BỆnh cào xưỚc da do thần kinh hay viêm da tự TẠO (neurotic excoriations ne) Nguyễn Thị Thời Loan

Thường gặp ở phụ nữ tuổi trung niên

Bệnh nhân cứ muốn cào gãi, châm chọc liên tục trên da của mình và không thể kiểm soát được

Thường gặp ở da đầu, mặt, lưng trên, mặt ngoài cánh tay, cẳng chân và mông và những vùng da khác thuận lợi cho việc cào gãi của bệnh nhân

Với thương tổn vết cắn của côn trùng, nút sừng nang lông, thương tổn trứng cá hay các viêm nang lông, người bình thường hay sờ vào, cào gãi thương tổn, có thể liên tục hay khi chú ý được xem như là thói quen bình thường

Ở bệnh nhân mắc bệnh NE, bệnh nhân rất thích và muốn cào gãi, châm chọc và tìm mọi cách kích thích vào các thương tổn liên tục, không thể kiểm soát được.

2. Dịch tễ học:

Thống kê chính xác về bệnh này thì chưa có, nhưng bệnh thường gặp ở phụ nữ, ở mọi lứa tuổi nhưng những trường hợp nặng ở tuổi 30 đến 50.

Theo tâm lý động học (thuyết học Frớt- freudian) hướng đến các điều tra tiền sử bệnh, bệnh nhân có các biểu hiện về tự kỷ, ám thị thường gặp nhất là: tự khắt khe, cầu toàn, xét đoán, kiểm soát, do dự và sợ hải khi mắc phải sai lầm. Bệnh nhân thường có những luận giải khó hiểu và hành động vô thức. Ơ một số báo cáo cho rằng, những điều này xuất hiện từ những sai sót của tế bào bố mẹ không được giải quyết truyền cho con. Những bệnh nhân này ở thời niên thiếu thường xuyên phạm sai lầm, thi hỏng và hay bị phạt. Ơ một số bệnh nhân, biểu hiện triệu chứng lo lắng vì nghĩ rằng có người khác đe doạ mình.

Một ít các trường hợp, bệnh NE xuất hiện do stress mãn tính hay từ những người tự kỷ ám thị khác, đặc biệt trong thời kỳ niên thiếu. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp, khám chuyên khoa tâm thần biểu hiện bệnh là tâm thần tự kỷ ám thị.

Bệnh NE cũng có thể biểu hiện do những bệnh toàn thân nhưng không giống như bệnh tự kỷ ám thị. Khi mức độ căng thẳng của bệnh nhân này tăng lên thì hiện tượng cào gãi tăng lên và tạo ra các thương tổn da khác nhau.

Có thể xuất phát từ những thương tổn ngứa, mày đay hay thương tổn dạng trứng cá, bệnh nhân cào gãi, châm chọc liên tục tạo thành các thương tổn vết trầy xước hình tròn, thành đường hay các vết cào gãi liên kết hay đan xen nhau.

Phân bố: mặt ngoài cánh tay, cẳng tay, thường gặp là da đầu, mặt, lưng trên và mông.

Kích thước thương tổn: vài mm đến vài cm, các thương tổn ở nhiều giai đoạn khác nhau, từ vết trầy xước bề mặt nhỏ đến sâu hơn, thậm chí loét thành đường, bờ thương tổn tăng sản tạo thành sẹo tăng sắc tố hay giảm sắc tố.

Ơ da đầu có thể gây gãy tóc, rụng tóc có sẹo (scarring alopecia)

5. Chẩn đoán:

Dựa vào lâm sàng: thương tổn da đặc trưng + các biểu hiện về tinh thần + khám các bệnh lý toàn thân + tiền sử bệnh tâm thần hay tiền sử về chấn thương thể chất hay tinh thần. Không có xét nghiệm đặc hiệu cho chẩn đoán.

6.1. Điều trị các bệnh tiềm ẩn gây ngứa, gây thương tổn da mà bệnh nhân cho rằng chúng là cái gai khó chịu cho cơ thể họ như: ngứa do mọi căn nguyên, viêm nang lông, trứng cá, …

6.2. Chống ngứa tại chỗ: Doxepin cream 5%

6.3. Chống ngứa toàn thân: Hydroxyzin

6.4. Phối hợp điều trị bệnh tâm thần

6.5. Đối với thương tổn da: chống nhiễm trùng, chống loét, chống sẹo