Kts lyù thaùi sôn uv. Bch hoäi kts. Tp. Hcm vieät Nam Ñòa Maïch
tải về 67.3 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- Baéc Nam bieät theá giai kyø cuïc
- Nam quoác Sôn Haø Nam ñeá cö
- Phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc”
| LAÙ THÔ GEO.01-05
(Töôûng nieäm cuï Vieät Haûi & KTS. Nguyeãn Taát Toáng, nhöõng nhaø Ñòa hoïc taâm huyeát cuûa ñaát nuôùc) KTS.LYÙ THAÙI SÔN UV.BCH Hoäi KTS.Tp.HCM 
Vieät Nam Ñòa Maïch “Vieät Nam ñòa maïch toái huøng cöôøng Ñieäp ñieäp truøng truøng, tuõng tuù tröôøng Sôn baát trieàu tha, hieàm löôõng giôùi Thuûy voâ toøng ngoaïi, ñaõn song phöông Baéc Nam bieät theá giai kyø cuïcTaû höõu phaân cöông caùc dò ñöôøng Nhö moäc, nhaát caên, quaân nhò caùn Nhö nhaân, nhaát quoác, nhò vöông ñöông” (
( tam Ñaïi Caùn Long ) Baûo Ngoïc thö / quyeån 1 –taùc giaû Vieät Haûi – Saøi Goøn 1974) Theo quan ñieåm “Thieân ñòa, vaïn vaät ñoàng nhaát theå”, haønh tinh xanh cuûa chuùng ta laø moät cô theå soáng. Töông töï cô theå Ngöôøi, beân döôùi lôùp Ñòa maïo (geomorphology) luïc ñòa vaø ñaïi döông loài loõm cuûa noù toàn taïi moät heä thoáng khí löïc (Ñòa khí) chaûy ngaàm theo caùc keânh daãn (Ñòa maïch, hay Sôn maïch, hay Long maïch) theo traät töï taàng baäc (hierarchy) töø lôùn ñeán nhoû, töø cao xuoáng thaáp, töø trong ra ngoaøi. Khôûi nguoàn töø ñoä cao cuûa caùc daõy nuùi (Hy Maõ Laïp sôn/Chaâu AÙ, Alpes + Carpates/Chaâu AÂu, Andes/Nam Myõ, Rocky vaø Appalachian/Baéc Myõ…) ñòa khí chaûy xuoáng thaáp ñeán caùc ñaàu muùt laø caùc Huyeät tröôøng nôi chuùng seõ giao hoäi vôùi caùc gioøng Nöôùc taïi ñoä cao quy öôùc ± 0.000.
Traät töï vaän ñoäng ñòa maïch theo taàng baäc coù theå xeùt theo naêm caáp öùng vôùi khaùi nieäm “nguõ ñaïi ñoàng ñöôøng” : Thaùi Toå Sôn – Thieáu Toå Sôn – Thaùi Toâng Sôn – Thieáu Toâng Sôn – Phuï Maãu Sôn. Caáu truùc naøy töông öùng khaùi nieäm traät töï taàng baäc ñòa lyù theá giôùi: Global (hay International) – National – Regional – Local – Site (place, lieu).
Vaät lieäu xaây döïng ñòa maïch goàm caëp löôõng hôïp aâm – döông laø Ñaát (Sôn) vaø Nöôùc (Thuûy) – coù chuyeån ñoäng nghòch chieàu töø goác ñeán ngoïn :
Xeùt theo quan ñieåm ñoäng – tónh thì : Sôn = AÂm (static), Thuûy = Döông(dynamic) traùi vôùi quan ñieåm phöông Taây (tieâu chí cao-thaáp/loài-loõm) : Sôn = Döông (positive), Thuûy = AÂm (negative).
Huyeät tröôøng – vôùi Huyeät laø trung taâm vaây quanh bôûi caùc vaät theå ñòa lyù theo nhöõng traät töï khoâng gian nhaát ñònh – laø nôi coù theå choïn laøm choán An Cö (Ñòa lôïi) cho caû ngöôøi soáng (Döông cô/phaàn) laãn ngöôøi cheát (AÂm cô/phaàn). Vaø cuõng gioáng nhö ngöôøi thaày thuoác chaâm cöùu heä thoáng huyeät ñaïo cuûa cô theå, thaày ñòa lyù laø ngöôøi chaâm cöùu heä thoáng huyeät ñaïo cuûa traùi ñaát. Baøi vieát sô boä taäp trung vaøo phaàn Ñòa maïch laø caùi neàn maø moïi quy hoaïch xaây döïng ñeàu ñaët leân beân treân vaø chöa ñeà caäp ñeán Huyeät vaø Huyeät tröôøng (töùc ñòa ñieåm xaây döïng ñoâ thò) seõ trình baøy trong nhöõng laù thô GEO tieáp theo.
Heä ñòa maïch Trung Quoác gioáng nhö moät chieác baùnh mì keïp thòt (sandwich) goàm naêm lôùp xen keû nhau : 2 lôùp ngoaøi vaø lôùp trong cuøng laø 3 lôùp baùnh töông öùng vôùi Tam Ñaïi Caùn Long (ba con roàng ñaát) xen keû vôùi 2 lôùp thòt töông öùng vôùi hai con soâng Hoaøng Haø vaø Tröôøng Giang, (hai con roàng nöôùc) chaïy töø Taây vaø Taây Baéc (daõy Coân Loân – Hy Maõ Laïp Sôn) sang Ñoâng vaø Ñoâng Nam (Bieån Nam Haûi – Thaùi Bình Döông). Moãi con roàng ñaát vaø moãi con roàng nöôùc laø moät heá thoáng “con” ñoäc laäp laïi phaân chi (thaân, caønh, ngoïn, hoa, traùi…) nhö heä thoáng “meï” caáp treân.
T  rung Quoác toïa vò taïi phía Ñoâng Khoái luïc ñòa AÂu – AÙ (EURASIA) coù töôïng queû Dòch laø Chaán (saám seùt) goàm 3 haøo öùng vôùi Tam ñaïi caùn long :
H H H
Nöôùc ta ñöôïc “Trôøi Ñaát “ – hay caùc baäc tieàn boái Lyù Thöôøng Kieät vaø Nguyeãn Traõi ? – ñònh vò taïi khung toïa ñoä ñòa lyù nhieät ñôùi aåm – gioù muøa 8O30’ ÷ 23O23’ Vó Baéc vaø 104O ÷ 111O Kinh Ñoâng Nam quoác Sôn Haø Nam ñeá cöTuyeät nhieân ñònh phaän taïi Thieân Thö” Hoaëc :
“Nhö nöôùc Ñaïi Vieät ta töø tröôùc Voán xöng neàn vaên hieán ñaõ laâu Nuùi soâng bôø coõi ñaõ chia Phong tuïc Baéc Nam cuõng khaùc”
Vò trí naøy thuoäc goùc Ñoâng Nam cuûa toaøn khoái luïc ñòa EURASIA, coù töôïng queû Dòch laø Toán (gioù) goàm 3 haøo öùng vôùi Tam ñaïi caùn long :  Haøo 3 – döông Baéc Boä Haø Noäi
Haøo 2 – döông Taây Boä Hueá
 Haøo 1 – aâm Nam Boä Saøi Goøn
Taïi khu vöïc Ñoâng Nam AÙ Vieät Nam coù 2 ñieåm moác ñòa lyù ñaùng löu yù : 1. Haø Noäi : theo truïc Taây Baéc – Ñoâng Nam (Caøn – Toán / Thieân moân – Ñòa hoä), laø taâm cuûa ñænh nuùi cao nhaát theá giôùi (Everest +8.888m) vaø vöïc ñaïi döông saâu nhaát theá giôùi (Mindanao – 10.800m) 2. Hueá : theo truïc Ñoâng Baéc – Taây Nam (Caán – Khoân / Quyõ moân – Nhaân moân), laø taâm cuûa ñaûo Haûi Nam (Trung Quoác) vaø Bieån Hoà (Cambuchia) vôùi baùn kính R=2800km).
Vôùi dieän tích 330 ngaøn caây soá vuoâng vaø bôø bieån hình chöõ S daøi 3200 caây soá, heä ñòa maïch Vieät Nam coù hình cuûa moät con Long vôùi ñuoâi ôû Baéc Boä, thaân ôû Trung Boä vaø ñaàu ôû Nam Boä. Haøm cuûa Roàng laø baùn ñaûo Caø Mau vôùi röøng U Minh kyø vó. Chi traùi coù bieån Ñoâng oâm boïc, chi phaûi coù soâng Meâ Koâng che chôû suoát töø Vaân Nam ñeán Taây Nam Boä …Noù laøm ta nhôù ñeán moät caâu ca dao coå : “Laøng ta phong caûnh höõu tình Daân cö giang khuùc nhö hình con Long” maø ngöôøi vieát baøi naøy khi coøn laø moät hoïc sinh trung hoïc vaãn muoán thay hai töø “phong caûnh” baèng töø “Sôn Thuûy”. Ñieàu ñoù phaàn naøo ñöôïc thöïc thi taïi dieãn ñaøn khoa hoïc cuûa Ñaïi hoäi UIA’ XX Baéc Kinh naêm 1999 trong baøi tham luaän “Phong Thuûy, giao ñieåm giöõa hai neàn kieán truùc & ñoâ thò Ñoâng – Taây” : ñeà xuaát thuaät ngöõ Sôn Thuûy (Shan-Shui) thay cho Phong Thuûy (Feng-Shui) ñaäm maøu saéc meâ tín/huyeàn bí.
Baøi thô Vieät Nam Ñòa maïch noùi treân cho thaáy : ñòa maïch nöôc ta huøng cöôøng, caûnh quan ñòa lyù SÔN-THUÛY xinh ñeïp taàng taàng lôùp lôùp traõi daøi. Nuùi töï chuû, khoâng chaàu phuïc ñaát khaùc. Soâng cuõng töï laäp, khoâng leä thuoäc beân ngoaøi. Söï phaân cöïc (löôõng giôùi, song phöông) thaønh hai heä thoáng (Baéc Nam, Taû höõu) hai Ñaïi Caùn Long, hai long maïch chuû … dieãn ra theo sô ñoà sau : B V Ñòa maïch Vieät Nam ÑCL 1     oøng cung loõm Trung Long Daõy Tam Ñaûo
  Baéc Boä Nam Long Daõy Ba Vì
Tuyeán Tröôøng Sôn Trung Boä + Nam Boä Taát caû caùc daõy nuùi ñeàu khôûi toå (baét nguoàn) töø Vaân Nam (Trung Quoác) rieâng daõy Huyeàn Ñinh töø daõy Thaäp vaïn ñaïi sôn (Trung Quoác).
Veà maët caáu hình, coù söï töông ñoàng giöõa Trung Quoác (Ñoâng AÙ) vaø Vieät Nam (Ñoâng Nam AÙ luïc ñòa). 
Hình 2. So saùnh bieåu töôïng AÂm – Döông giöõa Trung Quoác vaø Vieät Nam Söï töông ñoàng naøy khieán cho nhieàu ngöôøi Vieät Nam – moät trong ba quoác gia ñoàng vaên vôùi Trung Quoác – ñeàu cho raèng chính mình môùi laø sôû höõu chuû cuûa kinh Dòch, vaø roäng hôn, cuûa vaên minh Ñoâng AÙ. Nhaät Baûn vaø Haøn – Quoác thì khoâng vaäy. Hoï khoâng daùm “caïnh tranh” baûn quyeàn vôùi Trung Quoác. Vaø nhö ñeå cuûng coá theâm cho giaû thuyeát cuûa mình luaän cöù ñöôïc xaây döïng nhö sau :
Quan ñieåm truyeàn thoáng coù töø khaù laâu trong giôùi Ñòa hoïc Vieät Nam. Ngoaøi vieäc thieáu löu yù ñeán ñòa maïch vuøng ñaát môùi Nam boä thuoäc moät heä ñòa maïch khaùc, coù theå do caùch nhìn nhaän chöa thoáng nhaát veà maët hoïc thuaät theå hieän qua hai caâu thô : “Cao nhaát thoán vi Sôn Ñeâ nhaát thoán vi Thuûy” Döôùi maét nhaø ñòa hoïc, cao thaáp chæ moät taác (nhaát thoán) ñaõ laø Sôn, laø Thuûy roài… Moãi gioàng ñaát töï thaân ñaõ laø moät con long. Coù theå möôïn ñoaïn vaên sau ñaây cuûa baùc Sôn Nam ñeå laøm roõ theâm vieäc chöa thoáng nhaát noùi treân : …”Ñaát phuø sa vôùi ranh giôùi mô hoà giöõa bôø vaø bieån, khoù phaân bieät ñaâu laø Ñaát, ñaâu laø Nöôùc. Khoâng coù Phong Thuûy vì thieáu goø noãng, nuùi non. Gaëp nôi ñaát gioàng cao hôn maët bieån khoaûng 2 meùt thì möøng rôõ, ñeå troàng goác mai, thöû nghieäm caây böôûi, caây xoaøi. Cheát maø ñöôïc choân ôû bôø ñaát khoâ raùo, naám moä leø teø nhoâ leân vaøo muøa khoâ laø coù phöôùc….”(Tieáp caän vôùi Ñoàng Baèng Soâng Cöûu Long, trang 132). Trong Phong Thuûy, 2 meùt laø caû moät ngoïn nuùi. So vôùi coát cao ñoä ±0.000 cuûa thuûy vaên soâng Saøi Goøn, khu vöïc goø Taân Khai Quaän 1 – nôi xaây döïng nhöõng coâng trình coâng coäng troïng ñieåm cuûa thaønh Quy (thôøi Gia Long) vaø Saøi Goøn – laø nhöõng “ngoïn nuùi” coù ñoä cao töø 8m (nhaø thôø Ñöùc Baø, Hoà con Ruøa…), 9m (laõnh söï quaùn Phaùp, tröôøng Taberd, Böu ñieän Thaønh phoá…) ñeán 10 meùt (laõnh söï quaùn Hoa Kyø, nhaø Vaên hoùa Quaän 1…) Cuõng doõi theo daáu chaân baùc Sôn Nam, chuùng ta coù theå tìm thaáy caùi heä ñòa maïch thöù ba ngoaøi heä löôõng long noùi treân : “Ngöôøi Kh’mer taäp trung chuû yeáu ôû vuøng ñaát LUÏC CHAÂN LAÏP (laõnh thoå Cambuchia nay) ñaát cao raùo, deã laøm aên, nguoàn lôïi nhieàu : toâm caù Bieån Hoà. Mieàn haï löu soâng Meâ-Koâng (nay laø Nam boä – töùc THUÛY CHAÂN LAÏP) khoâng coù moõ vaøng, moõ baïc, ñaäu khaáu, traàm höông, tô luïa, hoà tieâu... ñeå haáp daãn thöông khaùch” (yù so saùnh vôùi vuøng cao thöôïng nguoàn soâng Meâ-Koâng – ngöôøi vieát) (Ñaát Gia Ñònh xöa, trang 8). Nhö vaäy caùi Ñaïi caùn long thöù ba coù nguoàn goác töø vuøng cao Luïc chaân laïp vaø saâu hôn nöõa veà phía beân trong luïc ñòa Ñoâng Nam AÙ. Coù khaû naêng ñaây laø daõy PHNOM KRA VANH (ngöôøi Phaùp goïi laø daõy CARDAMOMES) chaïy doïc theo bôø bieån phía Taây Nam cuûa Campuchia giaùp vôùi vònh Thaùi Lan. Laø moät hôïp phaàn cuûa heä thoáng ñòa maïch Vieät Nam , vuøng ñaát nay ñöôïc goïi laø Nam Boä ñaõ töøng ñöôïc bieát döôùi 5 caùi teân khaùc :
T  heo ñoù, ñòa giôùi haønh chaùnh Luïc Tænh haàu nhö truøng khôùp vôùi Ñòa phong thuûy xeùt caû veà ñòa hình, ñòa theá, ñòa giôùi, cuõng nhö veà cöông vöïc, moân hoä. Gioáng nhö saùu con roàng, saùu tænh naøy ñeàu coù phaàn ranh giôùi phía Taây / Taây Baéc laø luïc ñòa (Caøn / Thieân moân – coång trôøi) vaø ranh giôùi phía Ñoâng/Ñoâng Nam laø bieån caû (Toán / Ñòa hoä – cöûa ñaát)
Saùu tænh naøy hôïp thaønh queû Dòch Thuûy Hoûa – KYÙ TEÁ, theo ñoù queû treân (Thuûy – phía Baéc) khôùp vôùi 3 tænh mieàn Ñoâng, queû döôùi (Hoûa – phía Nam) khôùp vôùi 3 tænh mieàn Taây, vaø 2 haøo giöõa laø 2 trung taâm cuûa vuøng, hoaëc quy hoaïch vuøng :
C
aáu truùc taàng baäc ñòa maïch Vieät Nam ñöôïc saép xeáp theo sô ñoà sau : 
Keát luaän : Ñòa maïch laø phaàn cô sôû cuûa pheùp choïn ñaát theo quan ñieåm Ñòa lyù Phong thuûy raát gaàn vôùi khoa hoïc Ñòa lyù phöông Taây (geography) vaø raát khaùc vôùi thuaät Boùi ñaát maø caû Ñoâng laãn Taây ñeàu coù ôû thuôû bình minh cuûa lòch söû kieán truùc (geomanty ôû phöông Taây vaø thuaät Boác ñòa/Traïch thôøi kyø Tieân Taàn ôû Trung Quoác) Moät söï hieåu bieát veà Ñòa maïch coù theå giuùp chuùng ta:
tải về 67.3 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|
aéc Long Daõy Huyeàn Ñinh
