DANH MỤC BẢNG vii
DANH MỤC HÌNH ix
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục tiêu và yêu cầu của đề tài 2
2.1. Mục tiêu 2
2.2. Yêu cầu 2
3. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài 3
3.1. Ý nghĩa khoa học 3
3.2. Ý nghĩa thực tiễn 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài 3
4.1. Đối tượng 3
4.2. Phạm vi nghiên cứu 3
CHƯƠNG 1 4
TỔNG QUAN TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 4
1.1. Giới thiệu chung về cây lúa 4
1.1.1. Nguồn gốc, sự phân bố của cây lúa 4
Hình 1.1. Sơ đồ tiến hóa hai loài lúa trồng 5
1.1.2 . Phân loại lúa 5
Bảng 1.1. Phân loại chi Oryza 6
1.2. Nghiên cứu đánh giá đa dạng di truyền cây lúa 7
1.2.1. Vị trí và tầm quan trọng của đa dạng di truyền 7
1.2.2. Nghiên cứu đa dạng di truyền lúa ở nước ngoài 8
1.2.3. Nghiên cứu đa dạng di truyền lúa ở Việt Nam và Lào 11
1.2.4. Các phương pháp nghiên cứu đa dạng di truyền 13
Chỉ thị AFLP (Amplified Fragment Length Polymorphism – Đa hình chiều dài các đoạn được nhân bản chọn lọc) 15
CHƯƠNG 2 22
VẬT LIỆU VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 22
2.1. Vật liệu nghiên cứu 22
Bảng 2.1. Danh sách các mẫu giống lúa Lào dùng trong nghiên cứu 22
2.2. Phương pháp nghiên cứu 23
2.2.1. Bố trí thí nghiệm 23
2.2.2. Các tính trạng theo dõi và đánh giá 24
2.2.3. Nghiên cứu đa dạng di truyền bằng chỉ thị ADN 27
Bảng 2.3. Thành phần các chất dùng cho mỗi phản ứng PCR với mồi SSR 28
Bảng 2.4. Chương trình chạy của phản ứng PCR 29
2.2.4. Phương pháp phân loại dưới loài 32
2.2.5. Phân tích và xử lý số liệu 32
CHƯƠNG 3 34
KẾT QỦA VÀ THẢO LUẬN 34
3.1. Kết quả đánh giá một số đặc tính nông sinh học của các mẫu giống lúa Lào. 34
3.1.1. Đa dạng các tính trạng hình thái số lượng 34
Bảng 3.1. Sự đa dạng các tính trạng hình thái số lượng
của 33 mẫu giống lúa Lào vụ mùa 2012. 34
Hình 3.1. Sự đa dạng chiều cao cây của 33 mẫu giống lúa Lào 36
Hình 3.2. Sự đa dạng khối lượng 1000 hạt của các mẫu giống lúa 39
Bảng 3.2. Các yếu tố cấu thành năng suất của 33 mẫu giống lúa thu thập tại Lào vụ mùa 2012 40
Bảng 3.3. Sự đa dạng kích thước hạt thóc của 33 mẫu giống lúa Lào 42
3.1.2. Đa dạng các tính trạng hình thái chất lượng 43
Bảng 3.4. Tần số biểu hiện các tính trạng hình thái chất lượng của thân 44
Hình 3.3. Sự đa dạng các tính trạng hình thái về thân 45
của các mẫu giống lúa nghiên cứu 45
Hình 3.4. Đa dạng hình thái tính trạng chất lượng lá lúa 46
của 33 mẫu giống lúa Lào 46
Bảng 3.5. Tần số biểu hiện các tính trạng hình thái chất lượng của lá 46
Bảng 3.6. Tần số biểu hiện các tính trạng hình thái chất lượng thìa lìa 48
Hình 3.5. Đa dạng tính trạng hình thái chất lượng thìa lìa 48
của 33 mẫu giống lúa Lào 48
Bảng 3.7. Tần số biểu hiện các tính trạng hình thái chất lượng của bông 49
Hình 3.6. Đa dạng hình thái chất lượng bông của 33 mẫu giống lúa Lào 50
Bảng 3.8. Tần số biểu hiện các tính trạng hình thái chất lượng hoa và hạt 50
3.2. Kết quả đánh giá đa dạng di truyền các mẫu giống lúa Lào bằng chỉ thị SSR 53
3.2.1. Tỷ lệ khuyết số liệu và dị hợp tử của các giống lúa nghiên cứu. 53
Bảng 3.9. Tỷ lệ khuyết số liệu và dị hợp tử của các giống lúa nghiên cứu 54
3.2.2. Hệ số PIC, số alen thể hiện trên từng cặp mồi. 55
Hình 3.7: Kết quả điện di sản phẩm PCR với mồi RM110 56
1-33: Thứ tự các mẫu nghiên cứu, M: Ladder 1Kb 56
Hình 3.8: Kết quả điện di sản phẩm PCR với mồi RM18 56
1-33: Thứ tự các mẫu nghiên cứu, M: Ladder 1Kb 56
Bảng 3.10. Chỉ tiêu số alen và chỉ số đa dạng di truyền PIC của các chỉ thị nghiên cứu 57
3.2.3. Kết quả phân tích mối quan hệ di truyền của các mẫu giống lúa Lào. 58
Hình 3.9. Quan hệ di truyền của 33 giống lúa Lào và BT7
dựa trên 20 chỉ thị SSR 59
3.3. Kết quả phân loại dưới loài các mẫu giống lúa Lào 59
Bảng 3.11. Kết quả phân loại bằng dung dịch phenol của 33 mẫu giống lúa Lào và 2 giống đối chứng 60
Hình 3.10. Phân loại dưới loài các mẫu giống lúa nghiên cứu 61
CHƯƠNG 4 62
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 62
4.1. Kết luận 62
4.2. Đề nghị 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO 63
PHỤ LỤC 70
Phụ lục 1: Danh sách các chỉ thị SSR dùng trong nghiên cứu 70