Journal of science
Một số lưu ý về việc sử dụng câu hỏi
tải về 416.68 Kb. Chế độ xem pdf
|
| 2.3. Một số lưu ý về việc sử dụng câu hỏi
trong dạy học đọc hiểu văn bản Để câu hỏi trong dạy học đọc hiểu phát huy được hiệu quả, GV bên cạnh việc phải tuân thủ những yêu cầu chung của việc sử dụng câu hỏi trong dạy học còn cần phải đảm bảo một số yêu cầu của câu hỏi trong dạy học đọc hiểu nói riêng như: - Câu hỏi đọc hiểu VB phải được thiết kế phù hợp với đặc trưng thể loại của VB. - Câu hỏi đọc hiểu VB, đặc biệt là VB văn học, phải hướng dẫn người đọc khám phá, tìm hiểu cả về phương diện nội dung lẫn hình thức nghệ thuật của VB. - Câu hỏi đọc hiểu VB phải phản ánh đúng các hoạt động tư duy và xảm xúc xảy ra trong tiến trình đọc VB, chẳng hạn như liên hệ; hình dung, tưởng tượng; dự đoán; suy luận; khái quát hóa; đánh giá; kiểm soát quá trình đọc, v.v.. - Câu hỏi đọc hiểu VB phải được thiết kế đảm bảo các giai đoạn của tiến trình đọc hiểu. 3. Một số vấn đề về đọc hiểu văn bản 3.1. Một số quan niệm về đọc hiểu văn bản Trước tiên, theo các nhà nghiên cứu, đọc là một quá trình tương tác. Sự tương tác đầu tiên là sự tương tác giữa VB với người đọc. Roman Ingarden (1893 – 1970) và Wolfgang Iser (1926 – 2007) đã cho rằng “VB văn học là một cấu trúc bao gồm những yếu tố đã bị lược hóa, ý nghĩa của nó nằm trong ý thức người tiếp nhận” (dẫn theo Hoàng Phong Tuấn, 2016). Do đó, việc cụ thể hóa cấu trúc nghĩa của VB phụ thuộc rất lớn vào khả năng của người đọc. Còn từ góc độ sư phạm, Louise Michelle Rosenblatt lại rất thận trọng khi đồng thời đề cao sự tương tác của cả VB và người đọc. Theo Rosenblatt (1994), “mỗi hành vi đọc là một sự kiện, một sự tương tác, thương lượng giữa các yếu tố: một người đọc cụ thể và một mô hình cụ thể của những kí hiệu, một VB, và xuất hiện tại một thời điểm cụ thể trong một ngữ cảnh cụ thể.” (p.163). Vì vậy ý nghĩa do tôi mang lại cho tác phẩm có thể không giống với ý nghĩa do anh kiến tạo dù đó là VB của cùng một tác giả. Rand Reading Study Group (2002) lại xác định đọc hiểu là “quá trình xảy ra đồng thời việc trích lọc và xây dựng ý nghĩa cho VB thông qua sự tương tác với VB viết. Nó bao gồm ba yếu tố: người đọc, VB và hành động đọc hoặc mục đích đọc”. Quá trình tương tác này là nền tảng đưa đến việc giải mã và kiến tạo nghĩa cho VB. Mặc dù khái niệm “tương tác” được hiểu theo nhiều cách khác nhau nhưng có thể nhận thấy đọc là quá trình tương tác giữa người đọc với VB. Điều đó chứng tỏ việc tiếp nhận VB không phải là một quá trình thụ động mà là sự chủ động |