TIÊu chuẩn ngành 28 tcn 209: 2004 Vật liệu lưới khai thác thuỷ sản Chỉ tiêu chất lượng thông dụng của dây

1.1 Tiêu chuẩn này quy định một số chỉ tiêu chất lượng thông dụng của dây bằng sợi tổng hợp dùng để sản xuất lưới khai thác thủy sản.

1.2 Tiêu chuẩn này không áp dụng cho các loại dây tổng hợp sau:

a. Có độ dãn dài lớn hơn 5% dưới tác dụng của sức căng ban đầu bằng 3% lực kéo đứt.

b. Có độ dãn dài tương đối khi kéo đứt lớn hơn 50 %.

c. Đã được hồ nhuộm bằng các loại keo.

Ngoài những thuật ngữ tại Điều 2, Tiêu chuẩn ngành 28 TCN 208:2004; trong Tiêu chuẩn này, các thuật ngữ dưới đây được hiểu như sau:

2.1 Dây đơn vị: là sản phẩm được tạo ra bằng cách xe từ xơ, hoặc được ép kéo nóng từ nguyên liệu dạng hạt, dùng để sản xuất ra dây thành phẩm.

2.2 Tao: là dây xe lần cuối dùng để xe thành dây thành phẩm

2.3 Dây thành phẩm: là sản phẩm được xe từ tao, hoặc dây đơn vị; hoặc được ép kéo nóng từ nguyên liệu dạng hạt, được sử dụng làm dây giềng và dây các loại trong khai thác thủy sản. Đường kính (ệ) của dây lớn hơn 2 mm hoặc độ thô (Tt ) của dây lớn hơn 2000 tex.

3 Chỉ tiêu chất lượng của dây

3.1 Chỉ tiêu ngoại quan

3.1.1 Màu sắc: dây không bị ố, không bị vấy bẩn hoặc dính hoá chất, dầu mỡ, rỉ sét.

3.1.2 Trạng thái: dây đồng đều, không trầy xước, không thiếu tao, không xoắn cục.

3.2 Độ bền đứt của một số loại dây thông dụng phải theo quy định trong Bảng 1.

Bảng 1 - Độ bền đứt của một số loại dây thông dụng

Đường kính (ệ) của dây (mm)	Loại dây
	Polyamide (PA)		Polyethylene (PE)		Polypropylene (PP)		Polyester (PES)
	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn
A. Dây xe
3	0,56	250	0,46	120	0,43	150	0,7	185

Bảng 1 (kết thúc)

Đường kính (ễ) của dây (mm)	Loại dây
	Polyamide (PA)			Polyethylene (PE)		Polypropylene (PP)		Polyester (PES)
	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn		Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn	Khối lượng của 100 m dài (kg)	Độ bền đứt, tính bằng kgf, không nhỏ hơn
A. Dây xe
4	1,1		320	0,8	200	0,77	260	1,4	295
5	1,5		580	1,3	300	1,2	390	2,2	405
6	2,4		750	1,7	400	1,7	550	3	565
7	3,0		1 080	2,7	570	2,4	720	4	735
8	4,2		1 350	3	685	3	960	5,1	1 020
9	5,0		1 740	4,2	910	3,9	1 160	6,3	1 220
10	6,5		2 080	4,7	1 010	4,5	1 425	8,1	1 590
12	9,4		3 000	6,7	1 450	6,5	2 030	11,6	2 270
14	12,8		4 100	9,1	1 950	9	2 790	15,7	3 180
16	16,6		5 300	12	2 520	11,5	3 500	20,5	4 060
18	21		6 700	15	3 020	14,8	4 450	26	5 080
20	26		8 300	18,6	3 720	18	5 370	32	6 350
22	31,5		10 000	22,5	4 500	22	6 500	38,4	7 620
24	37,5		12 000	27	5 250	26	7 600	46	9 140
26	44		14 000	31,5	6 130	30,5	8 900	53,7	10 700
28	51		15 800	36,5	7 080	35,5	10 100	63	12 200
30	58,5		17 800	42	8 050	40,5	11 500	71,9	13 700
32	66,5		20 000	47,6	9 150	46	12 800	82	15 700
36	84		24 800	60	11 400	58,5	16 100	104	19 300
40	104		30 000	74,5	14 000	72	19 400	128	23 900
B. Dây đơn
2,2	0,38		170	0,27	90
2,4	0,41		205	0,29	100
2,5	0,45		220	0,32	105
2,6	0,50		230	0,36	110
2,9	0,62		245	0,44	130

4 Phương pháp lấy mẫu và chuẩn bị mẫu thử

4.1 Mẫu ban đầu

Số lượng mẫu ban đầu của dây lấy để kiểm tra phải theo quy định trong Bảng 2.

Bảng 2 - Quy định số lượng mẫu ban đầu của dây

TT	Khối lượng của lô hàng (kg)	Số đơn vị bao gói được chọn	Số mẫu ban đầu trong 1 đơn vị bao gói	Tổng số mẫu ban đầu
1	Tới 500	3	2	6
2	Từ 500 đến 1 000	5	2	8
3	Từ 1 001 đến 3 000	8	1	8
4	Lớn hơn 3 000	10	1	10

4.2 Yêu cầu đối với mẫu thử

4.2.1 Mẫu thử phải lấy ở đầu cuộn dây sau khi đã loại bỏ ít nhất 1 m ở đoạn đầu. Trước khi cắt mẫu phải thắt chặt hai đầu mẫu thử để dây không bị tở xoắn.

4.2.2 Mẫu thử để xác định đường kính không nhất thiết phải cắt rời mẫu khỏi cuộn dây.

4.2.3 Mẫu thử để xác định độ bền đứt của dây phải được lấy từng cặp dài bằng nhau từ mỗi mẫu ban đầu. Một mẫu dây để thử ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn, mẫu dây còn lại để thử ở trạng thái ướt.

4.2.4 Mẫu thử ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn trước khi thử phải lấy ra khỏi bao gói, để ở trạng thái tự do trong điều kiện môi trường tiêu chuẩn với thời gian không ít hơn 24 giờ.

4.2.5 Mẫu thử ở trạng thái ướt trước khi thử phải ngâm trong nước cất pha thêm 2 g/l chất ngấm (Neocal) ở nhiệt độ 27⁰C + 3⁰C trong thời gian không ít hơn 10 phút và phải lấy ra khỏi dụng cụ ngâm trước khi thử 2 phút.

Chú thích: Phần mẫu ban đầu sau khi cắt mẫu thử thuộc sở hữu của chủ lô hàng.

5 Dụng cụ đo

5.1 Đo đường kính (ễ) của loại dây có đường kính không lớn hơn 10 mm bằng đồng hồ đo đường kính kiểu tiếp xúc. Nếu dây có đường kính lớn hơn 10 mm phải dùng thước kẹp với độ chính xác tới 0,1 mm để đo.

5.2 Đo độ bền đứt của dây bằng máy kéo đứt theo quy định tại Điều 5.2, Tiêu chuẩn ngành 28 TCN 208:2004.

6 Phương pháp thử

6.1 Đo đường kính

6.1.1 Mẫu thử được căng với sức căng ban đầu (P) bằng 3% độ bền đứt của dây.

6.1.2 Hạ từ từ đĩa trên của đồng hồ tiếp xúc với mẫu thử sau khi đã điều chỉnh lực nén cho phù hợp với độ thô của mẫu thử. Đọc kết quả với độ chính xác tới 0,01 mm. Nếu đo đường kính bằng thước kẹp phải lấy độ chính xác tới 0,1 mm.

6.2 Xác định độ bền đứt

6.2.1 Trước khi thử chính thức phải tiến hành thử lần đầu để hiệu chỉnh máy như sau:

6.2.1.1 Chọn thang lực để độ bền đứt nằm trong phạm vi từ 20 đến 80 % lực lớn nhất của thang.

6.2.1.2 Đưa mẫu lên máy, sau đó căng mẫu với sức căng ban đầu (P) được xác định tại Điều 6.1.1 rồi cho máy chạy. Thời gian từ khi bắt đầu kéo cho đến khi dây bị đứt ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn là 20  3 giây, ở trạng thái ướt phải không quá 60 giây.

6.2.1.3 Lần lượt thử 10 mẫu lấy từ 2 mẫu ban đầu. Nếu thời gian kéo đứt mẫu khác với quy định tại Điều 6.2.1.2 phải điều chỉnh tốc độ chạy của vít kẹp rồi lặp lại quá trình trên cho đến khi đạt thời gian quy định.

6.2.2 Nội dung, trình tự và yêu cầu khi thử chính thức mẫu phải theo đúng những quy định tại Điều 6.2.4, Tiêu chuẩn ngành 28 TCN 208:2004.

6.2.3 Thử gián tiếp

Nếu lực kéo lớn nhất của máy không đủ để kéo đứt mẫu khi dây có độ thô lớn phải xác định độ bền đứt của dây bằng phương pháp gián tiếp như sau:

6.2.3.1 Tở xoắn dây để tách ra các sợi hoặc tao thành phần. Số sợi hoặc tao chọn để thử được tính bằng tỷ lệ % tổng số tao quy định trong Bảng 3. Sau đó, nội dung trình tự thử mẫu tiến hành như những quy định tại các Điều 6.2.1 và 6.2.2 của Tiêu chuẩn này.

Bảng 3 - Quy định số sợi hoặc tao được chọn thử

Đường kính dây (mm)	Tỷ lệ số sợi (hoặc tao) đem thử (%)
Nhỏ hơn 24	50
Từ 24 đến 36	30
Lớn hơn 36	10

6.2.4 Đọc độ chính xác của lực kéo đứt mẫu thử tới 1,0 %, độ chính xác của độ dãn dài tuyệt đối tới 0,5 mm và độ chính xác của độ dãn dài tương đối tới 0,1 %.

7.1 Tính đường kính của dây

Đường kính trung bình () của dây được tính theo công thức:

Trong đó: - ễi là đường kính của dây qua mỗi lần đo.

- n là số lần đo.

7.2 Tính độ bền đứt

Độ bền đứt trung bình () của dây ở điều kiện môi trường tiêu chuẩn và ở trạng thái ướt được tính theo công thức:

Trong đó: - Fi là kết quả mỗi lần đo.

- n là số lần đo.

8 Đánh giá kết quả đo

8.1 Hệ số không đều (H %) được tính theo công thức:

8.2 Độ lệch chuẩn (S) là đại lượng biểu thị sự phân tán của các kết quả thử về 2 phía của giá trị trung bình  được tính theo công thức:

Trong đó: -  là giá trị trung bình của các kết quả thử.

- Xi là kết quả của mỗi lần thử.

- n là số lần thử.

8.3 Hệ số biến sai (V %) được tính theo công thức:

8.4 Sai số trung bình (U %) được tính theo công thức:

Trong đó: - S là độ lệch chuẩn được tính theo Điều 8.2.

- V là hệ số biến sai được tính theo Điều 8.3.

-  là giá trị trung bình của các kết quả thử.

- n là số lần đo.

- t là thừa số phụ thuộc vào số lần đo và độ tin cậy. Với độ tin cậy 95% giá trị t theo Bảng 4.

Trong đó: - V là hệ số biến sai được tính theo Điều 8.3.