TröÔØng ñAÏi hoïc sö phaïm kyõ thuaät tp. Hoà chí minh khoa cô khí cheá taïo maùy boä moân coâng ngheä cheá taïo maùY

3.2 Caùc phöông phaùp gia coâng caét goït 
Trong soá nhöõng phöông phaùp cheá taïo chi tieát cho caùc loaïi maùy moùc, cô caáu, khí cuï, 
cuõng nhö caùc saûn phaåm khaùc, phöông phaùp caét goït laø phöông phaùp ñöôïc söû duïng roäng raõi 
nhaát – ñoù laø tieän, baøo, phay, khoan, maøi … 
Quaù trình caét goït laø quaù trình hôùt ñi lôùp kim loaïi thöøa treân beà maët phoâi ñeå taïo ra chi 
tieát coù hình daïng, kích thöôùc, ñoä boùng beà maët vaø ñoä chính xaùc theo yeâu caàu thieát keá. 
Thöïc chaát cuûa phöông phaùp caét goït laø taïo neân nhöõng beà maët môùi baèng caùch laøm bieán 
daïng, sau ñoù taùch ra nhöõng lôùp vaät lieäu beà maët ñeå thaønh phoi. 
3.2.1 Phöông phaùp tieän 
1. Khaû naêng coâng ngheä
Tieän laø phöông phaùp gia coâng caét goït thoâng duïng nhaát, ñöôïc thöïc hieän baèng söï phoái 
hôïp hai chuyeån ñoäng (hình 2.5 – chöông 2) goàm chuyeån ñoäng caét chính laø chuyeån ñoäng 
quay troøn cuûa chi tieát (trong moät soá tröôøng hôïp seõ laø cuûa dao) vaø chuyeån ñoäng chaïy dao 
(chuyeån ñoäng chaïy dao doïc vaø chuyeån ñoäng chaïy dao ngang). 
Tieän thöôøng ñöôïc thöïc hieän treân maùy tieän. Ngoaøi ra coøn coù theå thöïc hieän treân maùy 
phay (gia coâng loã), maùy khoan, maùy doa ngang, doa ñöùng. Tieän chieám tyû troïng raát lôùn 
trong gia coâng kim loaïi baèng caét, khoaûng 25 ÷50%. Vì ngoaøi nguyeân coâng tieän treân maùy 
tieän coøn coù theå khoan, khoeùt, doa, ta roâ v.v... 
Khaû naêng coâng ngheä cuûa tieän raát cao (hình 3.11 ), phöông phaùp tieän coù theå : 
- 
Gia coâng maët tru ngoaøi vaø trong (hình 3.11 a, b, c, i, j);
- 
Gia coâng maët ñaàu (hình 3.11 b, d); 
-67-
- 
Gia coâng caùc loaïi ren vít trong hoaëc ngoaøi 
(hình 3.11 h,k); 
- 
Gia coâng maët ñònh hình (hình 3.11 f, g); 
- 
Gia coâng raõnh ngoaøi, caét ñöùt (hình 3.11e); 
- 
Gia coâng raõnh trong loã (hình 3.11 l); 
- 
Gia coâng maët coân ngoaøi vaø trong (hình 3.12); 
- 
Neáu coù theâm ñoà gaù thì phaïm vi gia coâng coù 
theå môû roäng hôn nhö : gia coâng maët nhieàu caïnh , tieän cam , phay hoaëc maøi v.v... 
Tuøy theo vò trí gia coâng (maët trong ,maët ngoaøi ,maët ñaàu ) hoaëc phöông phaùp gia coâng 
(tieän thoâ, tieän tinh). Chaát löôïng cuûa chi tieát gia coâng coù theà ñaït ñöôïc ñoä boùng, ñoä chính xaùc 
khaùc nhau (baûng 3.1)
Ñoä chính xaùc veà vò trí töông quan nhö ñoä ñoàng taâm giöõa caùc baäc cuûa truïc giöõa maët 
trong vaø maët ngoaøi coù theå ñaït tôùi 0,01 mm tuøy thuoäc phöông phaùp gaù ñaët phoâi. 
Hình 3.12 
Tieän maët coân baèng caùch ñaùnh 
leäch öï ñoäng 

-68-
Baûng 3.1 Ñoä chính xaùc gia coâng cuûa tieän 
a) 
l)
k) 
j)
e) 
i)
d) 
c) 
b) 
h)
g)
f)
ϕ
1
Hình 3.11 Moät soá sô ñoà caét khi tieän 

 -69-
Baûng 3.1 Chaát löôïng chi tieát sau khi tieän 
Chieàu cao nhaáp nhoâ [ μm] 
Daïng beà maët vaø 
phöông phaùp tieän 
Ñoä chính xaùc kích 
thöôùc (TCVN) 
R
a
R
Z
∇
1) Tieän ngoaøi
- 
Thoâ 
- 
Baùn tinh 
- 
Tinh 
- 
Tinh moûng 
2) Khoan 
3) Khoeùt 
- 
Thoâ
- 
Baùn tinh 
- 
Tinh 
4) Doa 
- 
Thoâ 
- 
Tinh
- 
Tinh moûng 
5) Tieän trong 
- 
Thoâ
- 
Baùn tinh 
- 
Tinh 
- 
Tinh moûng 
6)Xeùn maët ñaàu
- 
Thoâ 
- 
Baùn tinh 
- 
Tinh 
13 – 12 
11 – 10 
9 – 8 
7 
12 
12 
11-10 
9 – 8 
9 – 8 
7 
7 
13 – 12 
11 – 10 
9 – 8 
7 
12 
11 
8 – 7 
- 
- 
2,5 
1,25 – 0,63 
- 
- 
- 
2,5 
2,5 
1,25 
0,63 
- 
- 
2,5 
1,25 - 0,63 
- 
- 
1,25 –0,63 
80-40 
20 
- 
- 
40 
40 
20 
- 
- 
- 
- 
80 – 40 
20 
80-40 
20 
- 
∇
3-∇4 
∇
5 
∇
6 
∇
7-∇8 
∇
4 
∇
4 
∇
5 
∇
6 
∇
6 
∇
7 
∇
8 
∇
3-∇4 
∇
5 
∇
6 
∇
7-∇8 
∇
3-∇4 
∇
5-∇6 
∇
7-∇8 

2. Phaân loaïi dao tieän 
Ñeå gia coâng tieän, ngöôøi ta söû duïng nhieàu 
loaïi dao khaùc nhau. Caên cöù vaøo vò trí cuûa löôõi 
caét, ta coù dao traùi (hình 3.13a) vaø dao phaûi (hình 
3.13b). Trong quaù trình laøm vieäc, dao traùi thì 
tieán töø traùi qua phaûi (töø uï tröôùc ñeán uï sau); coøn 
dao phaûi tieán töø phaûi qua traùi (töø uï sau ñeán uï 
tröôùc). 
a)
b)
Hình 3.13 
Vò trí löôõi caét chính 
Theo hình daùng cuûa ñaàu dao coù dao thaúng 
(hình 3.14a), dao cong (hình 3.14b)vaø dao coù 
ñaàu vuoát daøi (dao caét) (hình 3.14c). 
-70-
Hình 3.14 
a) 
c) 
b)
Keát caáu ñaàu dao tieän 
Theo coâng duïng, ta coù dao tieän ngoaøi ñaàu thaúng (hình 3.14a), dao tieän ngoaøi ñaàu cong 
(hình 3.14b, c); dao tieän maët ñaàu (hình 3.11b, d); dao caét raõnh vaø caét ñöùt ((hình 3.11e, f); 
dao tieän ñònh hình (hình 3.11g); dao tieän ren (hình 3.11h, k); dao tieän loã (hình 3.11i, j). 
Dao coøn ñöôïc chia thaønh dao tieän thoâ (gia coâng thoâ) vaø dao tieän tinh (gia coâng tinh) 
Theo keát caáu, dao coù theå laø dao lieàn (ñöôïc laøm baèng moät loaïi vaät lieäu) vaø dao chaép 
(caùn dao laøm baèng theùp keát caáu, coøn phaàn laøm vieäc laøm baèng vaät lieäu duïng cuï caét). Phaàn 
laøm vieäc cuûa dao chaép ñöôïc gaén vaøo caùn dao baèng phöông phaùp haøn (hình 3.15a) hoaëc 
baèng vít (hình 3.15b). 
Hình 3.15 
Caùch gaén phaàn caét vôùi thaân dao 
a) 
b)

tải về 7.35 Mb.

Chia sẻ với bạn bè của bạn: