Bài 3: MÁY ĐO TỐC ĐỘ VÀ KHOẢNG CÁCH
3.1 Nguyên lý hoạt động
Là loại tốc độ kế tuyệt đối, hoạt động dựa theo hiệu ứng Dopler về sự thay đổi tần số khi máy thu hoặc máy phát đặt trên đối tượng chuyển động.
Dưới đáy tàu, người ta đặt một màng dao động thu phát, phát sóng siêu âm xuống đáy sông (biển) với tần số góc phụ thuộc vào tốc độ tàu.
3.1.1 Xét trường hợp phương truyền sóng vuông góc
Công thức tính vận tốc: v = xC
Như vậy vận tốc luôc tỉ lệ thuận biến thiên tần số. vì đại lượng f0 phát ra định mức từ trước. C là vận tốc truyền cố định. Ta chỉ cần tính fthu là tính ngay được vận tốc của vật
Trường hợp vật chuyển động ngược lại thì công thức trên mang dấu –
3.1.2 Xét trường hợp hướng chuyển động của tàu hợp với phương truyền sóng 1 góc
Bằng cách chứng minh tương tự ta có: v = xC
Khi đó ta có công thức tính vận tốc : v = - xC
Cường độ thu trong lúc tàu lùi là yếu hơn khi tàu chuyển động tới
Ngoài ra ta có thể dùng công thức chính xác : f1= f0( ) với điều kiện
Nhìn vào công thức ta thấy tần số thu hoàn toàn phụ thuộc vào v. nghĩa là để đo f ta phải tính được v. Công thức này có độ chính xác cao
Trường hợp ta phát chéo 1 góc ta có công thức biến đổi như sau:
v =
Chia sẻ với bạn bè của bạn: |