TÀi liệu tiêu chuẩN, TÀi liệu kỹ thuật mã HÓa cáC ĐỐi tưỢng hình ảnh âm thanh – TƯƠng tác giữA Âm thanh và CÁc hệ thốNG

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

1. Tên gọi và ký hiệu Tiêu chuẩn Việt Nam

Mã số:

2. Đặt vấn đề

Việt Nam cho đến thời điểm này chưa có một tiêu chuẩn nào về nén và giải nén dữ liệu chất lượng cao tương đương như chuẩn MPEG-4. Do vậy, hiện nay Việt Nam đang xây dựng các tiêu chuẩn cơ bản về MPEG-4. Trước mắt vì chưa có nhiều nghiên cứu cũng như kinh nghiệm về lĩnh vực này nên về cơ bản việc xây dựng tiêu chuẩn là chấp thuận nguyên vẹn tiêu chuẩn quốc tế và có bổ sung cho phù hợp với tình hình Việt Nam. Đề tài xây dựng tiêu chuẩn về “Tương tác giữa âm thanh và các hệ thống” nằm trong nhóm tiêu chuẩn “ Mã hóa các đối tượng âm thanh – hình ảnh” được xây dựng dựa trên chuẩn ISO/IEC 14496 phần 24. Về nguyên tắc xây dựng tiêu chuẩn cũng là chấp thuận nguyên vẹn có bổ sung phù hợp với tình hình Việt nam.

Chuẩn MPEG-4 được chia thành các nhóm, mỗi nhóm chịu tránh nhiệm nghiên cứu một vấn đề liên quan đến xử lý và truyền dữ liệu âm thanh, hình ảnh. Một đặc trưng của chuẩn MPEG-4 là không đóng mà luôn cập nhật và bổ sung mở rộng. Cụ thể, chuẩn MPEG-4 vào năm 2008 có 24 nhóm phụ trách 24 phần (từ part 1- part 24) nhưng cho đến thời điểm này đã mở rộng đến part thứ 31, chi tiết các phần mà các nhóm MPEG-4 nghiên cứu được mô tả trong phần 2.1. Về cơ bản các chuẩn MPEG-4 tập trung mô tả vào cấu trúc hệ thống MPEG-4, các định dạng dữ liệu, các quy định về phương thức hoạt động của các đối tượng bên trong hệ thống MPEG-4,.. nhưng bên cạnh đó MPEG-4 cũng đưa ra nhưng tiêu chuẩn dạng tài liệu kỹ thuật (technical report) nhằm góp phần giúp mô tả chi tiết hơn, giải thích cụ thể hơn về các chuẩn đã ban hành. Chuẩn ISO/IEC 14496 – phần 24 chính là một trong những chuẩn dạng này. Chuẩn ISO/IEC 14496 – phần 24 tập trung mô tả hoạt động bên trong hệ thống MPEG-4 cụ thể là sự tương tác giữa hệ thống với các dữ liệu âm thanh nén chất lượng cao là AAC và HE-AAC.

Dựa trên chuẩn ISO/IEC 14496, nhóm xây tiêu chuẩn nhằm cung cấp kiến thức cụ thể về phương thức nén và giải nén dữ liệu âm thanh theo AAC và HE-AAC trong các hệ thống MPEG-4.

Mục đích của việc xây dựng tiêu chuẩn này giúp nhà nghiên cứu, nhà sản xuất hiểu rõ hoạt động nén và giải nén âm thanh trong các hệ thống MPEG-4 để từ đó có thể nghiên cứu, phát triển các sản phẩm phần cứng, phần mềm liên quan đến hệ thống MPEG-4. Trong chuẩn có ví dụ minh họa bằng câu lệnh cụ thể để có thể tham khảo.

Tiêu chuẩn là chuẩn tham chiếu có thể dùng trong các đơn vị nghiên cứu về lĩnh vực xử lý đa phương tiện, các nhà sản xuất thiết bị giải trí như setop box, hd box, đầu dvd,….hoặc các nhà sản xuất trong lĩnh vực phát thanh truyền hình.

1. Tình hình phát triển

Các chuẩn:

• 
  MPEG-1 (1993): Được biết như là chuẩn ISO/IEC 11172 - Chuẩn nén âm thanh và hình ảnh đầu tiên phục vụ cho việc lưu trữ với bit rate đến 1.5Mbit/s. Nó là cơ sở cho việc phát triển việc lưu trữ âm thanh và hình trên các đĩa CD như VCD.
  
• 
  MPEG-2 (1995): Được biết như là chuẩn ISO/IEC 13818 - Thông tin về nén âm thanh và hình ảnh dùng để truyền trên mạng băng rộng. Chuẩn MPEG-2 hỗ trợ nén dữ liệu hình ảnh xen kẽ và độ nét cao (hd – high definition). Nó dùng để nén dữ liệu cho truyền hình số DVB, vệ tinh. Lưu trữ trên đĩa SVCD hay DVD.
  
• 
  MPEG-3: Giải quyết vấn đề đồng bộ và nén đa phân giải dự kiến cho HDTV.
  
• 
  MPEG-4 (1998): Được biết như chuẩn ISO/IEC 14496 -Mã hóa các đối tượng âm thanh hình ảnh. Chuẩn dùng cả công cụ mã hóa phức tạp cho hệ số nén cao hơn MPEG-2. Đặc biệt hiệu quả với video. MPEG-4 gần với ứng dụng đồ họa máy tính. Các bộ giải mã MPEG-4 hiệu quả cho việc xuất phim (render) và nén các luồng bít mô tả không gian 3 chiều và bề mặt đối tượng giúp việc nén 3D hiệu quả. Ngoài ra nó cũng hỗ trợ MPEG-J giúp hỗ trợ viết các ứng dụng đa phương tiện tương tác trên môi trường Java với các hàm Java API. Các chuẩn video mới hiệu quả được mô tả trong MPEG-4 part 2 và MPEG-4 part 10. MPEG-4 part 10 hiện dùng nhiều trên hệ thống HD DVD và Blu-ray.
  
• 
  MPEG-7 (2002): Giao diện mô tả nội dung đa phương tiện (ISO/IEC 15938).
  
• 
  MPEG-21(2001): Khung đa phương tiện (ISO/IEC 21000).
  

• 
  Cải tiến hiệu quả mã hóa hơn MPEG2.
  
• 
  Khả năng trộn nhiều dữ liệu (đa phương tiện: âm thanh, hình ảnh, tiếng nói, video).
  
• 
  Khả năng tương tác với dữ liệu âm thanh hình ảnh tại thiết bị nhận.
  

• 
  Cho phép các nhà phát triển phần cứng và phần mềm tạo việc xử lý đối tượng đa phương tiện tốt hơn và khả năng thích ứng linh hoạt để cải tiến chất lượng của công nghệ và dịch vụ truyền hình số, đồ họa động, ứng dụng web,..
  
• 
  Các nhà cung cấp mạng dữ liệu có thể dùng MPEG-4 cho việc truyền dữ liệu. Dữ liệu MPEG-4 có thể được chuyển đổi sang các dạng dữ liệu khác tương thích với mạng internet.
  
• 
  Định dạng MPEG-4 cung cấp cho người dùng cuối khả năng tương tác với các đối tượng động.
  
• 
  Ghép kênh và đồng bộ dữ liệu được gắn với các đối tượng dữ liệu đa phương tiện để tăng hiệu quả truyền.
  

Bảng 1 các nhóm của MPEG-4 đến thời điểm hiện tại.

2. Tình hình sử dụng

Tuy nhiên vì chuẩn MPEG-4 14496 part 24 là chuẩn không bắt buộc do vậy các nước thường dùng luôn chuẩn quốc tế mà không ban hành chuẩn. Riêng Canada ban hành CAN/CSA – ISO/IEC 14496-24-08(R2013).

Mặc dù là chuẩn không bắt buộc xong để có thể phát triển được sản phẩm ra thị trường quốc tế thì các nhà sản xuất vẫn phải tham khảo chuẩn này. Điều này không hoàn toàn phụ thuộc việc ban hành chuẩn của mỗi quốc gia.

Chính vì vậy, tiêu chuẩn này có lẽ không tách thành một tiêu chuẩn TCVN độc lập mà nên ghép với các chuẩn TCVN khác như một phụ lục hay phần bổ sung của một chuẩn về mã hóa các đối tượng âm thanh hình ảnh.

Tiêu chuẩn này không mang tính bắt buộc chỉ mang tính tham khảo hoặc tham chiếu. Nếu nhà sản xuất không dùng MPEG - 4 thì không cần quan tâm đến chuẩn này. Mặt khác để hiểu được chuẩn này đòi hỏi phải tham chiếu thêm đến các các chuẩn thuộc phần 1, phần 3, phần 12 của ISO/IEC 14496 để nắm được cơ bản hệ thống MPEG-4, dữ liệu âm thanh nén AAC của MPEG-4 và tệp tin ISO.

Chuẩn này thường được các nhà sản xuất các thiết bị như đầu đĩa DVD, thiết bị SETOP BOX, HD BOX hay các nhà phát triển phần mềm phát video trên mạng Internet như FLV player, MPC – Media Player Classic,…cũng tham chiếu. Ngoài ra, các hãng truyền hình, các nhà cung cấp dịch vụ Internet cũng quan tâm đến chuẩn này.

Với Việt nam khi xây dựng chuẩn về MPEG-4 thì cần phải xây dựng chuẩn này thì chuẩn MPEG-4 mới thực sự đầy đủ và hoàn chỉnh. Tuy nhiên, như đã nói ở phần trước chuẩn này không nhất thiết phải ban hành thành chuẩn riêng mà có thể coi là một phần phụ lục cho chuẩn MPEG-4. Nó sẽ hỗ trợ và làm rõ những yếu tố kỹ thuật liên quan đến hệ thống MPEG-4.

3. Sở cứ xây dựng các yêu cầu kỹ thuật

   1. Tình hình tiêu chuẩn về định dạng âm thanh và tương tác âm thanh

• 
  ISO/IEC 13818-7:2006 (Information technology – Generic coding of moving pictures and associated audio information – Part 7: Advanced Audio Coding): tiêu chuẩn này chỉ rõ việc mã hóa âm thanh tiên tiến đa kênh chất lượng cao và vẫn tương thích ngược với MPEG-1.
  
• 
  ISO/IEC 14496-3:2009 (Information technology -- Coding of audio-visual objects -- Part 3: Audio): tiêu chuẩn này chỉ rõ mã hóa nhiều loại âm thanh khác nhau từ âm thanh tự nhiên đến âm thanh tổng hợp, mã hóa mất dữ liệu, tiếng nói, âm nhạc,.....
  
• 
  ISO/IEC 14496-24:2008 (Information technology -- Coding of audio-visual objects -- Part 24: Audio and systems interaction): tiêu chuẩn này chỉ rõ sự tương tác giữa âm thanh và các hệ thống MPEG-4.
  

Trong số các tiêu chuẩn liên quan đến khuôn dạng file media nêu trên của ISO thì ISO/IEC 14496-24:2008 (Information technology -- Coding of audio-visual objects -- Part 24: Audio and Systems interaction) chính là tiêu chuẩn phù hợp với yêu cầu đặt ra của đề tài vụ này.

2. Tình hình chuẩn hóa trong nước

Tương tự như vậy, trong tổng số 84 quy chuẩn kỹ thuật và 82 dự thảo quy chuẩn cũng chưa có quy chuẩn kỹ thuật nào đề cập đến sự tương tác giữa âm thanh và các hệ thống MPEG-4.

Chính vì vậy việc xây dựng dự thảo tiêu chuẩn về sự tương tác giữa âm thanh và các hệ thống MPEG-4 là thực sự cần thiết.

3. Phân tích lựa chọn sở cứ

   1. Tiêu chuẩn quốc tế

Tuy nhiên vì chuẩn MPEG-4 14496 part 24 là chuẩn không bắt buộc do vậy các nước thường dùng luôn chuẩn quốc tế mà không ban hành chuẩn. Riêng Canada ban hành CAN/CSA – ISO/IEC 14496-24-08(R2013).

2. Hình thức xây dựng

Việc áp dụng tiêu chuẩn quốc tế này ở Việt Nam là hoàn toàn khả thi bởi:

• 
  Nhu cầu sử dụng các phương tiện truyền thông cùng với các hình thức nghiên cứu, học tập, giải trí,...có liên quan đến các hệ thống MPEG-4 ở Việt nam ngày càng nhiều.
  
• 
  Việc phát triển phần mềm, phần cứng liên quan đến bộ mã hóa và giải mã MPEG-4 cần được so sánh, đánh giá, kiểm tra.
  
• 
  Hiện nay tại Việt Nam vẫn chưa có tiêu chuẩn nào về sự tương tác giữa âm thanh và các hệ thống MPEG-4 để làm tài liệu nghiên cứu, tham khảo và tham chiếu.
  

4. 
   
   Каталог: Upload -> TCVN -> Duthao -> 2016
   2016 -> VIỆn khoa học kỹ thuật bưU ĐIỆN
   2016 -> HÀ NỘI, 2016 MỤc lục tên gọi và ký hiệu Tiêu chuẩn Việt Nam 3
   
   
   
   tải về 0.67 Mb.
   
   Chia sẻ với bạn bè của bạn: