2.4. TẠO LIÊN KẾT CACBON – CACBON BẰNG CÁC HỢP CHẤT CÓ KIM:
2.4.1. PHẢN ỨNG CỦA HỢP CHẤT GRINHA:
Khi cho Magiê tác dụng với các dung dịch của ankyl – halogenua trong điêtyl ete khan (C2 H5 )2O
Thì phản ứng sẽ xảy ra rất mãnh liệt kết quả là Magiê bị hoà tan và thu được một dung dịch mới. Dung dịch đó gọi là tác nhân Grinha. Tác nhân Grinha là một hợp chất hoạt động rất mạnh, nó tác dụng nhiều các hợp chất vô cơ kể cả nước, ôxy, CO2 và với một số lượng rất lớn các hợp chất hữu cơ. Một trong những hướng quan trọng cuả phản ứng các hợp chất Magiê là tạo ra các mối liên kết cacbon – cacbon.
2.4.1.1. Phản ứng cộng hợp của tác nhân Grinha:
Phản ứng cộng hợp của tác nhân Grinha với các hợp chất Cacboxyl (anđehyt và xêtôn). Các este và các dẫn xuất của êtylenôxit đều cho ra sản phẩm là các ancol với sự tạo thành các mối liên kết cacbon – cacbon mới. Trong phương pháp này sản phẩm của loại ancol thu nhận được tuỳ thuộc vào đặc điểm của các tác nhân có chứa ôxy được sử dụng.
a.Phản ứng của tác nhân Grinha với các hợp chất cacboxyl: Từ Focmandêhyt HCHO sẽ tạo thành ancol bậc 1, từ các anđêhyt tạo thành ancol bậc 20, và từ xêtôn sẽ tạo thành ancol bậc 30.
Việc vận dụng phương pháp tổng hợp này để thu nhận một hợp chất cần thiết theo ý muốn cần phải căn cứ vào cấu tạo của sản phẩm ancol. Một nhóm ankyl liên kết với nguyên tử cabon mang nhóm - OH tạo thành từ phân tử của các tác nhân Grinha, hai nhóm còn lại từ hợp chất cacbonyl, ví dụ có thể thu nhận hợp chất 2 – phênylhecxanol -2 bằng 2 sơ đồ phản ứng sau:
Như vậy có thể thu nhận 2-phênylhecxanol -2 từ một xêtrô thơm với tác nhân Grinha có 4 nguyên tử cacbon (1) hoặc từ một xêtôn béo với tác nhân Grinha (2). Tuy nhiên thực nghiệm cho thấy rằng trong trường hợp cụ thể này thì tiến hành điều chế 2 -phênylhecxal -2 theo sơ đồ (1) là tốt nhất.
b. Phản ứng cộng hợp của tác nhân Grinha với este là một trong những phương pháp tốt nhất để điều chế ancol bậc 30. Phản ứng xảy ra theo hai giai đoạn: Giai đoạn 1 tạo ra hợp chất xêtôn và giai đoạn 2 là phản ứng của xêtôn với tác nhân Grinha tạo ra ancol:
Như vậy ancol bậc 30 có thể thu nhận được từ xêtôn hoặc este bằng phản ứng cộng hợp với tác nhân Grinha. Tuy nhiên các kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp điều chế ancol bậc 30 từ este là tốt nhất. Ví dụ triphênycacbinol có thể thu nhận bằng phản ứng của phênylmagiêbromua với este etylbenzoat hoặc xêtôn benzôphenon. Cả 2 quá trình đó có thể thực hiện từ axit benzôic theo sơ đồ sau:
Rõ ràng qua sơ đồ cho ta thấy rằng phản ứng chuyển hoá axit benzôic thành triphênycacbinol bằng tác nhân Grinha qua bước tạo thành este xảy ra đơn giản hơn, ít giai đoạn hơn.
c. Phản ứng tạo thành liên kết cacbon – cacbon của tác nhân Grinha với ôxi êtylen là một phương pháp quan trọng để điều chế các ancol bậc 10. Phương pháp này có ưu điểm lớn so với phản ứng điều chế ancol bậc 10bằng focmanđêhyt sẽ tạo ra được sản phẩm có mạch dài hơn 2 nguyên tử cacbon so với gốc ankyl hoặc aryl của tác nhân Grinha:
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |