Sjif 2022: 947 Advanced Sciences Index Factor asi factor = 7
ISTE'MOL XARAJATLAR TARKIBI, %
tải về 0.55 Mb. Chế độ xem pdf
|
Mavzu Bozor iqtisodiyoti, uning shakllanishi va rivojlanishi sh (2)
- Điều hướng trang này:
- Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784
| ISTE'MOL XARAJATLAR TARKIBI, %
oziq-ovqat mahsulotlari nooziq-ovqat mahsulotlari xizmarlar 16,6 18,3 19,9 20,3 20,1 20,6 20,7 20,5 20,4 20,3 25,3 23,6 26,9 28,3 27,9 30 29,9 31,1 32,3 33,5 58,1 58,1 53,2 51,4 52 49,4 49,4 48,4 47,3 46,2 2 0 10 Y I L 2 0 11 Y I L 2 0 1 2 Y I L 2 0 1 3 Y I L 2 0 14 Y I L 2 0 1 5 Y I L 2 0 1 6 Y I L 2 0 1 7 Y I L 2 0 1 8 Y I L 2 0 1 9 Y I L Oriental Renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences VOLUME 2 | ISSUE 5 ISSN 2181-1784 Scientific Journal Impact Factor SJIF 2022: 5.947 Advanced Sciences Index Factor ASI Factor = 1.7 712 w www.oriens.uz May 2022 mavjud bo’lsa-da), shuningdek, aholi to’laydigan sog’liqni saqlash xizmatlarining kam rivojlanishi va tarqalishi. 1990-yillarning boshlarida bepul bo’lgan tibbiy xizmatlar, hozirgi kunga kelib iste’mol xarajatlarining 0,9 foizini tashkil qilmoqda. O’zbekiston uchun ta’lim xizmatlaridan foydalanish muammosining dolzarbligi, ta’limning moddiy-texnik bazasini mustahkamlash sohasida amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarga qaramasdan, O’zbekistonda maktab bitiruvchilarini oliy ta’lim bilan qamrab olish (oliy ta’lim olish imkoniyati3) MDH mamlakatlari va dunyodagi eng past ko’rsatkichlardan biri hisoblanadi. Agar 2000-yilda kollej va litseylarning yuzdan ortiq bitiruvchisidan o’n ikki kishi Oliy o’quv yurtlariga o’qishga kirgan bo’lsa, ularning soni 2005-yilda o’n nafar bitiruvchi, 2012-yilda esa faqat to’qqiz nafar bitiruvchini tashkil qiladi. O’zbekiston bilan yaqin rivojlanish va iqtisodiyotni isloh qilish xususiyatlariga ega bo’lgan boshqa mamlakatlar uchun Malayziya va Qozog’istonda 41% dan, Rossiyada 76% gacha. XULOSA Bilamizki, aholi turmush darajasini ifodalovchi asosiy ko’rsatkichlardan biri bo’lgan Inson taraqqiyoti indeksi (ITI) ko’rsatkichini hisoblashda BMT tomonidan hisobga olingan bu ko’rsatkich. O’zbekistonda Markaziy Osiyo mintaqasi va MDHning boshqa mamlakatlarida bo’lgani kabi, aholining o’rtacha ta’lim muddati ham yuqori darajada rivojlangan mamlakatlar ko’rsatkichlaridan past (O’zbekistonda 12.04 yil, rivojlanish darajasi yuqori bo’lgan mamlakatlarda kamida 13,6 yil, va rivojlangan mamlakatlarda 15 yildan ortiq)[4]. Ijtimoiy xizmatlar ko’rsatish sohasida xususiy sektorni rivojlantirish, majburiy tibbiy sug’urta tizimiga o’tish (MTS) yoki ixtiyoriy tibbiy sug’urta (ITS) da aholining eng ko’p ta’minlangan toifalarini keng jalb qilish (amalga oshirilayotgan tarkibiy islohotlar va markazsizlashtirishning joriy jarayonlari sharoitida) davlat byudjetining cheklangan imkoniyatlari bilan iqtisodiy jihatdan foydalidir. Shuningdek, aholining ehtiyojmand qatlamlari uchun ta’lim va sog’liqni saqlashni jamoat institutlari va mahalliy hokimiyat organlari ishtirokida butun aholi uchun sifatli tibbiy va ta’lim xizmatlarini iste’mol qilish imkoniyatini ta’minlash maqsadida davlat nazorati ostida saqlab qolish zarur deb hisoblaymiz. Turmush darajasini sifatli tahlil qilish masalalari aholi turmush darajasini doimiy asosda monitoring qilishni davom ettirish, shuningdek, hayot darajasini monitoring qilish Milliy tizimini doimiy takomillashtirish bilan chambarchas bog’liq. Uzoq muddatli istiqbolda inson kapitalining to’planishini faollashtirish va dinamik rivojlanayotgan mamlakatlarga mos keladigan maqsadli iste’mol |