B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò Tµi


T¸c ®éng cña D§§T ®Õn c¸c hÖ thèng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hé n«ng d©n



tải về 1.08 Mb.
trang12/15
Chuyển đổi dữ liệu19.07.2016
Kích1.08 Mb.
#2032
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15

3.5.6 T¸c ®éng cña D§§T ®Õn c¸c hÖ thèng s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ kinh tÕ hé n«ng d©n

3.5.6.1 Sù thay ®æi cña c¬ cÊu ruéng ®Êt trong c¸c n«ng hé


Nh­ ®· nhËn xÐt ë trªn, dån ®iÒn ®æi thöa kh«ng nh÷ng lµm thay ®æi vÒ sè m¶nh b×nh qu©n/hé, gi¶m diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp, t¨ng diÖn tÝch ®Êt chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång, ®Êt chuyªn dïng cho giao th«ng thuû lîi mµ cßn lµm thay ®æi c¬ cÊu ®Êt ®ai cña c¸c hé n«ng d©n. Sù thay ®æi nµy chñ yÕu lµ do c¸c hé ®Êu thÇu, mua b¸n, trao ®æi hay chuyÓn nh­îng ®Êt ®Ó më réng hay thu hÑp quy m« canh t¸c.

Trong nh÷ng vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nh­ ë Thanh x¸, H¶i d­¬ng vµ Nam c­êng, Th¸i b×nh, sù thay ®æi cña c¬ cÊu ruéng ®Êt trong c¸c kiÓu n«ng hé diÔn ra m¹nh mÏ d­íi t¸c ®éng cña D§§T. B¶ng sau cho thÊy sù thay ®æi quy m« ruéng ®Êt gi÷a c¸c hé n«ng d©n t¹i Thanh x¸-H¶i d­¬ng.



  1. Sù thay ®æi c¬ cÊu ruéng ®Êt cña c¸c kiÓu hé ë Thanh x¸

Lo¹i ®Êt

Tr­íc D§§T (m2/hé)

Sau D§§T (m2/hé)

Kh¸

TB

NghÌo

Kh¸

TB

NghÌo

Tæng diÖn tÝch ®Êt canh t¸c

1447

2788

2257

4102

2690

2671

Trong ®ã: - §Êt chia kho¸n

1416

2728

2111

1416

2728

2111

- §Êt ®Êu thÇu

31

60

46

2686

-38

560

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n-2003

DiÖn tÝch ®Êt canh t¸c cña c¸c lo¹i hé cã sù thay ®æi râ rÖt sau D§§T, mÆc dï diÖn tÝch ®Êt chia (b×nh qu©n theo khÈu) kh«ng thay ®æi. Sù thay ®æi ®ã lµ do c¸c hé ®· mua, ®Êu thÇu thªm. Tr­íc D§§T ®Êt c«ng ®iÒn ®­îc chia b×nh qu©n cho c¸c hé theo khÈu (kho¶ng 15 m2/khÈu). Nh­ng sau D§§T th× ®Êt nµy ®­îc x· cho tiÕn hµnh ®Êu thÇu tù do. Sè liÖu trªn b¶ng cho thÊy, so víi c¸c hé trung b×nh vµ nghÌo, nhãm hé kh¸ cã møc biÕn ®éng t¨ng rÊt lín vÒ diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp, t¨ng gÇn 200% so víi tr­íc D§§T. §a phÇn c¸c hé kh¸ tham gia ®Êu thÇu vµ mua thªm ®Êt ®Ó lËp v­ên, trång v¶i thiÒu...

Trong c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn h¬n nh­ ë Mü thä, Hµ nam hay Ngò kiªn, VÜnh phóc, t¸c ®éng cña D§§T lªn c¬ cÊu ruéng ruéng ®Êt cña n«ng hé tuy kh«ng m¹nh mÏ nh­ ë c¸c vïng c©y an qu¶ hay vïng nu«i trång thuû s¶n nh­ng c¬ cÊu nµy còng cã sù thay ®æi ®¸ng kÓ. §iÓm kh¸c cña tr­êng hîp nµy ®ã lµ kiÓu hé mua, tËu thªm ruéng ®Êt ë tr­êng hîp nµy kh«ng ph¶i lµ c¸c hé kh¸ nh­ ë vïng trªn mµ chñ yÕu lµ hé cã møc sèng trung b×nh. MÆc dï diÖn tÝch chia kho¸n b×nh qu©n/hé cña kiÓu hé trung b×nh nµy ®· gi¶m xuèng (chñ yÕu do con c¸i lín, t¸ch hé), nh­ng bï l¹i diÖn tÝch ®Êu thÇu cña c¸c hé nµy ®· t¨ng gÇn 4 lÇn.


  1. Sù thay ®æi c¬ cÊu ruéng ®Êt gi÷a c¸c kiÓu hé ë Mü thä

 

 


Tr­íc D§§T (m2/hé)

Sau D§§T (m2/hé)

Kh¸

TB

YÕu

Kh¸

TB

YÕu

Tæng diÖn tÝch ®Êt canh t¸c

4289

5359

5784

4094

5285

5923

Trong ®ã: - §Êt chia kho¸n

- §Êt ®Êu thÇu



4159

130


5210

149


4752

1032


4094

0


4651

634


4951

1118


Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n-2003

LÝ do dÉn ®Õn sù kh¸c nhau vÒ chiÕn l­îc ruéng ®Êt cña c¸c kiÓu hé ë c¸c vïng kh¸c nhau chñ yÕu lµ do gi¸ ®Êt vµ ®Çu t­ ban ®Çu s¶n xuÊt quy ®Þnh. Trong nh÷ng vïng c©y ¨n qu¶ hay nu«i trång thuû s¶n ph¸t triÓn, gi¸ ®Êt t¨ng nhanh, c¸c hé trung b×nh, nghÌo Ýt cã kh¶ n¨ng ®Ó mua, thÇu thªm ®Êt vµ ®Æc biÖt lµ vèn ®Ó ®Çu t­ s¶n xuÊt ban ®Çu (lËp v­ên, ®µo ao, ®Çm...) (xem thªm d­íi ®©y). Ng­îc l¹i trong c¸c vïng trång lóa, gi¸ ®Êt thÊp h¬n, ®Çu t­ s¶n xuÊt còng Ýt h¬n, c¸c hé trung b×nh cã kh¶ n¨ng ®Çu t­.

Nh­ vËy D§§T ngoµi lîi Ých ®¹i chóng lµ gióp gi¶m manh món vÒ « thöa, thuËn tiÖn h¬n trong qu¸ tr×nh canh t¸c qua ®ã gãp phÇn gi¶m c«ng lao ®éng, t¨ng kh¶ n¨ng th©m canh vµ ®Èy nhanh quy ho¹ch l¹i ®Êt ®ai, c¬ së h¹ tÇng. D§§T cßn còng thóc ®Èy sù thay ®æi c¬ cÊu ruéng ®Êt, hÖ qu¶ lµ c¸c hé kh¸ cã ®iÒu kiÖn tiÕp cËn dÔ dµng h¬n ®èi víi ruéng ®Êt so víi c¸c hé nghÌo. §iÒu nµy gãp phÇn gia t¨ng ph©n ho¸ ruéng ®Êt trong n«ng th«n.

3.5.6.2 D§§T thóc ®Èy th©m canh, ®a d¹ng ho¸ n«ng nghiÖp trong c¸c kiÓu hé n«ng d©n kh¸ vµ giµu


a. Canh t¸c c©y ¨n qu¶ (v¶i thiÒu) trong c¸c kiÓu hé

Thanh x¸-Thanh hµ lµ vïng cã c©y v¶i thiÒu ®Æc s¶n cña tØnh H¶i d­¬ng. ViÖc D§§T ë ®©y diÔn ra mét c¸ch tù nguyÖn, tù ph¸t trong c¸c hé n«ng d©n. Khi nhµ n­íc cã chñ tr­¬ng giao ruéng æn ®Þnh l©u dµi cho hé ND theo N§ 64-CP th× Thanh x¸ viÖc giao ruéng còng lµ rÊt manh món vµ ph©n t¸n. Víi ®Þa h×nh thÊp tròng, khi tØnh H¶i d­¬ng cã chñ tr­¬ng cho Thanh x¸ chuyÓn ®æi tõ ®Êt canh t¸c lóa 2 vô bÊp bªnh sang trång c©y v¶i ®Æc s¶n (n¨m 1994) th× nh©n d©n b¾t ®Çu tiÕn hµnh trao ®æi ruéng ®Êt cho nhau nh»m lËp thµnh v­ên trång v¶i (h×nh thøc dån ®æi nµy hoµn toµn tù nguyÖn b»ng c¸ch ®æi ruéng nh»m gän vïng gän thöa vµ ®Ó cã m¶nh v­ên réng h¬n thÝch hîp víi viÖc trång v¶i.

Nh÷ng n¨m ®Çu (tõ 1994-1998) do gi¸ v¶i qu¶ cao nªn ng­êi d©n thÊy ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ thu ®­îc tõ trång v¶i. XuÊt ph¸t tõ ®ã phÇn lín ®Êt canh t¸c lóa cña Thanh x¸ ®· ®­îc chuyÓn ®æi sang trång v¶i trong thêi gian nµy (khi chóng t«i triÓn khai ®iÒu tra, Thanh x¸ ®ang tiÕn hµnh D§§T theo chñ tr­¬ng cña tØnh tuy, nh­ng diÖn tÝch hiÖn t¹i ®ang trång lóa cã thÓ tiÕn hµnh dån ®æi ®­îc chØ cßn vµo kho¶ng trªn 30 ha).

Lîi nhuËn thu ®­îc trªn 1 sµo v¶i cao h¬n 2 lÇn so víi trång lóa (633 ngµn/sµo so víi 250 ngµn/sµo cña lóa, thêi ®iÓm n¨m 2003). Tuy nhiªn, trång v¶i cÇn ph¶i cã mét l­îng tiÒn ®Çu t­ ban ®Çu kh¸ lín ®Ó lªn luèng, hót, phun bïn, ®Çu t­ gièng ... c¸c chi phÝ nµy gäi chung lµ chi phÝ lËp v­ên. Qua b¶ng cho thÊy tæng chi phÝ hµng n¨m cho 1 sµo v¶i kh¸ cao (c¸c lo¹i chi: b¬m bïn, ph©n bãn, thuèc BVTV, thuèc kÝch thÝch t¨ng tr­ëng...). Nh÷ng con sè ®Çu t­ cho thÊy v¶i thiÒu râ rµng lµ c©y trång cña hé gia ®×nh kh¸ gi¶, cã vèn. Nh÷ng hé khã kh¨n, ®Çu t­ thÊp h¬n hiÖu qu¶ thÊp h¬n.



  1. §Çu t­ vµ thu nhËp/sµo cña c©y v¶i thiÒu trong c¸c kiÓu hé

ChØ tiªu

Lo¹i hé

Trung b×nh vïng

Kh¸

T.b×nh

NghÌo

§Çu t­ c¬ b¶n ban ®Çu/sµo (000 ®)

4000

3500

2500

3000

Tæng chi hµng n¨m/sµo (000 ®ång)

191

176

133

167

Tæng thu/sµo (1000 ®ång)

956

849

594

800

L·i / sµo (1000 ®ång)

765

673

461

633

Lîi nhuËn/chi phÝ (lÇn)

4,78

4,61

3,45

4,2

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n-2003

Sè liÖu b¶ng 28 cho thÊy diÖn tÝch v­ên cña c¸c hé giµu hiÖn nay ®· gÊp 1,5 lÇn so víi c¸c hé nghÌo vµ trung b×nh. Trong khi ®ã, thu nhËp tõ v­ên cña c¸c hé giµu cßn cao h¬n nhiÒu lÇn so víi 2 nhãm hé cßn l¹i. Nh÷ng kÕt qu¶ trªn cho thÊy, D§§T ®· gãp phÇn thóc ®Èy ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt ë hé n«ng d©n vµ gi¸n tiÕp thóc ®Èy sù ph©n ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c kiÓu n«ng hé trong vïng.



  1. DiÖn tÝch vµ thu nhËp tõ v­ên ë c¸c kiÓu hé, x· Thanh X¸

Lo¹i hé

DiÖn tÝch (m2/hé)

Tæng thu v­ên (triÖu/hé)

Kh¸

3717

10,87

Trung b×nh

2042

4,40

NghÌo

2323

2,06

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n-2003

b. Nu«i t«m t¹i x· Nam c­êng

T­¬ng tù nh­ c©y v¶i ë Thanh x¸, H¶i d­¬ng, nghÒ nu«i t«m ë Nam c­êng cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn. Tr­íc kia hÇu hÕt ®Êt ven biÓn bÞ bá hoang ho¸ hay canh t¸c lóa n¨ng suÊt thÊp do phÇn lín diÖn tÝch ®Êt bÞ nhiÔm mÆn. Khi phong trµo nu«i t«m c«ng nghiÖp ph¸t triÓn, c¸c hé n«ng d©n ®· chuyÓn ®æi tõ trång lóa n¨ng suÊt thÊp sang nu«i trång thuû s¶n cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao h¬n. C¸c hé n«ng d©n ®· tiÕn hµnh khai hoang, dån ®æi ruéng cho nhau ®Ó lµm ao nu«i t«m. ViÖc trao ®æi hoµn toµn mang tÝnh tù nguyÖn, tù ph¸t. Khi cã chñ tr­¬ng D§§T diÖn tÝch lóa n¨ng suÊt thÊp ®· ®­îc x· quy ho¹ch thµnh vïng chuyÓn ®æi sang nu«i t«m vµ h×nh thµnh nªn vïng nu«i t«m tËp trung.



  1. Møc ®Çu t­ vµ thu nhËp tõ nu«i t«m ë Nam c­êng

(§¬n vÞ: 1000®/sµo)

ChØ tiªu

Lo¹i hé

Trung b×nh

c¶ vïng

Kh¸

T.b×nh

NghÌo

1. Tæng chi phÝ

2698

2585

1933

2840

- Gièng

699

686

524

636

- Thøc ¨n

1844

1827

1350

1674

- Thó y

55

52

37

48

- Chi kh¸c

100

20

22

47

2. Tæng thu

6851

6044

4377

6750

3. L·i/®vdt

4154

3459

2444

3915

4. L·i/chi phÝ (lÇn)

1,54

1,34

1,26

1,38

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n-2004

Nu«i t«m ®ßi hái ®Çu t­ lín vµ ph¶i tu©n thñ quy tr×nh kü thuËt nu«i rÊt nghiªm ngÆt. Nh×n chung c¸c hé kh¸ giµu cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n ®Ó ph¸t triÓn nu«i trång (vèn, ®Êt). Qu¸ tr×nh D§§T ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé ph¸t triÓn kinh tÕ ®Æc biÖt lµ c¸c hé kh¸ vµ giµu.

Nh­ vËy mét lÇn n÷a c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, D§§T kh«ng chØ cã nh÷ng t¸c ®éng kh«ng ®ång ®Òu lªn c¸c vïng s¶n xuÊt kh¸c nhau mµ cßn ®éng kh«ng ®ång ®Òu ®Õn t×nh h×nh s¶n xuÊt cña c¸c kiÓu hé kh¸c nhau. D§§T ®µo ®iÒu kiÖn nhiÒu h¬n cho c¸c hé kh¸ vµ giµu ®a d¹ng ho¸ s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ.

3.5.7 D§§T thóc ®Èy sù ph©n ho¸ kinh tÕ trong c¸c kiÓu n«ng hé

3.5.7.1 Sù thay ®æi cña c¬ cÊu thu nhËp trong n«ng hé.


ViÖc tÝnh to¸n sù thay ®æi c¬ cÊu thu nhËp cña n«ng hé rÊt phøc t¹p. §Ó tÝnh ®­îc thu nhËp tr­íc vµ sau dån ®iÒn ®æi thöa chóng t«i x¸c ®Þnh tr­íc tiªn sù thay ®æi cña c¬ cÊu ruéng ®Êt (vÝ dô diÖn tÝch lóa chuyÓn sang ao, v­ên), sù thay ®æi cña hÖ thèng c¸c ho¹t ®éng trong n«ng hé (n«ng nghiÖp, phi n«ng nghiÖp…) vµ sö dông mét møc gi¸ hiÖn t¹i cho c¶ 2 thêi kú. ChÝnh v× thÕ, sù thay ®æi cña c¬ cÊu thu nhËp thÓ hiÖn tr­íc hÕt sù thay ®æi cña c¬ cÊu c¸c hÖ thèng trång trät, ch¨n nu«i vµ phi n«ng nghiÖp trong n«ng hé. Hai thêi ®iÓm ®­îc ®iÒu tra lµ c¸c n¨m tr­íc D§§T vµ sau D§§T (th­êng lµ tr­íc 2000 vµ sau 2002).

KÕt qu¶ thÓ hiÖn trªn ®å thÞ vµ b¶ng d­íi ®©y cho thÊy tÊt c¶ c¸c x·, tr­íc D§§T tû träng thu nhËp do trång trät mang l¹i lµ chñ yÕu, chiÕm tõ 40% ®Õn 50% tæng thu nhËp cña c¸c n«ng hé. Nh­ng sau D§§T cã thay ®æi ë hÇu hÕt c¸c x·, tû träng thu nhËp tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gi¶m, thay vµo ®ã lµ sù t¨ng lªn cña c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp.



  1. Sù thay ®æi cña c¬ cÊu thu nhËp tr­íc vµ sau D§§T

Vïng

Tr­íc dån ®æi (%)

Sau dån ®æi (%)

Trång trät

Ch¨n nu«i

Phi NN

Trång trät

Ch¨n nu«i

Phi NN

Mü Thä

52,65

23,32

23,52

50,24

22,43

27,33

§«ng Quý

51,34

22,72

25,94

50,06

22,41

27,53

Ngò Kiªn

36,65

21,55

41,80

27,21

16,59

56,20

Quèc TuÊn

25,00

19,00

57,00

21,00

13,00

66,00

Nam C­êng

45,10

22,63

32,27

11,35

67,94

20,71

Thanh X¸

34,00

35,00

31,00

48,00

25,00

27,00

Trung b×nh

40,8

24,0

35,3

34,6

27,9

37,5

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n

Ng­êi ta còng nhËn thÊy møc gi¶m tû träng trång trät kh«ng ®ång ®Òu ë tÊt c¶ c¸c vïng:



  1. §èi víi c¸c x· ë vïng tròng chuyªn canh c©y lóa nh­: Mü thä-Hµ nam hay §«ng quý-Th¸i b×nh tû träng nµy chiÕm tíi trªn 50% tæng thu nhËp. So s¸nh tr­íc vµ sau cho thÊy tû träng thu nhËp tõ n«ng nghiÖp (c¶ trång trät vµ ch¨n nu«i) ®· gi¶m nh­ng vÉn ë møc kh«ng cao. C¬ cÊu thu nhËp tõ c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ®· t¨ng nh­ng ë møc trung b×nh (t¨ng16,6% ë Mü thä vµ 6,13% ë §«ng quý).

  2. §èi víi c¸c x· n»m trong vïng ®a d¹ng c©y vô ®«ng nh­ Quèc tuÊn vµ Ngò kiªn (ngoµi canh t¸c lóa cßn cã c¸c lo¹i c©y vô ®«ng) ta thÊy: C¬ cÊu thu nhËp mang l¹i tõ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp gi¶m rÊt m¹nh tr­íc vµ sau khi chuyÓn ®æi vµ thay vµo ®ã lµ sù t¨ng m¹nh vÒ c¬ cÊu thu nhËp tõ c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp. T¹i 2 x· nµy th× thu nhËp chñ yÕu mang l¹i lµ tõ c¸c ho¹t ®éng phi n«ng nghiÖp chiÕm h¬n mét nöa tæng thu nhËp. Dån ®iÒn ®æi thöa lµm cho c«ng lao ®éng gi¶m ®i tõ ®ã c¸c hé n«ng d©n cã nhiÒu thêi gian h¬n ®Ó ph¸t triÓn c¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp. T¹i Quèc tuÊn: Tr­íc D§§T tû träng phi n«ng ngjhiÖp lµ 57% th× sau t¨ng lªn chiÕm 66% tæng sè. T­¬ng tù nh­ vËy ë Ngò kiªn: phi n«ng nghiÖp t¨ng 34,46% chiÕm 56,2% tæng thu nhËp cña n«ng hé. C¸c ngµnh nghÒ phi n«ng nghiÖp ë Ngò kiªn chñ yÕu lµ x©y dùng vµ bu«n b¸n nhá (nghÒ bu«n ®ång n¸t, s¾t vôn)

  3. §èi víi c¸c x· ë vïng cã c©y ¨n qu¶ ®Æc s¶n: V¶i thiÒu ë Thanh x¸-Thanh hµ-H¶i d­¬ng hay nu«i trång thuû-h¶i s¶n ven biÓn: Nu«i t«m ë Nam c­êng-TiÒn h¶i-Th¸i b×nh sù thay ®æi cña c¬ cÊu thu nhËp kh«ng gièng nh­ c¸c x· ë trªn:

    1. T¹i Thanh x¸: §Êt trång lóa ®­îc chuyÓn ®æi sang trång c©y v¶i ®Æc s¶n th× møc biÕn ®éng vÒ c¬ cÊu thu nhËp trång trät t¨ng, chiÕm gÇn 50% tæng thu nhËp. KÌm theo ®ã lµ sù gi¶m cña c¬ cÊu ch¨n nu«i vµ phi n«ng nghiÖp: Ch¨n nu«i gi¶m tõ 35% xuèng chØ cßn 25%, phi n«ng nghiÖp tõ 31% xuèng 27%. Chóng t«i l­u ý thªm r»ng sù thay ®æi vÒ c¬ cÊu nh­ thÕ nµy kh«ng cã nghÜa lµ ho¹t ®éng ch¨n nu«i vµ phi n«ng nghiÖp cã xu thÕ mÊt ®i. Trªn thùc tÕ ë vïng nµy ch¨n nu«i vµ phi n«ng nghiÖp vÉn t¨ng vÒ gi¸ trÞ tuyÖt ®èi. Nh­ng sù t¨ng nhanh cña thu nhËp trång trät (chñ yÕu tõ v¶i) ®· lµm cho c¬ cÊu cña c¸c ngµnh kh¸c gi¶m ®i.

    2. §èi víi Nam c­êng: lµ n¬i chuyÓn ®æi tõ trång lóa chuyÓn sang nu«i t«m c«ng nghiÖp cã HQKT rÊt cao so víi trång lóa th× ch¨n nu«i chiÕm tû lÖ rÊt cao trong c¬ cÊu thu nhËp: Sau chuyÓn ®æi chiÕm tíi 67,94% t¨ng gÊp 2 lÇn so víi tr­íc khi chuyÓn ®æi. Thu nhËp tõ ch¨n nu«i thuû s¶n ®ãng vai trß quan träng. Sù thay ®æi cña c¬ cÊu thu nhËp trong tr­êng hîp cña Thanh x¸ vµ Nam cuêng cho thÊy tÝnh chuyªn m«n ho¸ cña ho¹t ®éng s¶n xuÊt ë c¸c n«ng hé trong vïng ngµy cµng cao.

BiÓu ®å 1. Sù thay ®æi c¬ cÊu thu nhËp cña n«ng hé tr­íc vµ sau D§§T



Tãm l¹i qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tr­íc vµ sau D§§T chØ ra xu thÕ chuyªn canh kh¸c nhau trong c¸c vïng. Trong khi ë Quèc tuÊn vµ Ngò kiªn tû trong thu nhËp phi n«ng nghiÖp t¨ng nhanh, th× ë Nam c­êng l¹i dÇn ®i vµo chuyªn canh NTTS. C¸c x· Mü thä, §«ng quý c¬ cÊu thu nhËp trång trät vµ ch¨n nu«i ®Òu t¨ng cßn Thanh x¸ l¹i chØ ®i vµo chuyªn canh c©y ¨n qu¶.


3.5.7.2 D§§T víi viÖc t¨ng thu nhËp cña c¸c kiÓu hé.

§Ó ®¸nh gi¸ nh÷ng t¸c ®éng cña viÖc D§§T ®Õn sù t¨ng thu nhËp cña n«ng hé, chóng t«i ®· ®iÒu tra 45 hé n«ng d©n ë x· V©n xu©n, mét x· n»m kÒ bªn x· Ngò kiªn vµ kh«ng thùc hiÖn D§§T, coi ®©y vµ ®èi chøng ®Ó so s¸nh víi kÕt qu¶ ®iÒu tr ë Ngò kiªn. Ph­¬ng ph¸p ®iÒu tra tÝnh to¸n ë 2 x· ®Òu ®­îc thùc hiÖn gièng nhau.
KÕt qu¶ trong b¶ng 28 d­íi ®©y kh«ng cho phÐp chóng ta chóng ta kÕt luËn r»ng D§§T ®æi thöa ®· lµm t¨ng thu nhËp cña n«ng d©n lªn bao nhiªu, nh­ng kÕt qu¶ nµy l¹i cho phÐp chóng ta kÕt luËn r»ng D§§T ®· thóc ®Èy m¹nh sù t¨ng thu nhËp cña c¸c nhãm hé kh¸ giµu h¬n lµ ë c¸c nhãm hé nghÌo. B»ng chøng lµ sau 5 n¨m dån ®iÒn ®æi thöa c¸c hé kh¸ giµu ë Ngò kiªn cã møc t¨ng tr­ëng thu nhËp cao h¬n so víi ®èi chøng ë V©n xu©n (68% so víi 60%), trong khi ®ã møc t¨ng thu nhËp cña c¸c hé nghÌo ë ®©y l¹i thÊp h¬n nhiÒu so víi møc t¨ng cña cïng lo¹i hé ë V©n xu©n.




  1. Møc t¨ng thu nhËp cña c¸c kiÓu hé ë c¸c x· Cã vµ Kh«ng thùc hiÖn D§§T

(§¬n vÞ: 1000 ®)


 

 


Tæng thu nhËp cña hé/n¨m ë Ngò kiªn

1997

2003

+/-

%

Hé Kh¸

7425

12452

5027

67,7

Hé TB

7562

11986

4424

58,5

Hé YÕu

7598

9836

2238

29,5

 Trung b×nh vïng

7528,3

11424,7

3896,3

51,8




 

 


Tæng thu nhËp cña hé/n¨m V©n xu©n




1997

2003

+/-

%

Hé Kh¸

7352

11790

4437

60,3

Hé TB

6552

10812

4260

65,0

Hé YÕu

5093

8804

3712

72,0

 Trung b×nh vïng

6332

10469

4136

74,5

Nh­ thÕ cã thÓ kÕt luËn r»ng D§§T ®· gãp phÇn lµm t¨ng ph©n ho¸ giµu nghÌo trong n«ng th«n. Vµ ®©y lµ ®iÒu mµ c¸c ®Þa ph­¬ng cÇn c©n nh¾c trong khi thùc hiÖn D§§T.


3.5.7.3 Sù ph©n ho¸ kinh tÕ gi÷a c¸c n«ng hé


Trong biÓu ®å d­íi ®©y m« t¶ sù thay ®æi thu nhËp cña c¸c hé n«ng d©n trªn 6 x· ®iÒu tra ë 2 thêi ®iÓm tr­íc vµ sau D§§T (mçi x· ®iÒu tra 45 hé chia ®Òu cho 3 kiÓu Kh¸, Trung B×nh vµ NghÌo, tæng céng chóng t«i cã 270 mÉu ®iÒu tra). KÕt qu¶ cho thÊy, ë c¶ 3 kiÓu hé Kh¸, Trung b×nh vµ NghÌo, møc thu nhËp cña hé sau D§§T ®Òu t¨ng so víi tr­íc D§§T. Tuy nhiªn, møc t¨ng thu nhËp cña c¸c hé kh¸ gi¶ cao h¬n so víi hé nghÌo (6,6 triÖu/hé ®èi víi hé kh¸ vµ kho¶ng 5,5 triÖu/hé ®èi víi hé TB vµ nghÌo).

BiÓu ®å 2. So s¸nh thu nhËp gi÷a c¸c kiÓu hé tr­íc vµ sau D§§T



§­¬ng nhiªn møc t¨ng nµy kh«ng hoµn toµn lµ do D§§T mang l¹i vµ kh«ng ph¶i ë vïng nµo møc t¨ng cña hé nghÌo còng thÊp h¬n hé giµu. Nh÷ng ph©n tÝch trªn cho phÐp chóng t«i cã mét nhËn xÐt r»ng D§§T ®· t¹o ®iÒu kiÖn Ýt nhiÒu cho c¸c n«ng hé ph¸t triÓn s¶n xuÊt. BiÓu ®å d­íi ®©y chóng t«i lÊy n¨m tr­íc D§§T lµm mèc lµ 100% vµ tÝnh tèc ®é t¨ng thu nhËp cña n¨m sau D§§T ®Ó so s¸nh víi nhau cho tõng x·. KÕt qu¶ cho thÊy:



  • Tèc ®é t¨ng thu nhËp cña n«ng hé ë c¸c vïng ph¸t triÓn c©y ¨n qu¶ vµ NTTS cao vµ nhanh h¬n nhiÒu so víi c¸c vïng kh¸c (trªn 200% nh­ ë Thanh x¸, vµ ®Õn 300% nh­ ë Nam c­êng). Còng trong c¸c vïng nµy møc t¨ng thu nhËp cña hé nghÌo thÊp h¬n so víi c¸c hé kh¸ vµ TB. C¸c vïng cßn l¹i tuy thu nhËp b×nh qu©n/hé cã t¨ng nh­ng kh«ng cao.

  • Cã 3 x· lµ Mü thä, §«ng quý vµ Quèc tuÊn tèc ®é t¨ng thu nhËp cña c¸c hé nghÌo cao h¬n so víi c¸c hé kh¸ vµ giµu. Cã 2 lÝ do gi¶i thÝch hiÖn t­îng nµy:

    • Mét lµ, møc t¨ng thu nhËp cña c¸c hé kh¸ vµ trung b×nh ë c¸c x· nµy kh«ng cao v× D§§T kh«ng cho phÐp c¸c hé kh¸, giµu ë ®©y ®Çu t­ lín ®Ó t¹o ra sù ®ét biÕn trong thu nhËp nh­ ë vïng c©y ¨n qu¶ vµ vïng NTTS.

    • LÝ do thø 2 lµ ë c¸c x· nµy gi¸ ®Êt kh«ng cao, c¸ch ®iÒu chØnh ®Êt c«ng ®iÒn t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé nghÌo tiÕp cËn dÔ dµng h¬n ®èi víi ®Êt ®Ó s¶n xuÊt. V× thÕ mµ thu nhËp cña ng­êi nghÌo t¨ng nhanh h¬n.

BiÓu ®å 3. Møc t¨ng thu nhËp cña c¸c kiÓu hé ë c¸c m« h×nh (%/n¨m)





Tãm l¹i: Thu nhËp cña c¸c hé n«ng d©n ë tÊt c¶ c¸c m« h×nh ®Òu cã møc t¨ng cao so s¸nh tr­íc vµ sau D§§T. Riªng Quèc TuÊn thu nhËp cña nhãm hé kh¸ vµ TB gi¶m nh­ng møc gi¶m kh«ng nhiÒu. Thu nhËp cña n«ng hé t¨ng m¹nh vÒ ë c¸c x· cã ®iÒu kiÖn chuyÓn ®æi c¬ cÊu c©y trång vËt nu«i nh­ Nam C­êng, Thanh x¸. Vïng thuÇn lóa nh­ Mü Thä vµ §«ng Quý t¨ng nh­ng ë møc thÊp h¬n so víi 2 x· trªn.

3.5.8 D§§T thóc ®Èy sù trao ®æi vµ ph©n ho¸ ruéng ®Êt gi÷a c¸c kiÓu hé


Thóc ®Èy sù trao ®æi vµ ph©n ho¸ ruéng ®Êt còng lµ mét trong nh÷ng t¸c ®éng quan träng cña D§§T ®Õn thùc tiÔn ë n«ng th«n. LÝ do gi¶i thÝch nguyªn nh©n dÉn ®Õn sù gia t¨ng trao ®æi ®Êt cã nhiÒu nh­ng chóng t«i tËp trung vµo mét sè lÝ do chÝnh sau ®©y:

  • Quy m« c¸c m¶nh ruéng sau D§§T ®· t¨ng, cho phÐp ®Çu t­ cã hiÖu qu¶ h¬n, mét sè hé cã kh¶ n¨ng vÒ lao ®éng vµ vèn muèn nhËn thªm ruéng ®Ó canh t¸c. YÕu tè lîi nhuËn lµ mèi quan t©m trong nh÷ng tr­êng hîp nµy.

  • Trong n«ng th«n cã mét sè hé (th­êng lµ nh÷ng hé kh¸ gi¶, cã nghÒ phô, h­u trÝ...) kh«ng cã nhu cÇu s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Tr­íc ®©y ruéng ph©n t¸n, diÖn tÝch m¶nh qu¸ bÐ, khã cho thuª. Sau D§§T kÝch th­íc m¶nh ruéng t¨ng lªn. §iÒu nµy dÉn tíi dÔ cho thuª h¬n.

  • §èi víi tr­êng hîp quy m« m¶nh ruéng ë vïng ®Êt cao, ®Ñp cã thÓ lµm mµu ®­îc t¨ng lªn, chñ hé kh«ng trång hÕt toµn bé diÖn tÝch vô ®«ng trªn ®ã nªn cho thuª, m­în bít vµ chØ cho thuª m­în theo vô.Sau D§§T cho phÐp c¸c thñ tôc giÊy tê qu¶n lÝ ®Êt ®ai ®· râ rµng h¬n, ruéng ®Êt ®­îc quy ho¹ch cô thÓ, ®iÒu nµy khuyÕn khÝch sù gia t¨ng diÖn tÝch mua, b¸n ®Êt ruéng ë n«ng th«n.

Tuy nhiªn møc ®é t¸c ®éng kh«ng gièng nhau gi÷a c¸c vïng vµ gi÷a c¸c kiÓu n«ng hé. C¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn nh­ vïng c©y ¨n qu¶, vïng NTTS, vïng c©y vô ®«ng... tû lÖ trao ®æi ruéng ®Êt cao h¬n. C¸c hé kh¸ gi¶, cã lao ®éng mua, tËu hay thuª ®Êt nhiÒu h¬n c¸c hé nghÌo.

3.5.8.1 Trao ®æi ruéng ®Êt x· Mü thä, Hµ nam.


So víi tr­íc chuyÓn ®æi, sè hé tham gia vµo qu¸ tr×nh trao ®æi ruéng ®Êt t¨ng lªn c¶ vÒ sè l­îng vµ diÖn tÝch trao ®æi. H×nh thøc tham gia trao ®æi còng t¨ng. Cô thÓ: Sè hé tham gia trao ®æi sau D§§T lµ 13 hé t¨ng 5 hé so víi tr­íc. DiÖn tÝch tham gia vµo qu¸ tr×nh trao ®æi t¨ng 49.4%. Møc t¨ng nµy chñ yÕu lµ do sù t¨ng trao ®æi gi÷a c¸c hé víi nhau. Trong thèng kª trao ®æi ®Êt chóng t«i thèng kª c¶ diÖn tÝch thÇu kho¸n, nh­ng trong tr­êng hîp Mü thä sè hé tham gia ®Êu thÇu ®Êt cña x· sau D§§T chuyÓn ®æi ®· gi¶m h¬n so víi tr­íc (gi¶m 33.3%). Nguyªn nh©n lµ do gi¸ ®Êu thÇu ®Êt cña x· cao h¬n so víi gi¸ mµ c¸c hé tham gia trao ®æi cïng nhau (sau chuyÓn ®æi, gi¸ ®Êu thÇu ®Êt cña x· t¨ng gÊp 2 lÇn so víi tr­íc chuyÓn ®æi). H¬n n÷a thñ tôc cho nhau thuª m­în l¹i kh«ng qu¸ phøc t¹p nh­ thñ tôc hµnh chÝnh cña UBND. C¸c gia ®×nh chØ cÇn tho¶ thuËn víi nhau b»ng miÖng hay giÊy viÕt tay lµ xong, khi bªn nµo muèn thay ®æi (thuª tiÕp hoÆc kh«ng) th× chØ cÇn th«ng b¸o tr­íc vô thu ho¹ch cho ®èi t¸c lµ ®­îc, kh«ng cÇn cè ®Þnh thêi gian. Tuy nhiªn ®©y chØ lµ c¸c hé thuª vµ cho thuª ®Êt theo h×nh thøc mïa vô, thêi h¹n ng¾n (th­êng lµ 1-2 vô). NÕu mua b¸n hay cho thuª, m­în l©u dµi ng­êi ta sÏ ®¨ng kÝ sang tªn ë UBND. Tr­êng hîp ë Mü thä, c¸c hé kh¸ gi¶ vµ nghÌo sau D§§T th­êng cho bít hoÆc b¸n ruéng ®i, trong khi c¸c hé trung b×nh l¹i mua ruéng vµo rÊt nhiÒu (xem b¶ng 32).

  1. T×nh h×nh trao ®æi ruéng ®Êt ë Mü thä tr­íc vµ sau D§§T

H×nh thøc

Tr­íc chuyÓn ®æi

Sau chuyÓn ®æi

Hé giµu

TB

NghÌo

Tæng

Hé giµu

TB

NghÌo

Tæng

SL

DT

SL

DT

SL

DT

SL

DT

SL

DT

SL

DT

SL

DT

SL

DT




(hé)

(sµo)

(hé)

(sµo)

(hé)

sµo

(hé)

(sµo)

(hé)

(sµo)

(hé)

(sµo)

(hé)

(sµo)

(hé)

sµo

Cho thuª

























2

20.5

2

8.4







4

28.9

§Êu thÇu







2

6.2

4

34

6

40.2







1

5

3

24

4

29

Thuª

1

5.4













1

5.4







3

11.7







3

11.7

Cho m­în













1

9

1

9

1

3







1

9

2

12

Tæng

1

5.4

2

6.2

5

43

8

54.6

3

23.5

6

25.1

4

33

13

81.6

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n

B¶ng trªn ta thÊy: Tr­íc chuyÓn ®æi th× sè hé tham gia ®Êu thÇu ruéng lµ c¸c hé nghÌo: Cã 4 hé ®Êu thÇu ruéng th× c¶ 4 hé nµy ®Òu thuéc nhãm hé trung b×nh. Sau chuyÓn ®æi th× sè hé gi¶m cßn 3 hé. §Æc biÖt ta thÊy xuÊt hiÖn hé cho thuª ruéng ë 2 nhãm hé kh¸ vµ trung b×nh, sè hé thuª ruéng còng t¨ng lªn 3 hé ë nhãm hé TB (tr­íc chuyÓn ®æi chØ cã 1 hé ë nhãm hé kh¸)


3.5.8.2 Trao ®æi ruéng ®Êt ë x· Ngò kiªn, VÜnh phóc


Qua ®iÒu tra nghiªn cøu cña chóng t«i cho thÊy, vÊn ®Ò trao ®æi ruéng ®Êt trªn ®Þa bµn x· tr­íc khi dån ghÐp ruéng ®Êt cã rÊt Ýt hé trao ®æi hoÆc ®Êu thÇu ruéng ®Êt, cã 2 hé thuéc diÖn trung b×nh kh¸ tham gia ®Êu thÇu khu ®Êt hå ®Ó nu«i c¸ víi sè l­îng 26 ha. Tuy nhiªn sau chuyÓn ®æi ruéng ®Êt th× sè hé nµy ®· t¨ng lªn 12 hé víi tæng diÖn tÝch lµ 44.5 ha (or sµo)? , t­¬ng øng víi møc t¨ng lµ 11% n¨m.

  1. T×nh h×nh trao ®æi ruéng ®Êt cña c¸c n«ng hé

H×nh thøc

Tr­íc chuyÓn ®æi

Sau chuyÓn ®æi

Hé Kh¸

TB-Kh¸

Hé TB

Tæng

Hé Kh¸

TB-Kh¸

Hé TB

Tæng

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

SL (hé)

DT (sµo)

Mua

























1

0.6

1

5







2

5.6

B¸n

























1

1.3













1

1.3

§Êu thÇu







2

26







2

26

1

10

3

7.65

1

3

5

21

Thuª

























2

3.7













2

3.7

ChuyÓn ®æi































1

3







1

3

Cho m­în





































1

3.5

1

3.5

Tæng







2

26







2

26

5

15.6

5

15.7

2

6.5

12

44.5

Nguån: §iÒu tra hé n«ng d©n

Qua b¶ng trªn cho thÊy: Sau qu¸ tr×nh dån ghÐp l¹i ruéng ®Êt ë Ngò kiªn xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc trao ®æi ®Êt ë c¶ 3 nhãm hé nh­: mua, b¸n, ®Êu thÇu, cho m­în, Tr­íc khi dån ghÐp ruéng ®Êt chØ cã nhãm hé trung b×nh kh¸ lµ ®Êu thÇu 26 sµo ®Êt hå ®Ó th¶ c¸. Sau qu¸ tr×nh dån ghÐp ë nhãm hé nµy tuy cã sù gi¶m ®i 10 sµo vÒ diÖn tÝch ®Êu thÇu, nh­ng ®· t¨ng sè hé tham gia lªn 5 hé t­¬ng øng víi møc t¨ng lµ 20% n¨m.

Sau D§§T, ë nhãm hé kh¸ còng xuÊt hiÖn nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau mµ tr­íc khi dån ghÐp nhãm hé nµy kh«ng cã. Lý do tr­íc kia ruéng ®Êt Ýt, lao ®éng trong n«ng th«n nhiÒu, kh«ng cã nghÒ phô nªn hÇu hÕt c¸c hé gia ®×nh lµm hÕt sè diÖn tÝch cña m×nh. Nh­ng ®Õn nay, do lao ®éng trong x· ®i lµm thuª ë bªn ngoµi nhiÒu, chñ yÕu lµ nghÒ x©y dùng. Sè hé ®i x©y dùng nh­ng ®Õn mïa vÒ cÊy, thu ho¹ch chiÕm 70%, sè hé ®Ó cho hä hµng m­în s¶n xuÊt chiÕm 20%, sè hé cho thuª kho¶ng 10%.

BiÓu ®å 4. DiÖn tÝch trao ®æi ruéng ®Êt ë c¸c ®Þa ph­¬ng theo ®iÒu tra hé





3.5.8.3 HÖ qu¶ cña D§§T lµ sù h×nh thµnh c¸c nhãm lîi Ých kh¸c nhau vÒ ruéng ®Êt vµ sù ph¸t triÓn cña thÞ tr­êng ®Êt n«ng nghiÖp.


  • Lîi Ých cã thÓ thu ®­îc cña bé phËn c¸c hé kh¸ gi¶ hoÆc nh÷ng hé cã “vÞ trÝ” trong n«ng th«n trong qu¸ tr×nh D§§T.

Cã thÓ kh¼ng ®Þnh, nh÷ng hé kh¸ gi¶ vµ nh÷ng ng­êi “quan trong” trong n«ng th«n lµ nh÷ng hé thu ®­îc nhiÒu lîi Ých h¬n c¶ trong qu¸ tr×nh D§§T. B»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau, tuy vµo nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ cña ®Þa ph­¬ng mµ c¸c hé kiÓu nµy tiÕp cËn ®­îc ruéng ®Êt, trong khi c¸c hé nghÌo h¬n lu«n cã nguy c¬ mÊt ®Êt n«ng nghiÖp. §iÒu nµy còng lµm gia t¨ng sù ph©n ho¸ ruéng ®Êt trong n«ng th«n. Gia t¨ng sù ph©n ho¸ ruéng ®Êt gi÷a ng­êi giµu vµ ng­êi nghÌo vµ kÐo theo lµ sù ph©n ho¸ vÒ kinh tÕ. Tuy nhiªn nh÷ng vÝ dô sau ®©y chøng tá r»ng tuy cã sù gia t¨ng vÒ sù ph©n ho¸ ruéng ®Êt nh­ng râ rµng rµng ruéng ®Êt còng ®· ®­îc sù dông cã hiÖu qu¶ h¬n.


Tõ nh÷ng tr­êng hîp cô thÓ nh­ vÝ dô cña gia ®×nh «ng M. khiÕn ng­êi ta b¨n kho¨n vµ ®Æt c©u hái: liÖu nh÷ng t¸c ®éng g©y ph©n ho¸ giµu nghÌo cã ph¶i lµ yÕu tè c¶n trë chÝnh ®Õn D§§T ? Nh÷ng hÖ qu¶ nµy cã trë thµnh g¸nh nÆng cho x· héi khiÕn cho môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ, xo¸ ®èi gi¶m nghÌo khã cã thÓ thùc hiÖn ®­îc? Theo kÕt qu¶ nghiªn cøu cña chóng t«i ë ®©y cho thÊy, kh«ng ph¶i bÊt cø hé nghÌo nµo b¸n ®Êt ®Òu kh«ng ph¸t triÓn ®­îc. §· cã mét bé phËn n«ng d©n, tuy tû lÖ % cßn rÊt nhá ®· chuyÓn sang ®­îc c¸c ho¹t ®éng dÞch vô cã hiÖu qu¶ h¬n ho¹t ®éng n«ng nghiÖp nh­ tr­êng hîp gia ®×nh «ng Chu V¨n C. d­íi ®©y lµ mét vÝ dô:


¤ng Chu V¨n C 56 tuæi

§Þa chØ: Th«n H C – x· N K – HuyÖn V T – TØnh VÜnh Phóc.

Sè nh©n khÈu lµ 5 trong ®ã cã 2 lao ®éng lµm nöa n«ng nghiÖp (nöa thêi gian ®i lµm thî x©y). Tr­íc kia gia ®×nh nhµ «ng thuéc diÖn nghÌo.

Tæng sè diÖn tÝch ®Êt n«ng nghiÖp lµ 1248m2 ®­îc chia lµm 7 m¶nh. Sau khi dån ghÐp l¹i ruéng ®Êt n¨m 1998 th× sè m¶nh cßn 5 m¶nh. Vµ ®Õn n¨m 2000 th× gia ®×nh «ng cho thuª cÊy hÕt sè diÖn tÝch lµ (3,5 sµo) mçi sµo 240.000®/n¨m. gia ®×nh «ng cã 2 lao ®éng ®i lµm thî x©y. §©y lµ gi¸ cho thuª ruéng chung trong th«n.

¤ng cho biÕt lµm n«ng nghiÖp víi sè diÖn tÝch Ýt nh­ thÕ nµy th× kh«ng ®ñ ¨n, nªn «ng cho thuª hÕt ruéng ®Êt ®i vµ ®i lµm thî mçi th¸ng trung b×nh mçi thî còng ®­îc kho¶ng 800 ngµn ®Õn 1,0 triÖu ®ång/th¸ng (gÊp nhiÒu lÇn so víi lµm n«ng nghiÖp).

Ng­êi thuª ruéng cña «ng lµ 2 ng­êi hµng xãm trong th«n. Hä thuª ruéng v× cã ruéng liÒn kÒ víi ruéng cña «ng. Hä thuª thªm ®Ó ch¨m bãn tiÖn ch¨m bãn, cÊy cÇy lu«n thÓ. ¤ng C. chØ lµm giÊy viÕt tay cho thuª kh«ng thêi h¹n. NÕu muèn lÊy l¹i ruéng hay muèn tr¶ l¹i ruéng c¸c bªn chØ cÇn b¸o tr­íc mét thêi gian ®Ó hé cã ruéng chuÈn bÞ m¹ cÊy cho vô sau.

VËy cßn ®¹i ®a sè nh÷ng tr­êng hîp kh«ng ph¸t triÓn ®­îc nghÒ nghiÖp phi n«ng nghiÖp nh­ gia ®×nh «ng Cè th× sao? Theo chóng t«i, ®Ó kh¾c phôc vÊn ®Ò nµy, cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p sau ®©y:



  • Cã chÝnh s¸ch ­u tiªn t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, hay hç trî cho c¸c hé nghÌo trong c¸c vïng thùc hiÖn D§§T ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng kinh doanh phi n«ng nghiÖp, hoÆc c¸c ho¹t ®éng n«ng nghiÖp kh«ng cÇn Ýt ®Êt nh­ ch¨n nu«i lîn, gia cÇm…

  • Thùc hiÖn tõng b­íc ho¹t ®éng D§§T ë c¸c ®Þa ph­¬ng, n¬i nµo nhu cÇu chuyÓn ®æi ®Êt cao h¬n, hiÖu qu¶ h¬n lµm tr­íc, n¬i nµo ch­a cã nhu cÇu cao lµm sau, kh«ng nhÊt thiÕt lµm tÊt c¶. Hay ngay trong mét ®Þa ph­¬ng ®Êt nµo cÇn dån, cÇn chuyÓn ®æi còng cã thÓ tËp trung lµm tr­íc.

  • Thùc hiÖn chÝnh s¸ch c«ng b»ng (®Æc biÖt lµ ë ®ia ph­¬ng, x·, th«n) t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c hé trung b×nh, nghÌo b×nh ®¼ng h¬n trong viÖc tham gia thÇu kho¸n, tiÕp cËn ruéng ®Êt.

VÝ dô tr­êng hîp «ng NVQ d­íi ®©y cho thÊy: Nh÷ng ®iÒu kiÖn mµ UBND x· ®­a ra khi tæ chøc thÇu trªn thùc tÕ ®· chØ khuyÕn khÝch ®­îc c¸c hé kh¸ gi¶ tiÕp cËn ®­îc ruéng ®Êt. Nh÷ng hé nghÌo h¬n v« t×nh ®· bÞ lo¹i khái cuéc ch¬i. Trong khi ®ã UBND còng cã lîi Ých kh«ng nhá trong viÖc tæ chøc ®Êu thÇu ruéng ®Êt kiÓu nh­ thÕ nµy.

¤ng N V Q

§Þa chØ: Th«n HC – x· Ngò Kiªn – HuyÖn VT – TØnh VÜnh Phóc.

Gia ®×nh «ng Q cã 5 ng­êi víi 3,0 lao ®éng quy, trong ®ã cã 1,5 lao ®éng lµm phi n«ng nghiÖp, thuéc hé gia ®×nh kh¸ gi¶. Tr­íc khi dån ghÐp l¹i ruéng ®Êt gia ®×nh «ng cã 2112 m2 ®Êt n«ng nghiÖp ®­îc chia ra lµm 10 m¶nh. Sau khi dån ghÐp l¹i ruéng ®Êt n«ng nghiÖp gia ®×nh «ng chØ cßn 4 m¶nh. ¤ng cho biÕt gia ®×nh cã nhiÒu lao ®éng nh­ng ruéng ®Êt Ýt, ruéng ®· dån ghÐp thµnh m¶nh to h¬n, dÔ dµng ch¨m sãc, v× vËy, gia ®×nh «ng ®· thuª thªm (®Êu thÇu) 3600 m2 ®Êt tròng (1 vô lóa) cña UBND ®Ó nu«i trång thuû s¶n kÕt hîp víi cÊy 1 vô lóa.

Ch©n ruéng ®Êu thÇu lµ ®Êt c«ng ®iÒn ®­îc UBND x· tr­ng thu tõ c¸c hé n«ng d©n. Tr­íc D§§T diÖn tÝch nµy ®­îc chia ®Òu cho c¸c hé gia ®×nh, nªn mçi hé chØ ®­îc vµi chôc mÐt vu«ng. Sau khi dån ghÐp l¹i ruéng ®Êt, tÊt c¶ c¸c hé gia ®×nh cã ruéng ®ã ®· uû quyÒn cho UBND x· cho ®Êu thÇu trong thêi h¹n 3 n¨m mét lÇn. Lîi nhuËn cao thu ®­îc mét phÇn sÏ trÝch l¹i cho UBND, phÇn kh¸c sÏ chia l¹i cho hé gia ®×nh theo diÖn tÝch ®Êt mµ hä ®· ®ãng gãp vµo. §iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ tham gia thÇu ruéng ®· ®­îc UBND quy ®Þnh bao gåm: (1) §iÒu kiÖn kinh tÕ ph¶i kh¸ gi¶, v× theo UBND ®iÒu kiÖn nµy cho phÐp UB vµ c¸c hé cã ruéng bÞ tr­ng thu kh«ng bÞ thÊt thu nÕu gÆp nh÷ng n¨m mïa mµng thÊt b¸t. NÕu cho c¸c hé kinh tÕ khã kh¨n thÇu ®Êt gÆp khi mÊt mïa sÏ kh«ng tr¶ ®­îc s¶n. (2) Gia ®×nh ph¶i cã lao ®éng. UBND quy ®Þnh nh­ thÕ trong ®iÒu kiÖn thÇu ruéng lµ muèn cho hé nhËn thÇu ph¶i kinh doanh ®­îc trªn m¶nh ruéng nµy.

§iÒu kiÖn cuèi cïng lµ gi¸ bá thÇu cao. Khi bá thÇu x· sÏ chän nh÷ng ng­êi cã gi¸ bá thÇu cao theo thø tù tõ trªn xuèng vµ xÐt c¸c ®iÒu kiÖn phô trªn ®©y ®Ó quyÕt ®Þnh ai th¾ng thÇu.

Thùc tÕ «ng Q. ®· thÇu 2 kho¸ liÒn, theo «ng th× cßn tiÕp tôc thÇu n÷a.



  • D§§T ®· thóc ®Èy qu¸ tr×nh trao ®æi ruéng ®Êt vµ sù h×nh thµnh thÞ tr­êng ruéng ®Êt ë ®Þa ph­¬ng.

Th«ng qua nh÷ng con sè thèng kª vµ c¸c vÝ dô cô thÓ trªn ®©y ng­êi ta cã thÓ kh¼ng ®Þnh r»ng: D§§T ®· ®ãng gãp kh«ng nhá vµo sù thóc ®Èy trao ®æi ruéng ®Êt vµ sù h×nh thµnh thÞ tr­êng ®Êt n«ng nghiÖp trong n«ng th«n. §©y lµ mét hÖ qu¶ quan träng cña chÝnh s¸ch thùc hiÖn D§§T. B¶n th©n sù trao ®æi hay sù h×nh thµnh thÞ tr­êng ruéng ®Êt kh«ng ph¶i lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®¸ng ph¶i chª tr¸ch, thËm trÝ cÇn ph¶i khuyÕn khÝch. Tuy nhiªn, sù xuÊt hiÖn c¸c nhãm cã quyÒn lùc vÒ ruéng ®Êt, sù xuÊt hiÖn nh÷ng hiÖn t­îng ®Çu c¬ ruéng ®Êt n«ng nghiÖp míi lµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn ph¶i quan t©m vµ mçi ®Þa ph­¬ng cÇn cè g¾ng h¹n chÕ. VÝ dô chóng t«i nªu tiÕp d­íi ®©y minh chøng cho nhËn ®Þnh nµy:



Tãm l¹i: HÖ qu¶ cña nh÷ng chÝnh s¸ch, ®Æc biÖt lµ chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn ruéng ®Êt kh¸ phøc t¹p vµ cÇn ph¶i ®­îc xem xÐt cÈn thËn. Môc tiªu cña chÝnh s¸ch lu«n râ rµng ®Æc biÖt lµ c¸c môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ. Nh­ng c¸ch øng xö c¸c c¸c t¸c nh©n trong x· héi lµ kh«ng gièng nhau vµ cuèi cïng hÖ qu¶ vµ c¸c dông cña chÝnh s¸ch còng rÊt kh¸c nhau. Liªn quan ®Õn D§§T nh÷ng hÖ qu¶ mµ chóng t«i võa ®Ò cËp qua c¸c vÝ dô trªn ®©y chÝnh lµ :

  • D§§T ®· thóc ®Èy sù ph©n ho¸ ruéng ®Êt vµ c¶ ph©n ho¸ kinh tÕ trong c¸c ®Þa ph­¬ng, trong ®ã mét bé phËn x· héi ®· ®­îc h­ëng lîi lín h¬n nh÷ng ng­êi kh¸c.

  • D§§T thóc ®Èy qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña thÞ tr­êng ruéng ®Êt ë c¸c ®Þa ph­¬ng, kÓ c¶ ruéng ®Êt n«ng nghiÖp.




Каталог: images -> 2006
2006 -> Lúa gạo Việt Nam Giới thiệu
2006 -> Nghiªn cøu triÓn väng quan hÖ kinh tÕ th­¬ng m¹i viÖt nam – trung quèc ViÖn nghiªn cøu th­¬ng m¹i 2000 Lêi nãi ®Çu
2006 -> BÁo cáo nghiên cứu khả năng cạnh tranh của các mặt hàng nông sản chính của Việt Nam trong bối cảnh hội nhập afta
2006 -> NGÀnh lúa gạo việt nam nguyễn Ngọc Quế Trần Đình Thao Hà Nội, 5-2004 MỤc lụC
2006 -> Hµ Néi, th¸ng 10 n¨m 2006
2006 -> §inh Xun Tïng Vò träng B×nh TrÇn c ng Th¾ng Hµ NéI, th¸ng 12 N¡M 2003
2006 -> Nhãm nghiªn cøu: Hoµng Thuý b ng (M. Sc) NguyÔn V¨n NghÖ (mba) Lª Hoµng Tïng
2006 -> PHÁt triển hệ thống tín dụng nông thôN Ở việt nam1
2006 -> ¶nh h­ëng cña viÖc Trung Quèc vµo wto vµ mét sè bµi häc cho ViÖt Nam1
2006 -> Bé n ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n ng th n B¸o c¸o tæng quan ngµnh chÌ viÖt Nam

tải về 1.08 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   15




Cơ sở dữ liệu được bảo vệ bởi bản quyền ©hocday.com 2024
được sử dụng cho việc quản lý

    Quê hương