Hằng đẳng hệ số của t’ và x’ ở hai vế, ta thu được:
(2.19)
Trong (2.19), v là vận tốc tương đối giữa máy thu và nguồn. Coi v > 0 nếu máy thu và nguồn ra xa nhau, v < 0 nếu máy thu và nguồn lại gần nhau. Ta thấy rằng nếu máy thu ra xa nguồn thì tần số của ánh sáng mà máy thu nhận được sẽ nhỏ hơn máy thu lại gần nguồn, tần số ánh sáng mà nó thu được sẽ lớn hơn tần số ánh sáng mà nguồn phát ra.
*Trường hợp sóng truyền theo phương bất kỳ, áp dụng phép biến đổi Lorents, thay cho công thức (2.19) ta có công thức:
(2.20)
Trong đó là góc giữa phương truyền ánh sáng và phương của vận tốc v đối với hệ K
Khi ánh sáng truyền theo phương vuông góc với vận tốc v thì (2.20) cho ta
Hiện tượng biến đổi tần số khi ánh sáng truyền theo phương vuông góc với phương của vận tốc tương đối v gọi là hiệu ứng Doppler ngang rất nhỏ so với hiệu ứng Doppler dọc bởi vì sự tham gia của số hạng là nhỏ.
Dựa vào hiệu ứng Doppler người ta thu được vận tốc quay của mặt trời, khám phá ra sự tồn tại của các sao đôi.
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |