¹I
Theo sè liÖu thèng kª tØnh Ninh B×nh, tæng sè lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn n¨m 2005 lµ 3.338 ngêi, chiÕm 7,6% sè lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh, chiÕm 16% sè lao ®éng cña c¶ ngµnh th¬ng m¹i, n¨m 2006 c¸c chØ tiªu trªn ®¹t lÇn lît lµ 4.282 ngêi (b»ng 1,3 lÇn n¨m 2005), chiÕm 9,3% sè lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp (t¨ng 1,7% so víi n¨m 2005) vµ 13% sè lao ®éng cña c¶ ngµnh th¬ng m¹i (gi¶m 3% so víi n¨m 2005). Sè liÖu trªn cho thÊy lao ®éng trong ngµnh th¬ng m¹i t¨ng lªn rÊt nhanh, nhanh h¬n so víi sè lao ®éng trong c¸c ngµnh kh¸c, mÆt kh¸c lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i còng t¨ng nhanh h¬n so víi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp cña ngµnh kh¸c trªn ®Þa bµn tØnh.
Tû träng lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i trong tæng sè lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn tØnh t¨ng lªn so víi n¨m 2001 (6,5%). NÕu tÝnh vÒ sè lîng tuyÖt ®èi cña lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i th× lùc lîng nµy t¨ng rÊt m¹nh trong giai ®o¹n 2002 – 2006, t¨ng 25,3%/n¨m, trong khi lao ®éng trong c¸c doanh nghiÖp trªn ®Þa bµn chØ t¨ng 16,3%/n¨m. Trong c¬ cÊu lao ®éng chung cña toµn tØnh th× lao ®éng th¬ng m¹i n¨m 2000 chiÕm 2,9%, ®øng sau lao ®éng trong lÜnh vùc n«ng, l©m nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, xÕp trªn lao ®éng trong lÜnh vùc x©y dùng, vËn t¶i, bu ®iÖn, ®Õn n¨m 2006 lao ®éng th¬ng m¹i chiÕm 7%, cã nghÜa lµ t¨ng 4,1% so víi n¨m 2000. NÕu tÝnh lao ®éng th¬ng m¹i trªn 1.000 d©n th× sè liÖu n¨m 2000 lµ 13,46 ngêi/1.000 d©n vµ n¨m 2005 t¨ng lªn 22,5 ngêi/1000 d©n vµ n¨m 2006 lµ 35,8 ngêi/1.000 d©n.
1. Lao ®éng th¬ng m¹i Nhµ níc
Trong giai ®o¹n 2001 - 2006, tæng sè lao ®éng th¬ng m¹i thuéc khu vùc nhµ níc do ®Þa ph¬ng qu¶n lý trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh gi¶m tõ 749 ngêi n¨m 2000 xuèng cßn 152 ngêi n¨m 2004, sau ®ã t¨ng lªn 195 ngêi n¨m 2005 vµ 694 ngêi n¨m 2006, gi¶m b×nh qu©n 1,3%/n¨m. Trong khi ®ã, do sè lîng lao ®éng th¬ng m¹i thuéc khu vùc nhµ níc do trung ¬ng qu¶n lý lai t¨ng lªn trong nh÷ng n¨m võa qua lµm cho sè lao ®éng th¬ng m¹i thuéc khu vùc nhµ níc bao gåm c¶ trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng qu¶n lý t¨ng tõ 1.116 ngêi n¨m 2000 lªn 1.212 ngêi n¨m 2006.
2. Lao ®éng th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh
Lao ®éng th¬ng m¹i trong c¸c doanh nghiÖp thuéc thµnh phÇn kinh tÕ ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn tØnh còng cã gia t¨ng rÊt nhanh, n¨m 2000 cã 11.084 ngêi vµ n¨m 2006 cã 31.788 ngêi, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n giai ®o¹n 2001–2006 ®¹t 19,2%/n¨m.
Lao ®éng th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh còng chiÕm mét tû träng Ýt h¬n so víi lao ®éng ngoµi quèc doanh thuéc c¸c lÜnh vùc kinh tÕ kh¸c nh n«ng l©m nghiÖp, c«ng nghiÖp, xÕp trªn lao ®éng trong c¸c lÜnh vùc x©y dùng, vËn t¶i, bu ®iÖn.
NÕu tÝnh sè lao ®éng th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh trªn 1.000 d©n th× n¨m 2005, con sè nµy lµ 22,3 ngêi/1.000 d©n (cao h¬n so víi tû lÖ chung cña c¶ níc lµ 20,40 ngêi/1.000 d©n) vµ n¨m 2006 lµ 34,5 ngêi/1.000 d©n.
B¶ng 16: Lao ®éng vµ c¬ cÊu lao ®éng b×nh qu©n
trong khu vùc ngoµi quèc doanh n¨m 2005 vµ 2006
§¬n vÞ: Ngêi
-
|
|
Trong ®ã:
|
|
Tæng sè
|
N«ng nghiÖp
|
C«ng nghiÖp
|
X©y dùng
|
Th¬ng m¹i
|
N¨m 2005
|
460.400
|
315.400
|
66.300
|
13.600
|
20.426
|
C¬ cÊu (%)
|
100
|
68,5
|
14,4
|
2,95
|
4,44
|
N¨m 2006
|
435.500
|
-
|
74.423
|
-
|
31.788
|
C¬ cÊu (%)
|
100
|
|
17,1
|
|
7,3
|
Nguån: Niªn gi¸m thèng kª tØnh Ninh B×nh 2005 vµ 2006
Nh vËy, thùc tr¹ng ph¸t triÓn lao ®éng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh cho thÊy:
- Trong bèi c¶nh chung cña lao ®éng trong lÜnh vùc nµy trªn ph¹m vi c¶ níc th× Ninh B×nh cã tû lÖ cao h¬n so víi c¶ níc trong giai ®o¹n 2001 – 2006, mÆt kh¸c lao ®éng th¬ng m¹i ngoµi quèc doanh hiÖn nay cã nhÞp ®é t¨ng kh¸ nhanh.
- T¬ng quan gi÷a lùc lîng lao ®éng th¬ng m¹i thuéc khu vùc Nhµ níc vµ khu vùc ngoµi quèc doanh trªn ®Þa bµn Ninh B×nh lµ 1:121, ®©y lµ mét tû lÖ mµ theo ®ã, sè lîng lao ®éng thuéc khu vùc nhµ níc rÊt nhá, ®iÒu nµy cho thÊy c¸c doanh nghiÖp nhµ níc thÓ hiÖn râ nÐt xu híng s¾p xÕp l¹i tæ chøc vµ gi¶m dÇn qui m« lao ®éng, thay vµo ®ã lao ®éng ngoµi khu vùc nhµ níc ngµy cµng ph¸t triÓn h¬n. Trong qu¸ tr×nh s¾p xÕp l¹i c¸c doanh nghiÖp nhµ níc, mét sè lîng lao ®éng sÏ d thõa, ®©y sÏ lµ vÊn ®Ò ®Æt ra hÕt søc khã kh¨n cho c¸c nhµ qu¶n lý trong viÖc gi¶i quyÕt lao ®éng kh«ng cã viÖc lµm khi tiÕn hµnh c¶i c¸ch doanh nghiÖp nhµ níc vµ ®¶m b¶o lùc lîng lao ®éng ®Ó thùc hiÖn vai trß cña c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i nhµ níc trªn ®Þa bµn.
- NÕu so s¸nh sè lao ®éng trong lÜnh vùc nµy b×nh qu©n trªn 1000 d©n cña Ninh B×nh víi t×nh h×nh chung cña c¶ níc còng cã thÓ thÊy r»ng mÆc dï Ninh B×nh cã tû lÖ cao h¬n so víi møc chung cña c¶ níc nhng ho¹t ®éng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn tØnh hiÖn nay cha thùc sù ph¸t triÓn hiÖu qu¶. Tuy ®iÒu kiÖn cña tØnh cã nguån lao ®éng kh¸ dåi dµo, nhng víi tr×nh ®é h¹n chÕ cña lao ®éng th¬ng m¹i trªn ®Þa bµn Ninh B×nh còng ph¶n ¸nh nh÷ng h¹n chÕ vÒ nhu cÇu s¶n xuÊt, tiªu dïng trªn ®Þa bµn, nhÊt lµ nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ cña tØnh theo híng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung, quy m« lín.
VII. c¬ së vËt chÊt – kü thuËt th¬ng m¹i tØnh ninh b×nh
1. M¹ng líi chî
Thùc hiÖn quy ho¹ch ph¸t triÓn th¬ng m¹i cña tØnh ®Õn n¨m 2010, NghÞ ®Þnh 02/2003/N§-CP ngµy 14/01/2003 cña ChÝnh Phñ vÒ ph¸t triÓn vµ qu¶n lý chî; ®Æc biÖt lµ QuyÕt ®Þnh 559/Q§-TTg ngµy 31/5/2004 cña ChÝnh phñ vÒ viÖc phª duyÖt Ch¬ng tr×nh ph¸t triÓn chî ®Õn n¨m 2010. TØnh ®· cô thÓ hãa quy ho¹ch trong tõng giai ®o¹n, c¸c ch¬ng tr×nh kÕ ho¹ch hµng n¨m vµ tËp trung phèi hîp víi c¸c huyÖn, thÞ x· thùc hiÖn. §Õn nay trªn ®Þa bµn tØnh cã 100 chî ®· ®îc x©y dùng vµ ®a vµo quy ho¹ch ph¸t triÓn ®Õn n¨m 2010. Tõ khi triÓn khai thùc hiÖn qui ho¹ch th¬ng m¹i tõ n¨m 2001 ®Õn nay toµn tØnh ®· x©y dùng míi, c¶i t¹o n©ng cÊp vµ më réng ®îc mét sè chî vµ chñ yÕu u tiªn x©y dùng c¸c chî trung t©m thÞ x·, thÞ trÊn; chî ®Çu mèi, chuyªn doanh n«ng s¶n thñy s¶n, chî x·, phêng ®· xuèng cÊp, qu¸ t¶i.
Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ qu¶n lý chî cña tØnh c¬ b¶n ph¸t huy sö dông n¨ng lùc hiÖn cã, tõng bíc n©ng cÊp m¹ng líi chî theo quy ho¹ch chung cña tØnh nh»m phôc vô tèt viÖc lu th«ng hµng hãa, gãp phÇn ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng t¨ng vÒ ®Þa ®iÓm kinh doanh cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ gãp phÇn më réng thÞ trêng n«ng th«n.
Theo sè liÖu thèng kª trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh hiÖn nay cã 100 chî/145 x·, phêng, thÞ trÊn, b×nh qu©n cã 0,7 chî/x·, phêng, thÞ trÊn. B×nh qu©n 2 km cã mét chî phôc vô cho mua s¾m cña nh©n d©n trong vïng. Trong ®ã, cã 02 chî h¹ng I (chî thµnh phè Ninh B×nh, chî Ngß-huyÖn Yªn M«) chiÕm 2%; 2 chî h¹ng II (chî §ång Giao, thÞ x· Tam §iÖp vµ chî Nam D©n, huyÖn Kim S¬n) chiÕm 2% vµ 96 chî h¹ng III chiÕm 96%.
Theo sè liÖu kh¶o s¸t chî cña Së Th¬ng m¹i ®Õn cuèi n¨m 2006, hÖ thèng chî cña tØnh cã 14 chî x©y dùng kiªn cè chiÕm 14%; 37 chî b¸n kiªn cè chiÕm 37%; 49 chî lÒu l¸n t¹m, chiÕm 49%. Sè ngêi kinh doanh t¹i chî thêng xuyªn lµ 5.360 ngêi, chiÕm 27,7% vµ sè ngêi kinh doanh kh«ng thêng xuyªn lµ 13.964 ngêi, chiÕm 72,3% tæng sè ngêi kinh doanh thêng xuyªn vµ kh«ng thêng xuyªn t¹i c¸c chî trªn toµn tØnh.
VÒ tæ chøc qu¶n lý chî trªn ®Þa bµn tØnh hiÖn nay chØ cã 9 chî cã ban qu¶n lý t¹i 7 huyÖn, thÞ, chiÕm 9% vµ cã ®Õn 91 chî cã tæ qu¶n lý, chiÕm 91% tæng sè chî. Tuy nhiªn trªn ®Þa bµn c¶ tØnh kh«ng cã chî nµo cha ®îc qu¶n lý.
Quy m« c¸c chî nh×n chung võa vµ nhá, diÖn tÝch x©y dùng gi÷a c¸c chî kh«ng ®ång ®Òu. Qua kh¶o s¸t hÖ thèng chî cña tØnh cho thÊy: huyÖn Yªn Kh¸nh cã nhiÒu chî cã quü ®Êt réng nhÊt, tiÕp ®Õn lµ huyÖn Gia ViÔn, Nho Quan, Yªn M«, Kim S¬n, thÞ x· Tam §iÖp, Hoa L vµ sau cïng lµ thµnh phè Ninh B×nh. Thùc tÕ ë mét sè côm th¬ng m¹i (thÞ trÊn, chî tiÓu vïng) do quü ®Êt Ýt kh«ng ®¸p øng yªu cÇu häp chî cña nh©n d©n nªn ®· x¶y ra t×nh tr¹ng lÊn chiÕm c¸c lßng lÒ ®êng, hÌ phè ®Ó häp chî. Tuy nhiªn, còng cã nh÷ng chî cã diÖn tÝch kh¸ réng nhng do c«ng t¸c tæ chøc s¾p xÕp cha hîp lý nªn g©y ra sù qu¸ t¶i “¶o”.
HÖ thèng chî hiÖn nay cã thÓ chia thµnh 3 lo¹i:
- Chî trung t©m ë thµnh phè: lµ ®Çu mèi giao lu hµng hãa trªn ®Þa bµn, thùc hiÖn c¶ hai chøc n¨ng b¸n bu«n vµ b¸n lÎ, tËp trung nguån hµng kh¸ phong phó ®ñ søc chi phèi, ®iÒu tiÕt trªn thÞ trêng c¶ tØnh.
- Chî liªn x· ë c¸c thÞ tø: bao gåm chî thÞ trÊn vµ mét sè chî x· träng ®iÓm tËp trung d©n c, trung t©m liªn x·, cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ, thuËn lîi vÒ giao th«ng, võa thùc hiÖn chøc n¨ng b¸n lÎ t¹i ®Þa bµn x·, phêng, ®ång thêi thu hót ®îc nguån hµng t¬ng ®èi dåi dµo, ®ñ søc chi phèi hµng hãa cho mét sè x· l©n cËn.
- Chî d©n sinh: gåm chî c¸c x·, phêng ven néi « thÞ x·, vèn kh«ng thuËn lîi vÒ giao th«ng, mËt ®é d©n tha, nguån hµng cã giíi h¹n, chØ phôc vô b¸n lÎ trªn ®Þa bµn, quy m« chî nhá vµ thêng lµ chî ®îc x©y dùng b¸n kiªn cè hoÆc t¹m thêi.
C¸c chî cã xu híng thiªn vÒ chøc n¨ng b¸n lÎ hµng tiªu dïng cho d©n c trong khu vùc x·, huyÖn vµ trong tØnh. Lùc lîng tham gia kinh doanh ë hÇu hÕt c¸c chî trªn ®Þa bµn chñ yÕu lµ kinh doanh c¸ thÓ; cßn DNTN, HTX TM, DNNN chiÕm tû lÖ nhá kh«ng ®¸ng kÓ. Theo sè liÖu ®iÒu tra thu ®îc, sè ngêi kinh doanh thêng xuyªn t¹i chî kho¶ng 5.360 ngêi/99 chî, trung b×nh cã 54 ngêi/chî.
2. Trung t©m th¬ng m¹i vµ siªu thÞ
Trong nh÷ng n¨m thùc hiÖn ®êng lèi ®æi míi kinh tÕ, s¶n xuÊt hµng hãa ngµy cµng ph¸t triÓn, ®Æc biÖt trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp, thñy s¶n…Sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh s¶n xuÊt ®· thóc ®Èy c¸c häat ®éng th¬ng m¹i cña tØnh ph¸t triÓn. HiÖn nay, do ¶nh hëng vÒ ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt, ®iÒu kiÖn ®Þa lý kinh tÕ, c¬ së vËt chÊt, sù ph©n bè d©n c, ®iÒu kiÖn giao th«ng vËn t¶i, tËp qu¸n mua b¸n..v..v…®· vµ ®ang h×nh thµnh c¸c trung t©m bu«n b¸n ë thÞ x·, thÞ trÊn vµ c¸c thÞ tø. Tuy nhiªn, hiÖn nay trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh míi chØ cã 01 trung t©m th¬ng m¹i plaza ®ang ®îc x©y dùng, cha ®i vµo ho¹t ®éng. Trung t©m th¬ng m¹i nµy cã 12 tÇng, mçi tÇng cã diÖn tÝch sµn 1.000 m2 t¹i phêng T©n Thµnh, thµnh phè Ninh B×nh. Bªn c¹nh ®ã, hÖ thèng siªu thÞ trªn ®Þa bµn tØnh còng cha râ nÐt, míi cã 3 siªu thÞ gåm siªu thÞ §«ng Nam ¸, lµ siªu thÞ kinh doanh tæng hîp thuéc phêng Nam Thµnh, thµnh phè Ninh B×nh, xÕp h¹ng III theo qui ®Þnh tiªu chuÈn trung t©m th¬ng m¹i, siªu thÞ cña Bé Th¬ng m¹i. Siªu thÞ nµy cã diÖn tÝch kinh doanh kho¶ng 1.000 m2, doanh sè ®¹t ®îc kho¶ng 15 tû ®ång/n¨m, thu hót 20 lao ®éng; Siªu thÞ Thuý §»ng, chuyªn doanh hµng néi thÊt, h¹ng III t¹i phêng Nam Thµnh, thµnh phè Ninh B×nh, cã diÖn tÝch kinh doanh 1.000 m2, ho¹t ®éng tõ cuèi n¨m 2006; Siªu thÞ NguyÖt Ch©m, chuyªn doanh hµng néi thÊt, h¹ng III, t¹i ®êng L¬ng V¨n Th¨ng, phêng §«ng Thµnh, thµnh phè Ninh B×nh, diÖn tÝch kinh doanh 1.500 m2, ho¹t ®éng tõ cuèi n¨m 2006. Nh×n chung hÖ thèng siªu thÞ trªn ®Þa bµn tØnh Ninh B×nh hiÖn nay h×nh thµnh cha râ nÐt vµ cha ®Çy ®ñ ®Ó cã thÓ ®¸p øng ®îc nhu cÇu tiªu dïng cña d©n c trong t¬ng lai. V× vËy, cïng víi viÖc ®Çu t x©y dùng c¸c trung t©m th¬ng m¹i ë thÞ x· vµ ë c¸c huyÖn, sÏ h×nh thµnh thªm c¸c siªu thÞ míi, ®ñ tiªu chuÈn tho¶ m·n c¸c nhu cÇu ®a d¹ng tõ thu nhËp thÊp, trung b×nh vµ cao, phôc vô cho d©n c thÞ x·, c¸c huyÖn, kh¸ch v·ng lai vµ kh¸ch quèc tÕ.
NhËn xÐt chung:
- VÒ ph©n bè: C¸c trung t©m th¬ng m¹i, siªu thÞ ph©n bè kh«ng ®Òu, ph¸t triÓn cßn mang tÝnh tù ph¸t, chñ yÕu míi chØ xuÊt hiÖn t¹i thµnh phè Ninh B×nh, c¸c huyÖn, thÞ kh¸c cha cã lo¹i h×nh tæ chøc th¬ng m¹i nµy.
- VÒ chñng lo¹i vµ chÊt lîng hµng ho¸: hµng ho¸ kinh doanh t¹i c¸c siªu thÞ chñ yÕu lµ hµng néi thÊt gia ®×nh, t¹i 01 siªu thÞ kinh doanh tæng hîp th× c¸c mÆt hµng thùc phÈm, rau qu¶ t¬i, thuû h¶i s¶n chiÕm tû träng thÊp, chÊt lîng cña mét sè lo¹i hµng ho¸ cha ®îc ®¶m b¶o.
- VÒ c¬ së vËt chÊt: c¸c trung t©m th¬ng m¹i, siªu thÞ cã quy m« kh«ng lín vÒ diÖn tÝch, trang thiÕt bÞ cha hiÖn ®¹i.
Nh×n chung, m¹ng líi TTTM, siªu thÞ t¹i Ninh B×nh hiÖn nay cßn s¬ khai, cha ph¸t triÓn, cÇn cã ®Þnh híng qui ho¹ch hîp lý ngay tõ ®Çu ®Ó sau nµy ®i vµo ho¹t ®éng cã hÖ thèng, cã hiÖu qu¶, ®em l¹i lîi Ých cho x· héi còng nh cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung.
3. HÖ thèng cöa hµng b¸n lÎ x¨ng dÇu
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |