Giáo Lý Thực Hành Đơn Giản Từ Hào Quang Qur’an và Sunnah: Hành Hương Hajj, Thăm Viếng Madinah, Giết Tế Qurbaan & A’qiqah

1. 
   Lạc đà phải đủ 5 năm tuổi trở lên.
   
2. 
   Bò phải đủ 2 năm tuổi trở lên.
   
3. 
   Dê phải đủ 1 năm tuổi trở lên.
   

((لاَ تَذْبَحُوا إِلاَّ مُسِنَّةً إِلاَّ أَنْ يَعْسُرَ عَلَيْكُمْ فَتَذْبَحُوا جَذَعَةً مِنَ الضَّأْنِ))

“Không được phép giết tế Qurbaan ngoại trừ là súc vật ở độ tuổi Musinnah, nếu các ngươi bất lực thì hãy giết tế bằng cừu (trừu) ở độ tuổi Jaza’.”⁽⁵⁵⁾ Độ tuổi Musinnah của lạc đà là 5 năm tuổi, của bò là 2 năm tuổi và của dê là 1 năm tuổi.

d) Cừu (hay còn gọi là trừu) ở độ tuổi Jaza’ là phải tròn một năm tuổi nhưng có ý kiến cho rằng 6 tháng tuổi, bởi Hadith do U’qbah bin A’mir  kể: Thưa Rasul, tôi chỉ có mỗi con cừu ở độ tuổi Jaza’ thôi. Người đáp: “Anh hãy giết tế Qurbaan đi.”⁽⁵⁶⁾

Và vì Hadith do U’qbah bin A’mir : “Chúng tôi cùng Nabi  đã giết tế Qurbaan một con cừu ở độ tuổi Jaza’.”⁽⁵⁷⁾

2- Về ngoại hình:

Yêu cầu súc vật giết tế Qurbaan phải lành lặn, mạnh khỏe, không bị bất cứ tật nguyền nào gây ảnh hưởng đến thịt con vật, cho nên những súc vật bị gầy ốm, bị què, bị đui mắt và bị bệnh là không được giết tế Qurbaan, bởi Hadith do Al-Barra bin A’zib  dẫn lời Rasul :

((أَرْبَعٌ لاَ تَجُوزُ فِى الأَضَاحِي: الْعَوْرَاءُ البَيِّنُ عَوَرُهَا وَالْمَرِيضَةُ البَيِّنُ مَرَضُهَا وَالْعَرْجَاءُ البَيِّنُ عَرَجُهَا وَالْعَجْفَاءُ الَّتِى لاَ تُنْقِي))

“Có bốn loại khuyết điểm không được giết tế Qurbaan như đui hoàn toàn một mắt; bị bệnh rõ ràng; bị què đi khập khễnh và bị gầy ốm nhom.”⁽⁵⁸⁾

Dựa bốn khuyết điểm này thì các loại khuyết điểm như bị rụng răng cửa, bị gãy sừng, bị cụt lổ tai . . . đều không được giết tế Qurbaan.

• 
  Chủ đề thứ tư: Về thời gian giết tế Qurbaan.
  

((مَنْ صَلَّى صَلاَتَنَا وَنَسَكَ نُسُكَنَا فَقَدْ أَصَابَ النُّسُكَ وَمَنْ ذَبَحَ قَبْلَ أَنْ يُصَلِّىَ فَلْيُعِدْ مَكَانَهَا أُخْرَى))

“Ai đã hành lễ Salah cùng Ta, giết tế Qurbaan cùng lúc Ta giết tế là y đã hoàn thành nghi thức Qurbaan, còn ai giết tế trước lễ Salah thì hãy giết lại con vật khác.”⁽⁵⁹⁾ Thời gian kéo dài đến mặt trời lặn của ngày cuối cùng của những ngày Tashreeq, bởi Hadith do Jubair bin Mut-i’m  dẫn lời Rasul : ((كُلُّ أَيَّامِ التَّشْرِيقِ ذَبْحٌ)) “Tất cả các ngày Tashreeq là để giết tế Qurbaan.”⁽⁶⁰⁾

Thời gian tốt nhất là sau khi xong lễ nguyện Salah E’id, bởi Hadith do Al-Barra bin A’zib  dẫn lời Rasul :

((إِنَّ أَوَّلَ مَا نَبْدَأُ بِهِ يَوْمَنَا هَذَا نُصَلِّي، ثُمَّ نَرْجِعَ فَنَنْحَرَ، فَمَنْ فَعَلَ ذَلِكَ فَقَدْ أَصَابَ سُنَّتَنَا، وَمَنْ نَحَرَ قَبْلَ الصَّلاَةِ فَإِنَّمَا هُوَ لَحْمٌ قَدَّمَهُ لِأَهْلِهِ، لَيْسَ مِنَ النُّسْكِ فِى شَىْءٍ))

“Quả thật, việc làm đầu tiên chúng ta làm trong ngày (E’id) này là hành lễ Salah, xong trở về giết Qurbaan. Ai đã làm đúng như thế là đã làm đúng Sunnah của Ta, còn ai giết tế trước lễ Salah thì đó chỉ là thịt để cho gia đình y ăn mà thôi chứ không liên quan gì đến thịt Qurbaan.”⁽⁶¹⁾

• 
  Chủ đề thứ năm: Về thịt giết tế Qurbaan và những điều bắt buộc chủ súc vật giết tế phải làm khi bước vào mười ngày đầu tháng Zul Hijjah.
  

1. 
   Về thịt giết tế Qurbaan:
   

- Ăn thịt con vật mình đã giết.

- Lấy thịt tặng bà con, hàng xóm, bạn bè.

- Lấy thịt bố thí cho người nghèo. Bởi Allah phán:

Thế nên, các người hãy ăn thịt (súc vật giết tế) đó, và mang phân phát cho người nghèo, người khó khăn. Al-Haj: 28 (chương 22).

Theo Sunnah của Nabi  số lượng thịt giết tế Qurbaan nên chia làm ba phần: Một phần cho gia đình ăn, một phần bố thí cho người nghèo và hàng xóm, phần còn lại mang tặng cho bà con, bởi Hadith Ibnu A’bbaas  kể về cung cách Nabi  về thịt Qurbaan: “Người đã để cho gia đình Người một phần ba số thịt, bố thí cho người nghèo và hàng xóm một phần ba và một phần ba còn lại người mang tặng.”⁽⁶²⁾

Được phép dự trữ thịt Qurbaan nhiều hơn ba ngày, bởi Hadith do Buraidah  dẫn lời Nabi :

((كُنْتُ نَهَيْتُكُمْ عَنْ ادِّخَارِ لُحُومِ الأَضَاحِي فَوْقَ ثَلاَثَةِ، فَأَمْسِكُوا مَا بَدَا لَكُمْ))

“Ta đã từng cấm các ngươi dự trữ thịt Qurbaan quá ba ngày, nhưng giờ thì các người cứ việc dự trữ tùy thích.”⁽⁶³⁾

2. 
   Về những điều bắt buộc chủ súc vật giết tế phải làm khi bước vào mười ngày đầu tháng Zul Hijjah (tháng 12 lịch Islam).
   

((إِذَا دَخَلَ الْعَشْرُ وَعِنْدَهُ أُضْحِيَّةٌ يُرِيدُ أَنْ يُضَحِّىَ فَلاَ يَأْخُذَنَّ شَعْرًا وَلاَ يَقْلِمَنَّ ظُفُرًا))

“Khi bước vào ngày đầu tháng Zul Hijjah, đối với ai có súc vật muốn giết tế Qurbaan cấm tuyệt đối không hớt tóc và hớt móng tay, chân.” Có đường truyền khác ghi: “Cấm xâm phạm đến tóc và cơ thể.”⁽⁶⁴⁾
Phần VII: Về A’qiqah

• 
  Chủ đề thứ nhất: Về định nghĩa A’qiqah, giáo lý và thời gian.
  

- Theo nghĩa ngôn từ A’qiqah được rút ra từ chữ Al-I’q nghĩa là cắt và trong nguyên thủy chữ này dùng trong việc cạo đầu trẻ sơ sinh sau trào đời.

- Theo nghĩa giáo lý A’qiqah là giết súc vật mừng trẻ mới trào đời vào ngày thứ bảy (của tuổi đời), trước lúc cạo đầu trẻ.

Đây là nhiệm vụ của cha đối với con anh ta.

A’qiqah là Sunnah Mu-ak-ka-dah, bởi Hadith do Salmaan bin A’mir Al-Dhabi  kể: Tôi nghe được Rasul  của Allah nói rằng:

((مَعَ الْغُلاَمِ عَقِيقَتُهُ فَأَهْرِيقُوا عَنْهُ دَمًا وَأَمِيطُوا عَنْهُ الأَذَى))

“Mỗi đứa trẻ đều có quyền hưởng A’qiqah được giết thay chúng và để xóa đi điều xấu cho chúng.”⁽⁶⁵⁾

Vì Hadith do Samurah  dẫn lời Nabi :

((كُلُّ غُلاَمٍ رَهِينَةٌ بِعَقِيقَتِهِ، تُذْبَحُ عَنْهُ يَوْمَ السَّابِعِ وَيُسَمَّى وَيُحْلَقُ رَأْسُهُ))

“Tất cả trẻ đều thiếu nợ A’qiqah, hãy giết súc vật thay trẻ vào ngày thứ bảy của tuổi đời, rồi đặt tên và cạo đầu cho trẻ.”⁽⁶⁶⁾

Vì Hadith do Abdullah bin A’mr bin Al-A’s  dẫn lời Nabi : ((مَنْ وُلِدَ لَهُ وَلَدٌ فَأَحَبَّ أَنْ يَنْسُكَ عَنْهُ فَلْيَنْسُكْ)) “Ai được sinh cho đứa con, nếu muốn giết súc vật thay trẻ thì hãy giết đi.”⁽⁶⁷⁾

Học giả Al-Khattaabi  nói về ý nghĩa “thiếu nợ A’qiqah”: “Giới U’lama có bất đồng ý kiến về ý nghĩa của từ này, tuy nhiên ý kiến đúng nhất, hợp lý nhất là ý kiến của Imam Ahmad bin Hambal , rằng: “Việc này nói về lời biện hộ, tức khi trẻ chết lúc còn nhỏ trước khi cha mẹ làm A’qiqah cho trẻ thì cha mẹ không hưởng được lời biện hộ từ trẻ.””⁽⁶⁸⁾

3- Về thời gian A’qiqah.

Thời gian được phép A’qiqah cho trẻ là từ khi trẻ rời khỏi bụng mẹ hoàn toàn cho đến tuổi dậy thì, nhưng theo Sunnah thì nên làm sau khi trẻ được sinh ra bảy ngày, giống như Hadith do Samurah  dẫn lời Nabi :

((كُلُّ غُلاَمٍ مُرْتَهِنٌ بِعَقِيقَتِهِ، تُذْبَحُ عَنْهُ يَوْمَ السَّابِعِ وَيُسَمَّى وَيُحْلَقُ رَأْسُهُ))

“Tất cả trẻ đều thiếu nợ A’qiqah, hãy giết súc vật thay trẻ vào ngày thứ bảy của tuổi đời, rồi đặt tên và cạo đầu cho trẻ.”⁽⁶⁹⁾

• 
  Chủ đề thứ hai: Về số lượng súc vật giết A’qiqah.
  

((عَنِ الْغُلاَمِ شَاتَانِ مُكَافِئَتَانِ وَعَنِ الْجَارِيَةِ شَاةٌ))

“Giết cho trẻ trai hai con cừu cân đối nhau và cho bé gái một con cừu.”⁽⁷⁰⁾

• 
  Chủ đề thứ ba: Về đặt tên cho trẻ, cạo đầu, rơ lưỡi và Azaan vào lổ tai trẻ:
  

1. 
   Về đặt tên cho trẻ:
   

((كُلُّ غُلاَمٍ رَهِينَةٌ بِعَقِيقَتِهِ، تُذْبَحُ عَنْهُ يَوْمَ السَّابِعِ وَيُسَمَّى وَيُحْلَقُ رَأْسُهُ))

“Tất cả trẻ đều thiếu nợ A’qiqah, hãy giết súc vật thay trẻ vào ngày thứ bảy của tuổi đời, rồi đặt tên và cạo đầu cho trẻ.”⁽⁷¹⁾

Khuyến khích lựa chọn tên gọi cho thật đẹp và có ý nghĩa hay, xưa kia chính Nabi  đã thay đổi tên xấu của một số Sahabah.⁽⁷²⁾ và tên tốt đẹp nhất đó là Abdullah và Abdur Rahmaan, bởi Hadith do Ibnu U’mar  dẫn lời Rasul  rằng: ((إِنَّ أَحَبَّ أَسْمَائِكُمْ إِلَى اللَّهِ عَبْدُ اللَّهِ وَعَبْدُ الرَّحْمَنِ)) “Quả thật, các tên gọi được Allah yêu thích nhất là Abdullah và Abdur Rahmaan.”⁽⁷³⁾

2. 
   Về cạo đầu cho trẻ:
   

((يَا فَاطِمَةُ، اِحْلِقِى رَأْسَهُ وَتَصَدَّقِى بِزِنَةِ شَعْرِهِ فِضَّةً))

“Này Faatimah, con hãy cạo đầu cho nó và lấy số bạc bằng trọng lượng tóc của nó mà đi bố thí.”⁽⁷⁴⁾

3. 
   Về rơ lưỡi cho trẻ:
   

Cách rơ lưỡi: Là nhai nhuyễn trái chà là rồi cho vào miệng bé chà đều miệng làm sao để bé có thể nuốt được vào bụng, bởi Hadith do Abu Musa  kể: “Khi vợ tôi sinh được đứa con trai là tôi bồng đến gặp Nabi , Người đã đặt nó tên là Ibrahim và rơ lưỡi nó bằng trái chà là.”⁽⁷⁵⁾

Và vì Hadith do A’-ishah  kể: “Xưa kia mỗi khi có ai bồng trẻ sơ sinh đưa Nabi  thì được Người rơ lưỡi cho nó.”⁽⁷⁶⁾

4- Về Azaan vào lổ tai trẻ:

Theo Sunnah sau khi đứa trẻ được sinh ra nên đọc Azaan vào bên tai phải và đọc Iqomah vào bên tai trái của trẻ dù là trai hay gái, bởi Hadith do Abu Raafe’  kể: “Tôi đã thấy Rasul  đã Azaan vào tai của Al-Hasan bin Aly, con trai của Faatimah bằng lời Azaan gọi Salah.”⁽⁷⁷⁾