Tác giả
7
Chương 1
Cơ sở phân tử của di truyền tế bào
Mục tiêu: Sau khi học xong chương này, học viên sẽ có khả năng:
- Trình bày được các khái niệm về gen, hệ gen và mã di truyền.
- Trình bày được mô hình và cơ chế tái bản ADN.
- Trình bày được mô hình và cơ chế phiên mã, ADN
→ ARN.
- Trình bày được mô hình và cơ chế dịch mã, ADN
→ mARN → Protein.
- Trình bày được cơ chế điều hòa hoạt động của gen.
- Giải thích được cơ sở phân tử của tiến hóa.
3.1 ADN – vật chất mang thông tin di truyền
ADN (axit deoxyribonucleic) là hợp chất đại phân tử cấu tạo nên các gen và thể nhiễm
sắc – là vật chất quy định đặc tính di truyền và biến dị của cơ thể sống.
Chúng ta sẽ xem xét lịch sử mà qua đó các nhà sinh vật học đã khám phá ra ADN là vật
chất di truyền.
8.1.1 Nhân tố chuyển dạng của Griffith
Năm 1928 Federick Griffith, nhà sinh vật học người Anh, đã công bố các kết quả thí
nghiệm về sự chuyển nạp (transformation) ở vi khuẩn gây bệnh viêm phổi (Streptococcus
pneumoniae). Ông đã sử dụng hai chủng vi khuẩn là một chủng gây bệnh viêm phổi và một
chủng không gây bệnh – chủng lành. Chủng gây bệnh có đặc tính gây bệnh và có vỏ bảo vệ,
còn chủng lành không gây bệnh và không có vỏ. Ông giết chết vi khuẩn bằng nhiệt độ cao
và đem trộn lẫn các vi khuẩn gây bệnh đã giết chết với các vi khuẩn lành còn sống và
đem tiêm vào chuột. Chuột bị bệnh viêm phổi và trong máu chuột tìm thấy các vi khuẩn
gây bệnh sống. Ông kết luận rằng các chủng lành đã chuyển dạng thành các chủng gây
bệnh do một nhân tố nào đó (nhân tố quy định bệnh và di truyền) đã chuyển từ chủng
bệnh sang chủng lành và biến chủng lành thành chủng gây bệnh. Các chủng gây bệnh do
bị chuyển dạng sinh sản ra con cháu đều mang tính gây bệnh. Nhưng Griffith chưa phát
hiện được bản chất hóa học của nhân tố chuyển dạng.
Phải đợi đến năm 1944, các nhà sinh vật học với rất nhiều nghiên cứu khoa học khác
nhau mới chứng minh được nhân tố chuyển dạng của Griffith là ADN. Tại Viện Nghiên cứu
Rockefeller (Mỹ) T. Avery và các cộng tác viên đã tiến hành nhiều thí nghiệm tỉ mỷ và chính
xác trên các đối tượng vi khuẩn mà Griffith đã nghiên cứu và chứng minh được rằng nhân tố
do Griffith giả định có bản chất là ADN, nghĩa là ADN của vi khuẩn gây bệnh đã chuyển sang
cho vi khuẩn lành, biến vi khuẩn lành thành vi khuẩn gây bệnh có vỏ bảo vệ.
8
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |