Tema: estetika filosofiyasi
tải về 144.73 Kb.
|
- Điều hướng trang này:
- TEMA: ESTETIKA FILOSOFIYASI Orınladı: URUNBAEV Z Qabılladı: ALLAMBERGENOV A REJE
|
MUHAMMED AL XORAZMIY ATINDAGI TASHKENT INFORMACIYALIQ TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI NOKIS FILIALI "TELEKOMMUNIKACIYA TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KÁSIPLIK TÁLIM" FAKULTETI KUNDUZGI BÓLIMI KIBER QAWIPSIZLIGI BAGDARI 1-KURS STUDENTI URUNBAEV ZAIDJANNIN FILOSOFIYA PANINEN ISLEGEN TAPSIRMASI TEMA: ESTETIKA FILOSOFIYASI Orınladı: URUNBAEV Z Qabılladı: ALLAMBERGENOV A REJE: Dúnyanı estetikalıq qabıllawdıń mánis-mazmunı. Estetikalıq talǵam hám álemdi estetikalıq qabıllawdıń shaxs kamalatına tásiri. Estetikanıń zamanagoy mashqalaları 4. Estetika hám dizayn. 5. Reklamanıń estetikalıq talǵamdı tárbiyalawdaǵı roli. 6. Xalıq ámeliy iskusstvosınıń estetikalıq aspektleri. 7. Álemdi virtual hám vizual qabıl etiwdiń parıqları. 8. Kórkem shıǵarmanı qabıl etiwdiń dárejeleri. Estetika, etika, epistemologiya, ilim filosofiyası hám basqalar menen bir qatarda, filosofiyanıń tiykarǵı bólimlerinen biri esaplanadı. Estetika ózin ózi tótede anıqladi. Usınıń menen birge, estetik ań, estetik tájiriybe, estetik iskerlik mudamı da mádeniyatqa tán bolmaǵan, hám estetik pikirdiń tariyxı tereń áyyemgilikke barıp taqaladı. Estetika túbirleri qashannan berli áyyemgi mifologik tekstlerde tabılǵan. " Estetika" termini birinshi ret nemis filosofi A. Baumgartenning " Aesthetica" (1750-1758) atlı eki jildli kitabında " sezimiy bilimler ilmini" tariyplew ushın ushraydı. Bul ılım " biliwdiń tómen teoriyası" retinde de sezimiy, da ratsional (logikalıq ) bilim haqqında gápiradigan pútin túsinik teoriyasın toltırıw kerek edi. Eger logikalıq húkimler anıq qıyallarǵa tiykarlanǵan bolsa, sezimiy yamasa estetik húkimler uǵımsız tiykarlarǵa tayanadi. Birinshisi aqıl húkimleri; ekinshisi dám húkimleri. Estetik húkimler logikalıq predmetten aldın keledi: olardıń ob'ekti gózzal, lekin logikalıq húkimlerdiń ob'ekti haqıyqat bolıp tabıladı. Geyde estetika ilim retinde hám filosofiyanıń ǵárezsiz bólimi retinde tek Baumgardenning bul páni ushın bólek at kirgizgeninen keyin qáliplesken dep dawa etiledi. Bunday dawalar negizsiz. Kórkem óner estetikasi hám filosofiyası derlik filosofiyanıń ózi sıyaqlı eski. Eger filosofiyanıń insan bar ekenligin estetik ólshemine hám kórkem ónerge bul ólshemdiń eń anıq ańlatpası retinde úlken itibar qaratǵan bolsa, aestetika hám kórkem óner filosofiyası tek 18-ásirdiń aqırında qáliplesiwdi baslaǵan bolsa, bul ájep bolar edi. " Estetika" termininiń júdá kesh payda bolǵanı kóp zattı kórsetpeydi. Mısalı, " Filosofiyalıq antropologıya" termini tek ótken ásirdiń 30 -jıllarında kiritilgen, biraq bunnan talay aldın Helvetsiyning " Insan tuwrısında" kitapı hám Kantning " Antropologıya" kitapı jazılǵan edi, ol jaǵdayda filosofiyanıń juwap beriwi kerek bolǵan tórtew tiykarǵı soraw (men ne biliwim múmkin? ne etiwim kerek? nege úmitleniwim múmkin? insan ne?), aqırǵı sorawǵa - insan tábiyaatı tuwrısındaǵı sorawǵa tuwrı keledi. Helvetsiy hám Kantdan talay aldın insan haqqında áyyemgi filosoflar bahslashgan. Sol munasábet menen itibar qaratıw múmkin, qanday da social tálimdi kórsetiw ushın qollanılatuǵın termin (estetika hám kórkem óner filosofiyası bunday tálimler qatarında ) ádetde bul tálim qáliplesiwdi baslaǵanınan talay keyin payda boladı. Atap aytqanda, insaniyat rawajlanıwındaǵı arnawlı bir tariyxıy dáwirdi kórsetiwshi " feodalizm" termini tek ǵana kapitalizm dáwirinde o'rnashib aldı, " kapitalizm" termini bolsa tek ǵana ótken ásir baslarında, kapitalizm óziniń rawajlanıwınıń joqarı basqıshına - zamanagóy postindustrial jámiyetke az-azdan ótiwdi baslaǵanında kirgizildi. Estetika insannıń ómiriniń estetik ólshemi menen baylanıslı bolǵan derlik barlıq tiykarǵı máselelerdi túrlishe aytadigan kóplegen túrli jónelisler hám mekteplerdi óz ishine aladı. Bul jaǵdaydan waqtınsha shalǵıb, zamanagóy estetika eń keskin tartıslardı keltirip shıǵaratuǵın birpara tiykarǵı mashqalalardi sanap ótiwge háreket qılıw múmkin: • dúnyanı estetik kóriw túsinigin jáne onıń insannıń ómiriniń basqa ólshemleri menen baylanısın anıqlawtırıw ; • estetika temasın jańasha belgilew jáne onıń basqa qońsılas pánler, eń dáslep kórkem óner filosofiyası hám kórkem ónershunoslik menen baylanısın súwretlew; • zamanagóy kórkem ónerde júz bergen revolyuciyalıq ózgerislerge sáykes keletuǵın hám dástúriy hám zamanagóy estetikani birden-bir pútinlikke birlestiriwge múmkinshilik beretuǵın estetika taypalarınıń jańa sistemasın qáliplestiriw; • kórkem óner túsinigin belgilew, kórkem ónerdi dúnyanı túsinik hám súwretlewdiń basqa usıllarınan (ideologiya, filosofiya, dinge sıyınıw, pán hám basqalar ) hám kórkem óner dep qáte qabıl etilgen yamasa qabıl etilgen zatlardan ajıratıw ; • estetik dúńyaǵa kózqarastıń óz dáwiri mádeniyatı menen baylanısıw mexanizmin súwretlew, kórkem ónerdiń social -mádeniy determinatsiyasi dinamikasın anıqlaw ; kórkem óner tiliniń ayriqsha qásiyetlerin úyreniw, onıń sońǵı bir yarım ásir dawamında júz bergen ózgerislerin esapqa alǵan halda ; kórkem ónerdiń wazıypaları yamasa funksiyaların jáne onıń insan (jeke jáne social) turmısı hám iskerligi ushın áhmiyetin úyreniw ; kórkem ónerdiń ulıwma principlerin, kórkem óner shıǵarmasın jaratıwshı súwretshi jáne onı qabıl etiwshi hám bahalaytuǵın auditoriyanı basqaratuǵın ideallardı yamasa qádiriyatlardı úyreniw; kórkem ónerdiń tábiyaatı jáne onıń rawajlanıwı haqqındaǵı ámeldegi filosofiyalıq kontseptsiyalardı sın kózqarastan analiz qılıw ; • kórkem óner rawajlanıwınıń ózgesheligi hám dinamikasın belgileytuǵın sırtqı hám ishki sebeplerdi úyreniw, kórkem ónerde ajıralmaslıq hám rawajlanıw mashqalasın jáne de analiz qılıw ; • kórkem óner tariyxınıń dáwirliligin tiykarlash, onı tiykarǵı basqıshlarǵa bolıw, hár bir basqısh sheńberinde ishki birligi menen ajralıp turatuǵın ayriqsha usıllardı ajıratıw hám basqalar ; • zamanagóy kórkem ónerdiń qásiyetlerin, onıń zamanagóy mádeniyat menen baylanısın, onıń rawajlanıwınıń ulıwma tendensiyalarini hám evolyutsiyasınıń tiykarǵı basqıshların analiz qılıw ; • estetikani pán retinde ayriqshalıǵın, onıń óz-ara, xarakteristika -bahalaytuǵın yamasa deskriptiv-preskriptiv ózgeshelikin úyreniw; • dástúriy hám zamanagóy estetika ortasındaǵı baylanıslardı úyreniw. Estetika wazıypalarınıń keltirilgen dizimi, álbette, tolıq emes. Biraq ol estetika basqa hesh qanday ilimiy pánni, sonday-aq kórkem ónerdi úyreniw menen shuǵıllanatuǵın pánni de tolıq hám izbe-iz túrde úyreniwge ılayıq bolmaǵan sorawlar menen shuǵıllanıwın jaqsı kórsetedi. Estetika teması salıstırǵanda anıq belgilenedi jáne bul birinshi náwbette estetikani dástúriy túrde rawajlanǵan filosofiya hám kórkem ónershunoslikka salıstırǵanda ǵárezsiz bilim tarawı retinde ajıratıp alıw menen baylanıslı. Estetika pán retinde, shubhasız, filosofiyalıq ózgeshelikke iye, biraq óziniń ayriqsha qásiyetlerine iye. Estetik qádiriyatlar tiykarlanıp kórkem óner sheńberinde jaratılǵanlıǵı sebepli, estetika birinshi náwbette kórkem óner hám kórkem ijodning ayriqshalıǵı haqqındaǵı pán retinde kórip shıǵilıwı múmkin. Kórkem óner estetika rawajlanıwına sheshiwshi tásir kórsetedi. Óz gezeginde, estetika barlıq menshikli kórkem ónershunoslik pánlerine (ádebiyattanıw ilimi, suwretleytuǵın kórkem óner teoriyası, teatrshunoslik, muzıkashunoslik hám basqalar ) salıstırǵanda ulıwma teoriyalıq tıykardıń áhmiyetine iye. Kórkem ónerdiń ulıwma máselelerin úyreniw menen shuǵıllanatuǵın estetika bul menshikli teoriyalerge olardı qurıw ushın zárúr bolǵan metodologik principlerdi beredi, bólek kórkem ónershunoslik pánleri ortasındaǵı baylanıslar hám munasábetlerdi úyrenedi, olarda qollanılatuǵın anıq izertlew usılların analiz etedi. Estetika tiykarǵı taypaları arasında : estetik, gózzal, jerkenishli, joqarı, tómen, baxıtsızlıqlı, komik, ironik, mimesis, Katarsis, kórkem suwret, ramz, simulyakr, kanon, kórkem usıl, kórkem óner, oyın, epataj hám basqalar. Estetik taypalardıń tolıq dizimi joq, estetik tarawdıń ózgeriwi menen onı analiz qılıw ushın zárúr bolǵan ulıwma túsinikler de ózgerip turadı. Estetika qandayda bir anıq iskerlikti uyretmeydi. Ol, atap aytqanda, kórkem óner yamasa dúnya gózzallıǵın tuwrı qabıllawdı uyretmeydi bul estetik tálimdiń estetik ta'mni rawajlandırıwǵa qaratılǵan wazıypası bolıp tabıladı. Óz predmetin insan bar ekenligin estetik ólshemin úyreniw arqalı, estetika insan hám jámiyet turmısında estetik tájiriybediń ornı, roli hám áhmiyetin kórsetedi. Sonıń menen birge, ol adamdıń arnawlı bir turmıs sharayatları menen baylanıslı bolǵan global social -utilitar baylanıslılıqtan waqtınsha shıǵıp ketiwi hám basqa, joqarı haqıyqatqa, ámelde barlıqtıń ruwxıy tarawlarına óz úlesin sezim etiwi, jeke erkinlik, uyqaslıq hám turmıstıń tolıq tolıqlıǵın sezim etiwi múmkin bolǵan joldı kórsetedi. Aestetika kóbinese hesh qanday, hátte uǵımsız baha hám usınıslardı óz ishine almaytuǵın tek xarakteristikalaytuǵın ıntızam retinde usınıs etiledi. Sol munasábet menen, estetika tariyxında kóp márte onıń qádiriyatlar menen tıǵız baylanıslılıǵına itibar qaratılıwı zárúrli bolıp tabıladı. Platonning kórkem óner haqqındaǵı pikiriniń húkimran tendentsiyası sózdiń keń mánisinde anıq etikalıq, dep jazadı M. K. Berdsli. Ol hár qanday kórkem óner shıǵarmasınıń juwmaqlawshı bahası ulıwma jámiettiiń barlıq zárúrli tárepleri hám qádiriyatların esapqa alıwı kerekligini aytıp otediю 1735-jılda jazılǵan A. Baumgartanning " Poeziya tuwrısında oy-pikirler" shıǵarmasında qosıqtıń tariypi anıq bahalawǵa tiykarlanǵan. Baumgartan, Aristotel sıyaqlı, " jaqsı qosıq" principlerıni ornatıwǵa háreket etedi. " Haqıyqıy" yamasa " tuwrı" qosıq úlgisinen paydalanıp, hár qanday qosıqtıń salawatın anıqlaw múmkin. Hegelning estetikasida da ashıq bahalar qollanıladı. Ol biziń ongimizda ámeldegi bolǵan zatlar menen baslanadı, biraq onıń pútkil filosofiyasınıń maqseti bul zatlardı pikirde sın kózqarastan rekonstrukciya qılıw, oxir-aqıbet bolsa tolıq hám keń qamtılǵan filosofiyalıq bilimdi ańlatiwshı Absolut bolıp tabıladı. Absolut kórkem ónerdiń kontseptual ózgeshelikin belgileydi. Kórkem óner ideyasınıń Absolutdagi ornın anglaganimizdan keyin, kórkem ónerdi qabıllaw tájiriybemizni anıqlawtırıw hám tártipke salıw múmkinshiligi payda boladı. Bul sońǵı qádem endi filosofiyaǵa tiyisli emes, sebebi súwretshilerdiń anıq dóretpelerinde idealdı ámelge asırıw filosofiyalıq teoriyalıqlashtirishni emes, bálki bahalawdı talap etedi. A. Shopengauerning pikirine kóre, haqıyqıy kórkem óner shıǵarması málim bir mániske ıyelewi kerek hám bul mártebege dawa etetuǵın hár qanday dóretpe ushın tek bir soraw zárúrli bolıp tabıladı: ol bul mániske iye boladimi? R. Kollingvud úzliksiz túrde " haqıyqıy kórkem óner", haqıyqıy qádiriyatlardı sáwlelendiriwshi kórkem óner hám ónermentshilik yamasa zawıq alıw kórkem óneri ortasında parıq etedi. Chopengauer sıyaqlı, Kollingvud da estetikaning tiykarǵı waziypası kórkem ónerdiń qádiriyatı hám áhmiyetin aytıwdan ibarat dep esaplaydı. Estetik qádiriyatlar haqqındaǵı húkimler dizimi, estetika mudamı bahalawdı óz ishine aladı, degen ideya keń tarqalǵanlıǵın jaqsı kórsetedi jáne onıń tiykarǵı sorawı : dúńyaǵa kózqarastıń ayriqsha estetik ma`nisi neden ibaratlıǵın túsindiriw? Estetika filosofiyanıń qaysı baǵdarı sheńberinde rawajlanıwına qaramastan, onıń tiykarǵı principleri eki qıylı, xarakteristika hám bahalaw ózgeshelikine iye. Estetika estetik sezimdiń real tájiriybesinen, atap aytqanda, kórkem óner dóretpelerin qabıllawdan baslanadı jáne bul tájiriybeni xarakteristikalaw hám ulıwmalastırıw háreketi bolıp tabıladı. Usınıń menen birge, ol mudamı estetik sezimdiń bólek aktlarini, kórkem óner usılları hám baǵdarların bahalaydı, sonıń menen birge " haqıyqıy gózzallıq", " haqıyqıy súwret", " haqıyqıy poeziya" hám taǵı basqalardı ne dep esaplaw haqqında usınıslar beredi. Psixologizm estetikada. XIX ásirdiń ekinshi yarımında, psixologiyada ilimiy revolyuciya júz bergeninde hám ol eksperimental hám jedel rawajlanıp atırǵan pán bolǵanında, psixologizm matematika hám estetikadan baslap kóplegen ilimiy pánlerdi qamtıp aldı. Onıń mánisi bunday húkimlerdi shıǵarǵan sub'ekttiń jeke psixologiyasidagi matematikalıq, logikalıq, estetik hám taǵı basqa húkimlerdiń úzil-kesil hám usınıń menen birge isenimli tiykarların tabıwǵa urınıw bolıp tabıladı. Psixologizm hám oǵan baylanıslı bolǵan úmit, psixologiyaga tiykarlanǵan dep shama etilgen pánlerdiń qaǵıydaları eksperimental túrde tastıyıqlanishi, formal pánler matematika hám logikada uzaq waqıt ótken zamanda qaldı. Biraq, psixologizm ele da estetikada keń tarqalǵan. Bul pánniń ózi geyde psixologiyaning tiykarǵı túsiniklerin, atap aytqanda, seziw psixologiyasini qóllaw menen tariyplanadi. Bul uzaq waqıttan berli ólgen dástúrlerge húrmetten basqa zat emes. Estetika, mısalı, matematika yamasa mexanikadan kóre psixologiyani kóbirek qızıqtiradi, biraq estetika ushın hesh qanday psixologiyalıq tiykar joq hám olardı izlew úmitsiz ish bolıp tabıladı. " Kóbinese aytıladı,- deydi vittgensteyn,- estetika psixologiyaning bir bólimi. Ideya mınada, eger biz bul tarawda rawajlansak, ol jaǵdayda hámme zat - kórkem ónerdiń barlıq sırları - psixologiyalıq tájiriybelerde ashıladı. Bunday ideya ulıwma aqmaq bolıp tabıladı. Estetika sorawlarınıń psixologiyalıq tájiriybeler menen hesh qanday baylanısı joq. Olarǵa juwaplardı ulıwma basqasha jollar menen izlew kerek... Adamlar ele da psixologiya barlıq estetik húkimlerdi túsintiredi dep oylasadı. Olar eksperimental psixologiyani názerde tutıwadı. Bul júdá kúlkili. Kórinip turıptı, olda, psixologiya ne menen shuǵıllanay atırǵanı hám shıǵarma haqqındaǵı húkimler ortasında hesh qanday baylanıslılıq joq... Estetik tásir sırın túsindiriw estetik hukmning psixologiyalıq sebeplerin ashıw jollarında emes". Kóp jıllar dawamında estetika tiykarlanıp gózzallıq filosofiyası retinde rawajlanǵan. Estetika gózzallıq ne ekenligin hám basqa barlıq estetik túsinikler gózzallıq qatlamı menen qanday baylanıslılıǵın úyrenedi, dep shama etilgen. Biraq házirgi waqıtta gózzallıq haqqındaǵı ılım retinde estetika tariypi gónergen kórinedi. Gózzallıq tek estetikning bir túri bolıp, onıń joqarı, tómen, tańlanıwlanarli, tańlanıwlanarli, komik, ironiya, groteska sıyaqlı modifikatsiyaları menen birge. Estetika teması, deydi L. vittgensteyn, júdá keń qamtılǵan hám, men kórip turǵanimdek, pútkilley nadurıs tushunilgan . Gózzal sıyaqlı sózdi qóllaw, eger ol ushraytuǵın gáplerdiń lingvistik formasına qarasak, basqa sózlerdi qóllawdan kóre talay ańsatlaw nadurıs tushunilishi múmkin. Gózzal sintaksis formasında termin esaplanadı, bul erda sonday deyiw qálewi payda bolıwı múmkin: Gózzal bolǵan zat gózzallıq sapasına iye . Haqıyqıy turmısda, biz estetik húkim shıǵarganimizda, " ózine tartatuǵınli", " ózine tartatuǵınli" hám basqalar sıyaqlı atamalar derlik hesh qanday rol oynamaydı. Mısalı, estetik atamalar muzıka sın pikirinde isletilingenmi? Ádetde sonday deyiwedi: " Qarang, bul qanday orınsız modulatsiya"; yamasa : " Bul bólek óz-ara baylanıslı emes"; ádebiyat sın pikirinde: " Onıń suwreti júdá anıq". Bul erda isletiletuǵın sózler kúndelik sóylewde isletiletuǵın " tuwrı" hám " tuwrı" sıyaqlı sózlerge qaraǵanda talay jaqınlaw. vittgensteyn tuwrı sonı aytmoqdaki, dástúriy estetikada gózzallıq kategoriyasi estetik húkim ushın kútá úlken áhmiyetke iye bolǵan. Men estetikani ılım retinde qanday túsiniw múmkinligi haqqında sóylewdi qáleleredim, taǵı bir bar vittgensteyn estetika temasınıń tariypiga qaytadı. Siz estetikani gózzallıq haqqında gápiradigan ılım dep oylawıńız múmkin... Menimcha, bul halda, ol sonıń menen birge, qanday kofe eń jaǵımlı ekenligin da óz ishine alıwı kerek. Ulıwma alǵanda, jaqsı taǵamdı tatib kórgende yamasa jaǵımlı iyisti nápes alǵanda zawıq alıwdıń bir tarawı bar ekenin aytıw múmkin. Bunnan tısqarı, kórkem óner tarawı da bar, bul joqarıda kórsetilgenlerden ulıwma parıq etedi, eger muzıka tıńlayotganda, adamdıń júzi jaqsı taǵamdı tatib kórgende payda bolǵanı sıyaqlı kórinedi, eger bul erda parq da bar: adam muzıkanı áp-áneydey kórgeninen kóre, ol hátte jılawı múmkin, biraq mazalı taǵamnan zavqlanib, ol jasların tógiwi múmkin emes. Estetika jumbaqları kórkem óner dóretpeleri bizge qanday tásir kórsetiwi haqqındaǵı jumbaqlar. Juwmaq etip aytqanda, estetika uzaq rawajlanıw jolin basıp ótken, ol óziniń bar ekenligin túrli dáwirlerinde (gózzallıq tuwrısındaǵı pán, psixologiya tarmaǵı hám basqalar ) túrlishe anıqlanǵan. Zamanagóy kórkem ónerdiń rawajlanıwı izertlewshilerdińni zamanagóy estetika mánisi hám wazıypaların anıqlaw ushın jańa jantasıwlardı izlewge májbúr etdi, bul bolsa noklassik estetika qáliplesiwine alıp keldi. Estetikaning filosofiyalıq mánisin taǵı onıń kórkem óner shıǵarmasına jantasıwında kóriw múmkin. Ekenin aytıw kerek, hár bir kórkem ónershunoslik ilmi óz izertlew obiektine úsh tárepleme - teoriyalıq, tariyxıy, sın kózqarastan tárepten yondashadi. Mısalı, ádebiyattanıw ilimin alaylıq. Ádebiyat teoriyası tek ádebiyatgagina tán bolǵan kórkem nizamlıqlami, kórkem tús jaratıw usılı hám quralların úyrenedi. Ádebiyat tariyxı arnawlı bir tariyxıybadiiy processler izbe-izligin izertlew arqalı kórkem ádebiyattıń rawajlanıw nizamlıqların ashıp beredi. Kórkem ádebiyatqa baylanıslı sın pikir bolsa, kórkem ádebiyatqa baylanıslı -kórkem ijodning zamanagóy processlerin analiz etedi hám hár bir jańa asami bahalaydı, dóretpe dóretiwshisiniń dóretiwshilik rawajlanıwın gúzetip baradı. Estetika - filosofiyalıq pánlerden biri. Filosofiya bolsa, fanlaming patshası bolıp tabıladı. Haqıyqattan da, ol pánler patshası retinde barlıq tábiyiy jáne social ılımlar erisken tabıslami qamtıp alıp, olardan ulıwma juwmaqlar shıǵarıp, usılar tiykarında insaniyattı haqıyqat tárep jetekleydi. Sol sebepli, tafakkumi filosofiyanıń predmeti dep ataw maqsetke muwapıq. Estetika bolsa, filosofiyalıq pán retinde barlıq kórkem ónershunoslik pánleri erisken tabıslardan ulıwma juwmaqlar shıǵarıp, sol juwmaqlar tiykarında insandı gózzallıq arqalı haqıyqatqa jetistiriwge xızmet etedi. Bunnan tısqarı, estetika islepshıqqan nızam -qaǵıydalar barlıq kórkem ónershunoslik pánleri ushın ulıwmalıq ózgeshelikine iye. Mısalı, usıl, ırǵaq (ritm), kompozitsiya hám t.b. boyınsha nizamlıqlar barlıq kórkem óner túrlerine tiyisli. Hesh bir bólek kórkem óner túri haqqındaǵı pán bunday múmkinshilik hám jeńillikke iye emes. Mısalı, kinoshunoslik islep shıqqan montaj teoriyasın muzıka yamasa arxitektorlıq kórkem ónerine qollanıw etip bolmaydı. Sonday etip, estetika kórkem ónerdi hámme tárepden óz ishine aladı hám oǵan tereń kirip baradı : kórkem asaming jaratılıw Ramazan yaki Qurban hayttan aldıńǵı kúnindegi shártsharoitlardan tartıp tap ol dóretiw bolıp, túp iyesi - aqıl etiwshine etip bargunigacha bolǵan hám odan keyingi processlami izertlew etedi hám de olardan teoriyalıq juwmaqlar shıǵaradı. Zero, «Kórkem óner filosofiyası» sóz dizbeginiń siri da áne sonda. Kórkem óner estetikaning izertlew obiekti retinde ayriqsha álem. Ol jaǵdayda estetik ayrıqshalıqlar bo'rtib kózge taslanadı. Soǵan kóre, onı nafosatga burkangan social hádiyse deyiw múmkin. Kórkem óner turmıstı in'ikos ettirararrkan, insannıń ózin ózine kórsetiwshi úlken ayna wazıypasın oteydi. Ol insandı uyretedi, shaqırıq etedi gózzallastıradı. Bul wazıypalami hajarishda estetika kórkem ónerdiń járdemshisi, jetekshisi esaplanadi. Paydalanılǵan ádebiyatlar : 1. Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon, demokratik O`zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. T.: O`zbekiston, 2016. -53 b. 2. Mirziyoyev Sh.M. Buyuk kelajagimizni mard va oliyjanob xalqimiz bilan quramiz. T.: O`zbekiston, 2017 -484 b. 3. Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta`minlash-yurt taraqqiѐti va xalq farovonligining garovi. T.: 2017. -28 b. 4. Mirziyoyev Sh.A. Tanqidiy tahlil, qat`iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bolishi kerak// «Xalq sozi» 15 yanvar 2017 yil. 5. Karimov İ.A. Biz tanlagan yol-demokratik taraqqiyot va ma`rifiy dunyo bilan hamkorlik yili 11 jild. T. Ơzbekiston 2003 yil 6. Karimov I.A. Asarlar to`plami. 1-24 jildlar.- T.: O`zbekiston, 1996-2016. 7. Karimov I.A. Yuksak ma`naviyat – engilmas kuch. 2-nashr –T.: Ma`naviyat, 2016, -176 b. 8.Karimov İ.A. Tinichlik va xavfsizlik óz kuch-qudratimiz, xamjihatligimiz va qat`iy irodamizga bog`lik 12 jild. T.Ơzbekiston 2004 yil tải về 144.73 Kb. Chia sẻ với bạn bè của bạn:
|